Profvoetballer op 15-jarige leeftijd: ‘Bescherming van de investeringen van profclubs in jeugdopleiding’

© Belga Image

Vanaf vandaag, 16 juni 2018, kan een jonge voetballer in België al vanaf de leeftijd van 15 jaar een profcontract tekenen. Vier vragen over de wetswijziging aan Niels Verborgh, Alexander Vantyghem en Sven Demeulemeester van het Brusselse advocatenkantoor Altius.

1. Wat houdt de wetswijziging precies in?

Niels Verborgh: “Vanaf 16 juni 2018 wordt de minimumleeftijd om als voetballer een (deeltijds) profcontract te tekenen 15 jaar, terwijl dit voorheen 16 jaar was. Een minderjarige speler die een (deeltijds) profcontract tekent, mag weliswaar niet meer dan 80 uur per maand worden tewerkgesteld door zijn club. De minimumleeftijd om een voltijds profcontract te tekenen, blijft ongewijzigd op 18 jaar.

‘De minimumleeftijd om een voltijds profcontract te tekenen, blijft ongewijzigd op 18 jaar.

“De voordien toepasselijke minimumleeftijd van 16 jaar in het voetbal vormde een uitzondering op de algemene arbeidswetgeving aangezien deeltijds leren en werken in andere sectoren al kan vanaf 15 jaar, althans voor minderjarigen die de eerste twee jaren van het secundair onderwijs volledig doorliepen. De recente wetswijziging zorgt ervoor dat de leeftijd om als voetballer een profcontract te tekenen nu gelijk wordt gesteld met heteinde van de voltijdse leerplicht. Spelers die een profcontract tekenen op hun 15de, blijven naast hun beroepsbezigheid uiteraard wel verder deeltijds schoolplichtig. Dit is heel belangrijk, want niet elke speler die een deeltijds profcontract tekent, zal later doorbreken. Bovendien is een voetbalcarrière erg kort en is de speler zeker gebaat bij een zo hoog mogelijk diploma.

‘De gewijzigde minimumleeftijd geldt enkel voor het voetbal en niet voor basketbal, volleybal en wielrennen.

“De gewijzigde minimumleeftijd geldt enkel voor het voetbal en niet voor basketbal, volleybal en wielrennen. Dit zijn nochtans ook sporten waarvoor de leeftijd om een profcontract te tekenen destijds op 16 jaar werd gelegd.

“De wetswijziging betekent overigens niet dat we binnenkort tal van 15-jarige spelers zullen zien schitteren in de Jupiler Pro League. Het bondsreglement van de KBVB voorziet namelijk nog steeds in een minimumleeftijd van 16 jaar om te mogen aantreden met het eerste elftal. De wetswijziging heeft andere motieven.”

‘Het bondsreglement voorziet nog steeds in een minimumleeftijd van 16 jaar om te mogen aantreden met het eerste elftal.

2. Waarom was de Pro League vragende partij voor een verlaging van de minimumleeftijd?

Alexander Vantyghem: “De leeftijdslimiet om een internationale transfer te realiseren, werd door FIFA principieel op 18 jaar gelegd. In de transferregels van FIFA ligt er echter een uitzondering vervat waardoor binnen de Europese Economische Ruimte vanaf 16 jaar een transfer is toegelaten mits door de nieuwe club wordt voldaan aan enkele makkelijk te realiseren voorwaarden inzake onderwijs, verblijf en voetbalopleiding voor de minderjarige.

‘Door de leeftijdsgrens voor een profcontract te verlagen naar 15 jaar, hopen Belgische (top)clubs minder talent te verliezen aan buitenlandse clubs.

“De leeftijdsgrens van 16 voor een internationale transfer binnen Europa was voorafgaand aan de wetswijziging dus identiek aan de leeftijdsgrens voor spelers om in België een (deeltijds) profcontract te tekenen. Door de leeftijdsgrens voor een (deeltijds) profcontract te verlagen naar 15 jaar, hopen Belgische (top)clubs minder talent te verliezen aan buitenlandse clubs. Door de minimumleeftijd te verlagen hopen zij dat jeugdspelers contractueel aan een Belgische club gebonden zijn alvorens een buitenlandse club op de deur komt kloppen.

“Bovendien moet het verlagen van de minimumleeftijd ook worden gezien in een breder kader van maatregelen die tot een betere toekomst voor het Belgisch voetbal zouden moeten zorgen. Zo namen de Pro League en de KBVB de afgelopen jaren enkele initiatieven die de doorstroming van jeugdspelers richting het eerste elftal van hun Belgische club zouden moeten bevorderen.

‘Onderzoek van CIES toont aan dat België van alle WK-deelnemers het land is waar spelers gemiddeld gezien het vroegst de eigen competitie verlaten.

Onderzoek van CIES toont aan dat België van alle WK-deelnemers het land is waar spelers gemiddeld gezien het vroegst de eigen competitie verlaten . Lees: vaak voordat zij in het eerste elftal van hun Belgische club aantreden. Veel van onze huidige Rode Duivels genoten een aanzienlijk deel van hun jeugdopleiding in het buitenland. Een buitenlandse transfer is evenwel niet altijd zaligmakend: soms draait de transfer niet goed uit en in het extreemste geval verdwijnen jeugdspelers die vroeg naar het buitenland werden getransfereerd in de anonimiteit.

‘De inkomsten die (top)clubs kunnen genereren met internationale transfers van jeugdspelers die doorbreken, vormen een belangrijk motief voor de leeftijdsverlaging.

“Spelers die eerst in de eigen competitie schitterden _ zoals Romelu Lukaku, Thibaut Courtois en Kevin De Bruyne _ verlieten ook op relatief jonge leeftijd de Belgische competitie, maar dit waren lucratieve miljoenentransfers voor hun respectievelijke Belgische clubs. De inkomsten die (top)clubs kunnen genereren met internationale transfers van jeugdspelers die doorbreken, vormen een belangrijk motief voor de leeftijdsverlaging. Als clubs hun jeugdspelers een eerste contract kunnen laten tekenen voordat ze naar het buitenland trekken, kunnen ze nadien grof geld verdienen aan een transfer op iets latere leeftijd.

‘Belgische clubs willen nu vermijden dat jonge spelers naar het buitenland vertrekken zonder dat ze een riante transfervergoeding konden opstrijken.

“Op zich is het onvermijdelijk dat grote talenten vroeg of laat de weg naar het buitenland vinden. De Jupiler Pro League is dan ook een stepping stone competition. Deze term wordt door sporteconomen gebruikt om te refereren aan een kleine competitie waar jong talent kan ontbolsteren om dan nadien _ nadat het zich in de kijker speelde _ de stap te zetten naar een grotere competitie. Belgische clubs willen nu vermijden dat jonge spelers naar het buitenland vertrekken zonder dat ze een riante transfervergoeding konden opstrijken.

“Indien een talentvolle jeugdspeler naar het buitenland vertrekt zonder dat hij is gebonden aan een arbeidscontract, kan een club uiteraard geen transfersom vragen. De clubs achten het bijgevolg lucratief om grote talenten zo vroeg mogelijk een contract aan te bieden, om vervolgens _ voor de grootste talenten _ de jackpot op te strijken.

“Ook het feit dat de opleidingsvergoedingen zowel op nationaal niveau (georganiseerd door de Pro League) als op internationaal niveau (georganiseerd door de FIFA) momenteel ter discussie staan, zorgt ervoor dat clubs op zoek gaan naar alternatieven om hun investeringen in jeugdvoetbal te laten renderen.”

3. Zal de wetswijziging buitenlandse transfers van minderjarige voetballers onmogelijk maken?

‘Het lijkt er sterk op dat ook na de wetswijziging minderjarige voetballers naar het buitenland zullen trekken.

Sven Demeulemeester: “Het lijkt er sterk op dat ook na de wetswijziging minderjarige voetballers naar het buitenland zullen trekken. Voor nabijgelegen landen speelt er namelijk een belangrijke uitzondering in het FIFA-reglement. Als een speler op minder dan 50 kilometer van een landsgrens woont, kan hij onder de 16 jaar namelijk transfereren naar een buitenlandse club die minder dan 50 km van die grens is gelegen. Deze uitzondering is een van de redenen waarom België van alle Europese landen het meeste minderjarige voetballers naar het buitenland ziet vertrekken. Zo spelen er heel wat Belgen die jonger zijn dan 15 bij het Nederlandse PSV Eindhoven, dat op een boogscheut van de Belgische grens is gelegen.

“Een andere uitzondering stelt dat een transfer voor spelers onder de 16 ook mogelijk is als de ouders van jonge voetbalspelers verhuizen naar het land van de nieuwe club omwille van een reden ‘die niet gelinkt is aan voetbal’. Een klassiek voorbeeld is een transfer van een jeugdspeler naar een land waar een van zijn ouders een job aannam. Alhoewel FIFA de laatste jaren veel inspanningen deed om internationale transfers van minderjarigen te beperken, toont deze uitzondering aan dat de deur voor een internationale transfer vóór de leeftijd van 15 jaar altijd op een kier staat. Het volstaat vaak dat de buitenlandse club in kwestie ervoor zorgt dat een van de ouders van de speler een job wordt aangeboden in het desbetreffende land.”

4. Zal de wetswijziging excessen uit het jeugdvoetbal tackelen?

‘Binnen het jeugdvoetbal spelen zich heel wat laakbare praktijken af.

Sven Demeulemeester: “Binnen het jeugdvoetbal spelen zich heel wat laakbare praktijken af. Het huidige systeem zet sommige clubs, makelaars en zelfs ouders aan tot opportunistisch gedrag. Jammer genoeg is dit ook in België het geval. Jeugdvoetbal is al langer dan vandaag big business, waarbij kinderen al te vaak de speelbal zijn in het streven naar geldgewin.

‘Een van de excessen is het systeemvan forfaitaire opleidingsvergoedingen.

“Een van de excessen is het systeemvan forfaitaire opleidingsvergoedingen. Dit systeem is nochtans in strijd met de toepasselijke decreten. Sinds 2018 is er zelfs, op enkele uitzonderingen na, een heus transferverbod tussen profclubs voor jeugdspelers onder 17 jaar. Het transferverbod is gekoppeld aan potentieel extreem hoge sancties indien jeugdspelers toch van club veranderen. Een profclub die een speler aanwerft van een andere profclub riskeert in bepaalde omstandigheden maar liefst 120.000 euro te moeten betalen per seizoen dat de desbetreffende speler aangesloten was bij een andere profclub.

“Bedoeld als buffer om te vermijden dat clubs elkaars jeugdige talenten zouden wegkapen, dreigt deze regelgeving haar doel voorbij te schieten. In april van dit jaar, toen jeugdspelers vrij van ploeg konden wisselen, bleek al hoe jeugdige spelers meer dan ooit een pion zijn geworden op het schaakbord tussen clubs. Ze kunnen niet langer spelen bij de club van hun keuze, en het gaat daarbij lang niet alleen om de zogenaamde supertalenten. Bovendien is dergelijke regeling manifest in strijd met het recht van niet-professionele sportbeoefenaars om de overeenkomst met hun sportvereniging jaarlijks kosteloos te beëindigen.

‘De figuur van de sterkmaking mag dan al op juridisch wrakhout gebouwd zijn, het verlagen van de minimumleeftijd houdt het risico in dat de sterkmakingen op nog jongere leeftijd zullen worden afgesloten.

“Daarnaast hanteren sommige clubs nog steeds een sterkmaking om jeugdspelers aan zich te binden. Via een sterkmaking beloven ouders in ruil voor betaling van een geldsom dat hun kind een profcontract zal tekenen op het moment dat de jeugdspeler de leeftijd om een profcontract te tekenen heeft bereikt. Als het kind weigert het profcontract te tekenen, moeten zijn ouders een huizenhoge schadevergoeding betalen. De figuur van de sterkmaking mag dan al op juridisch wrakhout gebouwd zijn, het verlagen van de minimumleeftijd houdt het risico in dat de sterkmakingen op nog jongere leeftijd zullen worden afgesloten.

‘De wetgever zal nauwlettend moeten toezien dat de macht van het geld niet de bovenhand neemt op de rechtmatige belangen van jeugdige spelers.

“Het is duidelijk dat de decretale vrijheidsregeling voor minderjarigen steeds meer onder druk komt te staan, gelet op de financiële belangen die diverse actoren binnen het voetbal willen vrijwaren. De maatregel waarbij spelers kunnen worden gecontracteerd vanaf hun 15de lijkt er in eerste instantie op te zijn gericht om (top)clubs in staat te stellen hun investeringen in jeugdvoetbal te beschermen. De wetgever zal dan ook nauwlettend moeten toezien dat de macht van het geld niet de bovenhand neemt op de rechtmatige belangen van jeugdige spelers.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content