‘De drang om elkaar te helpen stuwde ons vooruit’

© belgaimage

Afgelopen weekend herbegon ook in Frankrijk de competitie en viel het (voetbal)leven weer in zijn gewone plooi. Ook voor bondscoach Didier Deschamps die de voorbije maanden balanceerde tussen verachting en verering. Toch is er voor hem niets veranderd.

Legendarisch blijft de toespraak waarmee Didier Deschamps in 1998 tijdens de halve finale van het WK tussen Frankrijk en Kroatië zijn ploegmaats oppepte. Toen al, als corrigerende middenvelder, ontpopte hij zich als een leider, een meester van het perfectionisme. Een paar dagen later werd Frankrijk wereldkampioen.

Didier Deschamps, van Baskische afkomst, wordt op 15 oktober 50 jaar. Hij voetbalde voor Nantes, Marseille, Bordeaux, Juventus en Chelsea, alvorens hij in 2001 bij Valencia zijn carrière beëindigde. Met Juventus won Deschamps in 1993 de Champions League. Hij kwam 103 keer uit voor de nationale ploeg. Als trainer werkte hij bij Monaco, Juventus en Marseille, alvorens hij in juli 2012 als bondscoach aan de slag ging. In 2016 bereikte Deschamps met Frankrijk de EK-finale in eigen land, die met 0-1 werd verloren van Portugal.

Nu staat Frankrijk weer op het dak van de wereld, zoals Deschamps het verwoordt. Twintig jaar later is hij ook wereldkampioen als trainer. Samen met legendes als Franz Beckenbauer en Mario Zagallo is Deschamps de enige die als speler en als trainer de wereldtitel pakte. ‘Daar ben ik best trots op’, zegt hij. ‘Ook al zal het mijn leven niet veranderen. Ik wil die twee anderen wel eens uitnodigen voor een etentje. Maar ik zou absoluut niet weten in welke taal we dan met elkaar zouden moeten praten.’

Wij leven met een trauma. Ook daarom doet zo’n moment van geluk heel goed.’ Didier Deschamps

Wat ging er door u heen toen uw aanvoerder Hugo Lloris de wereldbeker in de lucht stak?

DIDIER DESCHAMPS: ‘Het was een fantastisch gevoel. Omdat je als voetballer niets belangrijkers kan bereiken, omdat dit echt het allerhoogste is. Het was voor de hele groep ook een bevestiging, uiteindelijk hebben we samen naar die titel toegewerkt. Dat deed deugd, twee jaar na het pijnlijke EK.’

Hoe bedoelt u?

DESCHAMPS: ‘We hebben twee jaar geleden, in eigen land, een ongelooflijke kans gemist. Maar ik denk achteraf dat deze ervaring ons heeft geholpen om op de juiste manier aan de finale in Moskou te beginnen. Hugo is al zes jaar onze kapitein en een heel belangrijke pion. Het moment dat hij met de trofee in zijn handen stond, zal ik nooit vergeten.’

Had u tijdens het toernooi twijfels?

DESCHAMPS: ‘Ik heb me soms vragen gesteld. En eigenlijk doe ik dat nog altijd. Ik heb in de trainersstaf vaak gediscussieerd, vooral dan met mijn assistent Guy Stéphan. Maar de boodschap naar de spelers toe is altijd positief geweest. Je kan onmogelijk vertrouwen geven als je blijk geeft van twijfel. Ik heb me nooit afgevraagd: ‘Wat als het slecht afloopt?’ Voetbal is geen wetenschap, weinig dingen zijn rationeel. Je kan bijvoorbeeld onmogelijk voorzien dat Benjamin Pavard zo’n prachtige goal zal maken als tegen Argentinië. En toch gebeurt het.’ ( Het doelpunt werd achteraf uitgeroepen tot het mooiste van het WK)

Wat was de moeilijkste wedstrijd ?

DESCHAMPS: ‘Die tegen Australië, al wonnen we uiteindelijk met 2-1. Maar het was niet echt een denderende start. Terwijl die eerste groepsmatch belangrijk is, voor het vertrouwen en voor het gevoel in de ploeg.’

OUDE REKENINGEN

U hebt na die wedstrijd, zo liet uw adjunct Guy Stéphan horen, een toespraak gehouden die de spelers erg heeft geraakt.

DESCHAMPS: ‘Ik heb de dag nadien inderdaad zaken gezegd die niet zeer aangenaam klonken, en dat gedurende 45 minuten. Vooral dan tegen de offensieve spelers. De wedstrijd tegen Australië was saai. Je zag geen engagement, geen vastberadenheid. Gelukkig is er achteraf op die toespraak goed gereageerd.’

Was de 1-0-zege tegen Peru volgens u een soort sleutelwedstrijd?

DESCHAMPS: ‘Ja, omdat die match zo moeilijk was. Was het individuele talent niet in het collectief gevloeid, dan hadden wij het niet gehaald. Maar de drang om elkaar te helpen stuwde ons vooruit. Na de tweede match stonden we in de achtste finale. Daardoor kon ik tegen Denemarken veel wisselen. Maar de Denen wilden niet winnen en voor ons was een gelijkspel voldoende om eerste in de groep te worden. Toen begon er een ander toernooi.’

Nadien volgde die 4-3-zege tegen Argentinië en Lionel Messi.

DESCHAMPS: ‘Dat heeft voor ons veel veranderd. Talent alleen volstaat niet op dat niveau. Daarover beschikken de Argentijnen uiteindelijk ook. Het verschil wordt op zulke momenten en in zulke wedstrijden gemaakt in mentaal opzicht. En met die spirit konden we ver geraken.’

U stond vaak in de vuurlijn van de kritiek, vooral dan met betrekking tot uw selectiepolitiek en het spel van de ploeg. Hoe bent u daarmee omgegaan?

DESCHAMPS: ‘Ik heb de kritiek geregistreerd, maar ik hield er geen rekening mee. In Rusland leefde ik in een soort cocon, in een kleine gemeenschap, je bent als het ware afgesneden van de wereld. Ik ben altijd rustig gebleven, ik was echt in balans met mezelf. Nadien hebben sommige van die opmerkingen me eens doen grijnzen, maar ik voelde er niets voor om oude rekeningen te vereffenen, dat ligt niet in mijn aard. Sommige mensen hebben zich trouwens verontschuldigd.’

U hebt in Frankrijk een nieuwe ploeg samengesteld, een zeer jonge ploeg. Was dat de grootste uitdaging?

DESCHAMPS: ‘Ik heb in mei in grote lijnen mijn selectie samengesteld. Dat is achteraf goed geweest. Vervolgens konden de spelers namelijk de keuze van de trainer bevestigen of niet. Het belangrijkste was mijn vertrouwen in de spelers. Een paar van hen hebben tijdens het WK meer en meer verantwoordelijkheid opgenomen. Wij hebben het juist evenwicht gevonden. Op het veld, maar ook in de dagelijkse omgang.’

EEN KLEIN FENOMEEN

Vooral Paul Pogba leek een metamorfose te hebben ondergaan.

DESCHAMPS: ‘Dat verraste me niet. Paul is een aangename mens, iemand die luistert en die eigenlijk altijd al aan het collectieve dacht. Ik heb veel met hem gepraat. Eigenlijk was hij voor zijn ploegmaats een soort voorbeeld, ook al is hij nog maar 25. Maar hij speelde uiteindelijk al het WK 2014 en het EK 2016. Voor het toernooi werd vaak gezegd dat het ons aan persoonlijkheden ontbrak, maar die zijn in de loop van het WK in die rol gegroeid.’

'De drang om elkaar te helpen stuwde ons vooruit'
© belgaimage

Hoe verklaart u de nieuwe populariteit van verdediger Benjamin Pavard?

DESCHAMPS: ‘Benjamin is een ster geworden en dat heeft hij wel verdiend. Hij wordt intern zeer gewaardeerd. En hij bezit ongemeen veel zelfvertrouwen. Hij zei me eens dat hij van niemand bang is. Ik heb hem toen geantwoord dat hij dat best mocht denken, maar dat beter niet tegen de media zei.’

En dan was er nog de opmerkelijke rol van N’Golo Kanté als publiekslieveling, ook al had hij in de finale een mindere dag.

DESCHAMPS: ‘Het is eerder zeldzaam dat een zo rustig iemand zo wordt gerespecteerd, zowel door de supporters als door de ploeg. N’Golo Kanté is zeer terughoudend. Geen man voor de media, hij schuwt het licht. Maar voor de ploeg was hij een zonnestraal tijdens het WK, een klein fenomeen.’

Met vier doelpunten en vier assists ontwikkelde Antoine Griezmann zich tot de belangrijkste man van de ploeg.

DESCHAMPS: ‘Terwijl hij met Atlético Madrid een slopend seizoen achter de rug had. Hij was vermoeid, we moesten hem weer opbouwen, vooral psychisch. Je zag hem in de loop van het toernooi steeds maar groeien. Voor mij is hij een kandidaat om tot Wereldvoetballer van het Jaar te worden uitgeroepen.’

Staat Kylian Mbappé voor een stralende toekomst van de Franse ploeg?

DESCHAMPS: ‘Anderhalf jaar geleden kende niemand hem, nu is hij wereldkampioen. Hij doet dingen op het veld die je niet voor mogelijk acht. Toch houdt hij de voeten stevig op de grond en geeft hij blijk van een enorme rijpheid, hoewel hij nog maar negentien jaar is. Hij zegt bijvoorbeeld ook dat hij niet de spreekbuis van de ploeg is en hij doet dat uit respect voor zijn oudere ploegmaats. Hij laat hen liever het woord voeren. Dat vind ik sterk.’

CHIRURGISCHE EFFICIËNTIE

In Frankrijk noemen ze u iemand die erg veel geluk heeft. Irriteert u dat?

DESCHAMPS: ‘Geluk heb je één keer. Maar als je dat herhaalt, dan zit daar veel werk achter. Natuurlijk zijn er de omstandigheden. Ik had geen invloed op de loting, het was niet mijn fout dat Edinson Cavani bij Uruguay geblesseerd was en Thomas Meunier geschorst was voor de halve finale. Dat zijn dingen die gebeuren. Tijdens de finale van het EK had ik geen geluk toen André-Pierre Gignac in de blessuretijd op de paal schoot. Zeggen dat je meeval hebt, dat heeft niets met de realiteit te maken. Maar van dat soort uitspraken lig ik echt niet wakker.’

Ook niet als critici beweren dat België in de halve finale beter was dan Frankrijk?

DESCHAMPS: ‘De wereldkampioen is gewoon beter dan de andere ploegen. Wij hebben tegen België afgezien, maar uiteindelijk konden we ons met onze kwaliteiten doorzetten. Die 1-0 viel niet uit de lucht, ook al hadden we niet altijd alles onder controle. Van de andere kant: wij werden wereldkampioen met veertien spelers die voor het eerst aan zo’n toernooi deelnamen. Elf van de veertien doelpunten scoorden we na de groepswedstrijden. Ik ben fier dat ik deze groep heb samengesteld. Met chirurgische efficiëntie, zoals mijn assistent het noemde.’

Hoe ziet u de evolutie van de Franse nationale ploeg?

DESCHAMPS: ‘Het team gaat zich verder ontwikkelen, zoals dat sinds 2016 is gebeurd. Wij werken naar nieuwe doelen toe. Ik heb al voor het WK gezegd dat dit team binnen twee jaar nog sterker zal zijn.’

Hebt u er na de wereldtitel over nagedacht om als bondscoach te stoppen omdat het allerhoogste bereikt is?

DESCHAMPS: ‘Nee, ik heb me die vraag nooit gesteld. Ik wil gewoon verder doen. Zo ben ik ook, ik respecteer de overeenkomsten die zijn gemaakt. Mijn contract loopt tot 2020 en mijn motivatie blijft dezelfde. Dat is ook een kwestie van respect tegenover onze bondsvoorzitter Noël Le Graët.’

Waarin ligt het verschil tussen deze titel en die van 1998 in Frankrijk?

DESCHAMPS: ‘De emoties waren nu veel groter, intenser. Sinds 1998 hebben we veel tragische momenten gekend. Dan denk ik aan alle aanslagen die er geweest zijn. Daardoor besloten veel Europese supporters niet naar Rusland te reizen. Er waren wel veel Zuid-Amerikanen, die staan ver van die aanslagen. Wij daarentegen leven met een trauma, met iets dat je niet kan vergeten. Ook daarom doet zo’n moment van geluk heel goed.’

'De drang om elkaar te helpen stuwde ons vooruit'
© belgaimage

Nieuwe cyclus

Frankrijk begint op 6 september aan de Nations Cup. Het speelt dan in München tegen Duitsland. De start van een nieuwe cyclus, zegt Didier Deschamps. Hij vindt het goed dat hij meteen tegen een topland speelt. Het is beter voor de spelers en de trainer, zegt hij.

Deschamps had te doen met de Duitse bondscoach Joachim Löw toen die met de Mannschaft voortijdig werd uitgeschakeld. Als wereldkampioen van 1998 had Frankrijk in 2002 dezelfde pijnlijke ervaring. Joachim Löw was een van de eersten die Deschamps na de zege op het WK schreef. De Franse bondscoach stuurde meteen een antwoord.

Op 9 september presenteert de wereldkampioen zich dan weer voor het eigen publiek. Dan speelt Frankrijk in de tweede wedstrijd voor de Nations Cup tegen Nederland. Intussen weet Didier Deschamps zich door iedereen in de armen gesloten. Voor hem verandert er weinig. Al tijdens het WK bleek Deschamps veel minder stress te kennen dan voordien. ‘Alleen mijn vingernagels zijn gegroeid’, lacht hij.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content