Voetbal in Saudi-Arabië: project met Belgische inbreng

© BELGAIMAGE
Peter t'Kint
Peter t'Kint Redacteur bij Sport/Voetbalmagazine

Net als Qatar, bekend van Barcelona, PSG en het WK in 2022, gebruikt ook Saudi-Arabië sport als visitekaartje. Daarachter schuilt een hele strategie. Onder meer daarom oefenen de Rode Duivels volgende week dinsdag tegen het nummer 69 op de FIFA-ranking.

Volgende week dinsdag nemen de Rode Duivels het in het Koning Boudewijnstadion op tegen Saudi-Arabië. Voor beide landen een oefenwedstrijd in de aanloop naar het WK in Rusland. Ook de Saudi’s wisten zich immers te plaatsen voor de hoogmis van het internationale voetbal. Liep het bij de Belgen nog zeer vlotjes, dan was er spanning tot op het laatste moment bij de bezoekers. In een groep met Japan, Australië, de Verenigde Arabische Emiraten, Irak en Thailand leverde op de laatste speeldag een zege tegen het al geplaatste Japan (1-0) een gedeelde tweede plaats op met Australië. Door een beter doelsaldo haalde het Arabische land het. De Aussies werden veroordeeld tot barragematchen tegen Syrië en Honduras. Gelukkig voor Mathew Ryan en co. trokken de Socceroos telkens aan het langste eind, waardoor ook zij komende zomer in Rusland te bewonderen zijn.

Saudi-Arabië wil in de Iraakse hoofdstad Bagdad de bouw van het op één na grootste voetbalstadion ter wereld financieren.

De mannen achter het succes van de Groene Valken, zoals de bijnaam van de Saudi’s luidt, zijn Bert van Marwijk en onze landgenoot Jan Van Winckel, die drie jaar technisch directeur was bij de Saudische voetbalbond en de Nederlandse bondscoach aanstelde. Verrassend genoeg werd Van Marwijk na de kwalificatie aan de deur gezet, na het aantreden van een nieuwe minister van Sport en de nieuwe algemeen manager Majed Abdullah. De voormalige Saudische topscorer eiste dat Van Marwijk minstens 23 dagen per maand in het land zou vertoeven en de toestemming moest vragen aan de voorzitter telkens hij Saudi-Arabië wilde verlaten. Het contract van Van Marwijk werd niet verlengd, evenmin als dat van zijn staf, met onder meer Mark van Bommel en oud-Clubtrainer Adrie Koster. Van Winckel verbrak zijn contract, maar is nog verbonden als consultant.

Oud-Argentijns bondscoach Edgardo Bauza werd de opvolger als bondscoach, maar na amper twee maanden mocht ook hij opkrassen wegens ‘mindere resultaten in oefeninterlands’, aldus bondsvoorzitter Adel Izzat. De Saudische sjeiks keken opnieuw richting Van Marwijk, maar stootten op een ‘njet’. Uiteindelijk trokken ze Juan Antonio Pizzi aan. De voormalige bondscoach van Chili zal zo, net als Van Marwijk die voor Australië koos, toch in Rusland aanwezig zijn, nadat hij La Roja niet wist te plaatsen voor het WK.

Osama Hawsawi, ooit nog bij Anderlecht, tackelt de Japanse middenvelder Hiroshi Kiyotake.
Osama Hawsawi, ooit nog bij Anderlecht, tackelt de Japanse middenvelder Hiroshi Kiyotake.© BELGAIMAGE

Vision 2030

Om zich zo goed mogelijk voor te bereiden, regelde de Saudische voetbalbond (SAFF) een groot aantal vriendschappelijke wedstrijden. Van de twaalf (!) matchen werden er intussen zeven afgewerkt. Daarvan verloor men er vier. Nieuw is dat niet. In Saudi-Arabië heerste lang de idee dat talentontwikkeling moest gebeuren bij de nationale ploeg. Vandaar een pak stages en veel oefenwedstrijden. Onder Van Winckel, die geloofde in ontwikkeling via de clubs, werd dat teruggedraaid. Hij haalde onder meer Belgen als Bart De Roover en Sander Van Praet naar het land. Zij werkten er als mentoren, coaches van lokale coaches. Het nieuwe bewind draait die klok nu weer terug. Opvallend is dat de Saudi’s één miljoen euro betaalden om in Brussel te mogen spelen. Hiermee recupereert de voetbalbond de helft van de twee miljoen euro die in november werd misgelopen toen de Aziëtrip in het water viel op aandringen van de internationals uit de Premier League en hun clubs.

In Saudi-Arabië kadert een en ander in een breder politiek plan. In november 2016 besliste het koningshuis om steviger in sport te investeren. Er werden budgetten vrijgemaakt en een plan uitgetekend. Dat paste in Vision 2030, een veel bredere economische aanpak om het land minder afhankelijk te maken van de petrodollars. In de sport werden budgetten opzijgezet voor de uitbouw van infrastructuur en het privatiseren van de clubs. Ook zou worden gepoogd om grote internationale sportevenementen naar het land te halen. De Qatari haalden het WK voetbal binnen, de Saudi’s begonnen voorzichtiger, met een Race of Champions (een internationaal motorsportevent) en een wereldtitelkamp in het boksen.

In het land zit veel voetbaltalent, signaleert Van Winckel. Het niveau is van het beste in de regio, alleen voetballen er nog te weinig spelers in het buitenland, om nog verdere stappen te zetten. Om daar wat aan te verhelpen, dacht hij aan een uitwisseling.

Dat idee werd na zijn afscheid gerealiseerd, maar helemaal niet zoals Van Winckel het voor ogen had. Saudi-Arabië sloot een akkoord met La Liga. Negen spelers werden deze winter voor een half jaar bij teams uit de eerste twee divisies van Spanje gestald. Zo namen eersteklassers Villarreal CF, CD Leganés en Levante UD net als tweedeklassers Real Valladolid, Rayo Vallecano, CD Numancia en Sporting Gijón elk één of meerdere spelers over van Saudische ploegen. Het kost de deelnemende Spaanse clubs bijna niets, want ze moeten enkel het verplichte minimumloon betalen. De Arabische clubs passen de rest bij, evenals de vergoeding voor de Spaanse coaches die later naar de stad Jeddah reizen om er een voetbalacademie op te zetten. Voorlopig maakte nog geen enkele speler minuten voor zijn nieuwe club, tot groot ongenoegen van de Arabische fans, blijkt op Twitter.

Niet iedereen is overtuigd van de spraakmakende deal. Zo publiceerde sportkrant Marca een voorpagina met als kop ‘ Petrodollars en La Liga‘. De Spaanse spelersvakbond bekritiseerde dan weer het feit dat men geld boven talent verkoos. Volgens ex-Real Madridspeler Fernando Sanz, die momenteel het Midden-Oosten en Noord-Afrika in de gaten houdt voor La Liga, is het vooral voor de kleinere clubs in Spanje een kans om naam en faam te maken in het buitenland. Hij is ervan overtuigd dat de Saudische sponsors vanzelf zullen volgen. Dat bleek ook snel. Een maand nadat het nieuws bekend raakte, kondigde Villarreal een nieuwe sponsor aan. Tot het einde van dit seizoen zal het logo van de Saudische telecomoperator Jawwy op de mouwen van Carlos Bacca en co prijken. Ook de kroonprins van Saudi-Arabië, Mohammed bin Salman, is een groot voorstander van de overeenkomst. Logisch, aangezien hij de Saudische televisierechten voor La Liga in zijn portefeuille heeft.

Juan Antonio Pizzi, die de Spaans-Argentijnse nationaliteit heeft, werd eind november vorig jaar de nieuwe bondscoach van Saudi-Arabië.
Juan Antonio Pizzi, die de Spaans-Argentijnse nationaliteit heeft, werd eind november vorig jaar de nieuwe bondscoach van Saudi-Arabië.© BELGAIMAGE

Vrouwenrechten

Zijn naam is gevallen: Mohammed bin Salman. De onlangs aangeduide erfgenaam van de Saudische troon speelt een ontzettend grote rol in het hedendaagse Saudi-Arabië en in het sportbeleid van het land. Hij wil het land moderniseren, de radicale islam bannen en de oliestaat minder conservatief maken. Daarnaast wil hij de Saudische economie diversifiëren, de handel uitbreiden, werkgelegenheid stimuleren en de beperkingen op vermaak versoepelen. Opmerkelijk voor de toekomstige leider van een land dat de strenge shariawetgeving toepast.

Vanaf juni 2018 wordt het rijverbod voor vrouwen afgeschaft (al moet de man nog steeds de toestemming geven). Dat kondigde de Saudische koning Salman bin Abdoel Aziz aan, maar algemeen wordt aangenomen dat de kroonprins achter die beslissing staat. Hij zou zo het internationaal imago nieuw leven in willen blazen. Vorig jaar richtte hij een anticorruptieorgaan op, wat begin november 2017 leidde tot de arrestatie van een aantal prinsen, ministers en ex-ministers. Daarnaast wil hij concerten en stand-upcomedy toelaten, zolang alles in regel is met de morele waarden van het land. Ook mochten vrouwelijke voetbalsupporters in januari voor het eerst een wedstrijd bijwonen in het stadion. Weliswaar in een apart vak met een aparte ingang, en een eigen rokerszone, en voorlopig nog maar in drie stadions. Het blijven kleine stappen in een land waar man en vrouw nog verre van gelijk zijn.

Voetbal is in Saudi-Arabië echter populairder dan ooit tevoren, het steekt zelfs het kamelenracen naar de kroon. De opleiding is uitstekend, het talent aanwezig. Geestelijken maken zich wel wat zorgen, want de (jonge) bevolking maakt van de wedstrijden gebruik om zijn ongenoegen over het beleid te uiten. In plaats van de moskeeën dreigen zo voetbalstadions het centrum van de revolutie te worden.

Dat is al langer aan de gang. In 2012 trad prins Nawaf bin Feisal af als hoofd van de Saudische voetbalbond. Opmerkelijk, want een lid van de koninklijke familie zette nog nooit eerder een stap opzij door druk van buitenaf. Voor de eerste keer in de historie kwamen er verkiezingen en met ex-doelman Ahmed Eid Alharbi kwam een groot voorstander van het vrouwenvoetbal aan de macht.

Oliedollars

Er zijn heel wat parallellen te trekken tussen Saudi-Arabië en Qatar, maar de onderlinge relatie tussen de twee landen is slecht. Vorig jaar verbrak Saudi-Arabië alle diplomatieke banden met het buurland. Samen met de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein en Egypte beschuldigde het Qatar ervan steun te verlenen aan terroristische organisaties en banden te hebben met Iran, de concurrent in de regio. Die vier landen, gevolgd door Libië, Jemen en de Maldiven, sloten hun luchtruim en havens voor Qatarese schepen en vliegtuigen, en schortten alle vluchten op naar Qatar. Daarnaast sloten ze de studio’s van de Qatarese tv-zender Al Jazeera in hun land. De rivaliteit ging zo ver dat men even dacht dat er een gevangenisstraf zat aan te komen op het dragen van voetbalshirts van FC Barcelona, maar zo ver kwam het gelukkig niet.

In navolging van Qatar stappen de Saudi’s nu zelf in de voetbalbusiness, al is dat geen echt staatsbeleid, eerder individueel engagement. Zo investeerde prins Faisal bin Turki onlangs nog in het sportmerk New Balance en bracht een Saudische investeringsgroep tevergeefs een bod uit op Championshipclub Bolton Wanderers FC. Prins Abdullah bin Mossaad, een gewezen minister van Sport, slaagde er wél in om vijftig procent van de aandelen van Sheffield United FC in handen te krijgen. Diezelfde prins kondigde onlangs aan dat hij in KFCO Beerschot Wilrijk zou investeren. Jan Van Winckel stelde hij in beide teams aan als directeur. De voormalige assistent-coach van onder meer Club Brugge en Beerschot kent de prins uit zijn periode bij Al Hilal en de nationale ploeg.

Saudi-Arabië wil in de Iraakse hoofdstad Bagdad ook de bouw van een nieuw voetbalstadion financieren. Dat maakte koning Salman bin Abdoel Aziz bekend ter gelegenheid van een vriendschappelijke wedstrijd tussen beide landen. Het stadion zou plaats bieden aan 135.000 toeschouwers en is daarmee het op één na grootste van de wereld. Enkel het Noord-Koreaanse 1 mei-stadion is groter, met plaats voor 150.000 man.

Osama en co

Of de wedstrijd in Brussel tussen de nummers 5 en 69 van de wereldranglijst een echte test zal zijn, moet nog blijken. Na een periode van stabiliteit zijn de opvolgers van Bert van Marwijk bezig aan een soort talentronde. Vandaar het grote aantal interlands en de lange stages.

Het verschil in kwaliteit lijkt héél groot. Bewijs daarvan is de marktwaarde van beide ploegen, die bij de Belgen ongeveer 23 keer hoger ligt dan bij de Saudi’s. Maar liefst 92 procent van de Belgische Rode Duivels voetbalt in het buitenland tegenover amper 13 procent van de Saudische selectie. Grote namen ontbreken. Anderlechtfans kennen misschien kapitein Osama Hawsawi, die in het seizoen 2012-2013 nog uitkwam voor paars-wit. De 33-jarige verdediger kwam in Brussel slechts twee keer van de bank. De grote ster bij de Saudi’s luistert naar de naam MohammedAl-Sahlawi. De centrumspits maakte zijn debuut bij de nationale ploeg in 2010, toen hij mocht invallen tijdens een vriendschappelijke wedstrijd tegen Spanje. Na tien minuten prikte hij de 2-2 tegen de netten van doelman Iker Casillas. Sindsdien scoorde de 31-jarige speler van Al-Nassr in 23 interlands 20 doelpunten. Daarmee is hij topschutter van de nationale ploeg.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content