Het mysterie van de verdwenen Europabeker van Malinwa: ‘Het Lam Gods gaan ze sneller terugvinden’

© belgaimage

Na het winnen van Europacup II liep KV Mechelen zich dertig jaar geleden warm voor het seizoen 1988/89, waarin geel-rood landskampioen zou worden. Maar intussen was Malinwa zijn beker uit Straatsburg, de belangrijkste uit de clubgeschiedenis, wel op mysterieuze wijze kwijtgespeeld. Een spannend verhaal met veel verdachten.

Internationaal nieuws was het, al klonk het veeleer als een flauwe Belgenmop. KV Mechelen is Europacup kwijt. Het was een kop van de Nederlandse krant NRC Handelsblad op 16 juni 2004, een vervolg op de primeur waarmee Gazet van Antwerpen eerder die dag uitpakte.

‘Verdorie, je hebt gelijk’

Wanneer de verdwijning van die Europabeker ter sprake komt, duikt Walter Jaspers (75), de voormalige clubdokter van KV Mechelen, prompt in zijn archieven. Hij tovert de ploegfoto tevoorschijn die dertig jaar geleden genomen is, vlak vóór het seizoen 1988/89, waarin KV landskampioen zou worden. Het beeld dat Jaspers toont, dateert dus van enkele maanden na de winst van de Europacup II op 11 mei 1988. ‘Kijk, hier was die beker er nog’, zegt hij.

Maar Jaspers zit meteen op een verkeerd spoor. Dat blijkt wanneer Bertrand Peeters (45) van het Malinwa Archief enkele dagen later zijn licht laat schijnen op de verdwijningszaak: ‘Toen we de finale wonnen, kreeg KV een grote beker van 40 à 50 centimeter. Die mocht de club een jaar houden. Nadien moest KV die beker teruggeven aan de Europese voetbalbond en kreeg de club een kleine beker van 25 à 30 centimeter in de plaats. Dié beker is vermist, niet de grote op die ploegfoto van het seizoen 1988/89. ‘

Maar ook Peeters blijkt het verhaal niet helemáál juist te vertellen. Wie de foto’s van die glorieuze avond in Straatsburg erbij neemt, ziet dat KV na zijn zege tegen Ajax metéén twee bekers kreeg: een grote én een kleine. ‘Verdorie, je hebt gelijk!’, roept Peeters uit.

Op het matje

Wanneer is dat kleinood met die grote sentimentele waarde dan verdwenen? ‘Mij is altijd verteld dat die beker rond de vereffening ( in 2003, nvdr) zou zijn meegenomen door iemand die misnoegd was’, vertelt ex-KV-spits Piet den Boer (60). Maar die theorie is gebouwd op drijfzand, want Den Boer neemt, net als Jaspers, verkeerdelijk de grote beker als uitgangspunt. ‘Oei, ‘ zegt de maker van de enige goal in de finale, ‘dat er ook een kleine beker was, wist ik niet.’ Als held van de avond poseerde hij in Straatsburg nochtans met beide bekers.

Misschien vindt iemand het wel zalig om elke dag een uur stiekem naar die beker te zitten kijken.

Piet den Boer

Peeters zet zijn geld op een andere populaire verdwijningstheorie: ‘Op het eind van het seizoen 1988/89 gingen de spelers een keer op stap. Nadien kwamen ze terug in het spelershome, waar die kleine beker in een kast zou gestaan hebben. Een van de spelers zou die trofee toen hebben meegenomen bij wijze van grap, om wat stoer te doen.’

Iemand die vaak genoemd wordt als het gaat over die al dan niet waargebeurde stunt, is Paul Demesmaeker. ‘Mij hebben ze beschuldigd’, beaamt de nu 54-jarige ex-linkerflankspeler. ‘Ik ben voor die zaak op het matje geroepen door Paul Courant ( de toenmalige sportief manager van KV, nvdr). Er bestaat een foto waarop ik die verdwenen beker boven mijn hoofd hield. Naar aanleiding van die foto vroeg Courant of ik de trofee had. Maar ik heb die beker niet; je mag mijn huis komen afzoeken.’

Dat Demesmaeker op de verdachtenlijst verzeilde, is niet onlogisch. Op heel veel foto’s uit Straatsburg is hij het die de kleine beker vasthoudt. Maar wie het videomateriaal van Straatsburg bekijkt, ziet dat dat toeval was: Demesmaeker stond tweede in de rij toen de bekers werden uitgedeeld: toenmalig UEFA-voorzitter Jacques Georges overhandigde het grote exemplaar aan kapitein Lei Clijsters en achter hem kreeg Demesmaeker de kleine beker toegestopt. Later, tijdens de viering op het veld, ging dat bekertje van de ene KV-man naar de andere; ook onder anderen voorzitter John Cordier tilde het kleinood de Franse hemel in.

Opsporingsprogramma

Paul Courant (68) valt eerst uit de lucht als hij hoort dat de Europabeker van KV zoek is. Maar na enkele minuten en wat extra uitleg herinnert hij zich dan toch nog dat hij Demesmaeker ooit op het matje riep voor die zaak. ‘Nu je het zegt; dat doet een belletje rinkelen, ja.’ Die bevestiging is belangrijk. Demesmaeker voetbalde tot medio 1994 bij KV. Als dat gesprekje tussen hem en Courant effectief heeft plaatsgehad, is de beker dus zeker verdwenen vóór de zomer van 1994.

Vreemd blijft wel dat de vermelde krantenberichten uit Gazet van Antwerpen en NRC Handelsblad de oudste blijken die terug te vinden zijn over de verdwijning. Die dateren dus van 2004, van zestien jaar na de finale. KV bereidde toen een tentoonstelling voor naar aanleiding van de honderdste verjaardag van de club en probeerde via een offensief in de pers de zoektocht naar de beker nieuw leven in te blazen. Peeters: ‘De verdwijning van de beker is zelfs een item geweest in een opsporingsprogramma op VT4. ‘

Piet den Boer op 11 mei 1988, met de grote en de vermiste kleine Europabeker die KV Mechelen die avond kreeg. 'Dat er ook een kleine beker was, wist ik niet meer.'
Piet den Boer op 11 mei 1988, met de grote en de vermiste kleine Europabeker die KV Mechelen die avond kreeg. ‘Dat er ook een kleine beker was, wist ik niet meer.’© belgaimage

Krantenberichten die zouden verschenen zijn op het moment van de verdwijning, lijken er niet te zijn. ‘Tja, ‘ zegt Peeters, ‘die kleine beker was verdwenen. Dat zal indertijd geen groot nieuws geweest zijn. Pas veel later begonnen sommigen te vragen: ‘Waar is onze trofee? Dit kan toch niet?! Wij zijn de laatste Belgische Europabekerwinnaar!”

‘Stuk speelgoed’

In dat ene artikel in Gazet van Antwerpen van 16 juni 2004 kwam Fi Vanhoof aan het woord. Hij was in 1988 assistent van hoofdtrainer Aad de Mos. Eerst maakte Vanhoof in het artikel duidelijk dat de kleine beker verdwenen was: ‘Eigenlijk een stuk speelgoed, maar het was het enige materiële dat we hadden van die Europese glorie.’ Vanhoof kende dus wél de juiste versie van het verdwijningsverhaal. En hij leek zelfs álles te weten. ‘Die beker is direct na de finale al verdwenen en nadien nooit meer opgedoken’, zei hij ook nog in dat artikel. ‘Een speler pakte hem in de euforie mee. Wie? Ik ga niemand beschuldigen. Dat ze zoeken bij de Belgische oud-spelers.’ De Belgische spelers in Straatsburg waren: Michel Preud’homme, Koen Sanders, Lei Clijsters, Geert Deferm, Marc Emmers, Wim Hofkens, Pascal De Wilde, Paul Theunis, Paul Demesmaeker, Raymond Jaspers en Pierre Drouguet.

Toen Gazet van Antwerpen op 17 juni 2004, één dag na dat citaat van Vanhoof, opnieuw schreef over de verdwijning, stond er in dat artikel plots: Vanhoof heeft geen vermoeden wie de mysterieuze bekereigenaar is. En wanneer hij vandaag wordt aangesproken over zijn uitspraak rond die Belgische oud-spelers, zegt de 77-jarige Vanhoof niet meer te weten dat hij zich dat ooit heeft laten ontvallen. Bij vragen over de vermiste beker antwoordt hij nu: ‘Ik heb geen idee waar die is. Mij interesseert die zaak niet. Je kunt beter Walter Jaspers bellen.’

Een foto van de terugreis vanuit Straatsburg naar België pleit voor de stelling van Vanhoof dat de minibeker op de avond zelf al vermist raakte. Op dat beeld, genomen op de luchthaven, is een tas te zien met memorabilia; er ligt onder andere een fanion van Ajax in én de grote beker. Maar de kleine beker, toch een herinnering in dezelfde categorie, is niet te bespeuren. Het bewijst niks, maar opvallend is het wel. Ook op foto’s van de festiviteiten in Mechelen duikt de kleine beker nooit meer op.

Het schaap van de dokter

Naast Demesmaeker gaat ook Jaspers vlot over de tongen wanneer KV-getrouwen hun verdachtenlijst overlopen. Verwonderlijk is dat niet: de voormalige clubdokter is een verwoed verzamelaar. Zijn tuinhuis toverde hij om tot een waar museum over KV, volgestouwd met spullen die hij her en der te pakken kon krijgen. ‘Overal waar we met KV kwamen, vroeg ik of ik dingen mocht meenemen. Vaak kreeg ik spullen gratis, soms kocht ik ze en als het echt niet anders kon, nam ik ze mee.’

Af en toe durfde Jaspers zijn verzameldrang in te zetten om stoer over te komen. ‘Toen we met KV eens in Duitsland speelden, stond er een kunstwerk van een schaap in de lobby van ons hotel. Ik vroeg de baas wat dat moest kosten en betaalde hem. Nadien zei ik die baas dat ik tegenover de mannen van de club zou doen alsof ik dat kunstwerk gewoon meenam. Ik vroeg die baas te zwijgen. Toen ik Fi zei dat ik dat schaap zou meepakken, antwoordde die: ‘Doe dat niet, Walter, ze gaan dat zien.’ Ik pakte het schaap en stapte ermee naar buiten.’ ( lacht) Geert Lermyte (62), indertijd administratief manager bij KV, bevestigt: ‘Walter heeft dat ding betaald; ik was erbij toen hij het geld overhandigde.’ Maar door zulke fratsen maakte Jaspers zich natuurlijk wel verdacht in het Europabekerverhaal. ‘Ik pakte nooit belangrijke dingen mee’, verzekert hij. ‘Wat zou ik moeten aanvangen met die Europabeker? Dat ding in mijn kelder zetten en er elke dag eens gaan naar kijken?’

Is men die beker gewoon vergeten in Straatsburg?

Bertrand Peeters

Daar heeft Jaspers een punt. Pronken met een gestolen beker kan niemand. ‘Maar misschien vindt iemand het wel zalig om elke dag een uur stiekem naar die beker te zitten kijken’, lacht Den Boer. ‘Je hebt mensen met van die afwijkingen.’

Niet over praten

Tijd voor nog een telefoonronde. Maar De Mos, De Wilde, Sanders; allemaal zweren ze dat ze de beker niet hebben en beginnen ze bij vragen over de vermiste trofee spontaan over de grote beker te vertellen. Net als Den Boer vallen ze – oprecht of niet – uit de lucht wanneer ze horen dat de kleine beker vermist is. Doordat zo weinig mensen zich die kleine beker herinneren, wordt het aannemelijk dat dat ding bij iemand op de kast staat zonder dat die persoon weet dat dát de verdwenen beker is.

De enige KV-ziel uit die tijd die goed op de hoogte blijkt van het bestaan van de twee bekers, is – niet verrassend – Demesmaeker, de man die de kleine beker in Straatsburg overhandigd kreeg. Hij is ook de enige die dat kleine bekertje in België nog denkt gezien te hebben. ‘Een paar weken na de finale was er in Mechelen een viering in een grote tent. Ik denk dat het het er toen nog was. Ik denk dat het zelfs op het podium geweest is. We kregen die avond champagne en cadeaus. Toen we ’s nachts naar huis gingen, bleken die gestolen. Ik denk dat dat bekertje toen ook verdwenen is.’ Het is een onwaarschijnlijke hypothese. Toen was de grote beker nog in Mechelen; waarom zou de club dan gepronkt hebben met dat kleine exemplaar?

Een beeld van de terugweg van Straatsburg naar Mechelen. Een tas met de grote Europabeker en een wimpel van Ajax, maar de kleine beker is niet te bespeuren.
Een beeld van de terugweg van Straatsburg naar Mechelen. Een tas met de grote Europabeker en een wimpel van Ajax, maar de kleine beker is niet te bespeuren.© belgaimage

Dat het mysterie van de kleine beker onopgelost blijft, frustreert sommigen. In 2004 wond ex-ondervoorzitter Sylveer Dauwe zich in de krant op: ‘Ik informeerde links en rechts al eens naar die beker, maar blijkbaar mag je daar niet over praten. Iedereen doet daar zo geheimzinnig over.’ Voorzitter Johan Timmermans (61) zegt: ‘Als ik met Fi over die beker praat, lacht hij altijd eens, net alsof hij iets weet maar niks wil lossen.’ En supporter Jan Gysbrechts (32): ‘Mijn buikgevoel is dat er binnen de club voldoende mensen zijn die weten wat er met de beker gebeurde, maar dat niemand wil spreken.’ Gysbrechts waagde zich in 2015 aan een nieuwe zoektocht via de Facebookpagina ‘Breng de cup terug naar de club’.

Is de beker compleet in het geniep meegenomen, misschien door een niet-KV-aanhanger, en heeft écht niemand dat zien gebeuren? Of probeert de toenmalige KV-familie nog altijd iemand uit haar midden te beschermen? Peeters, die zijn aanvankelijke theorie intussen loslaat, bedenkt: ‘Of is men die beker gewoon vergeten in Straatsburg? Een ploegafgevaardigde had KV in die tijd nog niet. Afspraken over wie de grote en wie de kleine beker in ontvangst moest nemen, waren er niet. Zo is het onlogisch dat Demesmaeker tweede in de rij stond; hij was jong, invaller en nog niet zo lang bij de club. Als kleine club had KV ook niet verwacht die finale te zullen winnen. Mogelijk wist KV in Straatsburg niet eens dat men bij winst een grote én een kleine beker zou krijgen, laat staan dat men enkel de kleine zou mogen houden.’

De sportzak van Theo

Na zijn vruchteloze zoektocht van 2004 bestelde KV een replica van de Europabeker. Volgens Timmermans hoestte de club daar 2500 à 3000 euro voor op. Maar voormalig gerechtigd correspondent Jan De Craen (79), die zich bezighield met de aankoop, zegt: ‘Ik denk dat dat ding 280 euro kostte.’ Grappig is dat de replica, een kopie van de grote beker, imposanter en mooier oogt dan het kleinood dat Malinois graag zou terugvinden.

Jaspers acht de kans klein dat het mysterie nog opgelost geraakt. ‘Ik vrees dat ze dat paneel van het Lam Gods ( ‘De Rechtvaardige Rechters’, gestolen in 1934, nvdr) sneller gaan terugvinden dan deze beker.’ Maar de hoop opgeven moet KV niet. In Nederland dook in 2001 de vermiste Europabeker van PSV uit 1978 op in een tv-programma toen cabaretier Theo Maassen hem plots uit zijn sportzak tevoorschijn toverde. Hij gaf toe dat hij hem uit het PSV-stadion had gestolen. Hij zei dat zijn daad was ingegeven door ontevredenheid over het toenmalige beleid bij PSV, waarvan hij fan is. In 2007 deed Maassen zijn stunt nog eens over en verscheen hij weer met een sporttas in een tv-programma. Toen haalde hij de tweede prijs boven die PSV kreeg na de verloren supercupfinale van 1988. Die had hij naar eigen zeggen ontvreemd samen met Hans Teeuwen, een andere cabaretier.

Die verloren supercupfinale van PSV in 1988 was die tegen KV Mechelen. En ongelooflijk maar waar: ook de hoofdprijs die Malinois na die match kreeg, raakte vermist. Maar van die verdwijning weet Jaspers wél het fijne: ‘Alleen is het moeilijk om dat in de openbaarheid te gooien. De dader is intussen overleden, maar ik wil haar zoon en moeder niet kwetsen. Die beker is rond de vereffening van KV meegenomen door een vrouw die misnoegd was. Op een dag belde ze me: ‘Ik wil die beker aan jou geven, jij hebt daar recht op.’ Ik weigerde en raadde haar aan om de beker terug te geven aan de club. Enkele maanden later belde ik die vrouw terug met een voorstel: ik zou de beker op een anonieme manier terugbezorgen. Maar toen zei ze dat ze hem al met de vuilzakken had meegegeven.’ Dat die vrouw ook betrokken zou geweest zijn bij het verdwijnen van de Europabeker waar het in dit verhaal om draait, sluit Jaspers uit. ?

Naar aanleiding van dit artikel lanceert het Malinwa Archief een nieuwe oproep. Wie info heeft over de vermiste beker, kan mailen naar archief@malinwa.be

Flankspeler Paul Demesmaeker was heus niet de enige die het bekertje in de Franse lucht tilde. Hier doet toenmalig voorzitter John Cordier het.
Flankspeler Paul Demesmaeker was heus niet de enige die het bekertje in de Franse lucht tilde. Hier doet toenmalig voorzitter John Cordier het.© belgaimage

‘De Mos zette die beker midden op straat’

Myriam Van Dal had misschien kunnen vertellen of de vermiste kleine Europabeker van KV Mechelen ooit in België geweest is. Eind de jaren tachtig runde Van Dal het spelershome van KV, waar de trofeeënkast stond. Maar ‘moeder Malinois’ is intussen overleden. Over de grote beker, die KV een jaar mocht bijhouden, liet ze in 1993 in dit blad wel een fijne anekdote optekenen toen ze eens mijmerde over de jaren tachtig: ‘We vielen van het ene feest in het andere, met als uitschieters de nachten na het winnen van de beker van België en de nacht na Straatsburg. Die Europese beker was echt mijn beker. Na een rondgang langs de supporterslokalen stonden we eens midden in de nacht met die beker op straat. Aad De Mos ( hoofdtrainer, nvdr) zei: ‘Ik neem die niet mee.’ Hij zette die zomaar midden op straat, waardoor ik niet anders kon dan hem meenemen naar huis. Ik zei nog tegen mijn moeder: ‘Bij ons staat hier nu de beker waar miljoenen voetballers van dromen.’ ’s Anderendaags heb ik die dan in een grote vuilniszak gestopt en stilletjes meegebracht naar het stadion.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content