Een van de verrassingen in de Europa League: opleidingsclub Atalanta

© BELGAIMAGE

Nu het zich meer dan ooit richt op zijn cultuur van opleiden, beleeft Atalanta de mooiste periode uit zijn geschiedenis. Het is een van de verrassingen in de Europa League, waarin het donderdag speelt tegen Dortmund.

Een raket in de winkelhaak van Lothar Matthäus uit een vrijschop, dat was het laatste beeld van Atalanta Bergamo in de Europacup. Het gebeurde tijdens het 2-0-verlies in het Italiaanse onderonsje tegen Inter in de kwartfinales van de UEFA Cup 1990/91. Het was de vierde Europese campagne, na die van 1963/64, 1987/88 en 1989/90. Vooral die tweede is bijgebleven, want de ploeg uit Bergamo speelde toen in de Serie B en trof in de halve finales KV Mechelen, met Michel Preud’homme in doel. In de terugmatch waren de Mechelaars gedurende twintig minuten zelfs virtueel uitgeschakeld, maar op de valreep wisten ze zich toch te plaatsen voor de finale, die ze wonnen tegen Ajax. Onder de 40.000 toeschouwers in het Stadio Atleti Azzurri d’Italia waren toen onder meer Eddy Merckx en Felice Gimondi, de historische wielerrivalen.

Bij zijn terugkeer op het Europese forum dit seizoen moest Atalanta uitwijken naar het Mapei Stadium van Reggio Emilia, maar dat verhinderde het team niet om eerste te worden in zijn poule, voor Lyon, Everton en Apollon Limassol. In de 16e finales wacht Dortmund. De Borussen zijn gewaarschuwd.

Hap uit het budget

Ook al had niemand de vierde plaats van Atalanta in de Serie A vorig seizoen durven te voorspellen, van een echte verrassing kun je ook moeilijk spreken wanneer je de geschiedenis kent van ‘de grootste onder de kleine clubs’ in Italië. 57 seizoenen bij de elite: slechts tien ploegen, die allemaal ooit Italiaans kampioen waren, doen beter. Daarmee verwierf Bergamo enig aanzien in de schaduw van de reuzen Inter en AC Milan, slecht een vijftigtal kilometer verderop in Lombardije. In het verleden wist Atalanta zich slechts drie keer vóór één van de Milanese clubs te klasseren, maar dit keer zelfs voor allebei! Het recept voor dat succes hanteert de club al meerdere decennia: een efficiënte opleiding. Daar spendeert het 5 miljoen euro per jaar aan – voor sommige andere clubs peanuts, maar voor de Lombarden een enorme hap uit het budget. Twintig scouts speuren voortdurend het land af naar talent en wonen tien à vijftien matchen per maand bij. Tel daarbij ook nog de veertig ‘signaleerders’, vertrouwenspersonen die de namen doorgeven van de interessantste spelers. In het meermaals vernieuwde trainingscentrum Zingonia trainen de U15, U17, U18 en U19 naast de profs, iets wat zeldzaam is in Italië.

Meesterzet

Door dat werk van lange adem kunnen de besten doorstromen naar de eerste ploeg. Hun waarde neemt toe en ze kunnen doorverkocht worden zodat de investering meer dan terugbetaald wordt. Het leverde de voorbije zeven jaar zowat 150 miljoen euro op. Het gaat dan niet om grote namen, maar wel om internationals als Gabbiadini, Bonaventura, Zappacosta, Gagliardini, Conti en Caldara. Op financieel vlak behoudt de club het evenwicht, in tegenstelling tot de meeste concurrenten. Een trainer vinden om die politiek na te leven is nooit een probleem geweest. Voortdurend werden nieuwe jongeren gelanceerd, de nieuwe lichtingen kwamen er zonder veel problemen.

De komst van Gian Piero Gasperini op de trainersbank in de zomer van 2016 was wel een scharniermoment. ‘De juiste man op de juiste plaats. Hij gooide onze plannen om, hij veranderde de loop der geschiedenis’, vertelde voorzitter Antonio Percassi in La Gazzetta dello Sport. ‘Hij zorgde voor een revolutie in ons voetbal en leidde Atalanta de toekomst binnen. Voordien waren wij een mengeling van fysiek sterke spelers en ervaren elementen. Alles in het teken van het behoud. Dat perspectief heeft hij veranderd.’ Nochtans leek het debuut van de coach een eerder anonieme passage te doen vermoeden, na vier nederlagen in de eerste vijf matchen zat hij zelfs even op de wip. Het is op dat moment dat hij, bij de komst van Napoli, de onervaren Conti, Caldara, Gagliardini en Petagna in de ploeg dropte. Men schreeuwde dat het sabotage was, onkunde! Maar in werkelijkheid was het een meesterzet. Atalanta won met 1-0.

Groeiproces

De voormalige trainer van Genoa (dat hij twee keer een Europees ticket had bezorgd) besloot om definitief in te zetten op de jeugd, die hij makkelijker kan indoctrineren met zijn voetbalvisie: hoge pressing, individuele dekking, polyvalentie en een strategie aangepast aan de tegenstander van de dag (met een grote voorkeur voor 3-4-1-2). De mayonaise pakte en bleef eetbaar tot het einde van het seizoen, ondanks het vertrek van een belangrijk ingrediënt als Gagliardini, die in de winter werd verkocht aan Inter – een teken dat het collectief sterk was en niet afhing van één speler. ‘ Mister heeft ons gemotiveerd om iets unieks te realiseren. Hij was nooit tevreden, ook niet toen we al zeker waren van het behoud: hij vroeg ons altijd om bij de les te blijven, omdat het een jaar was waar we het maximum moesten trachten uit te halen. En hij had gelijk’, analyseerde Mattia Caldara voor de microfoon van de Corriere dello Sport.

Van de 38 speeldagen stond Atalanta er 24 op een plaats die recht geeft op Europees voetbal. Het team zette de beste prestatie uit de clubgeschiedenis neer met records qua aantal punten en overwinningen. Een succes zonder vervolg? In de kolommen van de befaamde roze krant vertelde Gasperini in het tussenseizoen: ‘Het is nu logisch dat Atalanta zijn ambitie naar boven bijstelt en het profiel van de nieuwkomers eveneens. De ploeg moet een stap vooruit zetten, een positie verwerven in de subtop. Over het behoud spreken we niet meer. Dit mag geen unieke prestatie zijn die in het geheugen wordt gegrift, maar net de eerste stap in het groeiproces van heel de club.’

Goudklompje

De belofte werd nagekomen. Andrea Conti en Franck Kessie, voor een fors bedrag verkocht aan Milan, waren de enige belangrijke vertrekkers. Ze werden, volgens de regels, vervangen door onbekende spelers of spelers die zich opnieuw willen lanceren. Want Atalanta kan niet alleen goed opleiden, maar ook prima rekruteren. Ex-Genkenaar Timothy Castagne wist zich nog niet echt door te zetten, maar de prestaties van Bryan Cristante, Hans Hateboer, Andreas Cornelius of Remo Freuler openen mooie perspectieven. De club is volop in de running om zich voor de tweede keer op rij te kwalificeren voor de Europa League, vooral dankzij zijn vedette, de Argentijnse aanvaller en international Alejandro ‘Papu’ Gómez. Dat hij bleef, was een sterk signaal, maar nog niet eens zo sterk als het feit dat de oude thuisbasis Atleti Azzurri d’Italia voor 9 miljoen euro werd teruggekocht van de stad Bergamo. Belangrijk om nieuwe inkomstenbronnen te genereren en bovendien: de som werd al gecompenseerd door de verkoop van het laatste goudklompje uit de opleiding, Alessandro Bastoni (18), aan Inter. Dat heet dan goede koopmansgeest.

Valentin Pauluzzi

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content