De weg naar de top van Greg Van Avermaet

© belga
Jonas Creteur
Jonas Creteur Sportredacteur bij Knack.

Toen in 2000 de beruchte wolf de schapen van het Waasland terroriseerde, beet op het veld van SK Beveren een meer aaibare pitbull met keepershandschoenen zich vast in een voetbaldroom. Dat die voor Greg Van Avermaet (29) uiteindelijk in een succesvolle wielercarrière uitmondde, stond in de sterren geschreven. Een reconstructie van zijn weg naar de top.

In bovenstaande inleiding moet u ‘sterren’ eigenlijk vervangen door ‘kaarten’, want toen haar zoon Greg vijftien was, ging kapster Bernadette Buysse langs bij een waarzegster, een klant van haar. Die voorspelde dat de talentvolle keeper later “succes zou hebben in een ándere sport”. “Ik heb dat verzwegen voor Greg, omdat ik hem niet wilde beïnvloeden”, vertelt Bernadette. “Bovendien was ik benieuwd of die waarzegster gelijk zou krijgen.” En dat blijkt het geval: op zijn achttiende trekt de Waaslander de deur bij SK Beveren achter zich dicht, twee jaar later behoort hij al tot ’s lands beste wielerbeloften. Bernadette: “Pas toen heb ik het hem gezegd. En sindsdien ben ik zélf begonnen met kaarten leggen, intussen een traditie op familiefeesten. Zelfs Greg, die daar aanvankelijk niet in geloofde, trekt nu soms een kaart, nadat ik hem eens geholpen heb met een voorspelling. Welke? Topsecret!” (lacht)

Dat Van Avermaet het zou maken als profrenner was op zich geen moeilijke profetie. In het ouderlijk huis in Hamme merk je meteen waarom. Een foto aan de muur toont grootvader en ex-profrenner Aimé Van Avermaet met Fausto Coppi en Fred De Bruyne, zijn kopmannen bij Carpano in 1957, het eerste van zeven weinig spraakmakende seizoenen. Daarnaast hangt een kader met de grootvader aan moeders kant: Kamiel Buysse, een verdienstelijk kermiscoureur, al won hij in 1959 wel een rit in de Ronde van België en eindigde hij dat jaar als 61e in de Tour.

Sportieve genen die beiden doorgeven aan hun kinderen: Ronald Van Avermaet (56) wordt begin jaren tachtig op zijn beurt profrenner, Bernadette Buysse behaalt bij de jeugd vijf Belgische veldlooptitels en kroont zich twee keer tot wereldkampioene bij de militairen. Zij schuift haar sportieve ambities opzij om haar echtgenote te steunen, maar die knijpt na vier seizoenen, bij onder meer Safir en TeVe Blad, eind 1985 de remmen definitief dicht, gedegouteerd door een met doping bezoedeld peloton.

In mei van dat jaar wordt, na Claudia, hun tweede kind, een zoon, geboren. Genoemd naar Greg LeMond en in de wieg gelegd om in (groot)vaders voetsporen te treden, maar al op zijn vijfde volgt hij móéders voorbeeld. Bernadette: “Greg wilde in een veldloop in Lebbeke per se deelnemen, terwijl hij niet oud genoeg was voor zelfs de jongste categorie. Een délégué verbood hem de start, maar Greg weende zo luid dat die man inbond – toen al droop de competitiegeest ervan. En hij had ook aanleg: veel podiumplaatsen in de daaropvolgende jaren, weliswaar zonder winst – ook dát klinkt bekend, hé.” (lacht)

Blauwe plekken

De Waaslander blijkt echter veelzijdig, want hij sluit zich ook aan bij een kaatsclub, recht tegenover de deur in Hamme. Kaatsen is drie zomers lang echter maar een tussendoortje voor het hoofdgerecht: voetbal. Op zijn zesde begint Van Avermaet bij de duiveltjes van VK Hamme. “Eerst als veldspeler,” vertelt vader Ronald, “maar omdat Greg zelden scoorde, zei ik: ‘Zet je eens in doel.’ Hij deed dat zo goed dat op zijn elfde SK Beveren interesse toonde. Enthousiast waren we niet – heen en terug naar Beveren kostte een uur in de auto -, maar de grootvaders en moeders wilden inspringen als chauffeur en dus gingen we akkoord. Bovendien zag Greg de overstap meer dan zitten.”

Dat ondervinden ze al vlug bij de toenmalige eersteklasser. Ronald: “Een jeugdtrainer zei me: ‘We hebben hier nog nooit een speler met zo’n doorzettingsvermogen als Greg gehad.’ Een trainingsbeest dat zich zelfs op een bevroren veld volledig gooide, maar wel vol blauwe plekken thuiskwam.” (lacht)

Met Real Madriddoelman Iker Casillas als voorbeeld droomt de Hammenaar van een carrière als profkeeper, al kiemt van jongs af ook een wielerpassie die pas later helemaal zal openbloeien

Bij SK Beveren is Van Avermaet jarenlang ploegmaat van Björn Vleminckx, later prof bij onder meer Club Brugge. Die herinnert hem als een introverte, brave jongen. “Werd er kattenkwaad uitgehaald, dan keek Greg op een afstand toe. Soms was hij zelfs iets té rustig, vooral in het coachen van zijn verdediging. Schelden deed hij nooit, maar de winnaarsmentaliteit spatte er wel van, ook op training. Greg was dan al erg met zijn sport bezig. In de kantine zag je hem zelden. Altijd op tijd naar bed.”

Met Real Madriddoelman Iker Casillas als voorbeeld droomt de Hammenaar van een carrière als profkeeper, al kiemt van jongs af ook een wielerpassie die pas later helemaal zal openbloeien. “Al van toen Greg zes, zeven jaar was,” vertelt zijn vijf jaar oudere neef Thomas Ongena, “keken we naar alle wedstrijden op tv en speelden we ‘coureurtje’. Ik was Claudio Chiappucci, hij – op een geel Concordefietsje die zijn vader gekocht had – Lance Armstrong. Veel gazons hebben we op familiefeesten zo kapotgereden. (lacht) Op woensdagnamiddag koersten we ook in de straat en gaf Gregs zus bidons en sponsen aan. Greg was wel vijf jaar jonger, maar ik moest me nooit echt inhouden. Een bijtertje dat altijd duels wilde uitvechten. Later, op vakantie in de Ardennen, reden we zelfs onze eigen Tour de France. Met klassementen – gele, groene, bolletjestrui… – én interviews na de finish, afgenomen door onze vaders. Hilarisch!” (lacht)

Frustraties op de bank

Ondanks de leuke ervaringen en vakanties in de échte Tour, blijft voetbal echter de sport nummer één. Tot de liefde plots bekoelt. “Bij alle UEFA-jeugdploegen stond Greg vast in doel, maar in het seizoen 2002/03 moest hij bij de junioren plaats ruimen voor een Portugees”, vertelt Ronald. “Eerst in een beurtrol, maar na enkele maanden bleef hij elke match op de bank. Vol frustraties. Hij at amper en zei niets meer. Een halve depressie…”

En dus borrelt die andere passie op. “Hoewel Greg slechts af en toe fietste, had hij de zomer ervoor zijn schoonbroer Glenn D’Hollander, toen profrenner bij Lotto, kunnen volgen op een helling. En die ging nochtans volledig à bloc. Glenns mond viel open: ‘Wow! Niet normaal.’ Voor Greg een signaal: hé, ik heb op de fiets óók talent. En dus vroeg hij na dat frustrerende seizoen bij Beveren: ‘Zou ik het niet eens proberen als coureur?'”

Greg Van Avermaet toont zijn voetbalkunstjes aan het publiek tijdens de Tour.
Greg Van Avermaet toont zijn voetbalkunstjes aan het publiek tijdens de Tour.© BELGA

“Tot jolijt van mijn vader (ex-prof Kamiel, nvdr), die hem nochtans heel vaak naar het voetbal gebracht had”, zegt Bernadette. “‘Koers maar manneke, ik zal je vakantievergunning betalen.'” “Wij hadden het er aanvankelijk wel moeilijk mee”, bekent Ronald. “Zeven jaar hadden we energie in die voetbalcarrière gestoken. Toch niet voor niets? Bovendien is wielrennen veel lastiger. Maar Greg zei: ‘Als het niet lukt, dan blijf ik gewoon keepen.’ En omdat hij verder zou trainen bij Beveren, stemden we toe.”

Op 12 juli 2003 eindigt de achttienjarige Van Avermaet in Vurste, op een oude fiets van schoonbroer Glenn D’Hollander, meteen als vijftiende in zijn debuut bij de junioren. “Ik durfde niet te reageren op uitvallen, anders had ik direct meegestreden voor de zege”, vloekt hij na de finish. Dat lukt de volgende koersen wel: tweede, derde, vierde, vijfde en zesde, maar geen overwinning, al heeft hij dan vaak al een voetbaltraining in de benen.

Kwaad stormt de keeperstrainer de kleedkamer binnen en stelt hij Van Avermaet voor de keuze: wielrennen of voetbal.

Van die combinatie zijn ze bij SK Beveren niet op de hoogte, tot keeperstrainer Theo Custers in de krant leest: “Doelman kan het ook als coureur.” Kwaad stormt hij de kleedkamer binnen en stelt hij Van Avermaet voor de keuze: wielrennen of voetbal. De Hammenaar waagt begin september nog een poging om een vaste plaats in het doel van de beloften te verwerven, maar tevergeefs. Intussen heeft de twee jaar jongere, Davino Verhulst, nu keeper bij Lokeren, immers de sprong vanuit de U17 gemaakt én een semiprofcontract gekregen. Na twee maanden splinters verzamelen op de bank, klapt GVA het voetbalboek definitief dicht en begint hij in 2004 aan een nieuw (wieler)verhaal bij het Josan Cycling Team.

Eerst stappen, dan lopen

Wegens maag- en darmproblemen verlopen de eerste maanden bij de beloften moeizamer dan verwacht, maar op 16 mei is de eerste zege een feit: de GP José De Cauwer in Temse, waar Van Avermaet twee medevluchters klopt in de sprint. “Wel geen grote tegenstand,” nuanceert Ronald, “want ik hield Greg bewust uit de grote wedstrijden. Eerst stappen, dan lopen. En hem vooral zijn gang laten gaan: aanvallen, knallen van bij de start. Hij amuseerde zich rot – veel meer dan nu in de afwachtende profraces -, en werd zo ook sterker. Op het eind van de zomer won hij nog twee keer, in Ottergem en Izegem. Weliswaar kleine kermiskoersen, maar een boost voor zijn zelfvertrouwen.”

Dat blijkt het volgende seizoen (2005): vijf zeges in het voorjaar en in mei met Hasselt-Spa-Hasselt een eerste grote triomf bij de beloften. De hoogste ogen gooit de Oost-Vlaming echter in de Ardense Pijl, waarin hij tientallen kilometers een jagend peloton afhoudt, pas diep in de finale plooit, maar toch negende wordt. Josanploegleider Dirk De Wolf is onder de indruk: “Greg doet me denken aan Philippe Gilbert met wie ik ook nog gewerkt heb.” Ook beloftebondscoach José De Cauwer zwaait met lof – “Greg tapt uit een energievat met dubbele bodem!” – en selecteert zijn streekgenoot voor het WK in Madrid, waar Van Avermaet in een vroege vlucht kopman Gianni Meersman in een zetel zet. “Volgend jaar kan hij helemaal een topper worden”, orakelt De Cauwer na afloop.

Wanneer het Josan CT stopt, stapt GVA in 2006 noodgedwongen over naar Bodysol-Win for Life-Jong Vlaanderen, de belofteploeg van profteam Davitamon-Lotto. Daar maakt hij De Cauwers voorspelling volledig waar: Kattekoers, Zellik-Galmaarden, IWT Oetingen, Belgisch kampioen in Charleroi, plus negen kleinere zeges. “De indrukwekkendste was misschien wel die in Falmagne”, herinnert Ronald zich. “Omdat ik Greg, wegens te lage ijzerwaarden, verboden had te starten in de Ronde van Lerida, hield de ploegleiding hem thuis voor de Ardense Pijl. Greg koelde zijn woede af in die kleinere klimkoers: de tweede eindigde op anderhalve minuut, de derde op bijna négen minuten.”

De kranten spreken over een ‘nieuwe Tom Boonen

De kranten spreken over een ‘nieuwe Tom Boonen‘ en dus kloppen Topsport-Vlaanderen, Française des Jeux en vooral Silence-Lotto al in het voorjaar op de deur. Ronald: “José De Cauwer (intussen ploegleider bij Silence-Lotto, nvdr) en Geert Coeman (financieel manager, nvdr), haalden bij ons thuis een contract boven – iets meer dan het minimum. Tot hun verbazing hapte ik echter niet meteen toe. ‘Eerst met andere teams spreken.’ Geen bluf, want tijdens de Giro zag ik Marc Madiot van FdJ. Diezelfde avond ontmoette ik per toeval manager Paul De Geyter, die vanaf dan de moeizame onderhandelingen voerde en uiteindelijk toch een deal met Lotto afsloot. Voor het dubbele van het eerste voorstel, maar dat hebben ze zich nooit beklaagd.”

Nooit aflaten

Al tijdens de eerste ploegstage in Portugal leren de ploegleiders en renners het duale karakter van Greg Van Avermaet kennen: stil – hij durft alleen met streekgenoot Tom Steels te praten -, maar bijzonder competitief. José De Cauwer: “Elke training werd er afgesloten met een sprintje op een helling. Toen Greg de eerste keer won, zag je de anciens denken: wacht tot morgen. Maar toen was Greg opnieuw de snelste. En wat Leif Hoste, Wim De Vocht of Johan Vansummeren de volgende keren ook probeerden, Greg won. Na een week hadden ze het begrepen. ‘We gaan hem met rust laten.’ Greg ten voeten uit: in de gewone omgang totaal niet agressief, maar op een fiets een pitbull.”

“In een dubbelinterview met Dominique Cornu voor het seizoen,” herinnert Lottomanager Marc Sergeant zich, “ambieerde die in zijn debuutjaar een topdrieplaats in een tijdrit. Greg reageerde fluks: ‘Ik wil wínnen, hoor.’ ‘Wat dan?’, vroegen de journalisten. Greg: ‘Misschien hier en daar een ritje.’ Twee weken later was het al prijs! In de Ronde van Qatar, zijn allereerste profrace.”

Aanvankelijk betaalt Van Avermaet er wel leergeld wanneer hij in de vierde rit in een tweede waaier belandt. Ploegleider Herman Frison: “Hij was bijzonder ontgoocheld, maar tegelijkertijd enorm gebeten. ‘Morgen zal het verdomme niet waar zijn!’ De volgende dag bleef Greg aanvallen tot hij mee was in de juiste vlucht, de groepssprint won en met de vinger op de borst tikte: hier ben ik! Zonder een spatje stress: ‘Bij de beloften heeft niemand mij geklopt in een groep met tien. Waarom zou het hier anders zijn?'”

Greg Van Avermaet
Greg Van Avermaet© Belga

Na die ritzege mag de Oost-Vlaming al meteen starten in de Ronde van Vlaanderen en Parijs-Roubaix. In Vlaanderens Mooiste moet hij opgeven na een fatale lekke band in aanloop naar de Oude Kwaremont, in Parijs-Roubaix stormt de eergierige neoprof als allereerste het Bos van Wallers in en finisht hij als 29e. Nog iets te groen om mee voorin mee te strijden, maar in de zomer plukt Van Avermaet de zeges wel als rijpe appels: massasprint in de Tour de Wallonie, snelste van een kopgroep in de Rund um die Hainleite en in de Memorial Rik van Steenbergen, voor ervaren rotten als Niko Eeckhout en Steven de Jongh. Het levert een selectie voor het WK in Stuttgart op, waar de debutant zich uit de naad rijdt voor kopman Philippe Gilbert en als 62e eindigt, op 6’34” van Paolo Bettini.

Het allerhoogste

Na GVA’s veelbelovende maidenseizoen in 2007 zijn de superlatieven niet van de lucht. Herman Frison: “Als ik de kans zou hebben, dan kocht ik meteen een aandeel Van Avermaet.” José De Cauwer: “Greg staat nu al verder dan Tom Boonen in zijn eerste profseizoen. Een nieuwe Erik Zabel die zich alleen moet leren intomen.” Bovendien zwengelt de 22-jarige renner de steile verwachtingen zelf nog wat aan. “Ik wil niet de man van de kleine wedstrijden zijn. Ik mik op het állerhoogste.” “Gregs honger was niet te stillen”, vertelt De Cauwer. “Toen hij door een virus in februari/maart vier weken niet kon koersen, ging ik met hem en twee ploegmaats op stage. In een lange duurtraining was hij al na vijftig kilometer aan het vlammen. ‘Greg, rustig, het is nog vijf uur!’ Zó ambitieus.”

Ondanks het verstoorde seizoensbegin wordt de Hammenaar al meteen derde in de E3 Prijs. Sléchts derde, want hij is de sterkste van de kopgroep, maar laat zich ringeloren door zijn enthousiasme en de sluwere Kurt-Asle Arvesen. Nog meer indruk maakt Van Avermaet met een achtste stek in de Ronde van Vlaanderen, na een hele race in dienst van kopman Leif Hoste, en met een ritzege in de Ronde van België, voor medevluchter Stijn Devolder. De Waaslander gelooft volop in zijn kansen op het BK in Knokke-Heist, maar komt in de massasprint te vroeg op kop, waardoor ploegmaat Jürgen Roelandts de driekleur pakt. Ronald: “Greg weende in de auto van ontgoocheling.”

De bittere pil spoelt Van Avermaet een maand later door met een etappezege in de Tour de Wallonie. “De dag ervoor had Bettini, de wereldkampioen, hem geklopt op de Citadel van Namen, en aan de finish een arrogant vingertje bovengehaald”, vertelt De Cauwer. “Hij wist echter niet dat Greg verkeerd geschakeld had. ‘Morgen win jíj’, pompte ik hem ’s avonds moed in. De volgende rit liet Bettini, vol vertrouwen, Boonen de sprint voor hem aantrekken, maar Greg knalde hem los uit het wiel en zwaaide op zijn beurt met zijn vinger. Je had Bettini’s gezicht moeten zien!”

Toen hij thuiskwam, zag hij er niet uit. Uitgemergeld, ogen diep in de kas…

Ruim een maand later volgt in de Vuelta van 2008 een nieuwe climax, maar tegelijkertijd een kantelpunt. Ronald: “Ik vond het op zijn 23e nog te vroeg, maar José wilde Greg per se laten starten en haalde zelfs dokter Daniël De Neve erbij: ‘Goed voor de ontwikkeling van zijn hart. En als het op is, halen we hem er meteen uit.’ Maar dan won Greg, na al vier toptienplaatsen, de negende rit, voor toppers als Rebbelin, Flecha en Cunego. Dolle vreugde natuurlijk en toch belde ik hem ’s avonds: ‘Nú moet je naar huis komen.’ Greg had echter de puntentrui veroverd en bleef die nog twaalf dagen verdedigen tegen Valverde. Met succes, maar Greg heeft zich toen uitgeperst als een citroen. Toen hij thuiskwam, zag hij er niet uit. Uitgemergeld, ogen diep in de kas… Een week later werd hij toch nog zeventiende op het WK in Varese, en daar ging Greg helemáál over de limiet. Ze moesten er na de finish zelfs een dokter bij halen. Zo fel lag hij op zijn bed te beven.”

Geen punch meer

Het kwaad is geschied: na een eerste Flandrientrofee kan Van Avermaet de volgende seizoenen (2009 en 2010) de steile verwachtingen nooit inlossen. Eén overwinning in een kermiskoers, de Heistse Pijl, verder alleen ereplaatsen. Ronald: “Altijd net niet, Greg miste de punch van de eerste twee jaren. Logisch, na die moordende Vuelta. Voor veel renners had het hun carrière gebroken. Gelukkig is Greg bijzonder taai, fysiek én mentaal. Het uitblijven van die zege zat wel in zijn hoofd, maar hij liet zich nooit echt ontmoedigen.”

Greg Van avermaet wint de Kristallen Fiets in 2014.
Greg Van avermaet wint de Kristallen Fiets in 2014.© Belga

Van Avermaet trekt zich eind 2010 erg op aan zijn vijfde plaats op het WK in Geelong – “Ik voelde er dat ik ooit, met een beetje geluk, wereldkampioen kan worden” – en aan zijn droomtransfer naar BMC. Weg van Philippe Gilbert, die hem bij Lotto meer dan eens voor de voeten reed. “Greg voelde zich bevrijd”, aldus Ronald. Dat blijkt in 2011 in Milaan-Sanremo, waar de Waaslander alleen bovenkomt op de Poggio – “Een magisch moment”, noemde hij het dit jaar nog -, maar in de afdaling wordt bijgehaald. Een veelbelovende start die hij echter niet kan doortrekken. Ronald: “De BMC-ploegleiding had hem, met oog op de Waalse klassiekers, een dieet opgelegd, maar Greg eet enorm graag en was zichzelf niet meer. Prikkelbaar. Te mager ook. Gelukkig hebben ze dat daarna ingezien.”

De power die Van Avermaet in het voorseizoen ontbreekt, vindt hij terug in de zomer en de herfst: ritzeges in de Rondes van Oostenrijk en Wallonië – zijn eerste overwinningen sinds mei 2009 – en vooral zijn eerste klassieke triomf in Parijs-Tours. Met lede ogen moet de Oost-Vlaming echter aanzien dat Gilbert, na zijn wonderjaar, óók naar BMC trekt en het kopmanschap weer opeist. “Greg heeft potentieel, maar is in het voorseizoen op zijn limieten gebotst. Zo’n renner kan geen leider zijn. Ik wel”, verklaart de Waal ferm. Ronald: “Een nachtmerrie voor Greg.”

Na Parijs-Tours leek de Waaslandse pitbull klaar om zich definitief vast te bijten aan de top, maar onder een Gilbertmuilkorf is die beet in 2012 en 2013 niet krachtig genoeg. Vier zeges, in de Rondes van Utah en Wallonië, en weer een Camp Nou vol ereplaatsen. Het kantelpunt komt er in de winter van vorig jaar. Allan Peiper en Valerio Piva, de nieuwe sportieve bazen bij BMC, ter vervanging van Gilbertadept John Lelangue, maken van Van Avermaet voor het eerst de énige kopman in de Vlaamse klassiekers. “Dát had hij nodig”, zegt Ronald. Het levert zijn zoon weliswaar geen eerste grote triomf op – tweede in de Omloop en de Ronde van Vlaanderen, vijfde op het WK -, maar wel het besef dat dat alleen een kwestie van tijd is, vertelde hij nog voor het WK in HUMO: “Vroeger moest ik passen wanneer het er echt om ging, nu kan ik zélf de beslissing forceren. Dan hoor je bij de besten van de wereld en daar droomde ik als jonge coureur van.” Precies zoals een waarzegster het vijftien jaar geleden heeft voorspeld…

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content