‘De logische machtsgreep van Europa op het WK’

Wat betreft eindzege is uiteraard niks zeker, maar de knock-outfase van het WK in Rusland kleurt hoofdzakelijk Europees. Daarmee volgt dit tornooi de logica van de ranking van FIFA, zegt onze reporter in Rusland Peter T’Kint.

Vier jaar geleden stonden ze amper met zes in de achtste finales, de Europese landen. Vier van die zes stootten wel door naar de kwartfinales, twee naar de halve en Duitsland won uiteindelijk ook als eerste Europeaan op het Amerikaanse continent. Maar de charme van Brazilië 2014 was dat de KO-fase van het tornooi kleur kreeg door de prestaties van Mexico, Colombia, de Zuid-Amerikaanse delegatie, Afrikaanse ploegen zelfs.

Die laatste herstelden zich van de teleurstelling in 2010, toen ze op eigen bodem voor het eerst met zes landen mochten deelnemen maar er slechts eentje de groepsfase overleefde. Ghana stal er toen wel de harten, maar het was toch te weinig. De idee dat ooit een Afrikaans land wereldkampioen zou kunnen worden, mocht toen wel worden begraven. Brazilië bevestigde dat: even een opflakkering met twee landen die doorstootten, maar zowel Nigeria (duidelijk) als Algerije (moeizamer voor Duitsland) gingen er direct uit. Die trend wordt nu doorgezet: Egypte, Marokko en Tunesië lagen er al na twee wedstrijden uit, gisteren sneuvelde Nigeria, morgen is het aan Senegal om te overleven in een rechtstreeks duel met Colombia. Gelet op hun demonstratie tegen Polen vrezen we ervoor.

Europa boven. Ze zijn hier met veertien en tien ervan zullen zich plaatsen voor de KO-fase. Dat kunnen er nog elf worden, als Servië vanavond zou stunten tegen Brazilië. En twaalf, mochten de Zweden straks Mexico kloppen. Twaalf op veertien deelnemers – alleen Polen stelde zwaar teleur, IJsland is logisch – zou enorm zijn. Tien op veertien, de logische realiteit, is ook al indrukwekkend.

Een en ander bevestigt een verschuiving. De Europese competities zuigen alle aandacht naar zich toe, ook commercieel, de Europese landen profiteren ervan. Meer geld voor voetbal is meer ontwikkeling van talent, meer know how qua data, voorbereiding, intensiteit, en dat zorgt voor een steeds grotere wordende kloof. Dat merk je al in de FIFA-ranking: zeven Europese landen in de top tien, dertien in de top twintig. In Zuid-Afrika kwamen drie van de vier halve finalisten uit Europa. Wie weet krijgen we hier een herhaling, al zal Argentinië of Brazilië ook altijd wel mee profiteren van die Europese talentontwikkeling en op een tornooi als dit ver komen.

Daarom vinden wij het goed dat bij de uitbreiding straks van het aantal deelnemers aan het WK, vanaf 2026, Europa minder bedeeld wordt. Europa krijgt maar drie plaatsen extra, het zijn vooral de Aziaten, Afrikanen en Midden-Europeanen die met de extra plaatsen gaan lopen. Dat heeft politieke redenen (FIFA-bazen moeten herkozen worden) en commerciële (de Aziatische markt boomt), maar ook sportieve. Meer geld, contacten op een hoger niveau, een bredere ontwikkeling. Ze zullen niet direct de kloof dichten, daarvoor is die zo breed als de Grand Canyon, maar hun matchen worden wel referentiepunten voor latere generaties.

Anders wordt, op termijn, het WK een veredeld EK. En dat kan ook niet de bedoeling zijn.