Het EK duikt de laatste rechte lijn in

Nog twee matchen in Polen, twee keer in Warschau en het voetbalfeest is er voorbij.

Ook de voetbalpoorten van Gdánsk zijn na de wedstrijd tussen Duitsland en Griekenland gesloten. Het prachtige stadion ligt er nu even verlaten bij. Een juweeltje waar straks een modale eersteklasser voetbalt. Nog twee matchen in Polen, twee keer in Warschau en het voetbalfeest is voorbij. Een ontnuchtering zal het voor de Polen niet echt zijn. Daarvoor laaide de EK-koorts niet hoog genoeg op. Maar het gevoel van eigenwaarde steeg wel nu de focus van heel Europa op Polen was gericht. En nu het zo fraai werd afgeschilderd, als een westerse natie die met zijn dynamiek alle andere voormalige Oostbloklanden mijlenver vooruit is.

Maar is dat wel zo? Wat blijft er straks over als de lichten in het stadion zijn gedoofd? Op de parking van ons hotel zit sinds twee dagen een bedelaar. Hij ziet er vreselijk uit: ongewassen haren, afgebrokkelde tanden, sjofele kleren. Hij vraagt geld of eten, we begrijpen hem niet, hij praat en blijft praten, een paria aan de rand van de maatschappij. Zo zijn er wel meer in Polen. Ze blijven uit het oog van de camera. Het is inherent aan dat soort toernooien die hun rauwe kant verbergen.

In Oekraïne werden bijvoorbeeld de straathonden die de steden overspoelen gedood. Via een zeer pijnlijke injectie. In Zuid-Afrika herinneren we, los van alle ontluisterende townships, vooral één beeld: een paar uur na de finale hadden zich enkele op straat levende mensen verzameld rond een vuurtje dat in een vuilnisbak was gemaakt. Het was barkoud. Amper 500 meter verder wentelden de bobo’s van de wereldvoetbalbond FIFA zich in luxe en decadentie.

Interessant is het om tijdens zo’n toernooi even zijwegen in te slaan. En om even te luisteren naar kritische stemmen die beweren dat de werkloosheid na het EK in Polen zal toenemen, dat de economische groei in weerwil met alle bombastische uitspraken zal vertragen, dat de Europese geldstroom op termijn kleiner zal worden.

Dit EK duikt na dit weekend de laatste rechte lijn in. Tijd om naar Kiev te trekken en daar weer een andere sfeer te snuiven. Die van een land die zijn nationalistisch gevoel via het voetbal wilde aanwakkeren. Aan de hand van Oleg Blokhin, de bondscoach, voetballegende en voormalig product van het Sovjet-systeem. Dat hij met zijn ploeg in de eerste ronde sneuvelde en op de daaropvolgende persconferentie bijna op de vuist ging met een kritische journalist was een pijnlijke uitschuiver. Sommigen vonden dat het model stond voor een land dat moeite heeft met vrije meningsuiting. Jacques Sys