‘Axel Hervelle vervangen is onmogelijk, hij is uniek’

Aan zijn carrière als international, die in 2001 begon, kwam dit jaar een eind. In 128 selecties is Axel Hervelle erin geslaagd alom waardering te oogsten.

Nu Axel Hervelle zijn afscheid als international aankondigde, is een bladzijde in de geschiedenis van de Belgian Lions omgeslagen. Een bladzijde? Veeleer een hoofdstuk, een mooi hoofdstuk, dat in 2001 begon en dus eindigt in 2017, na 128 selecties. De laatste was tegen Servië in Istanbul, op het EK 2017. Hervelle is, op twee na, de international met de meeste caps, na Christophe Beghin (137) en Jef Eygel (134), die hij had kunnen voorbijsteken als hij nog wat langer was doorgegaan. Maar hij besloot het daarbij te laten.

‘Het was een heel moeilijke beslissing, want ik wilde echt nog doorgaan’, verklaart hij. ‘Maar ik moet consequent zijn met mezelf. Alles wat ik in mijn carrière heb gedaan, heb ik tot het uiterste gedaan. Maar nu, op mijn 34e, voel ik dat mijn lichaam af en toe een adempauze vraagt. De relatieve teleurstelling van het EK in Istanbul speelde hierbij een rol. Niet vanwege het resultaat (een vijfde plaats in een groep van zes, met uitschakeling in de eerste ronde, nvdr), maar omdat ik niet op mijn beste niveau kon spelen door kleine blessures en een turista die me verzwakte. Ook het hervatten met Bilbao onmiddellijk daarna was moeilijk. Als het mij aan frisheid ontbreekt, kan ik niet brengen wat de club van mij verwacht. Ten slotte moeten we ook toegeven dat de nieuwe situatie met de windows voor de kwalificaties niet geholpen heeft, want ze leidt tot vermoeidheid en extra verplaatsingen tijdens het seizoen.’

De windows zijn het nieuwe kwalificatiesysteem van de FIBA. Terwijl tot vorig jaar de kwalificaties tijdens de zomer werden gespeeld, vinden ze nu plaats gedurende drie periodes van twee weken, waarin de nationale competities worden onderbroken (maar niet de NBA en de EuroLeague).

Hervelle vond dit het juiste moment om ermee op te houden. Eddy Casteels is het daar niet per se mee eens: ‘Persoonlijk had ik graag gezien dat hij nog wat langer door zou gaan. De nationale ploeg beschikt over jonge, getalenteerde spelers, maar ze moeten begeleid worden. Ik rekende daarvoor op Axel. Nu, ik respecteer natuurlijk zijn beslissing. Ik hoop dat er in de toekomst voor hem een plaats in het organigram kan worden gevonden, want zijn ervaring kan voor ons nog waardevol zijn.’

Pepinster

Axel Hervelle zal zestien jaar voor de nationale ploeg hebben gespeeld. Hoe valt zo’n lange periode op zo’n hoog prestatieniveau te verklaren? Zijn jongere broer Nathan Hervelle, die dit seizoen bij Royal IV Brussels in tweede afdeling speelt, heeft zijn eigen mening hierover: ‘Ik spreek hier niet als broer, maar als basketspeler. Van alle spelers met wie ik in mijn verschillende clubs gespeeld heb, is hij veruit de meest professionele. Altijd de eerste om op training aan te komen en de laatste om te vertrekken. Hij nam ook altijd een voorbeeldige levensstijl in acht. Hij is een intelligente speler, die het spel van al zijn tegenstrevers kent en altijd weet waar hij op het veld moet staan. Maar, wat sommigen ook mogen beweren, hij was van jongs af aan heel getalenteerd. Hij werd al heel vroeg in jeugdselecties opgenomen en behoorde vaak tot de basisvijf in de internationale competities waar hij aan deelnam. Zo kon hij ontdekt worden en een heel serieuze begeleiding genieten, zowel op federatie- als op clubniveau.’

De club die hem zag openbloeien, is Pepinster. Tot de jonge spelers die de Kroatische coach Niksa Bavcevic (Zwitsers kampioen met Monthey vorig seizoen en bondscoach van Armenië sinds deze zomer, nvdr) onder zijn beschermende vleugels nam, behoorden Guy Muya en Sacha Massot. ‘Al op zijn achttiende was hij een heel volwassen speler en een harde werker’, weet Muya nog. ‘Ik herinner me dat vóór de wedstrijden in Pepinster heel het team in Spa bijeenkwam voor een kleine snack. Hij trok eerst naar de Hall du Paire in Pepinster om te gaan shooten, daarna voegde hij zich bij ons in Spa, en keerde dan terug naar Pepinster voor de match. Ik was niet verbaasd dat hij Peter Sempels (voormalig physical coach van de nationale ploeg, nvdr) naar Bilbao haalde. In het verleden, toen we naar de Verenigde Staten trokken, had hij al Eric Lambert (voormalig physical coach van Charleroi, nvdr) met ons meegenomen.’

‘Als ik Axel in drie kenmerken moet samenvatten, zou ik zeggen: een werker, een bescheiden kerel en een kampioen’, zegt Massot.

Jacques Stas, die in die tijd nog speler was, herinnert zich Hervelles debuut bij de nationale ploeg. ‘Hij speelde toen op de ‘nummer 3’-positie (vleugelspeler, terwijl hij vandaag eerder nummer 4 of zelfs nummer 5 speelt, in het centrum, nvdr). We werden ondergebracht in een kwalificatiegroep met onder andere Duitsland en Oekraïne. We verloren met 30 punten in Duitsland, dat kon rekenen op Dirk Nowitzki, en werden na verlengingen met één punt geklopt door Oekraïne, altijd al ons zwarte beest. Maar Axel speelde zijn matchen, met meerdere double-doubles. Geen fabelachtige scores, maar in de trant van: 11 punten en 10 rebounds. Real Madrid merkte hem op. Hij aarzelde, het deed hem pijn aan het hart om Pepinster te verlaten. Ik herinner me nog dat ik hem zei: ‘Luister, Axel, een aanbieding van Real Madrid, zoiets mag je niet weigeren!’ Uiteindelijk was hij overtuigd. Ik bracht hem in contact met een makelaar, die niet zijn definitieve makelaar zou worden, maar heel dicht stond bij Bozidar Maljkovic, de toenmalige trainer van Real Madrid. Het vervolg kennen we.’

Patriottisch gevoel

Het vervolg, dat is veertien jaar Spanje: vijf seizoenen bij Real Madrid en negen seizoenen bij Bilbao, waar hij nog altijd zit. ‘Het was trouwens in een vriendschappelijke wedstrijd in Spanje dat ik mijn eerste match met de nationale ploeg speelde’, herinnert Axel zich. ‘Dat moet een voorteken zijn geweest.’

De trainer heette toen Giovanni Bozzi. ‘De nationale ploeg begon de problemen achter zich te laten’, herinnert zich de man die nu technisch directeur is van de provincie Luik. ‘We hoefden niet meer tot in tweede afdeling aan te kloppen om twaalf spelers op de training te hebben, maar het was een overgangsperiode. Stas speelde nog en Eric Struelens naderde het einde van zijn carrière. Wat Hervelle toen al kenmerkte, was zijn werklust. Ik had de gewoonte om na de trainingen een halfuurtje individuele techniek te organiseren: balbehandeling, lay-ups enzovoort. Maar de dertig minuten waren om en Axel wilde nog niet van het veld. ‘Coach, nog een beetje!’, smeekte hij. Terwijl ik honger begon te krijgen…’, lacht Bozzi.

Jacques Ledure was al de manager van de nationale ploeg (hij stopte twee jaar geleden). Hij heeft heel wat anekdotes over Hervelle en haalt er twee op: ‘De eerste gaat terug tot het prille begin. We hadden een voorbereidingsstage georganiseerd op Alpe d’Huez. Axel is natuurlijk gekomen. Maar meteen bij zijn aankomst kreeg hij een telefoontje van Bavcevic, zijn coach bij Pepinster, die hem gebood naar België terug te keren. Axel was zwaar aangeslagen. ‘Ik wil graag blijven, de nationale ploeg is belangrijk voor mij!’, vertelde hij me. Ik heb zelf Bavcevic gebeld, die me uitlegde dat Axel niet klaar was en individueel met hem moest werken. Uiteindelijk overtuigde ik hem en kon Axel blijven, maar het was niet zonder slag of stoot. De tweede anekdote is van dezelfde aard, maar het verhaal speelt zich een paar jaar later af. Axel was al naar Real Madrid vertrokken en kwam terug uit blessure. Zijn werkgever liep er niet echt warm voor om hem naar de Belgian Lions te laten gaan. Zo kon Axel niet meedoen aan de eerste matchen en zonder hem belandde het nationale team in een slechte positie in zijn kwalificatiegroep. Het risico om te degraderen naar Afdeling B was reëel. Voor de laatste match speelden we in Oekraïne. Axel pakte zijn tas en legde de reis alleen af, in danteske weersomstandigheden. Hij landde op de luchthaven van Odessa in de gietende regen. Maar de volgende dag versloegen we Oekraïne en bleven we in Afdeling A.’

Waar komt dat patriottisch gevoel vandaan? ‘Ik heb dat altijd gehad, sinds mijn jeugd’, zegt Axel. ‘Ik ben een competitiebeest, en er speelt ook een bepaalde rivaliteit mee. Wanneer de Belgian Cats de bronzen medaille behalen op het EK, ben ik trots om Belg te zijn en geeft me dat nog meer zin om mijn land te vertegenwoordigen. Hetzelfde als David Goffin de finale van de Masters of van de Daviscup speelt.’

Gemiste kans

Zijn mooiste en zijn slechtste herinnering? Ze zijn makkelijk te raden. ‘De mooiste is uiteraard die fameuze wedstrijd tegen Polen, in augustus 2010 in Antwerpen, toen we ons kwalificeerden voor het EK 2011 in Litouwen, voor het eerst sinds Berlijn 1993 in de tijd van Léon Wandel. Mijn slechtste is de knieblessure die ik opliep in Frankrijk enkele dagen voor de afreis naar Klaipeda, waardoor ik het EK, waar ik zo aan gehecht was, moest missen.’

‘Ik zag hem na de bekendmaking van de diagnose in de kleedkamer huilen’, getuigt Ledure. ‘Het was hartverscheurend. Voor Axel is de nationale ploeg heilig, hij zou die afspraken voor niets ter wereld willen missen.’

‘In 2011 was ons team in Klaipeda voltallig. Alleen Hervelle ontbrak. Zonder hem behaalden we geen enkele overwinning: nul op vijf’, herinnert Casteels zich. ‘Twee jaar later deden we opnieuw mee aan het Europees kampioenschap: in Ljubljana, Slovenië. Deze keer met Axel. Onze eerste match was tegen Oekraïne. We stonden 39 minuten en 30 seconden aan de leiding, maar verloren op de buzzer door een fout van … Hervelle, die tot dan voorbeeldig was geweest. In de kleedkamer was de moed iedereen in de schoenen gezonken. Eén man nam de taak op zich om het moreel van de troepen weer op te krikken: Hervelle zelf. Hij deed het in vier woorden. Hij zei: ‘Het is mijn schuld!’ En hij voegde eraan toe: ‘Ik zal er alles aan doen om die fout recht te zetten!’ De volgende dag versloegen we Duitsland en plaatsten we ons uiteindelijk voor de tweede ronde, waardoor we op de negende plaats eindigden, nog altijd het beste resultaat in het huidige tijdperk van de Belgian Lions.’

‘En toch laat deze negende plaats bij mij een smaak na van een gemiste kans’, voegt Hervelle eraan toe. ‘Met één overwinning meer zaten we in de kwartfinales en zouden we zeven kansen op acht hebben gehad om deel te nemen aan het WK 2014. Oekraïne, dat ons versloeg in de omstandigheden die we kennen, was daar op het WK. Dat deed me des te meer pijn. Bovendien werd het kampioenschap in Spanje gehouden. Dat blijft een grote teleurstelling.’

Op adem komen

En nu? ‘We zullen zonder hem verder moeten gaan, er is geen andere oplossing’, zegt Casteels berustend. ‘Andere spelers zullen het moeten overnemen, maar Hervelle vervangen is onmogelijk: hij is uniek. In ben nu twaalf jaar bondscoach van de Belgian Lions, Axel was altijd mijn natuurlijk verlengstuk op het veld. Een echte leider en voor mij een van de grootste Belgische spelers aller tijden, misschien zelfs de beste.’

‘Ik vergelijk niet graag tijdperken’, zegt Rik Samaey, in België tien keer tot Speler van het Jaar verkozen. ‘Het basketbal is veranderd. Maar Axel maakt zeker deel uit van het kleine, heel selecte clubje van grote Belgische spelers. Zijn carrière was subliem. Maar ik begrijp ook zijn redenering: hij is op een leeftijd gekomen waarop het lichaam behoefte voelt om op adem te komen. Door zichzelf drie rustperiodes van veertien dagen te geven tijdens het seizoen, mag hij nog hopen twee, drie of vier jaar in zijn club te spelen.’

Beghin blijft dus recordhouder wat het aantal selecties in de nationale ploeg betreft. ‘Er zit maar drie jaar verschil tussen Axel en mij, we hebben dus een groot stuk van onze carrière samen doorgemaakt. Wat ik vooral onthoud van hem, is zijn nijdigheid, die hij op heel de groep wist over te brengen.’

Daniel Devos