Voor Club Brugge-Anderlecht: achter de schermen bij een risicowedstrijd

© Belga/Kurt Desplenter
Olivier Neese
Olivier Neese Journalist bij Krant van West-Vlaanderen

Niet alleen bij de spelers, bestuur en supporters van Club Brugge staan de zenuwen strak gespannen voor de levensbelangrijke match tegen aartsvijand RSC Anderlecht, ook de ordediensten leven toe naar de clash. Het wordt een van de grootste risicowedstrijden van het seizoen. Hoe houdt de politie 30.000 uitzinnige fans in bedwang? Krant van West-Vlaanderen kreeg een exclusieve blik achter de schermen bij de vorige risicomatch van Club Brugge, thuis tegen Standard.

14:25 Brugse politie krijgt steun uit het hele land, zelfs uit Limburg

Hoofdcommissaris Erwin De Jonge en voetbalcoördinator Dirk Poppe verwelkomen in het Politiehuis langs de Lodewijk Coiseaukaai in Brugge een twintigtal commissarissen die uit het hele land komen. Iedereen stelt zich kort voor: naam en het peloton dat ze ’s middags zullen aanvoeren.

‘De Brugse politie kan dit alleen niet aan’, zegt hoofdcommissaris Erwin De Jonghe, die vandaag als commandant ordedienst alles leidt. ‘We zijn een te klein korps voor de vele verantwoordelijkheden op ons terrein. We hebben twee voetbalploegen, een toeristische hoofdstad, een van de grootste gevangenissen van het land, een centrum voor illegalen, een rechtbank, een haven, honderden evenementen… Vandaag krijgen we zelfs steun uit Limburg. Zelfs provinciaal is dit niet te regelen, omdat we heel veel topploegen hebben én het Vlaamse wielerseizoen is op zijn hoogtepunt…’

Over het aantal ingezette agenten wordt niet gecommuniceerd. ‘De “tegenpartij”, laat ik het zo zeggen, leest mee. Het zal misschien verrassen, maar bij 80 procent van de thuismatchen van Club Brugge volstaan 20 mensen. Bij risicomatchen, en dan zeker de Europese, kan dat oplopen tot 600. Naast de mensen bij het stadion hebben we ook spotters, mobiliteitsagenten, cameraploegen, artsen en verplegers…’

Voetbalcoördinator Dirk Poppe: ‘Bij Cercle Brugge konden we het jarenlang oplossen met vier spotters. Nu ze weer op het hoogste niveau spelen, zal ook de politie-inzet weer verhogen. Draaiboeken maken van Club én Cercle Brugge: het is meer dan een fulltimejob. Omdat de play-offwedstrijden zo snel op elkaar volgen, ben ik met vier wedstrijden tegelijk bezig. Geen enkele wedstrijd is dezelfde. Dit is maatwerk. En een draaiboek kan ik nooit finaliseren. Het is constant aanpassen, tot op de laatste seconde.’

14:28 Bezoekende bussen weghouden van ‘De Platse’

De briefing start. Iedereen werd vooraf geïnformeerd en is al goed op de hoogte van zijn taken. Enkel de grote lijnen en de laatste info worden herhaald: waar zitten de harde kernen? Welke speciale acties staan gepland? Waar bevinden de dokter en de toiletten voor de politie zich?

‘Op basis van al onze inlichtingen catalogiseren we deze match als een medium risicomatch’, zegt de hoofdcommissaris. ‘De sportieve inzet van de match is belangrijk maar niet bepalend. Standard komt met ‘maar’ 725 mensen af. Ze zijn blijkbaar misnoegd dat het wéér op een zondagmiddag is en ze dus volop in de kustfiles zitten. Maar het is dan wel een kleine groep, het is wel een vurige.’

Dirk Poppe: ‘Ik herinner me het antwoord van de veiligheidsverantwoordelijke van Standard toen ze hem vroegen hoeveel risicosupporters zijn club heeft. Dat zijn ze allemaal.’

Hoofdcommissaris De Jonghe: ‘Voor hen geldt de combiregeling: ze kunnen enkel het stadion binnen als ze met een van de 22 bussen mee zijn. We moeten rekening houden met het feit dat ze op deze warme zondag al ruim twee uur op de bus zitten en allicht geen water nuttigden… Een grote rivaliteit tussen de beiden is er niet, we weten niet van geplande confrontaties en recent waren er geen incidenten die revanche vragen. Kortom: er zal animositeit zijn, maar zware moeilijkheden worden niet verwacht.’

De mobiliteitsploeg krijgt een speciale opdracht. ‘Enkele dagen geleden stuurden de gps-toestellen de fanbussen van Charleroi richting De Platse, waar alle Clubsupporters voor de match verbroederen. Laat ons dat vermijden…’

15:02 Alles noteren in commandopost

Drie uur voor de wedstrijd rijden alle troepen het Jan Breydelstadion binnen. De aanwezigheden en het materiaal worden gecontroleerd. Elke commissaris geeft de laatste orders uit de briefing door aan zijn peloton.

Hoofdcommissaris De Jonghe klimt via een metalen trap naar de commandopost, in het nok van het stadion en naast het bezoekende vak. Via de schermen houdt hij, samen met de voetbalcoördinator, de hele regio in de gaten. ‘Zo zien we onder meer wanneer de harde kernen vanuit de nabijgelegen horecazaken opdagen. Normaal is enkel grondgebied Brugge ons werkterrein, maar natuurlijk zullen we ook inspringen als er pakweg in Jabbeke een bus wordt bekogeld. Dat getuigt van goed nabuurschap.’

‘Als hoofdcommissaris zit ik in de commandopost centraal, tussen mijn twee infocoördinatoren’, legt hij uit. ‘Naast hen zit telkens een schrijver, die alles noteert wat er via de informatiekanalen wordt gezegd. Een immens maar noodzakelijk werk. Zo kunnen we tot op de seconde onze processen-verbaal opstellen en vermijden we eventuele discussies wie en wanneer een bevel werd gegeven. Ons credo: via onze oortjes wordt enkel de essentie gezegd. Hoe minder, hoe beter.’

15:30 Vuurwerk onderscheppen met metaaldetector

De poorten van het stadion worden geopend. Alle stewards staan op hun plaats. Speciaal voor vandaag: Club plaatst een bewakingsfirma aan de Noordtribune om pyrotechnisch materiaal te onderscheppen. ‘Omdat Club Brugge hoge boetes tot zelfs een uitsluiting vreest wegens incidenten met pyrotechnisch materiaal – zeg maar bommetjes en Bengaals vuur -, zet het vandaag een metaaldetector en een privébewakingsfirma in aan de Noordtribune’, zegt hoofdcommissaris De Jonghe. ‘Wij staan daarbij stand-by mochten er problemen zijn.’

15:47 Stille drugshond besnuffelt supporters

Iets verder, aan de Oosttribune, houdt de politie een speciale drugsactie. Lukraak worden supporters in een sluis geleid, waar een drugshond op hen wacht. Wie betrapt wordt op drugsbezit, wordt uit het stadion gezet en riskeert een levenslang stadionverbod van Club Brugge zelf.

‘Club Brugge neemt vandaag deel aan de actie ‘Buitenspel’, waarbij we samen streven naar een drugsvrij stadion’, zegt hoofdcommissaris De Jonghe. ‘In het verleden monopoliseerden drugsdealers de damestoiletten en waren er problemen met fans onder invloed van harddrugs. Daar treden we al twee jaar fors tegen op.’

‘Voor de controle doen we een beroep op een stille drugshond’, klinkt het bij de ploeg die de actie coördineert. ‘De hond zal gaan zitten als hij drugs ruikt. We willen immers niet dat hij begint te blaffen en er tumult ontstaat. Daarna wordt de persoon naar een kleedkamer geleid, waar een uitgebreide fouille plaatsvindt. Wie drugs op zak heeft, krijgt een pv en wordt na de start van de match – wanneer die persoon niemand meer kan opjutten – uit het stadion gezet.’

De politieactie wordt intussen duchtig gefotografeerd door omstaanders en verspreid via WhatsApp. ‘We maken ons geen illusies: op dit moment weten de harde kernen al dat er een actie is. Wie nu nog betrapt zou worden, is een idioot. Maar dan nog is de actie geslaagd: geen drugs in het stadion.’

De drugshond duidt twaalf mensen aan. Bij slechts een van hen worden er ook drugs aangetroffen. ‘Het kan zijn dat de persoon net voor de match een joint gerookt heeft of dat er nog drugsgeuren van een zware zaterdagnacht in de kledij hangen. Of onze hond zich kan vergissen? We hebben een mobile office mee en als we hun namen in ons systeem intikken, is 85 procent van hen bekend voor drugsfeiten… In het begin betrapten we gemiddeld 25 personen en kregen we heel veel kritiek, ook van niet-gebruikers.’

17:02 Imponeren met politiepaarden en waterkanon

De eerste bussen van Standard rijden de parking op. De sfeer is gemoedelijk: kinderen voetballen op de parking, de ouderen halen een extra bak bier uit de koffer van de bus. Op de parking naast hen staat het bijzondere materiaal klaar: politiepaarden, een sproeiwagen, hekken met prikkeldraad…

‘Niet toevallig dat die daar opgesteld staan’, zegt hoofdcommissaris Erwin De Jonghe. ‘Dat heeft een ontradend effect. Ook die politiepaarden hebben meer dan hun nut. Groepen uit elkaar slaan, zoals vroeger gebeurde, komt niet meer voor, maar de paarden zijn zeer zichtbaar en genieten ontzag. Door hun hoogte hebben de ruiters een goed overzicht op de hele situatie en kunnen ze belangrijke informatie doorspelen. Bovendien zijn ze op de kleine paadjes tussen de oefenvelden veel mobieler dan onze voertuigen. Ze zullen ook minder schade veroorzaken aan de velden.’

Ook het waterkanon – de politie spreekt liever over de sproeiwagen – staat in het zicht. ‘Als je die moet inzetten, is het té ver gekomen. Onze visie is problemen voorkomen door veel te communiceren. Daar zullen we altijd meer in investeren. Een voorbeeld: bij een toegelaten supportersoptocht raakt het afgesproken parcours plots versperd door een verkeersongeval. Op zo’n moment moet je geen peloton vol helmen en schilden hen een andere richting uitduwen. Dan lok je sowieso een clash uit. Dan plaatsen wij bij wijze van spreken liever drie onthaalbeambten, die rustig de situatie en het nieuwe parcours uitleggen.’

17:28 ‘Spotters’ tussen de harde kernen

Naast ‘gewone’ agenten lopen er tussen de supporters ook zogenaamde ‘spotters’, politiemensen in gewone kledij. Hoe dichter de start van de wedstrijd nadert, hoe dichter ze naar het stadion moeten komen. Meebewegen met de mensenmassa. In het stadion zal je geen politie zien. Daar is de organisator verantwoordelijk.

‘Om alles in goede banen te leiden, zetten we vandaag 208 stewards in’, zegt Pepijn Vanderhaeghe, veiligheidscoördinator van Club Brugge. ‘Dat komt neer op ongeveer 50 per tribune. De eerste waren aanwezig rond 12 uur, om de parkings te bemannen. Daarna komen we samen met de hoofdstewards, die donderdag alle info kregen, om de laatste puntjes te regelen.’

Voetbalcoördinator Dirk Poppe: ‘Tijdens de wedstrijd zullen onze spotters zich dichtbij de harde kernen plaatsen. Uiteraard weten zij dat er een agent in hun gezelschap zit. Gevaarlijk? De spotters en de zware fans hebben een band, spreken elkaar aan met de voornaam en kennen elkaars gewoonten. De spotters gaan mee op Europese verplaatsingen en zijn dan vaak hun link met de buitenlandse politie. Als er problemen zijn, weten ze dat ze met onze spotters kunnen praten. En vice versa. De spotters kunnen zich hierdoor zo goed als probleemloos bewegen in de omgeving van de Club-supporters. Als er problemen zijn, komen onze spotters onmiddellijk tussen. Eerlijk: om het grootste publiek van België te zijn, doen er zich hier heel weinig problemen voor.’

18:08 ‘Pyro-incident’ wordt meteen bekeken

De aftrap van de match wordt gegeven. De veiligheidscoördinator van Club klimt naar de commandopost. Naast de ruimte voor de politie zijn er nog twee kamers voor de video- én veiligheidsploeg van Club Brugge en een voor de brandweer en het Rode Kruis. Ook de ruimte van de veiligheidscoördinator van Club Brugge hangt vol schermen. Ieder hoekje van het stadion kan bekeken worden. Een medewerker is volop beelden aan het terugspoelen en uitvergroten.

‘Toen de spelers het veld betraden, hadden we een pyro-incident in vak 313’, zegt voetbalcoördinator Dirk Poppe. ‘Dankzij de camera’s en speciale software van Club Brugge kunnen we de beelden terugspoelen en tot op het individu inzoomen. Zo proberen we de persoon te identificeren. Als we hem vinden, kunnen we hem meteen uit het stadion zetten en kan ik hem meteen een stadionverbod van 15 dagen geven. Dat is duidelijk een inbreuk op de voetbalwet, net zoals provoceren of de bevelen van stewards negeren.’

18:28 Procureur aanwezig om meteen in te grijpen

In het stadion is ook de voetbalprocureur Yves Segaert-Vanden Bussche aanwezig. Vanuit een neutrale zone tussen Club- en Standardsupporters ontloopt hij even de hitte van de commandopost om de match te volgen, op een halve meter van de fanatiekste Standard-fans!

‘De procureur is niet zo snel onder de indruk’, glimlachen ze in de commandopost. ‘En trouwens: ik zou niet de persoon willen zijn die een beker bier richting een procureur gooit…’

Yves Segaert-Vanden Bussche: ‘Bij alle risicowedstrijden ben ik aanwezig. Mochten er zware vechtpartijen gebeuren, ben ik meteen ter plaatse, kan ik de situatie inschatten en mensen verhoren en/of aanhouden. Veel is dat nog niet gebeurd, moet ik toegeven. In het stadion hebben Club Brugge en de ordediensten alles zeer goed onder controle. Maar je weet nooit. In een fractie kan de hele situatie escaleren.’

‘Het hooliganisme verloopt volgens cyclussen en zit in Brugge momenteel in een kalmere periode. Na de befaamde wedstrijd tegen Napels en de vechtpartijen op de Eiermarkt in Brugge, konden we zware hooligans voor de rechter brengen. Zij houden zich momenteel koest, tot er een nieuwe generatie opstaat en zegt: die mietjes durven niets meer te doen.’

18:34 Provocerende fan in een van de vijf stadioncellen

Een eerste incidentje. Hoofdcommissaris De Jonghe meldt bij de voetbalcoördinator dat een steward tegen de grond werd geduwd door een supporter, die daarna wegvluchtte. Het slachtoffer doet zijn verhaal in het opgerichte commissariaat in het stadion.

‘Omdat de steward niet gewond is, zullen we in de loop van de week de dader proberen te identificeren met behulp van zijn verklaring en de videobeelden’, zegt de voetbalcoördinator. ‘De focus ligt nu op het behoud van de orde.’

Zo wordt een zwaar provocerende supporter van Standard, die zelfs na waarschuwingen van de stewards niet kalmeerde, wel meteen uit de tribune geplukt. Tot aan het einde van de match mag hij afkoelen in een van de vijf cellen in het Jan Breydelstadion.

‘We hebben er drie vrijgehouden voor Club en twee voor Standard’, zegt de politie aan de cellen. ‘In theorie kunnen we tien personen in één cel steken. Tja, de staat van de cellen is wat het is… Armtierig, koud, amper licht… Een goeie wijnkelder. Gelukkig is het vandaag droog, anders kan het water hier wel eens blijven staan. De politie vraagt al een tijdje om modernere cellen, maar het probleem ligt bij het aanslepende stadiondossier. Club wil niet meer investeren als het straks toch verhuist.’

In het commissariaat worden uiteindelijk vier processen-verbaal wegens inbreuken op de voetbalwet opgemaakt: provocatie/aanzetten haat, weigeren bevel politie/steward, opzettelijke beschadiging van een zitje in de Zuidtribune en slagen. ‘Een man duwde in zijn ‘enthousiasme’ de bril van een steward. Die man hebben we na het verhoor buiten het stadion gezet. Zijn echtgenote besloot om mee te gaan maar was woedend dat ze de rest van de match niet kon zien. Allicht wacht hem thuis een strengere straf.’ (lacht)

19:12 Voorbereiding uittocht, focus op snelwegparkings

Alles verloopt volgens plan, er zijn geen noemenswaardige incidenten. Na tien minuten in de tweede helft komen alle commandanten samen voor een update.

‘Als het zo rustig blijft, zullen we na de uittocht van de supporters de ploegen stelselmatig naar huis laten keren’, zegt hoofdcommissaris Erwin De Jonghe.

‘Eerst zij die van het verst komen. De mensen van Brugge blijven het langst. Wie naar huis rijdt, controleert sowieso de snelwegparkings die hij of zij passeert. Ook aan alle buschauffeurs zullen we nog eens communiceren op welke parkings ze wel dan niet mogen stoppen, zodat de Club- en Standardsupporters elkaar daar zeker niet kunnen treffen. En om in het achterhoofd te houden: Oostende speelt ook thuis.’

19:47 Gespannen zenuwen door zeer late gelijkmaker

De politie maakt zich op voor de uittocht van de supporters. Motards vertrekken naar de belangrijkste verkeerspunten, tientallen agenten vormen een lint langs het stadion. Na een chaotische wedstrijd scoort Standard in de laatste seconden de gelijkmaker. In de commandopost slaat de sfeer om. De rust maakt plaats voor zenuwen. Alle schermen worden in de gaten gehouden, er wordt amper iets gezegd.

‘Voor ons was het beter geweest dat het 4-3 was gebleven.’ (stilte) ‘De spelers op het veld komen overeen, dat is al belangrijk.’ (stilte) ‘Kijk: de Clubfans wandelen sereen weg, de Standard-fans blijven zingen en dansen in hun vak. Goed! Laat ze nog maar even doen, tot het stadion leeg is.’

Over de radio wordt wel een ploeg van het Rode Kruis in het bezoekende vak gevraagd. Melding nummer 212 in het logboek. ‘Dat is eigenlijk niet veel’, zegt Karl Termote, die een van communicatielijnen bedient. ‘Bij sommige matchen zitten we boven de duizend. Het record werd gevestigd in de match van de Europese uitschakeling tegen Wroclaw. Toen hadden we er 1.200.’

Wanneer de rust is teruggekeerd, krijgt een van de schrijvers een beker vol muntjes. Ze won de pronostiek die traditioneel tussen alle mensen in de commandopost wordt gehouden.

20:17 Geen debriefing wegens te veel overuren

Met lichte dwang worden de laatste 50 supporters van Standard naar buiten geleid. Het stadion is leeg, de hekken worden gesloten. De stewards begeleiden de rouges naar hun bussen. Stelselmatig rijden de pelotons naar het Politiehuis. Het laatste arriveert om 23.50 uur.

‘Een debriefing? Die houden we enkel als er zich zware incidenten voordeden’, zegt hoofdcommissaris Erwin De Jonghe. ‘We hebben al een korps dat heel veel overuren moet kloppen. Dit zou tijdverlies zijn en de gemeenschap te veel kosten. Dit was voor iedereen al zondagdienst, dus iedereen wordt dubbel betaald. En nu focussen op de risicowedstrijd tegen Anderlecht.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content