Jacques Sys

Jürgen Sparwasser, een volksheld werd plots een landverrader

Jacques Sys Jacques Sys is een Belgische sportjournalist

Tijdens het WK van 1974 in West-Duitsland tekende de Oost-Duitser Jürgen Sparwasser een van de meest mythische doelpunten aan uit de geschiedenis. Hij zorgde voor een historische 1-0-zege van de DDR tegen de Bondsrepubliek.

Nagelbijtend zat de 20-jarige Angela Kasner thuis in Oost-Duitsland voor het televisiescherm. Ze studeerde voor lerares aan de universiteit van Leipzig en was in de ban van voetbal. Voor wie ze nu moest supporteren? Angela wist het niet goed. Dat zou later na de Val van de Muur veranderen. Angela was intussen gehuwd en heette Angela… Merkel. Inderdaad, de huidige bondskanselier.

Zou zij, net voor het WK, nog eens aan dat moment denken, aan die illustere wedstrijd die in Hamburg werd gespeeld? Jürgen Sparwasser wordt er nog dagelijks mee geconfronteerd. De technisch sterke en explosieve middenvelder had het, na die goal, moeilijk met het aanzwellend patriottisme en de heldenstatus die hij kreeg. Hij liet zich niet voor de kar spannen om propaganda te maken. Toen hij als docent werkte aan de pedagogische hogeschool werd hem tot drie keer toe opgedragen de eerste ploeg van FC Magdeburg te trainen. Na de derde weigering mocht hij alleen nog maar wat klusjes opknappen, hij mocht geen enkele lezing meer bijwonen. Terwijl hij op dat moment aan het doctoreren was, met een studie over de manier waarop voetbal nog beter in het onderwijs geïntegreerd kon worden.

Het is toen dat bij Jürgen Sparwasser het idee rijpte om te vluchten. Hij profiteerde van een trip van de veteranenploeg van Magdeburg naar Saarbrücken om in het westen te blijven. Heel het land stond in rep en roer. Jürgen Sparwasser werd een landverrader genoemd, zijn dochter werd door de geheime politie, de Stasi, meegenomen voor ondervraging. Twaalf uur lang, hoewel ze hoogzwanger was. Maar ze gaf geen krimp. Ook al vertelde men haar dat ze haar appartement uit moest, dat alle meubelen zouden worden verkocht en dat ze haar baan als tandartsassistente zou verliezen.

Toen Sparwasser dat hoorde schakelde hij de machtige boulevardkrant BILD in. Een journalist die hij daar kende schreef een vlammend commentaarstuk. Daarin stond dat er in Duitsland in de Tweede Wereldoorlog onder Adolf Hitler al racisme bestond en dat het te hopen was dat Erich Honecker, het staatshoofd van de DDR, niet in dezelfde fout zou vervallen. Hij moest, zo werd er geschreven, de familie Sparwasser met rust laten. Zijn dochter heeft nooit meer iemand van de Stasi gezien, ze mocht haar huis en haar job houden.

Volgende maandag wordt Jürgen Sparwasser 70 jaar. Hij woont in de omgeving van Frankfurt. Ooit maakten we een interview met deze voetballer die zijn eigen legende creëerde. Hij zei dat ze na zijn dood op zijn grafsteen niet zijn naam moesten zetten. Maar dat er enkel hoefde te staan: ‘Hamburg 1974’. Iedereen zou dan wel weten wie daar begraven ligt.

Jacques Sys, hoofdredacteur van Sport/Voetbalmagazine en al ruim 40 jaar in de journalistiek, graaft iedere zaterdag in zijn archief

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content