In een interview met Knack zegt politoloog Carl Devos dat er in alle partijen stemmen opgaan om een regering te vormen zonder de N-VA.
“Sommige N-VA’ers beginnen ook te denken dat een voor hen aanvaardbare deal er niet meer in zit en dat het misschien beter is om dat te aanvaarden.”
“Steeds meer mensen, in alle partijen, beginnen te denken dat het met de N-VA misschien toch nooit zal lukken”, zegt politoloog Carl Devos in een uitgebreid gesprek met Knack. “Men is nog altijd bang van een regering zonder de N-VA, omdat men vreest dat die partij dan nog groter zal worden. Maar tegelijk groeit het besef dat die vrees niet noodzakelijk terecht is. Stel je voor, zeggen sommigen, dat we een fatsoenlijk communautair akkoord maken zonder de N-VA, dat we een stabiele regering kunnen vormen, die een aantal problemen echt aanpakt – wel, dan is het nog niet zo zeker dat de N-VA bij de volgende verkiezingen veel zal winnen. Voor alle duidelijkheid: dit is geen pleidooi voor het een of het ander. Ik bekijk gewoon het politieke spel.”
Zit PS-voorzitter Elio Di Rupo te wachten tot N-VA gelost wordt?
Carl Devos: Hij zal dat uiteraard ontkennen, maar volgens mij wacht hij inderdaad op het moment dat men aan Vlaamse kant een regering wil vormen zonder de N-VA. Kwatongen beweren dat hij nog wat onderhandelingsmarge heeft, maar dat hij die pas op tafel zal leggen als de N-VA er niet meer bij is.
Hoe evolueren de geesten bij de N-VA?
Devos: Bij de N-VA weet men dat de uitputtingsslag die nu bezig is, uiteindelijk zou kunnen leiden tot een regering zonder hen. Sommige N-VA’ers beginnen ook te denken dat een voor hen aanvaardbare deal er niet meer in zit en dat het misschien beter is om dat te aanvaarden. Maar ze willen er tot dusver niet zelf uitstappen, en de andere partijen gunnen het de N-VA niet dat ze er zouden worden uitgegooid.
Is een akkoord met de N-VA wel mogelijk?
Devos: Ik vind dat de partij constructief is geweest, ze hebben zeker toegevingen gedaan, altijd geprobeerd om de onderhandelingen te redden. De nota-De Wever was vanuit hun standpunt een geste aan de andere partijen. Het probleem is dat andere partijen niet onder de indruk raakten van die nota, ook omdat ze de interne gevoeligheden en de felheid van de overtuiging bij N-VA onderschatten. Men is er zich, zeker in Franstalig België, nog altijd niet van bewust dat de N-VA geen gewone partij is. Ze is de grootste partij van het land, maar het mentale kader is niet meegegroeid. Ze heeft nog altijd de psychologie van een kleine strijdpartij. Niet van een partij die verantwoordelijkheid voor het land moet dragen en dus zwaar op haar programma moet inboeten. Dat is geen verwijt, dat is een vaststelling.
Vindt u dat een regering zonder de N-VA moet kunnen?
Devos: Uiteraard. Men kan democratisch legitiem zonder N-VA besturen, ze heeft per slot van rekening geen dertig procent van de stemmen. Ik denk ook dat het op een heel eervolle manier zou kunnen gebeuren. De N-VA kan zeggen: als dat het maximale is, dan kan het niet voor ons. De andere partijen kunnen dan zeggen: wij respecteren dat, maar wij gaan verder met de vorming van een regering, want voor ons volstaat het wel. Een goed akkoord zonder de N-VA: het is de logica zelve. Als N-VA het niet genoeg vindt, moet je dat respecteren. Als het voor de anderen wel genoeg is, moet N-VA dat respecteren. Al moeten we natuurlijk zeker nog niet uitsluiten dat het lukt mét N-VA.
Joël De Ceulaer
