EU-top: Laatste loodjes wegen het zwaarst

© Belga

Donderdag en vrijdag houden de Europese leiders hun lentetop. Of ze het Europese huis ook netjes op orde krijgen, is niet gegarandeerd.

Europa wil de crisis achter zich laten. Over de manier waarop dat kan gebeuren, is de voorbije maanden in grote lijnen een consensus bereikt. Maar zoals steeds beloven de laatste loodjes de zwaarste te zijn. Bovendien dreigt de aandacht op de top nu vooral naar Libië en Japan te gaan. Ook de uitslag van een stemming in het Portugese parlement kan de agenda sterk beïnvloeden. Als dat parlement een kruis maakt over het besparingsplan dat de minderheidsregering-Socrates (onder Europese druk) wil doorvoeren, valt die regering en mag de top zich meteen beraden over een nieuw noodplan voor Portugal.

De Europese consensus is samen te vatten in twee begrippen: solidariteit en discipline. Hoewel lang niet alle Duitsers haar zienswijze volgen, heeft Angela Merkel definitief geoordeeld dat haar land beter af is als ook de andere EU-lidstaten economisch overeind blijven, zeker als dat eurolanden zijn. Maar de Duitse medewerking heeft zijn prijs, op het vlak van begroting, schuld en economisch beleid. Het is alsof de Vlamingen bereid zouden zijn om de Walen te redden, op voorwaarde dat die bereid zouden zijn hun budgettair en economisch huiswerk te doen.

Permanent EU-noodfonds
Om de euro te stabiliseren, moet de top het eens worden over de organisatie, vanaf 2013, van een permanent EU-noodfonds. Dat permanente fonds zou voor het grootste deel hetzelfde doen als wat het tijdelijke noodfonds nu al doet. Maar dankzij een wijziging van de EU-verdragen zou het de juridische basis krijgen die het volgens het Duitse grondwettelijk hof momenteel ontbeert. Belangrijker is dat het ook financieel wat zwaarder zou wegen. Van de 500 miljard euro die Europa (de Commissie en de lidstaten samen) momenteel ter beschikking houdt, kan in de praktijk slechts een goede 250 miljard als hulp uitgekeerd worden, omdat een hoop reserves nodig zijn om met een AAA-rating te kunnen lenen op de kapitaalmarkten. Door de kwestie van de reserves op een andere manier te regelen – bijvoorbeeld door de lidstaten kapitaal voor het fonds te laten aandragen – zou het permanente fonds echt 500 miljard euro voor hulp moeten kunnen gebruiken. Maar over die reservekwestie liggen de meningen nog ver uiteen.

Knopen doorhakken over dit en andere punten ligt bijzonder moeilijk op het ogenblik dat ‘strenge’ landen zoals Finland, Nederland en ook Duitsland zich door de kiezers op de vingers gekeken voelen. Dat de landen van het Europese zuiden (we mogen geen PIGS meer zeggen) die voor de meeste problemen zorgden, het noodplan nog te mager vinden, maakt de discussie niet makkelijker. De stugge houding van de nieuwe Ierse premier Enda Kenny leidde twee weken geleden in de eurogroep al tot een ongewoon hevige clash. Ierland weigert immers om ook maar iets te veranderen aan zijn hyperlage vennootschapsbelastingtarief. De landen die Ierland zouden moeten helpen, vinden dat het land zelf ook wel voor wat extra inkomsten zou kunnen zorgen. Donderdag en vrijdag moet blijken of Kenny intussen inschikkelijker geworden is. Zo niet, wordt hij zonder enige twijfel opnieuw zonder eten naar bed gestuurd.

Luc Baltussen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content