Sfeerreportage uit Liverpool, dat snakt naar de titel: ‘Three points lads!’

Op bezoek in Liverpool waar, 29 jaar na de vorige, een nieuwe titel tot de mogelijkheden behoort en het verlangen naar een nieuwe prijs groot wordt. Zijn ze stilaan euforisch aan de boorden van de Mersey of heeft de pijn er zo vaak naast te grijpen, voor littekens gezorgd?

T o Brexit or not. Dat is, voor wie op het vasteland woont en de berichtgeving over het Verenigd Koninkrijk wat volgt, zowat het enige wat je dezer dagen hoort. Voor en na het weekend wordt weliswaar nagepraat over de resultaten in de Premier League, maar verder gaat het maar over één ding: wat moeten we met de uitslag van dat referendum op 23 juni 2016 en die uitstapdatum van 29 maart?

Tot je in Manchester landt. Wordt hier over de Brexit gesproken? Ja, in de kwaliteitskranten. En in Londen door de members of parliament, zegt het meisje dat in het Manchester Airport Train Station voor de koffie zorgt. Maar de rest is vooral bezig met het alledaagse. Het ongeval bijvoorbeeld waarbij de 97-jarige prins Philip is betrokken. De echtgenoot van Queen Elizabeth II ramde met zijn Range Rover, verblind door de zon, een tegenligger, maar bleef ongeschonden. Het belangrijkste topic is evenwel: voetbal. Voetbal, voetbal en nog eens voetbal. Het spionnenverhaal van Marcelo Bielsa, die met Leeds op kop staat, maar steeds vaker struikelt (het verlies bij Stoke zaterdag was het derde op vier competitiematchen). Ook een hype: het succes van Ole Gunnar Solskjaer met zijn Manchester United, en de revival van Paul Pogba en Marcus Rashford, zaterdag allebei goed voor een doelpunt. Toen United half december naar Liverpool kwam, zat Pogba nog op de bank toe te kijken hoe de Reds met 3-1 wonnen. Het verlies kostte José Mourinho zijn kop.

De gemiddelde Brit hoeft van dit alles geen seconde te missen. Waar je ook komt voor een koffie of een drankje, overal is op de achtergrond Sky Sports te volgen. De hele dag lang nieuws en analyses, tot in de kleinste details. Op vrijdagmiddag is het smullen, met reportages vanop de persconferenties van de verschillende managers, aan de vooravond van hun duel. Wat zegt MaurizioSarri? Wat wordt de nieuwe bestemming van CallumWilson, de spits van West Ham? Wat met Huddersfield na het ontslag van David Wagner? Maar vooral: wie van de twee, Liverpool of Manchester City, haalt het in de race voor de titel? ‘ Either us or them‘, klinkt het in Manchester. En anderhalf uur treinen later ook in Liverpool. In beide steden zijn ze overtuigd van het eigen gelijk. ‘ We have more quality‘, zegt een Bluesfan voor hij in Piccadilly afstapt. ‘ And we have Guardiola.’

In Liverpool zegt de eerste Red die we kruisen net hetzelfde. ‘ We haveVirgil. And Klopp! Als die de spelers vraagt om door de muur te lopen, doen ze het.’

Economische ommekeer

Noord-Liverpool. De paar mijl die Stanley Park – met aan de ene kant Goodison Road en Everton en aan de andere kant Anfield Road en Liverpool – scheiden van het stadscentrum leggen we te voet af. Nieuwsgierig naar de evolutie, want we wandelen hier niet voor het eerst rond.

Het eerste bezoek aan Liverpool dateert van de lente van 1990. Exact hetzelfde traject legden we toen af, te midden van opgewonden supporters. Vorige zaterdag kwam het Londense Crystal Palace, die zaterdag 29 april 1990 Queens Park Rangers, met David Seaman in doel en Ray Wilkins op het middenveld. Inzet: een titel. Met nog drie wedstrijden te gaan had Liverpool toen nog vier punten nodig om zeker te zijn van zijn achttiende. De ultieme rivaal toen heette Aston Villa, dat diezelfde middag bij Norwich speelde. Winst van de Reds gekoppeld aan een gelijkspel van Villa, zou voldoende zijn. Dat wisten de fans, vandaar de uitgelaten sfeer in de colonne op weg naar Anfield. Een en ander gebeurde, verdediger Gary Ablett, die dag out en inmiddels al overleden, zat naast ons en gaf na afloop een high five. Wat hij toen niet kon weten is dat het, tot vandaag, de laatste titel van Liverpool FC zou zijn.

Later zouden we nog een paar keer naar Anfield of Goodison komen. In 1996 voor het EK, bij de transfer van Daniel Amokachi, voor een interview met Dirk Kuijt, of voor een sfeerverhaal rond de clubs waar een aantal Rode Duivels speelden. Telkens raakte je wat depressief van het contrast tussen het chique van de voetbalclubs met hun vele geld en de ellende in de buurt. Voor een verhaal rond de roots van Wayne Rooney, toen die naar United verhuisde, weigerde een taxichauffeur die ons rondleidde op bepaalde plaatsen zelfs te stoppen. Te veel gangs, te veel geweld op straat, te veel drugs ook. Noord-Liverpool was nooit een vrolijke buurt, met zijn dichtgetimmerde huizen en overal vuilnis op straat.

Terwijl dat eigenlijk niet zou moeten. Op weg van het station naar Anfield wandel je door Everton Park, naast Stanley Park een andere groene long in deze buurt, waar huizen geen of amper tuintjes hebben en Labour al jaren de plak zwaait. Vanop de heuvel in Everton Park heb je een mooi zicht op de Mersey, die uitmondt in de Ierse zee. Helaas is het vandaag zwaar bewolkt en begint het onderweg te sneeuwen. Meeuwen krijsen en zoeken beschutting.

Everton Park is een landmark voor het Britse voetbal. In november 1879 werd hier vlakbij, in het Queen’s Head hotel, Everton FC gesticht. In 1888 werden zij een van de stichtende leden van de Football League. Uit die ploeg groeide, na onmin, FC Liverpool, de rivaal. In het park staat een bordje met de informatie. Het is bespoten met graffiti. Liverpool do better heeft een Red erop gezet.

Om de sfeer tijdens een voetbalweekend te snuiven, hebben we geboekt in de Soccer Suites, een bed and breakfast. 138 Anfield Road is het adres, letterlijk om de hoek bij het stadion. Wificode Gerrard08, aan de muur hangen gesigneerde truitjes. Dit zijn diehard Reds. De landlord: ‘Mensen bellen wel eens met de vraag hoe dicht we écht bij het stadion liggen. Ik antwoord dan altijd: als een verdediger de bal over de tribune zou keilen, moeten wij hem teruggooien. Zo dicht.’

Dat laatste klopt, maar de kans dat die verdediger de bal tot in de tuin krijgt, is klein. Soccer Suites is immers gebouwd in de rug van de nieuwe Main Stand, geopend in 2016. Een immense hoofdtribune met een extra diepe derde verdieping, die ongeveer 120 miljoen euro kostte en de capaciteit van het stadion met zo’n 8500 plaatsen opkrikte tot 54.000. Suzanne en haar man Ian kochten het pand in 2008 en verbouwden het tot een gastenverblijf. ‘Ik ben een klusser en kon veel zelf uitvoeren’, zegt hij. ‘In de beginfase zei ik tegen de gasten: loop ’s avonds in het donker niet te veel op straat. Neem liever een taxi naar het centrum. Maar nu hoeft dat niet meer. De buurt is enorm opgewaardeerd. Er kwamen nieuwe huizen, de economie is veel verbeterd. Met de hulp van Europa. Niet toevallig daarom stemde Liverpool tegen de Brexit.’

De economische ommekeer situeert hij halverwege het voorbije decennium, toen Europa Liverpool aanduidde als culturele hoofdstad voor 2008, het jaar waarop hij zijn investering riskeerde. Die Europese beslissing viel in 2003 en in de vijf jaar die de voorbereiding duurde, zorgde de stad ervoor dat er iets blijvends werd gecreëerd. Er was niet alleen aandacht voor cultuur en voorstellingen, maar er kwam ook harde infrastructuur, een concertarena (de Liverpool Echo) en het hele havengebied werd aangepakt. Toen de stad een weekendbestemming werd voor toeristen, konden die ook spenderen in Liverpool ONE, een groot openluchtshoppingcentrum. Liefst tien jaar duurde het verfraaien van de buurt rond Paradise Street.

Ook studenten brachten nieuw leven, er zijn in de stad maar liefst vijf universiteiten. Eentje, Edge Hill University, verachtvoudigde in goed twee decennia zijn studentenaantal. Dat verjongde de stad en pompte ook weer geld in de economie. Een en ander maakte dat die in deze stad tussen 1998 en 2016 groeide met 2,1 procent. Meer dan Londen en meer dan om het even welke stad in het noorden.

James, die we kruisen in Stanley Park, bevestigt dat. Hij werkt voor een interimkantoor en doet deeltijds werk in de horeca. ‘Er is echt voldoende als je wat zoekt. Ook voor buitenlanders.’ Hij wijst op de kranen die de skyline domineren. ‘Overal wordt gebouwd.’ The Parks, een groot huizenproject vlak bij Anfield Road, gaat zijn laatste fase in, lezen we. Het geheim? Betaalbaar wonen. Een huis in Liverpool is bereikbaar voor velen. ‘Veel meer dan in Londen’, zegt James.

Hoe internationaal het Engels voetbal is, daar word je je pas van bewust als je de dag voor de match een rondleiding in het stadion boekt. Een vader verkent Anfield in het gezelschap van zijn twee jonge kinderen. ‘Geen school vandaag?’ ‘ Not in Australia, mate!’ Mark, uitgeweken naar Down Under, laat voor het eerst aan zijn kinderen de roots van zijn familie zien. En en passant ook de ploeg van zijn hart. De Duitse fan in de shop volgt Klopp, waar hij ook aan de slag is. Een Nederlander werd fan dankzij Dirk Kuijt. ‘Ik ben Rotterdammer, zie je. Dit is mijn eerste bezoek. Je raakt wel onder de indruk, hè.’

Hoe gek ze hier zijn op sport, blijkt nog eens ’s avonds, als we de stad in duiken. Na het eten belanden we in de Coyote Ugly, waar de jeugd uit Liverpool – tenminste de meisjes – boven op de bar mogen dansen als ze dat willen. Die ene jongen die het ook probeert, wordt prompt op zijn plaats gezet: de begane grond. Op de achtergrond blijft de televisie doodleuk de berichten van Sky Sports weergeven. Gek zicht.

Pint met Schweppes

Zaterdag. Match day. Het is verbazend hoe vroeg de eerste supporters opdagen, uren voor de wedstrijd. Ook in onze Soccer Suites waar ze nu ook ‘ German breakfast‘ serveren, luidt de baseline. Op wedstrijddagen wordt de B&B omgeturnd tot een bar. Je moet het wel weten, want het staat nergens aangeduid. Enkel vaste klanten dagen dus op, veelal Ieren, zoals de baas. Dominic is er zo eentje. Hij woont in Belfast, maar heeft een abonnement op de Reds. Net als zoveel anderen vliegt hij op wedstrijddagen naar de match.

Dure zaak? Dominic: ‘Nogal, maar we hebben het ervoor over.’ Zijn season ticket kost hem 150 pond (170 euro), zegt hij. Dat is relatief goedkoop voor Engeland. Hij moet er wel elke keer de vlucht bij rekenen. En een overnachting. Soms vliegt hij via Dublin, meestal vanuit Belfast. ‘Een half uurtje vliegen, de tijd van een biertje.’ Als er tijdens de week wordt gespeeld, kost het hem ook nog eens een vrije dag op het werk.

Opvallend: het is, bij navraag onder de fans, Virgil van Dijk, die alom naar voor wordt geschoven als de populairste speler van het moment. Een verdediger! Niet Mo Salah, Sadio Mané of Roberto Firmino, de aanvallers. Dat heeft zijn redenen, legt Ian uit bij een pint, die hij aanvult met… Schweppes. ‘ We fucked up so many times in the past.’ Door problemen achterin, verduidelijkt hij. Dus wordt de komst van de sterke Nederlander vorige winter, gevolgd door die van de Braziliaanse doelman Alisson Becker deze zomer zowat gezien als het keerpunt.

Dominic is het daarmee eens: ‘Een paar jaar geleden, in 2014, waren we heel dicht bij de titel. Onder Brendan Rodgers. Super dicht, Manchester City haalde het toen met amper twee punten meer. Drie speeldagen voor het einde kwam Chelsea. Een draw was genoeg, maar Rodgers verknalde het helemaal. Naïef joeg hij zijn spelers naar voor. Hij wilde tonen dat hij de beste was. We verloren met 0-2, speelden daarna gelijk bij Crystal Palace en de titel was weg. Dat zal met Klopp nooit gebeuren. Die weet wat het is, kampioen worden. Hij deed het met Dortmund. Klopp is geen Rodgers. Too soft, that man. Daarom is Virgil onze held. Een keiharde verdediger, zoals we er eentje nodig hadden. Klopp weet wat hij doet.’

Opvallend is ook de lof die de Fenway Sports Group, de Amerikaanse eigenaars van de club, krijgt. Die deden via Fulham hun intrede in het Engels voetbal en kochten zich in 2010 in bij de Reds. Dominic: ‘Anders dan de Glazers bij United, die hun overname financierden met geleend geld en daarna de club opzadelden met de afbetaling van die leningen, is dit wél een goeie zaak voor Liverpool. Er werd geïnvesteerd in het stadion en in een nieuw trainingscomplex, dat over een jaar in gebruik wordt genomen.’

Terugkeer van Coutinho

Hoeveel vertrouwen hebben ze dat het na 29 jaar eindelijk nog eens hét jaar van de Reds wordt? Voorlopig weinig, is de algemene teneur. De voortekenen zijn wel gunstig, zegt Dominic. Chelsea is uit de running, Tottenham wellicht ook, want Harry Kane is out tot maart, en dat overleven de Spurs naar zijn gevoel niet. De kalender zit mee, Manchester United uit (op 24 februari) is nog een moeilijke, net als de derby, maar Chelsea en Tottenham moeten nog naar Anfield komen. En de dubbele confrontaties met City (wel slechts 1 op 6) en Arsenal liggen al achter de rug. De voorlopige balans – slechts één nederlaag en amper drie gelijke spelen na 23 speeldagen – oogt goed. Maar euforie? Absoluut niet. Dominic: ‘Een blessure voor Virgil zou dodelijk zijn. En niet vergeten: hoe zullen ze omgaan met de stress, die de komende weken zal stijgen? Het verlangen naar een negentiende titel is hier zo groot…’

Hoe fragiel het succes is, zal blijken tijdens de match tegen Crystal Palace (4-3). Voor de aftrap wordt de 100e verjaardag van de legendarische manager Bob Paisley gevierd. En de dood van ex-speler Peter Thompson herdacht. Dat doen Engelse clubs fantastisch, dat stukje nostalgie. Een deel van het voetpad voor de Main Stand is voorbehouden voor gedenkplaatsjes voor overleden fans. En ook zij die omkwamen bij Hillsborough of op de Heizel worden herdacht.

Liverpool domineert de match tegen de verdedigend ingestelde bezoekers, die wél op voorsprong komen na een prachtige counter waarin ze aan de hoge pressing ontsnappen. Het is pas na de rust dat de wedstrijd in het voordeel van de thuisploeg kantelt, maar dat de bezoekers drie keer kunnen scoren, verontrust. Bij de Reds leek ook een tijdje niemand het spel in handen te (kunnen) nemen. Maar misschien is dat wel typisch voor het Engelse voetbal, dat heen en weer golft aan één tempo: hoog. Een dag eerder, op de persconferentie, kreeg Klopp de vraag voorgeschoteld of een terugkeer van PhilippeCoutinho aan de orde was. Klopp weigerde te spreken over de Braziliaan, op een zijspoor in Barcelona, een jaar na zijn dure transfer. Hij zou dat tempo wél kunnen drukken. Klopp: ‘Ik zeg niks, anders wordt het een topic en het is geen topic.’

Het geld van Coutinho (130 miljoen euro) gebruikte de Duitser om zijn verdedigend compartiment te versterken (Van Dijk, Alisson, Fabinho) én een paar contracten te verlengen ( Andy Robertson, Firmino, Mané, Salah, Trent Alexander-Arnold). Klopp gelooft eerder in continuïteit dan in vernieuwing, het is nog wachten op een wintertransfer. Liverpool, constateert Dominic, wordt dankzij de Amerikaanse bereidheid tot investeren misschien wel stilaan weer een end station in plaats van een doorgangshuis waarbij de besten – LuisSuárez, Coutinho, en nog eerder Javier Mascherano – richting Primera División verhuizen. Dominic: ‘Er is vorige lente veel gespeculeerd rond een vertrek van Salah ( dit seizoen meer in een centrale rol dan vorig seizoen, nvdr), maar dat hij is gebleven, was een goed signaal.’

Een half uur na affluiten vloeit het bier in de Soccer Suites alweer volop. Dat zal blijven duren tot het Londense duel tussen Arsenal en Chelsea afgelopen is. Het signaal voor velen om naar huis te gaan. Opgelucht. ‘ Three points lads, nothing more, nothing less.’ Opgelucht was ook Klopp, af te leiden uit zijn drievoudige juichbeweging richting Kop na afloop. Maar het worden duidelijk nog spannende weken.

’s Anderendaags, op het middaguur, staan de fans alweer aan te schuiven op Anfield Road, waar de prijzenkast de laatste jaren akelig leeg blijft, voor de stadium tour. Voetbal in de Premier League stopt nooit. En het dromen van een nieuwe trofee evenmin.

Liverpool in de Premier League

Manchester United, Manchester City, Chelsea, Arsenal, Blackburn Rovers en Leicester City. Dat zijn de kampioenen sinds de start van de Premier League in 1992. Liverpool, tussen 1975 en 1990 tien keer kampioen en maar één keer buiten de top twee, wacht nog steeds op een eerste titel. De prijzen zijn voorlopig bekers.