Dagboek uit Bordeaux: supportersgeweld en de lessen van 1998

Sport/Voetbalmagazine-journalist Peter T’Kint brengt verslag uit vanuit Bordeaux, waar hij een verklaring zoekt voor de rellen in Marseille.

Wat gevreesd werd, is zaterdag realiteit geworden. Achttien jaar na hun vorige doortocht hebben de Engelsen in anderhalf uur oorlog naast het veld opnieuw hun reputatie wat zwarter gekleurd.

Gisteren is het EURO in Bordeaux ook echt van start gegaan, met een leuke Wales-Slovakije. De Welshe supporters zaten vlakbij ons en het was genieten, om in de slotfase van de wedstrijd naar hun gezichten te kijken. Spanning, vreugde, angst dat het alsnog mis zou gaan, uitbundigheid bij het laatste fluitsignaal… Eentje zat met een sportcamera op het hoofd alles te filmen. Het zullen schokkende beelden geweest zijn, want stil zitten was er niet bij. Hoe voetbal emotie is.

Verbroederen

Nadien kwamen we een deel van hen opnieuw tegen in de stad. Het was tornooivoetbal op zijn mooist, zingen, verbroederen, samen op de foto. En luid juichen, dat ook, toen de Russen in de slotseconden gelijk maakten tegen een Engelse ploeg die die wedstrijd ruim domineerde. Daar hadden ze ook wel van genoten, van de snelheid (en ook wel het gebrek aan efficiëntie) van Sterling, de klare kijk van Lallana en Dier, de kracht van Smalling en die schitterende crosses van opa Wayne Rooney (opa vergeleken bij wat jonkies rond hem). Maar nog meer genoten ze van hun status als groepsleider. Morgen/donderdag in Lens kunnen ze – alcoholvrij, want de stad besloot om 24 uur de verkoop van drank te verbieden – hun grote buur een ferme tik geven.

Die tik kreeg Engeland een paar uur eerder in Marseille in en om Le Vieux Port ook al. Ze waren er bij wijze van spreken nog aan het herstellen van de littekens die de vorige doortocht van Engeland in de stad naliet. Toen het rond het duel tegen Tunesië op het WK in ’98 ook al grondig fout liep.

Donkere jaren

Het gebeurde opnieuw. Het leek wel of de donkere jaren zeventig en tachtig terug waren, de jaren van supportersgeweld, die leidden tot een tijdelijke Europese uitsluiting, waar het land zich pas laat van herstelde. Gezien hoe die ene man op de trappen in de rug werd aangevallen en een stoel op zijn hoofd kreeg? Gruwelijk.

Wat is de moraal? Dat als 200 tot 300 gestoorde gekken vast besloten zijn om de boel stuk te slaan, er weinig tegen te beginnen valt. Uiteraard kwam er kritiek op de overheid en de politie. De Britten, die een legertje ervaren spotters meestuurden (zoals elk land hier trouwens, ook de Belgen) vonden dat de Fransen, nog steeds in staat van urgence, te veel geweld gebruikten om de rellen te counteren. Zij verkiezen om hun mensen van binnenuit de hooligans te begeleiden en waar nodig preventief brandjes proberen te blussen.

De Fransen vonden dan weer dat ze bij de douane waren te kort geschoten. Twee, drie procent dat een reisverbod had moeten krijgen, was door de mazen van het net geglipt. Politici en dokters wezen naar overmatig alcoholverbruik, en pleitten voor een bierverbod. Al was bier niet de enige oorzaak, ook een verwerpelijke moraal. Veel getuigen hoorden Britten voortdurend verwijzen naar de Afrikaanse achtergrond van de inwoners van Marseille, dat blijkbaar toch weinig lessen trok uit gelijkaardige explosies van geweld in ’98.

Cocktail

Er zal allemaal wel iets van zijn. Een cocktail van stoere groepsvorming, overmatig drankgebruik, frustraties, racisme.. Al maanden aangekondigd op het internet, in stoere filmpjes, en helaas ook uitgevoerd.

Als het in het hoofd zit, valt er blijkbaar toch weinig aan te doen. Triest, want met hun gezangen brengen ze een tornooi wel iets bij, de Britten. Dat zullen ze volgend weekend in Bordeaux, met de doortocht van de Ieren, nog wel eens beamen.