Obama-roman ontgoochelt

‘O: A Presidential Novel’, de gehypete anonieme Obama-roman, verschijnt deze week maar krijgt meteen een slecht rapport van de Amerikaanse critici.

Terwijl de zoektocht naar de naam van de auteur van ‘O: A Presidential Novel’ onverminderd doorgaat, roepen de recensenten in koor: “don’t believe the hype”. Want het minste wat je kan zeggen van de lancering van dit fictieve relaas van O’s (lees: Obama’s) gooi naar een tweede ambtstermijn in 2012, is dat het een hype buiten categorie is geworden.

Naar het voorbeeld van de illustere voorganger ‘Primary Colors’ uit 1996, de achter-de-schermen-roman van journalist Joe Klein over de eerste verkiezingscampagne van Bill Clinton, werd en wordt ook deze roman gehuld in mysterie door de Amerikaanse uitgeverij Simon & Schuster. Tot nader order wordt de naam van de auteur angstvallig geheim gehouden. Het enige wat de uitgeverij wil prijsgeven, is dat het iemand is “die in dezelfde ruimte is geweest met Barack Obama en de politieke wereld goed kent.” Afhankelijk van welke ruimte wordt bedoeld – de Oval Office of een sportarena – komen heel wat mensen in aanmerking, van journalisten tot campagnemedewerkers.

Officieel heet het dat de lezer door de naam van de auteur niet te kennen onbevangen het boek kan lezen. “De auteur wil anoniem blijven om te vermijden in een vakje te worden gestopt, te worden genegeerd of te worden gebrandmerkt op basis van associaties, politieke ideeën of achtergrond’, aldus uitgever Jonathan Karp. In werkelijkheid gaat het natuurlijk om een goed georkestreerde promotiecampagne, naar het voorbeeld van het succesvolle ‘Primary Colors’ en geheel in een Angelsaksische traditie die teruggaat op ‘Vivian Grey’ van Benjamin Disraeli uit 1827. Het boek en zijn onbekende auteur genereerden de voorbije weken een immense persaandacht, ook aan onze kant van de Atlantische Oceaan.

Een week voor de publicatie mochten recensenten van onder andere The New York Times, The Washington Post en The Chicago Sun-Times het boek lezen en zij waren in min of meerdere mate ontgoocheld. Onvermijdelijk hielden ze ‘O: A Presidential Novel’ tegen het licht van het succesvolle ‘Primary Colors’ en dan blijkt deze Obama-roman maar bleek uit te vallen.

Het zwakke punt van ‘O’ is volgens The Guardian de vooruitblik op de verkiezingscampagne van 2012. Omdat er tussen nu en dan nog heel wat kan gebeuren, dreigt de roman snel oud nieuws te zijn. “Tussen het drukken en de publicatie door heeft de schietpartij in Arizona de context voor een herverkiezing al vertekend. De mogelijkheid dat zo’n onverwachte gebeurtenissen zich voordoen, is wellicht de reden waarom O het in de roman niet opneemt tegen een Sarah Palin-type, of een andere huidige potentiële Republikeinse kandidaat.”

Daarom mist de roman volgens Ron Charles van The Washington Post dramatische kracht. “‘O’ concentreert zich te veel op een duo van kandidaten dat zich heeft voorgenomen het politieke spel beschaafd en beheerst te spelen. Dat zou goed zijn voor ons land, maar het is nefast voor een roman.”

Volgens de Chicago Sun-Times mist het personage O dan weer voldoende psychologische diepgang: “In ‘Primary Colors’ kregen we een driedimensionaal portret van Bill Clinton. Het ontgoochelende aan deze roman is de mislukking om enig vergelijkbaar inzicht te geven in de psyche van president Obama.”

Voor de beruchte Michiko Kakutani van The New York Times is het duidelijk waarom de auteur van ‘O’ onbekend wil blijven. “Zijn verhaal is een levenloze voorstelling – banaal, ongeloofwaardig en zonder enige twijfel niet grappig.”

Het is afwachten hoe lang ‘Anonymous’, zoals de auteur van ‘O’ intussen wordt genoemd, anoniem zal kunnen blijven. De naam van de auteur van ‘Primary Colors’ – Joe Klein – bleef maandenlang onbekend. Volgens het Brits-Amerikaanse weekblad The Week komt hij ook deze keer in aanmerking voor het auteurschap. Andere namen van opvallende verdachten die The Week niet zonder ironie noemt, zijn de voormalige persattaché van het Witte Huis Robert Gibbs, Obama’s voormalige stafchef Rahm Emanuel en Barack Obama zelf.

Ondertussen raakte ook bekend dat de Nederlandse uitgeverij Luitingh in de zomer een Nederlandstalige versie van ‘O’ zal uitbrengen.

Jeroen Bert

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content