Tobback en Crombez hebben het nog altijd niet begrepen

Zelden was een begrotingsopmaak zo cruciaal als die waar nu aan gewerkt wordt. Recente uitspraken van sp.a-kopstukken Bruno Tobback en John Crombez vergroten de onzekerheid.

België staat voor cruciale dagen. Slagen Elio di Rupo en de andere onderhandelaars er in om voor een 2012 met een geloofwaardige begroting te komen, dan behouden we een goede kans om binnen de eurocrisis uit de echt woelige wateren te blijven.

Een geloofwaardige begroting houdt niet enkel in dat er sluitende maatregelen komen, vooral langs de kant van de uitgaven, om het begrotingstekort onder de 3 procent te brengen maar dat er ook structurele maatregelen in de steigers gezet worden om de publieke financiën verder te saneren, de internationale competitiviteit te herstellen en de economische groei en de tewerkstelling aan te zwengelen. Rekening houdend met de berichten die van rond de onderhandelingstafel doorsijpelen, mag de kans op een dergelijk pakket ongeveer even groot ingeschat worden als de kans dat één van de Belgische topclubs de komende drie jaar de Champions League wint in het voetbal.

Ook weinig bemoedigend in de context van de begrotingsopmaak is dat er net nu ook vanuit de sp.a vreemde geluiden beginnen op te stijgen. Het gaat dan vooral om wat ook de Vlaamse socialisten blijkbaar steeds meer als het dictaat van Europa beginnen te ervaren. Van partijvoorzitter Bruno Tobback is bekend dat hij in besloten kring geen seconde aarzelt om à haute voix te stellen dat hij zich “geen moer aantrekt van wat Europa komt vertellen”. Dergelijke uitlatingen van Tobback zijn ons ondertussen al door drie bronnen onafhankelijk van elkaar bevestigd. John Crombez, de man die zich steeds meer aanmeldt als de economische bolleboos van de partij en terzake vaak ook heel verstandige zaken verkondigt, sloot zich vanochtend tijdens een debat in het Radio Eén-programma De Ochtend net niet expliciet aan bij de boude uitspraak van Tobback.

John Crombez stelde diverse keren dat we met vuur spelen als we niet snel tot ernstige besluitvorming komen. Tegelijk werd hij ook kribbig rond de eisen die Europa aan België stelt. Hij vindt dat we daar selectief mogen, en zelfs moeten, mee omgaan en dat het zeker niet zo is dat omdat Europa maatregel A of B eist dat we daar dan ook maar moeten op ingaan. De Europese Commissie is de Belgische regering niet, aldus Crombez. Uit de discussie die zich ontrolde, bleek dat Crombez het inzake de Europese eisen vooral moeilijk heeft met de vragen tot grondige herziening van het indexmechanisme, tot optrekking van de pensioenleeftijd en tot concentratie van de saneringsinspanningen op de overheidsuitgaven.

Bruno Tobback en vreemd genoeg ook John Crombez hebben het dus, ondanks de razende storm in de eurozone, nog altijd niet begrepen. Europa vraagt ons die zaken, niet vanuit één of ander dwangmatig ideologisch keurslijf maar omdat je alleen via dergelijke ingrepen op een structureel gezonde manier tot de monetaire unie kan blijven behoren. Een monetaire unie kan alleen overleven wanneer zij ingekapseld is in een politieke unie met verregaande bevoegdheden, ook en niet in het minst over het sociaal-economische beleid van de lidstaten. Vermits er geen politieke unie in de letterlijke zin van het woord mogelijk is in het huidige Europa, vormt het maken van strikte afspraken de second best-oplossing zo men de muntunie overeind wil houden.

Een automatisch indexeringsmechanisme staat haaks op lidmaatschap van een monetaire unie omdat je met dat mechanisme te veel de flexibiliteit van de arbeidsmarkt en het economische systeem in het algemeen ondermijnt en tevens grote risico’s neemt inzake het ontsporen van de internationale competitiviteit. Je kan zulke ontsporing niet meer keren via een devaluatie. Ook de nadruk van Europa op zaken als de aanpassing van de pensioenleeftijd en de kenmerken van de verdere sanering van de publieke financiën passen in ditzelfde stramien.

Onze politici moeten echt stoppen met de boodschap dat we allerhande onaangename maatregelen moeten nemen omdat Europa dat vraagt of zelfs eist. Dat is niet enkel laf, het is ten gronde ook een leugen. We moeten ingrijpen in de index, in de pensioenleeftijd en in de overheidsuitgaven omdat we lid willen blijven van de monetaire unie. Als je die ingrepen niet wil doen, heb dan toch minstens de moed te zeggen dat het lidmaatschap van de eurozone u “geen moer kan schelen”.
Johan Van Overtveldt