Voetbal in Palestina, deel 2: ‘Ik wil jou al onze teams tonen, zul je er de christenen uithalen, denk je?’

© Christian Vandenabeele
Christian Vandenabeele
Christian Vandenabeele Freelancejournalist

Het conflict tussen Palestijnen en Israëli’s laaide deze week weer in alle hevigheid op, rond de 70e verjaardag van de stichting van Israël. Sport/Voetbalmagazine maakte in 2013 een driedelige reportage over voetbal in Palestina, die we voor de gelegenheid opnieuw publiceren. Herlees deel 2.

Dit artikel verscheen, zoals het hieronder staat, eerder in Sport/Voetbalmagazine in april 2013. Morgen brengt sportmagazine.be nog een derde en laatste deel.

Op de Westelijke Jordaanoever wordt sinds drie jaar profvoetbal gespeeld. Vanzelfsprekend is dat niet. ‘Maar het is noodzakelijk om onze populairste sport verder te ontwikkelen, omdat onze jeugd op een andere manier moet gaan denken.’ Op bezoek bij de Palestijnse voetbalbond in Ramallah.

Het is een man, een jongeman, die de vloer schoonveegt en ons een Arabische koffie brengt. En het zijn vrouwen die ons, van achter hun bureau, te woord staan. Susan Shalabi Molano, directeur van het internationale departement, vertoeft nog in het buitenland, vernemen we van Heba Arikat, en het is Koloud Hanaisheh die voor ons secretaris-generaal Abdelmajeed Hijjeh belt. Areej Ghanaim zal voor ons tolken en achteraf worden we ook nog voorgesteld aan de op de bond tewerkgestelde international Niveen Alkoleb, de enige van de nationale damesploeg die met een hoofddoek speelt.

De Palestijnse voetbalbond is allesbehalve een mannenbastion. “Verwondert jou dat?”, vraagt Areej Ghanaim. “De islam geeft vrouwen alle rechten, hoor. In Palestina is de geest van zestig tot zeventig procent van de moslima’s bevrijd van vroegere ideeën en gewoonten. Hier werken veel vrouwen, vrouwen zijn ook sterk vertegenwoordigd in het uitvoerend comité, sinds 2009 organiseren we een vrouwenvoetbalcompetitie en intussen zijn er in elke leeftijdscategorie nationale meisjeselftallen. Wij denken niet in verschillen, ook niet wat religies en nationaliteiten betreft. Wij leven met elkaar. Ik wil jou al onze teams tonen, zul je er de christenen uithalen, denk je? Neen. Hier is maar één probleem: de bezetting.”

Sepp Blatter

De Palestijnse voetbalbond PFA is gevestigd in een building aan de rand van Ramallah, een stad op de Westelijke Jordaanoever die gelegen is op een kilometer of vijftien van Jeruzalem, en die overigens bestuurd wordt door een christelijke vrouwelijke burgemeester. “Tot voor 2008 werd er hier alleen amateurvoetbal gespeeld, in heel moeilijke omstandigheden, maar sindsdien is er veel veranderd”, zegt secretaris-generaal Abdelmajeed Hijjeh. “Het begon met democratische verkiezingen binnen de PFA en het samenbrengen van de competities op de Westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook, de West Bank Premier League en de Gaza Strip League, onder dezelfde koepel. Intussen vallen ook de competities voor Palestijnse vluchtelingen in Libanon en in Syrië onder de PFA. Ook in Jordanië is er in de vluchtelingenkampen een Palestijnse competitie, maar die valt onder de Jordaanse voetbalbond. Onlangs hadden we een historische vergadering van het uitvoerend comité: voor het eerst in vijf jaar konden alle leden aanwezig zijn. Voorheen waren er soms maar twee van de negen uit Gaza, omdat de anderen van de Israëli’s de Westelijke Jordaanoever niet binnen mochten. Nu waren die via Egypte naar hier gekomen.

“Dat is ons grootste probleem: dat door de Israëlische bezettingspolitiek het vrije verkeer van spelers, coaches en bestuurders aan de grens en aan de vele controleposten op de West Bank belemmerd wordt. Dat is heel destructief voor ons voetbal. In Gaza is voetbal enorm populair, maar er bestaat nog geen profcompetitie en daarom is het belangrijk dat de besten in de West Bank Premier League komen spelen. Ook met het oog op de nationale ploeg, zodat we ze tenminste zien spelen. Maar daarvoor is toestemming van Israël nodig en dat is vaak een probleem. Hetzelfde probleem stelt zich bij de nationale ploeg. We zijn een keer met maar dertien spelers naar Singapore moeten gaan spelen omdat er zeven de grens met Jordanië niet over mochten. Ooit werd de keeper van de olympische ploeg gearresteerd en pas drie maanden later weer losgelaten omdat hij zogezegd in Ramallah gezien was met een wapen. Ken je het verhaal van Mahmoud Sarsak? Dat is een voetballer uit Gaza die in juli 2009 een contract tekende bij Merkaz Balata, een eersteklasser uit Nablus. Onderweg werd hij aan de controlepost in Betlehem zonder reden gearresteerd en in de gevangenis opgesloten. Hij werd ervan verdacht lid te zijn van de Palestijnse islamitische Jihadbeweging. Pas na een hongerstaking van zeventig dagen, internationale druk en een persoonlijke tussenkomst van FIFA-voorzitter Sepp Blatter werd hij vorige zomer vrijgelaten. Drie jaar later! Er zijn al veel voetballers in de gevangenis beland, er zijn er ook al om het leven gekomen en er werd al veel infrastructuur beschadigd. In november nog kwamen er in het voetbalstadion van Gaza vier kinderen om bij een Israëlische luchtaanval. Ze waren er aan het voetballen en droegen alle vier een shirt van Real Madrid.” Volgens een Israëlische soldaat die we in Jeruzalem ontmoetten, bracht Hamas die kinderen zelf in levensgevaar door vanaf dat voetbalveld raketten op Zuid-Israël af te vuren.

De op de Palestijnse voetbalbond tewerkgestelde Niveen Alkoleb, de enige speelster van de nationale damesploeg die met een hoofddoek speelt.
De op de Palestijnse voetbalbond tewerkgestelde Niveen Alkoleb, de enige speelster van de nationale damesploeg die met een hoofddoek speelt.© Christian Vandenabeele

“Israël wil niet dat het voetbal hier ontwikkeld wordt”, besluit AbdelmajeedHijjeh. “UEFA-voorzitter Michel Platini schonk ons ooit uitrustingen ter waarde van 30.000 dollar. Israël onderschepte die aan de grens en pas een jaar en twee maanden later konden we ze terugkrijgen, zij het tegen betaling van 19.000 dollar taksen. Het is zelfs al gebeurd dat we meer aan taksen moesten betalen dan de werkelijke waarde van een steunpakket. Er wordt ons ook niet toegestaan om stadions te bouwen in de buurt van Joodse nederzettingen of langs een weg die daarheen leidt. Allemaal zogezegd om veiligheidsredenen. Daardoor moesten we al enkele FIFA-projecten opgeven. Intussen zorgde de FIFA er wel voor dat Israël verplicht is om voor officiële interlands onze spelers vrij te geven. Maar voor oefenkampen en voor oefenwedstrijden op datums die niet op de FIFA-kalender staan, stelt zich nog altijd hetzelfde probleem. Ondanks alle moeilijkheden organiseren we al voor het derde jaar een profcompetitie met twaalf teams. Elke club moet achttien spelers een profcontract geven van minstens 1000 dollar per maand. Dat is een van de voorwaarden om aan internationale competities te kunnen deelnemen. Er stellen zich financiële problemen, maar de president, de regering, sponsors en donateurs beloofden ons steun. De FIFA hielp ons al aan vier stadions waarin internationale wedstrijden gespeeld kunnen worden. In juni organiseren we het kampioenschap van West-Azië en in augustus het Aziatisch kampioenschap U16. Iedereen in de wereld heeft recht op sport. De FIFA en de AFC (Asian Football Confederation, nvdr) steunen ons daarin.”

Jebril Rajoub

Abdallah Alfaraa is directeur van het departement Nationale Ploeg én teammanager. Hij is die dag net terug van een vriendschappelijke wedstrijd in India. “We wonnen met 2-4”, zegt hij. “Ons doel is nu ons te kwalificeren voor de Asian Cup in 2015 in Australië.” Palestina staat momenteel 150e op de FIFA-ranglijst, net voor Luxemburg. De Palestijnse voetbalbond telt 13.000 geregistreerde leden: 8000 op de Westelijke Jordaanoever en 5000 in de Gazastrook. “Voetbal is hier het eerste spel. Het wordt overal gespeeld: op de scholen, in de straten en in de vluchtelingenkampen. Er is talent, er is toekomst en er is nu ook een profcompetitie, maar er zijn meer fans nodig en het is heel hard werken voor elk beetje vooruitgang.”

De stuwende kracht achter de ontwikkeling van de sport in Palestina de voorbije vijf jaar is Jebril Rajoub, voorzitter van de Palestijnse voetbalbond én van het Palestijns Olympisch Comité. De man is geen koorknaap. Hij zat vele malen en alles samen gedurende vele jaren in Israëlische gevangenissen wegens ’terroristische activiteiten’. In 1994 werd hij hoofd van de veiligheidsdienst van de Palestijnse Autoriteit, in 2003 werd hij nationaal veiligheidsadviseur van Yasser Arafat en in 2009 werd hij verkozen in het centraal bestuur van de politieke beweging Fatah. “Jebril Rajoub heeft de power”, zegt Abdallah Alfaraa. “Hij is een heel sterke man met uitstekende relaties bij de Palestijnse Autoriteit, het bestuur van de staat Palestina. President Mamhoud Abbas is een vriend van hem en hij staat ook dicht bij eerste minister Salam Fayyad. De president steunt de PFA ten volle, hij is bezorgd om de jeugd en om de sport en wil iets doen voor deze generatie. Hij wil niet dat onze jongeren nog langer op straat rondhangen en naar de controleposten gaan om daar met stenen naar Israëli’s te gooien. Onze jeugd moet anders gaan denken, daarom is het noodzakelijk dat sport hier verder ontwikkeld wordt en zeker onze populairste sport. Daar is een daadkrachtige leider als Jebril Rajoub voor nodig. Hij heeft ook veel vrienden in het buitenland, in Jordanië, in Egypte en in Saoedi-Arabië. Die steun is zeer welkom. Onze deelname aan internationale sportwedstrijden, in Europa en Azië, is een boodschap voor de hele wereld dat wij ook menselijke wezens zijn en dat we onze vrijheid en onze staat willen. Al 64 jaar wachten we op een oplossing. Dat zijn veel generaties. Mijn grootvader vertelde mijn vader het verhaal van de staat Palestina, mijn vader vertelde mij hetzelfde verhaal en datzelfde verhaal vertel ik nu aan mijn dochter. Maar onderweg naar de luchthaven in Jordanië voor de wedstrijd in India werden we vorige week weer zonder reden gedurende vijf uur opgehouden aan het controlepunt aan de brug over de Jordaan in Jericho. Het is hoog tijd dat er iets verandert, want veel meer kunnen we echt niet meer verdragen. Er wordt vaak over vrede en een tweestatenoplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict gesproken, maar sinds de Osloakkoorden in 1993 is er niets veranderd. Dat is bijna twintig jaar geleden! Politici zijn voor mij leugenaars.”

De pas herverkozen Israëlische premier Benjamin Netanyahu gaf tot nu toe niet de indruk bereid te zijn historische beslissingen te nemen om het conflict op te lossen of zelfs nog maar een aanzet te geven om een nieuw vredesproces op gang te brengen. En aan Palestijnse zijde lijkt de eigen politieke verdeeldheid dat in de weg te staan: op de Westelijke Jordaanoever de gematigde en diplomatieke strijd van Fatah tegen de bezetting en in Gaza de agressieve militaire politiek van Hamas, die alleen maar tot meer veiligheidsmaatregelen en vergeldingsacties van Israël leidt.

“Ik denk niet dat dat het grote probleem is”, zegt Abdallah Alfaraa. “Het grote probleem is de bezetting. De Israëli’s moeten begrijpen dat wij met hen willen samenleven en dat wij weten dat velen van hen goede mensen zijn, maar ook dat we onze eigen staat moeten krijgen en moeten voelen dat we mensen zijn en geen beesten die aan de controleposten vijf uur moeten wachten.”

Zondag deel 3: waarom heet het pas geboren zoontje van een Palestijnse international Vittorio?

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content