Dirk Nowitzki: van softie tot trendsetter

© Belga Image
Jonas Creteur
Jonas Creteur Sportredacteur bij Knack.

Bij zijn NBA-debuut in 1998 werd hij weggelachen als een 2m13 grote Europese softie. Negentien jaar later rondt Dirk Nowitzki (38) de kaap van de 30.000 punten, als pas zesde speler ooit. En wordt de Duitser geprezen als een pionier die het NBA-basketbal veranderde.

Een blik in de glazen bol. Begin april 2018, laatste wedstrijd van het reguliere NBA-seizoen. Voor de Dallas Mavericks staat er niets meer op het spel, want al lang uitgeschakeld voor de play-offs. Toch is de American Airlines Arena opnieuw uitverkocht, voor de 745e (!) keer op rij. Een reeks die begon in december 2001, toen Dirk Nowitzki zich al ontpopt had tot de nieuwe vedette van de ploeg uit Texas. Zeventien jaar later speelt hij in zijn vertrouwde thuishaven zijn allerlaatste NBA-match, de 1443e. Na 23 minuten op het parket, waarin de Duitser 16 punten gescoord heeft, gunt coach Rick Carlisle hem een applausvervanging.

Dan gebeurt er iets geks: in plaats van een ‘gewone’ ovatie, draaien de ruim 20.000 Dallasfans zich met de rug naar het terrein. Ze zetten een stapje achteruit, vallen licht achterover met hun linkerbeen op de grond en hun rechterbeen in de lucht en bootsen een shotbeweging met hun pols na. Als ultiem eerbetoon aan Nowitzki, de beste Mavericksspeler ooit, wiens signature move even onstopbaar en bekend werd als het jumpshot van Michael Jordan, de dreamshake van Hakeem Olajuwon of de skyhook van Kareem-Abdul Jabbar. Bewegingen van NBA-iconen die velen nadien hebben proberen te kopiëren.

Zoals veel huidige vedetten – Kevin Durant, LeBron James, Russell Westbrook, Kristaps Porzingis… – zich ook het op-een-been-achterovervallende Dirk Shot eigen hebben gemaakt. The Wall Street Journal wijdde er in 2016 zelfs een heel verhaal aan, met als titel ‘The Most Stolen Move in the NBA.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Meer dan de lof over zijn uitpuilende palmares, beschouwt Nowitzki dát als grootste compliment. Ook al beweert hij zelf – typerend voor zijn grote bescheidenheid – dat het geen moeilijk shot is. ‘Iedereen met een goed evenwicht en een goede touch kan het.’ De Duitser probeert het ook pas op zijn dertigste, in 2009, voor het eerst in een wedstrijd. Zonder er veel op getraind te hebben, maar het lukt, waarna hij het perfectioneert tot zijn move.

Vreemd genoeg een shot dat niet uit de koker komt van zijn leermeester Holger Geschwindner. Diens pad kruist Nowitzki, als 15-jarige, na een match met zijn club DJK Würzburg. Eerder had hij, als zoon van een ex-profhandballer en een ex-profbasketbalster, handbal en tennis beoefend, maar omdat hij het beu was er als een freak te worden uitgescholden, wegens zijn reuzengestalte, bekeerde hij zich tot basketbal – puur voor het plezier. Tot Geschwindner hem aanklampt, hem zegt dat hij veel talent heeft en dat hij hem individueel wil coachen, twee, driemaal per week.

Wanneer Nowitzki zijn ouders over de ontmoeting vertelt, kan hij zich niet eens de exacte, moeilijke naam van ‘die gekke kerel’ herinneren. Die weten wél wie Geschwindner is: ex-kapitein van de Duitse nationale basketbalploeg.

De tiener besluit in te gaan op het voorstel, maar kan nooit vermoeden met welke onconventionele methodes Geschwindner hem zal kneden tot de nieuwe, Europese versie van Larry Bird, de legendarische blanke Amerikaan van de Boston Celtics, bekend om zijn dodelijke afstandsshot. Die mat 2m06, Nowitzki wordt uiteindelijk nog 7 centimeter groter.

En daarin ziet Geschwindner een enorm potentieel. Midden jaren negentig is er immers geen enkele NBA-speler met dergelijke gestalte die van achter de driepuntlijn elke wedstrijd opnieuw de verdediging kan pijnigen. Tot dan opereren de veelal logge power forwards en centers vooral ónder de basketring, met Shaquille O’Neal als prototype. Geschwindner beseft: als ik Nowitzki kan laten schieten zoals Larry Bird en de beste (veel kleinere) scherpschutters, dan wordt hij onhoudbaar. En dus focust hij op diens shottechniek – krachttraining en tactiek zijn bijzaak.

De diploma’s LO en vooral wiskunde van de professor in de basketbalologie komen daarbij van pas. Met die kennis berekent Geschwindner via differentialen en integralen de precieze baan van de bal voor het perfécte shot. Dat van zijn nieuwe poulain is volgens zijn formules te laag, en dus krijgt Nowitzki de opdracht om tijdens trainingen niet alleen vóór, maar ook áchter/óver het bord richting ring te werpen. Het resulteert in een hogere release – het punt waarop de hand de bal lost – en in de regenboogshots waarmee de Duitser later hoog boven de armen van elke verdediger in de NBA duizenden punten zal scoren.

Dirk Nowitzki
Dirk Nowitzki© EFE

Het is niet de enige vreemde drill die Hotsch – zoals Nowitzki hem noemt – voorschrijft. Zo is de beste shottraining volgens Geschwindner die zónder bal, door te pompen op je vingers. Evenzeer laat hij Nowitzki maniakaal trainen op zijn voetenwerk. Voor een schutter cruciaal om ruimte te scheppen – de basis ook voor The Dirk Shot, met het stapje achteruit, dat Nowitzki later ontwikkelt. Om de sleur van die repetitieve oefeningen te doorbreken en zijn leerling een ritmisch gevoel aan te leren, vraagt Geschwindner, tot steile verbazing van de tiener, zelfs aan een bevriende muzikant om tijdens diens shotsessies saxofoon te spelen. Omdat basketbal volgens hem een dans is, meer dan een serie automatische bewegingen.

Daar blijft het echter niet bij. De Duitse ex-international slijpt ook een winnaarsmentaliteit in Nowitzki’s brein door hem met topsporters te laten spreken, van roeiers tot schermers. En om Dirks horizonten te verbreden, moedigt Geschwindner hem aan om gedichten en wetenschappelijke boeken (The History of Nature) te lezen, naar de opera Parsifal te gaan kijken en om een muziekinstrument (gitaar) te leren.

Na een jaar is Geschwindner zo onder de indruk van Nowitzki’s progressie dat hij hem voor de keuze stelt: ‘Je moet beslissen of je tegen de besten ter wereld wil spelen of een lokale held in Duitsland wil blijven. Kies je voor het laatste, dan stoppen we met onze sessies, want meer heb je dan niet nodig. Opteer je voor het eerste, dan moeten we élke dag trainen.’ Na een dag of twee bedenktijd waagt de zestienjarige Nowitzki de sprong, richting de top, de NBA.

Een genie

Vanaf dan gaat het razendsnel: ondanks zijn jonge leeftijd ontpopt hij zich tot de vedette bij DJK Würzburg, een club uit de zuidelijke divisie van de tweede Bundesliga. Bondscoach Dirk Bauermann (ex-BC Oostende) omschrijft hem zelfs als ‘het grootste Duitse talent ooit’.

Die kwaliteiten toont Nowitzki ook in de VS, in de Nike Hoop Heroes Tour, wanneer hij NBA-ster Charles Barkley sterretjes laat zien. Waarop die Nowitzki bestempelt als ‘een genie’. Een jaar later, op zijn negentiende, doet de Duitser hetzelfde met de grootste Amerikaanse talenten op de Nike Hoop Summit.

Vader en zoon Don en Donnie Nelson, coach en general manager van de Dallas Mavericks, zijn meteen overtuigd. ‘Dirk kon van gelijk waar shotten, op een vloeiende, pure manier, zoals we van een speler van zijn leeftijd nog nooit hadden gezien’, vertelde Don onlangs aan ESPN. ‘We dachten: in het sléchtste geval wordt hij een nieuwe Detlef Schrempf (Duitse schutter die voor Seattle speelde, maar geen topper, nvdr), in het beste geval een meervoudig All-Star die op zijn positie (als power forward, nvdr) de NBA zal transformeren.’

Dallas kiest – na een ruil met Milwaukee – Nowitzki als negende in de NBA draft van 1998. Die is niet aanwezig en kan zelfs niet kijken op tv (wegens geen uitzending in Duitsland). Stomverbaasd is hij dan ook als midden in de nacht Don Nelson hem opbelt, met de melding dat hij en zijn zoon Donnie naar Duitsland zullen vliegen voor een ontmoeting.

Het German Wunderkind had vooraf immers aangeven niet zeker te zijn of hij, nog logerend in Hotel Mama, de gigantische stap van de Duitse tweede klasse naar de NBA wel zou wagen. Het bezoek van de Nelsons, wat later een eigen trip naar Dallas en een urenlang nachtelijk gesprek met Geschwindner trekken Nowitzki over de streep. In een jong team, al jaren in de onderste regionen van de NBA, heeft hij weinig te verliezen. ‘En als het niet lukt, kan je altijd terug naar Europa’, benadrukt Nelson.

Aanvankelijk blijkt Nowitzki’s vrees echter terecht. In een ingekort seizoen (1998/99, wegens afgesprongen cao-onderhandelingen) maakt hij als twintigjarig broekje kennis met de harde wetten van de NBA. Bij Dallas moet hij de tassen van de oudere spelers dragen, en hamburgers voor hen halen. Op het parket wordt Nowitzki overdonderd door de trash talk en de fysieke kracht van gevestigde waarden.

Al gauw bestempelen critici hem als een soft Euro die niet kan verdedigen. Ook aanvallend – 8 puntjes gemiddeld – vlot het niet. Gekweld door heimwee voelt de Duitser zich ellendig. Zo erg dat coach Don Nelson hem een terugkeer naar Würzburg uit het hoofd moet praten.

Die blijft immers in zijn potentieel geloven, ook omdat Nowitzki in het tussenseizoen keihard blijft werken. Ontelbaar zijn de shotsessies die hij en spelverdeler Steve Nash tot ’s avonds laat afwerken. “Toen al kon je zien dat Dirk ooit een matchup nightmare voor elke verdediger zou worden”, aldus Nash. Dat blijkt al het volgende seizoen. Als herboren verschijnt Nowitzki aan een nieuwe campagne (1999/2000). Samen met Nash vormt hij een dynamisch duo en krikt hij zijn gemiddelde op naar 17,5 punten.

Het seizoen erop breekt hij helemaal door. Met 21,8 punten en 9 rebounds per match loodst de Duitser de Mavericks naar hun eerste play-offdeelname in een decennium. Daarin schakelt Dallas in de eerste ronde verrassend Utah uit, waarna San Antonio in vijf duels te sterk blijkt. Weliswaar na een fabuleuze laatste wedstrijd van Nowitzki: 42 punten en 18 rebounds, als pas 22-jarige. Een mijlpaal, zal leermeester Geschwindner later aanhalen. ‘Toen wist ik definitief: als we ons houden aan ons plan, dan wordt Dirk een héle grote.’

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Niet toevallig duiken daarna de eerste vergelijkingen met Larry Bird op. Nog meer als Nowitzki in de play-offs van het volgende seizoen (2001/02) de Minnesota Timberwolves van Kevin Garnett op een hoopje speelt. Garnett is op dat moment, op de power forwardpositie, dé standaard in de NBA – als fysiek enorm begaafde atleet. Daar stelt TheGermanator, veel meer op techniek en finesse dan op power, echter een enorme variatie aan aanvalswapens tegenover. Vooral van op afstand, met zijn verpletterende vuurkracht, maar ook onder de ring – al blijven de spectaculaire dunks zeldzaam.

Te softlabel afgeschud

Onder begeleiding van Geschwindner, die twee keer per seizoen overvliegt vanuit Duitsland, blijft Nowitzki aan zichzelf schaven. En jaar per jaar beter worden. Ondanks het vertrek van Nash leidt hij Dallas in 2006, bijna in zijn eentje, naar een eerste NBA-finale, tegen het Miami Heat van Dwyane Wade en Shaquille O’Neal. Een 2-0-voorsprong geven de Mavericks echter uit handen: 2-4. Weer komen de ’te soft voor het allerhoogste’-verwijten terug. Een immense ontgoocheling voor Nowitzki. Maar evenzeer een motivatie om nóg harder te werken. “I’ll be back.

Dat resulteert in 2006/07 in een seizoen waarin hij als pas vijfde speler, na niet toevallig onder meer Larry Bird én Steve Nash, en als eerste plus 2m10 reus ooit, lid wordt van de 50%-40%-90%-club, spelers die hun tweepunters, driepunters en vrijworpen afwerken aan deze respectieve percentages. Het levert hem een MVP-trofee op (als beste NBA-speler van het reguliere seizoen), maar opnieuw geen titel, want al in de eerste ronde wordt Dallas uitgeschakeld door Golden State – een mégastunt.

Zo blijft het ’te soft’-label kleven. Tot in 2011 Nowitzki en de Mavs op hun beurt voor de verrassing zorgen, door in de NBA-finale Miami Heat, nu met het supertrio LeBron James, Dwyane Wade en Chris Bosch, te verslaan. De Duitser wordt als Finals-MVP bekroond. En krijgt vooral eindelijk de terechte erkenning. Want sindsdien gaat de discussie niet meer over of hij wel een plaats verdient tussen de beste spelers aller tijden, maar op welke plaats TheGerman Bomber moet staan. Als een pionier van een nieuw soort basketbal in de NBA, met tal van plus 2m10-spelers, à la Kevin Durant en Anthony Davis, die (bijna) evenveel en accuraat driepunters gooien als de kleine scherpschutters. Meer dan generatiegenoten als Kobe Bryant en Tim Duncan, die vorig jaar met pensioen gingen, had Nowitzki immers een (grote) impact op die evolutie. En nog steeds, want ook op zijn 38e wil de Duitser, ondanks een aftakelend lijf, nog een seizoen doorgaan, tot 2018.

Nowitzki maakte woensdag tegen de LA Lakers zijn 30.000e punt:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content