Anderlecht 2.0

De aanloop was lang en geagiteerd, maar Marc Coucke en Luc Devroe hebben in sneltempo Anderlecht een nieuw en eigentijds gezicht gegeven. Achtergronden bij de complete make-over van het Brusselse instituut.

L e nouveau Anderlecht est arrivé. De Tijd noemde de ingrepen van Marc Coucke een paar maanden geleden zelfs een zakelijke revolutie. Als we Coucke mogen geloven, heeft hij in drie maanden tijd genoeg bespaard en de inkomsten voldoende verhoogd om Anderlecht dit seizoen break-even te laten draaien. Wat de naakte cijfers niet vertellen, is de zware herstructurering die voorafging aan de consolidatie van de financiën. De departementshoofden kregen na een grondige analyse de dwingende opdracht om hun budgetten te respecteren. In het beste geval werden medewerkers bij het HR-departement ontboden om een loonsverlaging te bespreken. In totaal werden een twintigtal mensen ontslagen. Wie geen meerwaarde kon bieden of niet het juiste profiel had, mocht vertrekken. Na een doorgedreven audit kwamen Coucke en co vooral uit bij de oudgedienden van de club zoals Yvon Verhoeven, Pierre Leroy, Pierre Desmet, Robert Steeman. Bij de scouting is het afwachten wie als eerste mag vertrekken.

Met het abrupte vertrek van Heman Van Holsbeeck was de toon gezet. Een gezellig afscheidsfeestje organiseren voor de vertrekkers stond niet op de to-dolijst van Coucke. Vooral de botte manier waarop alle ontslagen werden afgehandeld, kwam hard aan op Neerpede. In de wereld van Coucke is er geen plaats voor sentiment. ‘Pierre Leroy is na meer dan 50 jaar op Anderlecht moeten vertrekken als een stagiair die net zijn stage had afgewerkt’, vertelt een medewerker die de club door en door kent. ‘De oude directie kon je alles verwijten behalve harteloosheid. Maar als je de Champions League ambieert, moeten alle geledingen van de club op Champions Leagueniveau zitten. Zelfs de man die het gras afrijdt. De vorige directie runde de club als een familiezaak en dat leidde tot een algemene stilstand bij Anderlecht.’

Nieuwe coming man

De eerste missie van Coucke – bouwen aan een gezonde financiële basis en de club beheren als een goede huisvader – is achter de rug. Maar ondanks een stevige ontslagronde staan er nog banen op de tocht. Vreemd genoeg werden sommige betrekkingen in de sportieve omkadering dubbel of driedubbel bezet. Tom Colpaert werd als teammanager aangesteld terwijl Gunter Van Handenhoven er nog rondloopt. Video-analist Abé Diels, die uit de hockeywereld kwam en zeer gewaardeerd werd door René Weiler, werd bedankt voor bewezen diensten en vervangen door Rudy Fort en Moussa El Habchi. En dan is er de eigenaardige situatie in de medische staf: zowel Chris Goossens als Jochen De Coene claimen de titel van Head of medical departement van Anderlecht. Zo omschrijven ze zichzelf althans op LinkedIn.

Een vaststelling die meerdere mensen binnen de club ook hebben gemaakt, is het feit dat de directe omgeving van operationeel manager Jo Van Biesbroeck gespaard bleef van naakte ontslagen. De komst van de voormalige topman van AB InBev ging drie jaar geleden gepaard met een grote aanwervingsgolf. Indertijd bestond de werkvloer op de eerste verdieping op Neerpede uit een half dozijn mensen die elk een directe lijn hadden met de spelers. Vandaag is het een komen en gaan van kaderleden die geen enkele binding hebben met het sportieve. Van Biesbroeck nam zijn knowhow mee uit de businesswereld en liet zich omringen door enkele anciens ( Bert Van der Auwera en financieel directeur Gert Boutsen) en jonge mensen met een indrukwekkend cv die tot zijn netwerk behoren ( Emmanuel Rutsaert).

De coming man bij Anderlecht is zonder meer Matthijs Keersebilck, sinds de zomer van 2016 directeur van het sales- en marketingdepartement en in een vorig leven actief bij Club Brugge en bij het Franse miljardenbedrijf Lagardère. Hij droomde ooit van een voetballoopbaan zoals zijn idool Gaizka Mendieta, maar intussen is hij aan een blitzcarrière bezig bij Anderlecht. Hij wordt genoemd om de communicatieafdeling te leiden en daardoor zou David Steegen een bank of twee achteruit schuiven.

Het wekt alleen maar de indruk dat de belangrijke schakels in het raamwerk van ex-manager Van Holsbeeck weg moeten. ‘Het is voor een stuk geruststellend dat Coucke de touwtjes stevig in handen heeft genomen’, klinkt het op Neerpede. ‘Oké, hij een een zakenman. Hij is iemand uit de financiële wereld, maar hij heeft ook een passie voor sport en voetbal. En in sport telt maar één ding: winnen. Kijk hoe hij meeleeft op de tribunes en je weet hoe hard hij wil winnen. Voor hem is het dus niet genoeg om Anderlecht financieel weer op de rails te krijgen.’

Pletwals

De meest tot de verbeelding sprekende omwenteling gebeurde in de kleedkamer en op het veld. Hein Vanhaezebrouck maakte tabula rasa met het verleden: van de spelers die vorig seizoen geregeld in de ploeg stonden, zijn enkel Trebel en Saelemaekers zeker van hun plaats. De voorbereiding en de vier opeenvolgende overwinningen in de competitie lijken Vanhaezebrouck gelijk te geven. In de play-offs konden de Brusselaars bij momenten niet volgen, maar drie maanden later is de 54-jarige West-Vlaming erin geslaagd om zijn team om te vormen van een wannabe titelkandidaat tot een pletwals.

Moeskroen werd vorige week letterlijk vertrappeld in de eerste helft – dat moet het handelsmerk worden van het nieuwe paars-wit – en met het vernuft van pingelaars als Najar, Saief en Kums kan Anderlecht binnenkort elke ploeg dizzy maken. ‘De pressing en de omschakeling waren goed. Op dat vlak was het een van de beste matchen van het seizoen’, was de conclusie van Vanhaezebrouck na de winst tegen Moeskroen. ‘In de opbouw kunnen we beter en op sommige momenten moeten we nog meer de ruimtes vinden. We staan niet waar we willen staan, maar deze ploeg heeft enorm veel potentieel.’

Didillon, Cobbaut, Santini, Dimata en Vranjes, volgens Vanhaezebrouck nu al een van de beste verdedigers van het land en een zegen voor het Belgische voetbal, hebben hun waarde bewezen. Het is wachten tot Abazaj, Adzic en vooral Bakkali uit hun schulp kruipen. Conditioneel en tactisch zijn ze nog niet klaar voor het voetbal van HVH klinkt het. Intussen belichaamt vooral Trebel perfect het voetbal van Anderlecht. Hij recupereert ballen in een handomdraai, fungeert als platform van waaruit de aanvallen gelanceerd worden, regelt de transities, slaat breakpunts en kan een tegenstander uitschakelen.

In het supersonische voetbal van Vanhaezebrouck was er dus geen plaats voor minder dynamische voetballers als Deschacht, Obradovic en Teodorczyk, hoe groot hun verdiensten de voorbije jaren ook waren. Vanhaezebrouck: ‘Teo is een ongelooflijke plezante gast. Een droge komiek, altijd happy, iemand die de kleedkamer aan het lachen kon brengen. Maar naar mijn mening verdient hij beter dan een plaats als derde spits bij Anderlecht. We hebben gekozen voor vernieuwing en de twee nieuwe jongens voorin ( Dimata en Santini, red) vinden elkaar vlot op het veld.’

Openbare aanbesteding bij transfers

De verkoop van Teodorczyk aan Udinese was voor Anderlecht een godsgeschenk. Het vorstelijke contract van de Pool schrok veel clubs af en Teo paste zelf voor een transfer naar Nantes en een club uit de Championship. Mogi Bayat kreeg zijn buddy’s van Udinese toch zo ver dat ze Anderlecht van een zwaar contract verlosten. Kara definitief verpatsen wordt problematischer en dus zoekt Luc Devroe een club die de Senegalees voor een jaar wil huren. ‘Kara zal met zijn knie nergens de medische keuring doorstaan. Zelfs niet bij Grimbergen’, zegt een makelaar die nauwe banden heeft met Anderlecht. Een paar weken geleden was Kara in Londen om zijn medische tests af te leggen bij Fulham, maar hij haalde de eindmeet niet. In de wandelgangen wordt gezegd dat Kara geen kraakbeen meer heeft in zijn gehavende knie. Met een kerngezonde knie zat King Kara al lang in de Premier League.

Is Bayat back in business op Anderlecht na zijn krachttoer met Teodorczyk? Wellicht niet. Luc Devroe had/heeft Bayat nodig om enkele uitgaande transfers te realiseren en Coucke zal een deal waar Anderlecht financieel beter van wordt zeker niet laten schieten. De Oost-Vlaming blijft een rechtgeaarde businessman. Maar het wantrouwen van Coucke ten opzichte van Bayat is groot. Coucke zou steil achterover zijn gevallen toen hij de commissielonen te zien kreeg die Bayat had opgestreken voor zijn aandeel in de wintertransfers van Morioka en Markovic. Bij het inkijken van dossiers waar Bayat bij betrokken was, heeft Coucke bovendien lijken uit de kast zien vallen. Daarom is de kans bijna nihil dat Bayat ooit nog een inkomende transfer zal realiseren tijdens het bestuur van Coucke.

De modus operandi van Devroe is al jaren dezelfde: speler A wordt persoonlijk gescout door Devroe, hij laat de verzamelde informatie natrekken door zijn scouts en overlegt tegelijk met de trainer. Die werkwijze leent zich niet tot het hapsnapbeleid van Bayat. Tot vorige winter kreeg Bayat van Anderlecht een mandaat om een speler voor een bepaalde positie te halen. Devroe heeft bij wijze van spreken de markt geliberaliseerd en schrijft bij elke transfer een openbare aanbesteding uit. Elke makelaar is vrij om een speler voor te stellen. Een groot verschil met vroeger klinkt het in makelaarskringen.

Devroe weigert dus zijn lot te verbinden aan een makelaar. Al heeft de Anderlechtmanager met het aantrekken van Dimata, Milic, Cobbaut, Adzic en Didillon opvallend veel spelers aangetrokken die rechtstreeks of via een tussenpersoon gelinkt zijn aan Star Factory, het makelaarsbureau van Didier Frenay. Het was een samenloop van omstandigheden. Patrick De Koster en JacquesLichtenstein, twee makelaars die dicht bij Devroe staan, hadden niet de spelers met het juiste profiel in hun portefeuille zitten en mikken op de winter- en zomermercato van 2019 om zich op Anderlecht te installeren.

Vooral Lichtenstein, die uiteindelijk Bakkali op Neerpede wist te stallen, aast op eerherstel. Lichtenstein lag mee aan de basis van de overname van Anderlecht door Coucke en moest met lede ogen aanzien hoe zijn rivaal Frenay de voorbije maanden de beste zaakjes deed op Anderlecht. Voor Lichtenstein was dat een bijkomende reden om zich gepasseerd te voelen door Devroe.

Herwaardering van de beloften

Coucke gaf in mei al aan welke richting de club uit wil met de jeugd door elf spelers uit de U17 een eerste profcontract te laten tekenen. Maar de U21 moet het echte kroonjuweel worden van de jeugdwerking. Daarom heeft de club resoluut voor de weg van het professionalisme gekozen. Met Jonas De Roeck (T1), René Peeters (T2), Sven Van der Jeugt (keeperstrainer) en Hubert Lemaire (physical coach), bestaat de staf uitsluitend uit professionals in hun vakgebied en net als de A-ploeg maken de U21 ook gebruik van het vermaarde Catapult-systeem om de data van de gps-trackers en de polars te analyseren.

De wisselwerking tussen de A- en B-ploeg werd tot het minimum herleid. De Roeck en Vanhaezebrouck overleggen veel met elkaar, maar voor de rest is er een strikte afbakening tussen de twee teams. Ze eten op verschillende tijdstippen en het gebruik van de fitnesszaal en de ontspanningsruimte gebeurt afzonderlijk. Vanhaezebrouck is ook niet meteen van plan om spelers af te staan. Vorig seizoen mocht Deschacht een paar keer opdraven met de beloften, maar sinds de start van het seizoen mogen de jonkies die niet aan spelen toekomen zelfs niet meetrainen met de B-kern. Laat staan dat ze minuten mogen maken met sommige van hun leeftijdsgenoten. HVH hoopt het gebrek aan wedstrijdritme op te vangen met oefenmatchen en veel onderlinge wedstrijden.

Vanhaezebrouck heeft wel een blind vertrouwen in de staf van de U21. Niet het minst omdat de acht jongeren die definitief overstapten naar de A-kern – Bornauw, Dante, Dauda, Kayembe, Saelemaekers, Sambi Lokonga, Amuzu, en Delcroix – bijzonder sterke fysieke tests aflegden. De meeste eindigden zelfs in de bovenste helft van het rijtje. Het verklaart waarom physical coach Lemaire, die ondanks aandringen van Emilio Ferrera een overstap naar Standard weigerde, een krijgsraad overleefde waar Van Biesbroeck, De Coene, Devroe, directeur jeugd JeanKindermans, Vanhaezebrouck en Coucke op aanwezig waren.

Voor Devroe wordt het zaak om te voorkomen dat in navolging van Leya Iseka, Doumbia, Faes en Vancamp andere jongens verzuipen in het verhuurcircuit. Tot vorig seizoen was er zelfs geen enkele structuur om huurspelers van dichtbij op te volgen. In dat opzicht is het vertrek van Jean-François Lenvain een enorme aderlating. Lenvain was hét gezicht van de sociale cel van Anderlecht na het vertrek van Peter Smeets, de geestelijke vader van het Purple Talents-project, en was de mentor van onder andere Saelemaekers, Sambi Lokonga, Dauda en Kayembe.

De opvolging ligt nog niet vast – als de logica gerespecteerd wordt zal Jan Verlinden minstens voor een tijdje de taken van Lenvain overnemen. Maar het was sowieso tijd voor een nieuwe benadering. Bij Anderlecht wordt er luidop nagedacht over de uitbesteding van sommige taken aan externe bedrijven. Zo worden de makelaars ook verplicht om hun werk te doen. Op Anderlecht was het lang de gewoonte dat de sociale cel alles deed: de logistiek organiseren, de administratieve rompslomp in orde brengen, huisvesting regelen, een auto zoeken, enzovoort. Bij veel clubs krijgen spelers een visitekaartje van een immobiliënkantoor en een garagehouder en moeten ze voor de rest hun plan trekken. Binnenkort wordt dat misschien ook de norm op Anderlecht.

Aardverschuiving in tribunes

In november, tijdens de voorlaatste groepswedstrijd in de Champions League tegen Bayern München, was Vanhaezebrouck stomverbaasd over het gebrek aan vocale steun in het Vanden Stockstadion. ‘We hebben Bayern tijden de eerste helft weggeblazen. Het kot zou moeten ontploffen, maar het bleef stil. De groep had een beetje extra steun kunnen gebruiken.’

Door de opgekropte frustratie van een deel van het publiek en de ontmanteling van de beruchte blokken R, O, Q en X was de sfeer op Anderlecht de voorbije jaren onder het vriespunt gezakt. Een aftakelingsproces dat medio 2012 begon. De staantribune voor 2800 man waar de O-side stond, werd na de renovatiewerken gereduceerd tot een niemendalletje met 1200 plaatsen, waarvan een groot deel tijdens de matchen leegstond. ‘We hebben de statistieken eens opgevraagd bij de club en wat bleek? Bij sommige wedstrijden kwam dertig tot veertig procent van de abonnees uit het staanvak niet opdagen’, vertelt een woordvoerder van Mauves Army, de belangrijkste sfeergroep op Anderlecht. ‘Een viertal jaar geleden stonden we eens met 400 man. Visueel en vocaal valt het op als je van ruim 2000 supporters terugvalt naar 400. ‘

Sinds enkele weken is er sprake van een verbluffende ommekeer. Al werd de kentering ingezet nog vóór Coucke de club opkocht. Binnenskamers waren er al een tijdje discussies aan de gang om het aantal staanplaatsen achter het doel op te trekken naar ongeveer 2100 plaatsen. Tegen Oostende en Moeskroen was de staantribune niet helemaal uitverkocht, maar het leeft weer op Anderlecht, zo kon Vanhaezebrouck met zijn eigen ogen vaststellen. De 300 leden van Mauves Army hebben maar een doel: de sfeer van de grote dagen doen herleven. En daar was een aardverschuiving voor nodig.

Het is de verdienste van Coucke dat hij de dialoog aanging met de Mauves Army. De veranderingen – een nieuwe voorzitter, een nieuwe spelersgroep, een nieuwe sfeertribune – moeten het begin van een nieuw tijdperk en een hernieuwd enthousiasme inluiden. Maar bij Mauves Army beseffen ze dat er nog veel tijd kan overgaan voor ze met hun gezangen de rest van het stadion meekrijgen. ‘Een topclub trekt per definitie mensen van allerlei pluimage aan. Je hebt de fanatiekelingen, de opportunisten, families, toeristen, voetballeken en noem maar op. Elke tribune heeft zijn eigen verhaal en zijn eigenheid. Je mag dus niet verwachten dat iedereen nu spontaan begint mee te zingen. Wij moeten in de eerste plaats de fans die plaatsnemen in de staantribune sensibiliseren en heropvoeden. Door de uitbreiding zijn er nieuwe mensen bij gekomen. Zij moeten aan ons wennen en omgekeerd. Sommigen willen mee profiteren van de sfeer, maar ze participeren niet. Wie bij ons komt staan, niet zingt, foto’s neemt, klaagt omdat er geduwd en gesprongen wordt en moppert omdat er iemand met een vlag voor zijn neus staat te zwaaien, is niet op zijn plek in de sfeertribune. Als we een sfeer willen creëren, moet er discipline zijn. Geen dictatuur, maar wel een vorm van tucht. Je moet dat nieuwe elan, die bevlieging omkaderen om goed te kunnen functioneren.’

De echte test zal volgen wanneer het wat kouder wordt of wanneer het killersduo Santini-Dimata helemaal stil zou vallen en de resultaten een duik zouden nemen. ‘Ik omarm het huidige positivisme, maar het kan snel omslaan’, besluit de woordvoerder van Mauves Army. ‘Half september spelen we in een week tijd tegen Genk, Standard en een Europese tegenstander. Voor hetzelfde geld slikken we drie nederlagen. Je weet hoe het gaat op Anderlecht. Wij zijn geduldig, maar het gros van het Anderlechtpubliek is dat niet.’