De laatste rechte lijn van Roberto Martinez: ‘De komende weken moeten we een team worden’

© IMAGEDESK - JONAS LAMPENS
Peter t'Kint
Peter t'Kint Redacteur bij Sport/Voetbalmagazine

Maandag maakte Roberto Martínez zijn WK-selectie bekend, één dag nadat we dit nummer afsloten. Daarover leest u hier dus niets. Over al de rest wel. Wat mogen we straks van de Rode Duivels verwachten?

Wanneer we dit gesprek houden in zijn bureau op de eerste verdieping van het KBVB-centrum in Tubeke, zijn de play-offs in België nog volop bezig. En al zitten nagenoeg al zijn Duivels in het buitenland, hij volgt ook de ontwikkeling van AnthonyLimbombe, LeandroTrossard, ThomasFoket en Leander Dendoncker op de voet.

Ik zoek niet naar leiders die hun mond open trekken, ik wil mensen die hun team door een moeilijk moment sleuren.’

Roberto Martínez

Beslecht u vanuit uw internationale ervaring eens voorgoed de discussie: is Dendoncker een middenvelder of een verdediger?

Roberto Martínez: ‘In België een middenvelder. Op het hoogste niveau is hij beter als centrale verdediger. Ik denk dat hij in België wat gefrustreerd is als hij achterin moet voetballen, omdat hij ziet wat er voor hem gebeurt en denkt: verdorie, daar kan ik veel meer doen. En dat kan hij: toen hij tegen Bosnië-Herzegovina inviel, toonde hij op een slecht veld hoe krachtig hij is. Maar ik denk dat hij in omstandigheden die méér van hem eisen nog zo’n vijftig wedstrijden nodig heeft om als middenvelder beter te worden qua positiespel. Als je naar de Premier League wilt en je ploeg verliest de bal, moet je die eerste drie, vier seconden bij de omschakeling zéér mobiel zijn. Op dit moment weet je nog niet of hij de bal zal hebben of niet. Als mens is hij een droom: altijd gefocust, nooit geblesseerd, zeer betrouwbaar en eenvoudig. Zijn familie heeft hem fantastische waarden meegegeven.’

Voor u een gedroomde speler?

Martínez: ‘Dat is hij. Omdat hij op twee plaatsen kan spelen.’

Een andere relatief recente nieuwkomer onder uw bewind is Youri Tielemans. Hij kende een moeilijk seizoen.

Martínez: ‘Zijn probleem heet Moutinho, van wie LeonardoJardim graag zou hebben dat hij bijtekent en met wie hij al een tijdje werkt. Vanuit die band weet Jardim wat Moutinho kan en daarom zal hij niet snel Fabinho en Youri pakweg vijftien wedstrijden na elkaar geven. Jardim speelt met een spelmaker en heeft een paar keer geprobeerd om zowel Moutinho als Youri op te stellen, maar dan moet hij Youri op de flank zetten en dat werkt niet. Je kunt hem daar zetten – AndrésIniesta kon in Barcelona ook overal spelen – maar als je de bal niet hebt, is dat geen goeie positie voor Youri. Toen ik hem in maart bij de groep haalde, trainde hij de eerste dagen zoals in Monaco. Wat triest, dingen doen waar hij minder goed in is: lopen, opjagen… Na twee sessies heb ik met hem gesproken en heb ik hem gezegd: ‘Youri, daarom ben je hier niet. Je bent hier omdat je overal kunt opduiken en van buiten het strafschopgebied kunt scoren.’ Vanaf sessie drie begon hij dat te brengen. Op een bepaald moment bereik je als volwassen speler een punt waarop je je moet concentreren op die buitengewone kwaliteiten die je hebt en je mindere punten zo goed mogelijk moet verbergen. Tijdens de opleiding is het anders. Ik kreeg de indruk dat Youri vooral probeerde zijn coach een plezier te doen. Maar ook dat is deel van zijn ontwikkeling.’

Praat u daar veel over met spelers, als die bij hun ploeg wat moeilijkheden hebben?

Martínez: ‘Soms. Je moet daar voorzichtig mee zijn. Het is zoeken naar een balans tussen wat zij willen en wat hun team van hen wil. Als ik een speler gelukkig zie, probeer ik daar niet te veel over te praten. Maar als ik hen kan helpen, zeker de jongeren: waarom niet?’

Honger

Bent u blij met de wedstrijden in de groepsfase? Beginnen met Panama, dan Tunesië en afsluiten met Engeland?

Martínez: ( lacht) ‘Ik zal er blij mee zijn als we goed presteren en die wedstrijden winnen. Nu ben ik vooral blij met de voorbereiding zoals we die uittekenden, de drie oefenwedstrijden en dat we de hele tijd in België blijven, alles samen kunnen doen met de familie. Veel jongens voetballen in Engeland en hadden geen wintervakantie, nooit de gelegenheid om een week bij vrienden en familie te zijn. Die zitten gedurende tien maanden in een tunnel zonder einde. Daarom was het belangrijk om hen in de eerste plaats een break te geven en weer honger te doen krijgen naar voetbal. Anders ondergaan ze alles. Herinnert u zich AA Gent-Tottenham? Daar zag je het verschil tussen een hongerige ploeg en eentje die wat meedreef… Op dat vlak zal de wedstrijd tegen Engeland ook interessant zijn. Gelijkaardige omstandigheden, hoe doen zij het?

‘In Rusland hebben we twee grote verplaatsingen, maar belangrijk is dat ons basiskamp in Moskou is en dat we na de verre trip naar Sotsji tien dagen in Moskou krijgen. Ook een mooie periode. Daarna komt Kaliningrad en moet je de volgende afspraken verdienen.’

Vergeleken met vier jaar geleden won niet alleen Kompany (meer) titels, maar ook De Bruyne, Hazard, Courtois, Meunier, Vermaelen…

Martínez: ‘Dat helpt. Essentieel zelfs. Wie kampioen wordt, heeft zich goed aangepast aan tegenslag onderweg. Dat moeten we in de ploeg brengen, samen met de teamspirit. Bij onze jongste samenkomst, in maart, wilde ik twee dingen. Eén: de focus op de wedstrijd tegen Saudi-Arabië, dat aantrad met een nieuwe coach, al een tijdje samen was en tegen Oekraïne een goeie wedstrijd speelde. Een duel dat vergelijkbaar kan zijn met wat ons te wachten staat tegen Tunesië en Panama, in termen van emoties: niks te verliezen hebben, alle kansen om geschiedenis te schrijven…

‘Het ander belangrijke punt was het vergaren van data over waar ze fysiek stonden, vergeleken ook met een jaar eerder. Dat stelde ons in staat om programma’s uit te werken en na te gaan waar we nu voor moeten zorgen.

‘Nu moet ook de tactische focus komen. We moeten de komende weken een team worden. In het internationale voetbal heb je landen die hun ploeg bouwen rond een clubteam. Italië deed dat met Juventus, Spanje met Barcelona, Duitsland met Bayern. Een andere manier is dat je uitzonderlijke individuen hebt in verschillende clubteams en daar één ploeg moet van maken. Dat is ons geval.’

Zijn de Rode Duivels na al die jaren dan nog geen team?

Martínez: ‘Dat zijn ze, op verschillende vlakken. Aan de bal zelfs een héél goed team. Defensief moeten we evenwel nog homogener worden, nog meer weten wat we moeten doen. Daar gaan we hard op werken. De ploeg leren omgaan met tegenslag en die als groep leren te verwerken.’

We zijn goed aan de bal, maar hangen we daar ook niet af van bevliegingen van het individu?

Martínez: ‘Ik denk dat we daar wél goed zijn als ploeg, dat we weten wat iemand gaat doen als hij aan de bal is en daar onbewust op inspelen. Er is een bepaalde voorkennis die ervoor zorgt dat spelers anticiperen op wat gaat komen. Bij balverlies kan de synchronisatie beter. De voorbije twee jaar heb ik veel geleerd over wat spelers kunnen brengen, welke de ideale partnerships zijn, en hebben we véél flexibiliteit getoond in de tactische aanpak. Deze groep kan met drie verdedigers spelen, maar ook met vier. En soms gaat het moeten met vijf, afhankelijk van de tegenstander. Het gaat om ruimte, dicht bij elkaar staan en hard voor elkaar werken. Dat soort concepten komt nu centraal te staan, eerder dan ‘het systeem’.

Roberto Martínez: 'Romelu Lukaku is een van de spelers die het voorbije seizoen op clubniveau een heel goeie tijd hadden.'
Roberto Martínez: ‘Romelu Lukaku is een van de spelers die het voorbije seizoen op clubniveau een heel goeie tijd hadden.’© IMAGEDESK – JONAS LAMPENS

‘Ik wil met mijn team een goed concept uitwerken. Deze generatie weet hoe ze in balbezit moet aanvallen, ik moet nu op zoek naar een groep die tegelijk ook goed de zestien meter kan verdedigen. De grote uitdaging zal straks zijn om het allerbeste te halen uit die spelers die in topvorm zijn. Dries Mertens, Romelu Lukaku, Eden Hazard en Kevin De Bruyne zijn vier spelers die het voorbije seizoen op clubniveau een heel goeie tijd hadden. Maar daar moeten we mensen aan hechten en daar een team van maken. Dat is de laatste twee jaar al enorm gegroeid. Ik denk dan maar aan de toename van de invloed van Dries, zijn intelligentie op het veld. Dries is zo sterk in het vinden van ruimte omdat zijn hele carrière in het teken daarvan stond. Toen ik Rom bij Everton had, zag ik niet dezelfde lichaamstaal als bij de nationale ploeg. Als Rode Duivel is hij meer en meer aan het genieten. Nu pas zie ik de speler die ik kende bij Everton. Maar tijdens een WK is het belangrijk dat iedereen dat soort spelers pusht om tot prestaties te komen. Die cultuur willen we. Waarbij we niet de fout mogen begaan om alleen te focussen op die elf op het veld. Wie de voorbije WK’s analyseert, ziet dat winnaars nooit door een toernooi cruisen. Nooit altijd winnen met 3-0 of 4-0. Vaak gaat het om kleine verschillen, iemand die van de bank komt en het verschil maakt, of een strafschoppenserie, of voordeel halen uit een slechte beslissing… Die marge pak je als team, niet door de individuen op het veld.’

Experimenten

Wie in 2010 of 2014 ver doorstootte, zat vooral verdedigend goed in elkaar, met veel clean sheets.

Martínez: ‘Je mag niet focussen op clean sheets. Je moet doen wat moet om naar de volgende ronde te gaan. Spanje ging naar het WK in 2010 als Europees kampioen en favoriet, maar verloor zijn eerste wedstrijd. Dat was niet het plan, maar ze sloten de rangen en zochten naar een manier om beter te doen. En het gevolg van die manier van voetballen was dat ze de nul hielden.’

Als we naar uw periode als Belgisch bondscoach kijken, waren we efficiënt voorin, maar minder achterin.

Martínez: ‘Welke wedstrijden bedoelt u?’

Mexico, Rusland, Spanje.

Martínez: ‘Nu verwijst u naar vriendschappelijke wedstrijden. ( lacht) Als we daar al niet mogen experimenteren… Ik heb geen probleem met mensen die wat pushy zijn ( lacht), maar wij waren wel de eerste Europese ploeg die zich voor het WK plaatste. Topscorers ook, samen met Duitsland! En achterin, ja, daar moesten we dingen uitproberen. Je kunt niet naar een toernooi zonder te testen en daar waren de vriendschappelijke wedstrijden voor. Wij verdedigen de zestien meter al goed, maar daarin moeten we dus nog homogener worden. Bij hun clubs moeten sommige jongens terugvallen en anderen hoog druk zetten. Als nationale ploeg zitten we daar nog wat tussen. Wat ik aan deze ploeg apprecieer, is dat er een collectieve verantwoordelijkheid is in het heroveren van de bal. Dat zag ik in elke wedstrijd. In die eerste drie, vier seconden na balverlies wil elke speler de bal terug.’

Maar als goeie ploegen onder die druk uit kunnen, lijkt uw ploeg soms gedesorganiseerd.

Martínez: ‘Dat kan zo lijken, maar tot dusver hebben we vooral onze wedstrijden proberen te winnen. We hebben nog niet geprobeerd om collectief goed druk te zetten. We gaan proberen zo perfect mogelijk te spelen in Rusland, maar wereldkampioen gaan we daarmee niet worden. Wel door meer goals te maken dan de tegenstand. Wat ik nu niet wil, is dat jullie een recordbrekende kwalificatiecampagne analyseren door te wijzen op punten die we niet goed hebben gedaan in vriendschappelijke matchen. Dat soort dingen mag je maar belichten als we straks een wedstrijd verliezen. We staan waar we moeten staan.’

Leiders

Vallen de opmerkingen van Kevin De Bruyne binnen ‘het groeien naar een team’?

Martínez: ‘Ja. We moeten een zelfkritische groep zijn. Als hij zoiets zegt, kijk ik naar de informatie en zijn reactie. We moeten durven te kijken naar wat wij zelf vinden dat niet goed is en daar wat aan doen. Niet wegkijken. Kevin heeft de ervaring op het allerhoogste niveau en hij moet die delen. Dan kan het zijn dat iets dat in de media wordt gezet en opgeblazen, maar veel interessanter is voor mij de interne reactie. Mijn gevoel is dat de groep sterker is geworden. Geloof me: deze situatie gaan we straks opnieuw meemaken. Er zál wat worden gezegd, of er zál iets fout lopen, straks in Rusland. Dat gaat je als groep nader tot elkaar brengen. Wij zijn op dat vlak de voorbije twee jaar al veel sterker geworden. Zowel voetbaltechnisch als humaan is er een hechte band gegroeid. Wat Kevin wilde aangeven, was dat dit een heel belangrijk moment is voor álle betrokkenen. Dat álles belangrijk is en dat we écht willen winnen.’

En Vincent Kompany blijft uw boss?

Martínez: ‘Interessant is dat hij op het hoogste clubniveau speelt. Geld is daar geen probleem om de beste spelers naar de ploeg te halen, dat zag je vorige zomer. De grootste investering in verdedigers van alle clubs ter wereld gebeurde door Manchester City. Maar wie speelt uiteindelijk? Vinnie. Het is niet aan mij om te zeggen dat hij bij ons een belangrijke rol speelt, maar om alles goed in te schatten. En mijn vaststelling is: wat en hoeveel er rond hem ook wordt gespendeerd, hij blijft de belangrijkste speler in die verdediging van Manchester City. Dat toont mij in de eerste plaats dat hij hongerig is, elke dag wil winnen, en ten tweede dat hij in een zeer goeie fase zit. En zo moet ik dat voor elke speler individueel doen: inschatten wat ze doen, bij hun club, bij ons. En dan de beste keuzes maken.’

Is hij straks de enige die zijn mond mag open doen?

Martínez: ‘Absoluut niet! Meer en meer spelers beseffen dat leiderschap meer is dan je mond open trekken. Jan Vertonghen, ThibautCourtois, Thomas Vermaelen, De Bruyne, Hazard, Mertens… Ik zoek niet naar leiders die hun mond open trekken, ik wil mensen die hun team door een moeilijk moment sleuren. Ik heb in het verleden met veel mensen gewerkt die het zeer goed konden uitleggen, maar vooral camoufleerden wat ze zelf niet deden. Ik zoek naar spelers met honger naar succes en die hebben we. Vinnie heeft het recht afgedwongen om in deze groep belangrijk te zijn. Op basis van wat hij dit jaar toonde. Want PepGuardiola moest echt niet loyaal tegenover hem zijn, hoor, het was niet dat ze samen al titels wonnen – tot nu. Hij was vorig seizoen vaak geblesseerd, had momenten dat hij na vier minuten alweer naar de kant moest, of aan de pauze. Hij heeft het helemaal zelf moeten afdwingen en het was geen pad over rozen. In een kern met Mendy, Mangala, Laporte, Jones… Dan zeg ik: wow!’

De laatste rechte lijn van Roberto Martinez: 'De komende weken moeten we een team worden'
© IMAGEDESK – JONAS LAMPENS

‘Steun de spelers!’

Roberto Martínez vindt dat de sterke kwalificatiecampagne van de Rode Duivels onvoldoende beklemtoond wordt: ‘Je kunt maar spelen tegen wie je wordt uitgeloot. Het is wat je ermee doet. In Gibraltar na acht seconden scoren. Niet omdat zij ons zomaar de bal cadeau gaven, maar omdat we dat wilden en de juiste dingen deden. Onze attitude was perfect. We wonnen thuis met 9-0, nadat we lang met een man minder stonden. Die analyse zag ik niemand maken. Wel dat het maar Gibraltar was. In Griekenland hebben we ons geplaatst door te winnen bij een team dat al twee jaar geen thuiswedstrijd meer verloor. En dan gaan we naar Bosnië, op een zeer slecht veld dat je aandacht kan afleiden. Voor hen de laatste kans om tweede te worden, en toch winnen we. Uiteraard wilden wij die tegengoals niet, maar we speelden die dag wel tegen een ploeg die haar laatste kaarten op tafel legde.

‘Veel goals, nooit in gevaar om ons niet te plaatsen en toch kregen de spelers weinig krediet, omdat ze niet tegen een grote ploeg speelden. Mag ik u erop wijzen dat Frankrijk thuis gelijkspeelde tegen Luxemburg! Ik denk dat we die mentaliteit een beetje moeten veranderen en dat we wat positiever mogen zijn ten overstaan van onze spelers. Ze hebben een goeie houding en komen graag naar de nationale ploeg, velen vinden dat zelf iets speciaals. Steun hen dan ook – tot er een moment komt waarop je misschien kunt zeggen: dat was niet goed genoeg. We gaan nooit iets ongelooflijks realiseren tenzij we erin geloven. Het gevoel bijvoorbeeld van ‘ yes, we zijn de eersten die zich plaatsen’ heb ik hier nooit ervaren. Jammer.’

De laatste rechte lijn van Roberto Martinez: 'De komende weken moeten we een team worden'
© IMAGEDESK – JONAS LAMPENS

Twee jaar extra: de troeven van Martínez

Technisch directeur van de KBVB Chris Van Puyvelde wilde Roberto Martínez nog voor het WK laten bijtekenen, zo liet hij na de kwalificatiecampagne weten. De bondstop besliste er toen anders over: hij zou op het WK worden geëvalueerd. Uiteindelijk wachtte men dat niet af en verlengde Martínez aan dezelfde voorwaarden toch vorige week al zijn contract met twee jaar. Zijn kwaliteiten in de ogen van de KBVB? Engagement tegenover het Belgische voetbal in zijn algemeenheid, ook de jeugd. Resultaten. Duidelijkheid in zijn people management. Op tafel kloppen als het moet, zoals na de oefenmatch in Rusland. Professioneel, met kennis van competities, trainers en tegenstrevers: over voorbije WK’s en andere toernooien heeft hij een bijna encyclopedische kennis. En ook: een gentleman, met respect voor waarden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content