Bacteriën zijn in staat de productie van antibiotica optimaal te stroomlijnen.
In een variant van het bekende adagium ‘de problemen alleen oplossen op het ogenblik dat ze zich stellen’ blijken bodembacteriën in staat hun omgeving zo nauwlettend te monitoren, dat ze hun productie van antibiotica – ja, zelfs bacteriën kunnen antibiotica aanmaken om aanvallers op afstand te houden – kunnen aanpassen aan de nood. Dat schrijven wetenschappers in de ISME Journal.
Bodembacteriën zijn bekend als producenten van antibiotica, want ze moeten voortdurend concurrenten op afstand houden. Antibiotica zijn voor hen het equivalent van een selectieve chemische oorlogvoering. Trouwens, farmacologen screenen bodembacteriën regelmatig op hun antibioticaproducerende capaciteiten, in de hoop er middelen uit te puren die ook voor de mens nuttig kunnen zijn.
Meestal gebeuren die screeningsactiviteiten echter met een geïsoleerde soort. Waardoor kansen gemist worden, want blijkbaar produceren sommige soorten hun antibiotica uitsluitend in een context waarin dat nodig is. Een goed onderzochte bacterie blijkt zelfs in staat te detecteren wie er te dicht in de buurt komt, en zijn antibioticaproductie aan te passen aan wie er opduikt. Er is al minstens één soort in staat gebleken een voor de mens nuttig antibioticum te produceren in aanwezigheid van andere bacteriesoorten.
Maar soms moeten ook de slimste bacteriën de handdoek gooien: dan is het zaak weg te wezen voor het te laat is, wegens geen chemische weerstand tegen een belager. (DD)
