De vreemdste letrozole-dopingzaak ooit: vermengd in een… tortellini

© AFP
Jonas Creteur
Jonas Creteur Sportredacteur bij Knack.

In de urine van Toon Aerts werd de dopingsubstantie letrozole gevonden. Een middel dat al vaker werd gedetecteerd bij positieve testen. Onder meer bij de Italiaanse tennisster Sara Errani in 2017. Haar uitleg: een pil was per ongeluk vermengd in een… tortellini.

Letrozole staat op de dopinglijst van het Wereldantidopingagentschap WADA onder de sectie 4.1, bij de hormonale en metabole modelatoren, de categorie waar ook Trimetazidine toe behoort. Dat is het middel waarop de Russische kunstschaatsster Kamila Valieva werd betrapt.

Letrozole is een oestrogeenremmend middel dat normaal wordt voorgeschreven bij hormoongerelateerde vormen van borstkanker. Bij mannen zou het de bijwerkingen van anabole steroïden (bijvoorbeeld borstgroei) kunnen verminderen, maar ook de afbraak van testosteron tegengaan. Hoe hoger het testosterongehalte, hoe beter de spieropbouw en de recuperatie van een atleet, zeker in een zware trainings- en competitieperiode. Het middel werd in 2020 aangetroffen in 20 dopingstalen en is dus zeker geen onbekend product.

Pil op aanrecht

Het bekendste letrozole-geval dateert van 2017, toen de 30-jarige tennisster Sara Errani in februari dat jaar bij een buiten competitiecontrole een positieve plas afleverde. Haar uitleg: haar moeder Fulvia had in 2012 een borstkankeroperatie ondergaan. Ze nam nadien Femarapillen, met letrozole als een van de substanties.

Haar moeder bewaarde de pillen in een doosje nabij het aanrecht en zo was volgens Errani per ongeluk een pil vermengd geraakt in de tortellini die ze had bereid. Een kleine hoeveelheid werd opgelost en zou zo in het lichaam van de Italiaanse zijn terechtgekomen.

Bij haar verdediging haalde Errani een eigen experiment aan, waarbij ze opzettelijk Femarapillen in een tortellini had vermengd. Volgens een haartest die ze liet uitvoeren wordt alleen letrozole aangetroffen bij personen die meerdere Femarapillen innemen. In Errani’s haar was niets gevonden, wat volgens haar bewees dat de minieme hoeveelheid in haar urine het gevolg was van een onopzettelijke besmetting via de tortellini.

Bovendien, zei Errani, was nooit bewezen dat het product prestatiebevorderend zou zijn voor vrouwen, en was het zelfs gevaarlijk voor een vrouw die nog niet in haar menopauze zit.

Schorsing opgekrikt

In augustus 2017 kwam de dopingzaak voor de antidopingcommissie van de Internationale Tennisfederatie. Die achtte de tortellini-uitleg als valabel en legde de ex-Roland Garrosfinaliste een milde straf van twee maanden op, wegens een ‘niet-negatieve’ dopingplas. Errani’s resultaten tussen februari en juni werden ook geschrapt.

Errani én het Italiaanse antidopingagentschap Nado Italia, dat een straf van twee jaar eiste, gingen vervolgens in beroep bij het Internationaal Sporttribunaal in Lausanne. Het Nado wilde een strengere straf gezien de gelijkenis met de zaak van roeier Niccolò Mornati. De vijfvoudige wereldkampioen had positief getest op een gelijkaardig middel tegen borstkanker, anastrozole. Hij kreeg aanvankelijk vier jaar schorsing, maar dat werd gereduceerd tot twee jaar.

Het CAS in Lausanne hechtte geloof aan de tortellini-uitleg van de ex-nummer vijf van de wereld, maar verléngde wel Errani’s straf, van twee tot tien maanden. Omdat ze ‘een lichte fout’ had gemaakt, genoeg om de nieuwe schorsing te rechtvaardigen.

Toon Aerts zal dus op zijn minst zwart op wit moeten bewijzen dat hij de gevonden hoeveelheid letrozole in zijn urine ook onbewust innam, via een mogelijk besmet supplement of vervuild voedingsbestanddeel. Maar zelfs dan geldt in veel gevallen de strikte aansprakelijkheid van een atleet en krijgt hij toch een schorsing. Al is die meestal, zoals bij Errani, beperkt tot enkele maanden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content