Amnesty vernietigend voor arbeidssituatie in Qatar, en kritisch voor Belgische dochteronderneming

De werken in de aanloop naar het WK voetbal 2022 in Qatar gebeuren in sommige gevallen nog altijd met wat als dwangarbeid omschreven kan worden. Qatar “belooft weinig en doet minder”. En ook de dochteronderneming van het Belgisch bedrijf Besix laat zware steken vallen.

Dat alles staat in een nieuw rapport van mensenrechtenorganisatie Amnesty International. Amnesty trok in februari 2015 naar Qatar en bleef gedurende een jaar de werkomstandigheden observeren, sprak met 234 buitenlandse werknemers die stuk voor stuk te klagen hadden. Bij een grote meerderheid, aldus Amnesty, werd (tegen de afspraken in) het paspoort achtergehouden, 88 werden tegengehouden toen ze Qatar wilden verlaten, bij sommigen kon je volgens AI de facto spreken van dwangarbeid, terwijl ook nog eens een groep in eigen land een behoorlijke som had moeten neertellen om de baan te krijgen – ook tegen eerdere afspraken en tegen de wetgeving van Qatar in.

Dan was er voor velen grote achterstand op de betaling van lonen, kregen sommigen een lagere betaling dan afgesproken, en moesten ze in overvolle slaapplaatsen recuperen van (te) lange, hete werkdagen.

Zes maanden wachten op inspectie

Een Belgisch bedrijf komt nadrukkelijk in beeld in het rapport. Six Construct, een dochteronderneming van de Belgische bouwgroep Besix, vormde samen met Midmac uit Qatar een joint venture die hoofdaannemer is van de werken aan het Khalifa Stadium in Doha. “Als hoofdaannemer is Midmax-Six Construct JV verantwoordelijk voor de veiligheid en de rechten van alle arbeiders op de Kahlifa-site”, benadrukt Amnesty International. De organisatie stipt aan dat de wantoestanden rond buitenlandse werkkrachten in de voorbije jaren al heel wat aandacht kregen. Dat had bij Midmac-Six Construct JV voor extra waakzaamheid moeten zorgen, aldus Amnesty. AI botste niettemin op “grote tekortkomingen” in de ‘due diligences’ die de joint venture uitvoerde. De relatie met de onderaannemers is verre van perfect.

Zo haalde onderaannemer Eversendai bijvoorbeeld al in augustus 2014 een contract binnen, terwijl de huisvesting die het bedrijf aanbood pas in januari 2015 geïnspecteerd en ondermaats bevonden werd. Het zou bovendien nog drie maanden geduurd hebben voor de arbeiders uiteindelijk een nieuw onderkomen kregen. De mensenrechtenorganisatie erkent wel dat Six Construct de problemen rond huisvesting aanpakt door contracten in te trekken. Ze vreest echter dat er geen oplossing voorzien is voor de betrokken arbeiders indien een contract effectief wordt stopgezet. Ook meer algemeen betwijfelt Amnesty International dat twee jaar geleden beloofde hervormingen, bijvoorbeeld bij het systeem van ‘sponsorships’ om te mogen werken in Qatar, veel zoden aan de dijk zullen brengen. De organisatie hekelt daarbij de “apathie van de overheid in Qatar en de onverschilligheid van de FIFA”.

Weinigbelovend

“De reactie van de regering wekt serieuze vragen op naar Qatars bereidheid om honderdduizenden migraten die in het land leven te beschermen. Als misbruik tijdens een prestigeproject als de Wereldbeker niet onderzocht wordt, is het onwaarschijnlijk dat misbruik buiten de internationale belangstelling op effectieve manier zal aangepakt worden”.

Eerder schreeft Amnesty dat Qatar weinig belooft, en minder doet.

Amnesty roept de sponsors van de Wereldbeker op om druk te zetten op de FIFA, opdat die de problemen van uitbuiting van arbeiders zou aanpakken. De wereldvoetbalorganisatie zou ook gewoon zelf inspecties moeten uitvoeren, luidt het. En de mensenrechtenorganisatie merkt nog op dat de problemen niet beperkt blijven tot de Wereldbeker van 2022. Het Khalifa-stadion maakt immers deel uit van het Aspire-complex waar Europese topploegen geregeld op stage gaan.

(Belga/RR)