De tranen van een olifant

© BELGAIMAGE

Hij voetbalde zeven seizoenen voor Arsenal en stond zelfs in de Champions Leaguefinale, maar tegenwoordig zit Emmanuel Eboué naar eigen zeggen compleet aan de grond, mentaal en financieel.

‘Ik heb gedacht aan zelfmoord.’ Deze opvallende, harde woorden staan te lezen in een interview met de Sunday Mirror. Het is 24 december, maar van een feeststemming is geen sprake. Toch is niet alles donker. ‘Ik moet leven. Ik wil leven. Ik ga leven.’

Na een voetbalcarrière aan de top lijdt Emmanuel Eboué (34) aan een zware depressie. Zijn profdebuut maakte Eboué bij Beveren, waar hij actief was van juli 2002 tot januari 2005. Vervolgens trok hij naar Arsenal, waar hij zeven jaar voetbalde, een Cup Final won en de finale van de Champions League speelde. In vijf jaar Galatasaray pakte hij nadien twee landstitels en de Turkse beker. Voor Ivoorkust verzamelde Eboué 79 caps. Twee keer nam hij deel aan het WK en vijf keer aan de Afrika Cup, waarin hij twee keer de finale haalde.

Cherchez la femme

Maar nu lijdt Eboué dus aan een zware depressie, tot grote verbazing van zijn oud-ploegmaat bij Beveren Stéphane Demets. Wanneer we in de archieven van Sport/Voetbalmagazine grasduinen, lezen we het volgende: naast het terrein is Eboué altijd heel vriendelijk. Voor de training schudt hij handjes met de supporters en voor de andere spelers gaat hij drank halen. ‘Hij was een echte sfeermaker’, vertelt Demets bijna veertien jaar later. ‘Hij hing vaak de clown uit en had altijd een glimlach om zijn mond.’

Dat Eboué naar de club kwam verkleed als een tijger, herinnert Demets zich niet meer, maar andere anekdotes kan hij zich wel nog voor de geest halen. ‘Sommige Ivorianen hadden een rijbewijs, maar hij nog niet. Op een dag zette hij zich achter het stuur van de auto van een ploeggenoot. Om te remmen trok hij de handrem op. De auto tolde en het grind op de parking vloog naar alle kanten.’ ( lacht)

De Ivorianen met een rijbewijs hadden dat wel gehaald in eigen land, weet Demets. ‘Op een gegeven ogenblik kwam de politie langs. Ze stonden daar met wel tien combi’s om de rijbewijzen te controleren. Die Ivoriaanse exemplaren waren blijkbaar niet geldig in België. Achteraf hebben we er allemaal smakelijk om gelachen, maar op het moment zelf vonden de Ivorianen het niet zo grappig.’

De kwajongensstreken, de grapjes, het behoort allemaal tot het verleden voor Eboué. Hoe komt het dat de gewezen topvoetballer zo diep gevallen is? Cherchez la femme. In de ontboezeming die hij deed op de vooravond van Kerstmis wijst hij Aurélie Bertrand aan als belangrijke verantwoordelijke voor zijn depressie. Stéphane Demets herinnert zich Bertrand nog. ‘Ze kwam naar het stadion met hun dochter, toen nog een baby’tje. Ze leken echt een gelukkig koppel.’

Dat bleek ook uit een interview dat Eboué in oktober 2004 gaf aan Het Nieuwsblad. Beveren bereidde op dat moment een Europese wedstrijd voor. De Waaslanders hadden zich gekwalificeerd voor Europees voetbal nadat ze enkele maanden voordien de bekerfinale bereikten (maar wel verloren van Club Brugge). ‘Het leven lacht me toe’, verklaarde de rechtsachter van Beveren, waarbij hij doelde op zijn nakende huwelijk met zijn Luikse vriendin. ‘Ik leg mezelf nooit druk op. Ik luister vaak naar Ivoriaanse muziek, dat maakt me gelukkig.’

Geconfronteerd met de stelling dat hij door zijn huwelijk met Bertrand de Belgische nationaliteit kon verkrijgen en daardoor gemakkelijker in een grotere competitie terecht zou kunnen, antwoordde Eboué: ‘Bwah, ik denk niet dat dat een groot verschil uitmaakt. God heeft gewoon beslist dat ik mijn vrouw in België zou vinden. Ons huwelijk moet een enorm feest worden. Sinds ik Aurélie ken, en vooral sinds de geboorte van ons dochtertje, ben ik veel rustiger geworden. Ik ga veel minder op stap.’

Op grootmoeders wijze

Enkele maanden later streek Eboué neer in Londen, bij The Gunners waarmee hij het seizoen daarna meteen de finale van de Champions League bereikte. Arsenal verloor in het Stade de France van het FC Barcelona van Frank Rijkaard met in zijn rangen Víctor Valdés, Carles Puyol, Deco, Mark van Bommel, Ronaldinho en Samuel Eto’o. Maar ook bij de troepen van Arsène Wenger ronkte het van de grote namen. In de basiself in Parijs stonden naast Eboué onder anderen Ashley Cole, Cesc Fabregas, Robert Pirès en Thierry Henry.

Emmanuel Eboué was een echte sfeermaker. Hij hing vaak de clown uit en had altijd een glimlach om zijn mond.’ Stéphane Demets

‘Ik herkende Eboué niet meer toen ik naar die match keek’, aldus Demets. ‘Hij heeft de lijn wel 150 keer afgedweild. Hij liep als een gek over het veld, terwijl hij bij Beveren soms moeite had om de wedstrijd vol te maken. Geregeld kreeg hij na een uur af te rekenen met krampen. Ik onthoud hem als een voetballer met een zeker talent, maar absoluut niet van het niveau van Yaya Touré, van wie we vanaf de eerste training onder de indruk waren. Touré was een echt fenomeen, hij sprong meteen in het oog. Maar goed, ook Eboué had niet veel tijd nodig om veel progressie te maken op fysiek vlak. Hij paste zich snel aan het niveau van de Premier League aan.’

Met Aurélie Bertrand: toen alles nog rozengeur en maneschijn was.
Met Aurélie Bertrand: toen alles nog rozengeur en maneschijn was.© BELGAIMAGE

Laten we terugkeren naar Aurélie Bertrand. Eboué heeft – zacht uitgedrukt – geen goed woord meer over voor de moeder van zijn drie kinderen. Hij noemt haar als een van de redenen voor zijn depressie en zelfmoordgedachten. Maar de Ivoriaan ziet ook een andere ‘verantwoordelijke’: Steve Gohouri, voormalig centrale verdediger bij onder meer Borussia Mönchengladbach, Wigan Athletic, Maccabi Tel Aviv en het Griekse Xanthi. Op 34-jarige leeftijd pleegde Gohouri zelfmoord door met zijn auto in de Rijn te rijden. Het duurde drie weken voordat de auto en het levenloze lichaam van de voetballer gevonden werden. Voor Eboué, teammaat van Gohouri bij les Eléphants (de Olifanten, zoals de bijnaam van de Ivoriaanse nationale ploeg luidt), was het een zware schok die hij naar eigen zeggen nooit te boven kwam. ‘We deden zoveel samen en dan plots slaat hij de hand aan zichzelf. Sinds ik het nieuws vernam, zeg ik tegen mezelf: ik zal nooit zelfmoord plegen’, waarmee hij tegelijk aangeeft dat de gedachte al in hem opkwam.

Betrand is niet langer de vrouw, maar de ex-vrouw van Eboué, die door de scheiding zijn kinderen niet meer gezien heeft sinds afgelopen zomer. Ook de financiële gevolgen waren niet min, liet hij verstaan in de Sunday Mirror. Het interview deed heel wat stof opwaaien, uiteraard ook op het Afrikaanse continent. ‘Van de weelde naar de afgrond – het trieste verhaal van Emmanuel Eboué’, titelde – vrij vertaald – een Afrikaanse sportwebsite. Zowel bij Arsenal als Galatasaray verdiende hij veel, maar daar bleef weinig van over, vertrouwde hij de Britse zondagskrant toe. ‘Ik heb zelfs geen geld meer om een wasmachine te kopen. Ik doe mijn was nu met de hand, zoals mijn grootmoeder het me geleerd heeft. Ik kende een harde leerschool, ik heb de handen van een landbouwer.’

Met Arsenal speelde hij onder meer de finale van de Champions League in 2006.
Met Arsenal speelde hij onder meer de finale van de Champions League in 2006.© BELGAIMAGE

Matras op de grond

Eboué dreigt bovendien binnenkort op straat te staan, want een Engelse rechter besliste onlangs dat zijn ex-vrouw recht heeft op het Londense huis waarin hij momenteel woont. ‘Ik leef in constante angst. De politie of een deurwaarder kan elk moment binnenvallen om me uit mijn huis te zetten. Soms doe ik alle lichten uit omdat ik niet wil dat ze weten dat ik hier ben. Ik stouw van alles voor mijn deur zodat ze die niet zonder slag of stoot kunnen openen. Ik heb hard gewerkt om deze woning te kopen en nu ben ik bang dat ik ze zal kwijtraken.’

Hij logeert af en toe bij een vriendin, geeft hij nog mee. ‘Op een matras op de grond in de woonkamer, want ik wil haar kinderen niet wakker maken. Het huis van zijn vriendin noemt hij ‘mijn bunker’, want daar voelt hij zich tenminste veilig. Hij noemt de beslissingen van het Britse gerecht ‘onrechtvaardig’, maar, zo voegt hij eraan toe: ‘Ik heb geen geld om een advocaat te betalen.’

Eboué is razend op zijn ex-vrouw, die zijn financiën beheerde. Hij beweert dat hij alle papieren ondertekende zonder ze eerst te lezen, zonder nadenken, en dat hij al zijn inkomsten aan Aurélie toevertrouwde zodat zij ervoor kon zorgen dat de kinderen er wel bij voeren. Hij voelt ook haat ten opzichte van alle mensen die hem zogezegd raad gaven toen hij aan de top stond.

Zijn voormalige ‘vrienden’ uit het voetbalmilieu, onder wie zijn kompanen bij de nationale ploeg, spaart hij evenmin. Hij hekelt vooral hun afwezigheid op het moment dat hij hen nodig heeft. ‘Ik voel me alleen’, klinkt het verbitterd. ‘Ik vraag niet dat ze me financieel helpen, ik zou het gewoon appreciëren mochten ze hun bezorgdheid tonen over wat ik meemaak. Een beetje medeleven had ik wel gewaardeerd, maar ik hoor niemand. Ik beschouwde mijn ploegmaats bij Ivoorkust nochtans als broers. Ik weet dat ze mijn situatie kennen. Het stelt me diep teleur dat niemand contact met me opneemt, want ik dacht dat we hechte vrienden waren. Toen Kolo Touré geschorst was na een positieve dopingcontrole, belde ik hem geregeld om hem een hart onder de riem te steken. Die steun krijg ik nu niet.’

Het isolement verrast Stéphane Demets. ‘Dat vind ik het vreemdste aan het hele verhaal, want de Ivorianen bij Beveren zorgden voor elkaar als een familie. We merkten dat hun band veel verder ging dan louter en alleen samen voetballen. Ze waren samen opgegroeid in de school van Jean-Marc Guillou in Abidjan. Ze volgden er ’s ochtends les en voetbalden er blootsvoets in de namiddag. Bij Beveren kwamen ze tegelijk toe op de training en vertrokken ze ook weer samen. Ze keken er altijd naar uit om naar Genk te gaan en Didier Zokara te bezoeken, want hem zagen ze als hun grote broer. Die eendracht bestaat blijkbaar niet meer, bizar.’

Ik heb zelfs geen geld meer om een wasmachine te kopen. Ik doe mijn was nu met de hand.’ Emmanuel Eboué

Prins Harry

Maar het is niet allemaal kommer en kwel. Uit Londen en uit Istanboel kwamen onlangs hoopgevende berichten. Arsenal denkt er immers aan om Eboué een job aan te bieden in de jeugdwerking en ook Fatih Terim, voor de vierde keer in zijn carrière aangesteld als coach van Galatasaray, sprak zich uit over een gelijkaardige functie bij de Turkse recordkampioen. Als er effectief een aanbieding komt, dan zal Eboué waarschijnlijk niet twijfelen. Zijn zoon speelt momenteel in de jeugd bij The Gunners en Terim omschreef hij als ‘mijn tweede vader.’

Bij Beveren, waar alles begon. Hier in duel met Genkspits Kevin Vandenbergh.
Bij Beveren, waar alles begon. Hier in duel met Genkspits Kevin Vandenbergh.© BELGAIMAGE

Toch is met de zelfmoord van Steve Gohouri, zijn vechtscheiding en de pijnlijke gerechtelijke beslissingen niet alle onheil over Emmanuel Eboué verteld. In oktober van 2016 overleed zijn grootvader, de man die hem heeft opgevoed, aan kanker. Ook zijn broer kwam om het leven, bij een ongeval met de moto. Naast de persoonlijke drama’s kende hij ook sportieve tegenslag. Op 9 maart 2016 tekende hij een contract bij Sunderland. Het leek een reddingsboei na maanden zonder club, maar een twintigtal dagen later kwam er een einde aan een lange juridische strijd… En de uitspraak viel in zijn nadeel uit. De wereldvoetbalbond veroordeelde Eboué tot een schorsing van een jaar omdat hij een voormalig spelersmakelaar geen commissie betaald had. Hiervoor legt hij dan weer publiekelijk de schuld bij zijn raadgevers die hem slecht hebben begeleid.

Nog is het niet gedaan. In oktober 2017 hoopte Eboué opnieuw aan voetballen toe te komen, bij Türk Ocagi Limasol. De Cyprioten stelden hem zelfs officieel voor als hun nieuwe aanwinst, maar bij de medische tests ontdekten ze abnormale bloedwaarden, er werd zelfs gewag gemaakt van HIV. Tot een contract kwam het niet, maar Eboué gaf in The Sunday Mirror aan dat zijn carrière nog niet voorbij is. Hij wil nog professioneel voetballen, maar wie gelooft daar nog in?

Ondertussen dwaalt Eboué rond in de mistige straten van Londen en geeft hij de Britse pers persoonlijke verhalen waar ze van smullen. ‘Als ik terugblik denk ik: Manu, waarom ben je zo naïef geweest?’ Hij vernam dat Prins Harry een psycholoog opzocht om de dood van zijn moeder Diana te verwerken en besloot daarop om ook hulp te zoeken. ‘Ik zei bij mezelf: als Harry problemen heeft gekend en de moed had om erover te praten, dan kan ik dat ook. Ik moet open durven te zijn. Ik zag vrienden die zich slecht voelden, in een depressie zaten. Zij kregen geen steun en zijn nu dood.’

Van de succesvolle speler bij Arsenal blijft nu niet meer veel over.
Van de succesvolle speler bij Arsenal blijft nu niet meer veel over.© BELGAIMAGE

Voetbal in de pub

Tegenwoordig moet Eboué vaak verstoppertje spelen in Londen. Sinds de rechtbank alle gezamenlijke bezittingen toewees aan Aurélie Bertrand, heeft hij geen auto meer. Hij beschikt enkel nog over een Oyster card, een elektronische toegangspas voor het openbaar vervoer in de Britse hoofdstad. Op een dag had een passagier op de bus hem herkend. ‘Je vergist je, ik ben Eboué niet’, kreeg de man als antwoord. ‘Ik was zo beschaamd dat ik niet durfde toe te geven wie ik was.’

In de buurt van het Emirates Stadium durft hij zich ook niet meer te begeven, uit vrees dat de supporters van Arsenal hem aanklampen. Voor de wedstrijd tussen Everton en Arsenal had hij zelfs geen geld meer om een abonnement te betalen voor het betaalkanaal dat de wedstrijden van de Premier League rechtstreeks uitzendt. Omdat hij altijd zin heeft om zijn geliefde ploeg aan het werk te zien, trok hij dan maar naar de pub. ‘Ik had nog nooit een voetbalwedstrijd gezien in een pub. Er zaten heel veel supporters van Arsenal. Ik ben discreet gaan zitten, heb een biertje besteld en hield de hele tijd mijn hoed op. Had ik mijn carrière al officieel beëindigd, dan was ik niet bang geweest om herkend te worden. Maar nu… Er zaten in die pub ongetwijfeld mensen die dachten dat ik nog ergens voetbalde.’

400 wedstrijden in Europa

Emmanuel Eboué speelde exact 400 wedstrijden als prof in Europa. Zijn palmares:

Beveren

(juli 2002 – januari 2005): 83 wedstrijden

Arsenal

(januari 2005 – augustus 2011): 215 wedstrijden, bekerwinnaar in 2005, finalist Champions League 2006

Galatasaray

(augustus 2011 – augustus 2015): 101 wedstrijden, landstitel in 2012 en 2013, bekerwinnaar in 2014, nationale supercup in 2013 en 2014

Sunderland

(maart 2016): 1 wedstrijd (met de U23)

Ivoriaanse nationale ploeg

(2004-2013): 79 wedstrijden, finale Afrika Cup in 2006 en 2012

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content