Met een bronzen WK-medaille op zak meldde hij zich zelfverzekerd op Old Trafford. Na titels in Spanje en Duitsland wil Louis van Gaal nu ook Engeland en Manchester veroveren. Een uitdaging met vele valkuilen.

Na twee hectische kennismakingsdagen in Manchester stak Louis van Gaal twee weken geleden voor de derde keer in anderhalve maand de Atlantische Oceaan over. Deze keer niet naar Brazilië, maar richting Californië, voor een trainingstour door de VS en lucratieve oefenduels in onder meer Los Angeles, Denver en Washington. De man die Oranje aan WK-brons hielp, stapt dan ook een miljardenindustrie binnen. Van Gaal heeft uiteraard het nodige meegemaakt bij FC Barcelona en Bayern München, maar als dat cruiseschepen waren, dan is hij nu de kapitein op een mammoettanker.

De aantrekkingskracht van Manchester United gaat elke verbeelding te boven. De Noord-Engelsen zelf claimen wereldwijd meer dan 650 miljoen volgers te hebben, een bijna onwerkelijk getal. Het betekent dat ruwweg een op de elf mensen een voorkeur heeft voor Man U. Het is een van de populairste verenigingen op aarde, de overtreffende trap van de commercialisatie van de sport. Bij Arsenal, Chelsea, Liverpool en Manchester City wordt met jaloezie en nieuwsgierigheid gekeken naar de commerciële activiteiten die The Red Devils ontplooien. De recent afgekondigde megadeal met Adidas (zie kaderstuk) is een nieuwe mijlpaal in de kledingsponsoring en doet de concurrentie verbleken.

In die wereld zwaait Louis van Gaal nu de scepter, over het sportieve gedeelte weliswaar, maar toch. Het was de coach zelf ook opgevallen, vertelde hij tijdens zijn eerste confrontatie met de Britse pers. “This is the biggest club of the world“, wist Van Gaal. The Busby Babes, Benfica 1968, George Best, Sir Bobby Charlton, The Class of ’92, Fergie Time: het behoort allemaal tot het DNA van een club die 26 jaar lang met stalen vuist werd geregeerd door een trainer die telkens nieuwe kampioensformaties smeedde. Sir Alex Ferguson kon ongenadig hard zijn als hij vond dat er ingrepen moest worden. Manchester was zijn koninkrijk. Als een havik heerste hij over zijn domein. Dat deed hij prima, aldus Van Gaal tijdens een drukbezochte persconferentie. Om daarna te goochelen met de termen ‘autocratisch’ en ‘democratisch’. Wat hij wilde zeggen: ik ben lang niet de bullebak die jullie denken dat ik ben, maar ik doe het wel op míjn manier. Net als Sir Alex.

Bleu

Met de kennis van nu is het makkelijk concluderen: Ferguson opvolgen was onbegonnen werk. David Moyes kreeg het etiket The Chosen One opgespeld, maar voerde vanaf het begin een strijd die hij onmogelijk kon winnen. Hij was te gewoontjes, te bleu, te veel trainer van Everton. De Schot begreep de krachten niet die op hem afkwamen. Dat bleek al tijdens de eerste trainingen van United in Sydney. Moyes zeulde zijn spelers mee naar het populaire Bondi Beach voor een teambuildingsessie en vond zichzelf even later als een bang konijn terug op het dakterras van een nachtclub. De selectie had moeten vluchten voor een meute handtekeningenjagers en kon pas terugkeren naar het hotel nadat ze was bevrijd door beveiligers. Een inschattingsfout met grote gevolgen voor het leiderschap van Moyes. Tijdens een soortgelijke Australiëtrip met Everton werd geen van zijn spelers herkend, zelfs Tim Cahill kon ongestoord zijn gang gaan. Zelfde land, andere wereld.

Het managen van Manchester United behelst meer dan het uitzetten van de pilaren op het trainingscomplex Carrington. Van Gaal is het uithangbord van een multinational, een miljoenenbedrijf waarvan de voetbaltak de belangrijkste component is. De voetballers en de technische staf vormen het fundament van het droompaleis Manchester United. De vette sponsorcontracten, de populariteit in Azië en de florerende marketingafdeling zijn allemaal afgeleiden van de negentig minuten op het veld. Op de officiële website is de filosofie tot zeven woorden teruggebracht: playing attacking football and competing for trophies. In het Theater van de Dromen willen de supporters worden vermaakt én moet er worden gewonnen. Het liefst in die volgorde. Maar andersom mag ook, bleek in de laatste jaren onder Ferguson, toen een meer pragmatische aanpak de tekortkomingen van de selectie verhulde. In het laatste kampioensjaar, het afscheidsseizoen van Sir Alex, camoufleerde een grandioze Robin van Persie de gebreken die later onder David Moyes aan de oppervlakte kwamen.

Vrije val

Manchester United behoort nu dus toe aan Louis van Gaal en zijn staf, zoals hij zelf graag benadrukt. Bijzonder is dat wel. De volgende maand 63-jarige Nederlander is om te beginnen de eerste Europeaan die aan de touwtjes trekt op Old Trafford. De Ier Frank O’Farrell is de enige niet-Brit die begin jaren zeventig achttien maanden aan het roer stond, maar verder werd de club altijd geleid door managers uit Engeland, Schotland of Wales.

De Schot Moyes bleek veel minder daadkrachtig dan zijn voorganger, die hem zijn troon had toevertrouwd. De keuze voor Van Gaal wordt breder gedragen en komt uit de koker van de familie Glazer (Amerikaanse eigenaars van de club), die hoopt dat de Nederlander de vrije val kan breken die door analisten is voorspeld. Liverpool zakte na het vertrek van Rafael Benítez ook weg en heeft er jaren over gedaan om de impasse te doorbreken. Vorig seizoen pas meldden The Reds zich weer vooraan. Die tijd krijgt Van Gaal niet. Het moet meteen gebeuren. De belangen zijn groot. (zie kaderstuk)

Vanzelfsprekend is dat niet. Het Engelse voetballandschap heeft veel meer dimensies dan de Primera División of de Bundesliga, waar twee, hooguit drie clubs aanspraak maken op de landstitel. De Premier League kan je met een beetje inbeelding vergelijken met The Grand National, de legendarische steeplechase op de renbaan in Aintree, waar de paarden dertig hindernissen voor hun kiezen krijgen over een lengte van vier mijl. Elke foute sprong kan fataal zijn. West Ham United is een horde, uit én thuis. Vraag het José Mourinho, die tegen The Hammers de titelkansen van Chelsea zag slinken na een zwaarbevochten 0-0 op Stamford Bridge. De Premier League is de grootste voetbalshow op aarde, maar tegelijkertijd de fysiek zwaarste. Daarom kan het voordelig uitpakken dat United (net als Liverpool vorig seizoen) komend seizoen geen Europese verplichtingen heeft.

Van Gaal zal met Manchester United op meerdere fronten het gevecht moeten aangaan, te beginnen in eigen stad, waar City met de hulp van Arabische oliedollars bezig is een indrukwekkend imperium op te bouwen. Dan zijn er de grootmachten uit Londen. Arsenal lijkt er sterker op geworden met de komst van de Chileen Alexis Sánchez en Chelsea verwelkomde de voorbije weken de ene na de andere topvoetballer. Met Thibaut Courtois, Cesc Fàbregas, Filipe Luís en Diego Costa kan Mourinho een team naar zijn karakter boetseren: een intimiderende oorlogsmachine. En dan heb je nog Tottenham Hotspur, al jaren balancerend op het randje van de top vier. The Spurs investeerden afgelopen zomer 121 miljoen euro in nieuwe spelers als antwoord op het vertrek van Gareth Bale. In dat geweld moet Van Gaal de nummer zeven van het afgelopen Premier Leagueseizoen weer naar boven loodsen. Makkelijk wordt dat niet.

Charmeur

Tegenover zijn vrienden van de media toonde Van Gaal zich tijdens zijn presentatie een charmeur. Hij vond het een eer naast Bobby – correctie: Sir Bobby Charlton – te staan en had via de telefoon al een afspraak gemaakt voor een glaasje wijn met Sir Alex, met wie hij tijdens UEFA-bijeenkomsten “de lichten vaak uitdeed”.

Verder manoeuvreerde hij ervaren langs de heikele kwesties. Over aankopen kon hij niks zeggen en ook niet over de aanvoerdersband. Dat laatste zou weleens het eerste brandje kunnen worden. Van Gaal zegt een aantal weken nodig te hebben om zijn definitieve lijstje met captains op te stellen. Wayne Rooney zou het op basis van dienstjaren misschien wel het meest verdienen, maar de criteria zijn onder Van Gaal anders. Hij kijkt ook naar de “total person“, zo deelde hij vorige week mee. De Totale Mens dus. Los van de aanvoerderskwestie zal Van Gaal een oplossing moeten vinden voor het gebrek aan chemie tussen Rooney en Van Persie, de best betaalde spelers van de club. Sinds de Oranjetopschutter in 2012 overkwam van Arsenal werkte Manchester United 109 wedstrijden af. Slechts veertig duels stonden de vedettes samen aan de aftrap.

Tegen begin augustus is Louis van Gaal vier vriendschappelijke oefenwedstrijden wijzer. Mogelijk komt er nog een vijfde duel in Miami bij op 4 augustus, mocht zijn ploeg de finale halen van de mini-Champions League die United afwerkt tegen AS Roma, Internazionale en Real Madrid in verschillende tijdzones. Commercie gaat voor voetbal. De verkeerde volgorde, merkte Van Gaal al op. Toch zal hij eraan moeten wennen. Niemand is groter dan de club, tierde Alex Ferguson altijd als een van zijn spelers zich buiten de groep plaatste.

Zolang Louis van Gaal een winnend elftal presenteert, kan hij veel maken. Dan wordt zijn ego getolereerd. In Engeland ligt het publiek voorlopig aan de voeten van King Louis. De bronzen WK-medaille heeft zijn status bijna mythische proporties gegeven. De supporters spreken zijn naam vol ontzag uit. Zij kijken handenwrijvend uit naar het competitiebegin. Wayne Rooney als rechtsback in het Theatre of Dreams. Waarom niet?

DOOR SÜLEYMAN OZTÜRK – BEELDEN BELGAIMAGE

Louis van Gaal is het uithangbord van een multinational, een miljoenenbedrijf waarvan de voetbaltak de belangrijkste component is.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content