Sport Vlaanderen lanceert een nieuwe campagne rond de begeleiding van topsporters naar de gewone arbeidsmarkt. ‘Een samenleving die er niet voor kan zorgen dat haar topsporters achteraf goed terechtkomen, schiet tekort.’

Hockeyspeler Felix Denayer draait zijn auto de parking op van zijn club KHC Dragons. De grond ligt bezaaid met bruine herfstbladeren. Zelf zit Denayer op zijn 27e nog niet echt in de herfst van zijn sportcarrière. Toch is hij vandaag hier voor een video-interview over het zwarte gat na de topsport. ‘Ik heb wat schrik voor dat zwarte gat’, geeft hij toe als de camera draait. ‘Een aantal sporters toonde in het verleden dat het niet evident is om de omschakeling te maken van een topsportcarrière naar een volgende carrière.’

Het filmpje met Denayer is het eerste deel van een reeks getuigenissen die zal verschijnen op de website van Sport Vlaanderen, de sportadministratie van de Vlaamse overheid. Bedoeling is nadrukkelijker te communiceren welke ondersteuning de overheid biedt om topsporters na hun sportcarrière aan een nieuwe job te helpen. ‘Als je de juiste mensen kan aanspreken, zijn die vaak bereid om te helpen’, zegt Denayer in het filmpje. Niet toevallig is dat exact waar Sport Vlaanderen voormalige en actieve topsporters naartoe wil leiden: geschikte mensen om aan te spreken.

Gratis hulp

Dankzij een samenwerking met de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) zijn in zeven loopbaancentra, verspreid over heel Vlaanderen, zogenaamde loopbaancoaches beschikbaar die een speciale vorming kregen om topsporters bij te staan. ‘We dompelden hen drie dagen onder in het leven van een topsporter’, vertelt Kristel Taelman, die bij Sport Vlaanderen verantwoordelijk is voor de carrièrebegeleiding van topsporters. ‘Zo vroegen we hen om eens tegen zes uur ’s ochtends naar het topsportzwembad te komen waar Ronald Gaastra, een van onze topcoaches, zijn trainingen geeft. Ook brachten de loopbaancoaches een dag door op een topsportschool.’

Bij de gespecialiseerde loopbaancoaches kunnen (ex-)topsporters terecht voor gratis hulp. Net als elke tewerkgestelde Vlaming kan een topsporter immers loopbaancheques aanvragen. Die kosten veertig euro per stuk, maar worden terugbetaald. Per zes jaar kun je twee loopbaancheques krijgen waarmee je in totaal recht hebt op acht uur coaching.

Nieuw is dat nu ook niet-tewerkgestelde topsporters een beroep kunnen doen op coaching, dankzij een specifiek project dat Sport Vlaanderen samen met VDAB in het leven riep. Loopbaanbegeleiding voor tewerkgestelde topsporters bestond vroeger al, net als de loopbaancoaches voor topsporters in de loopbaancentra. Maar in het verleden waren er amper topsporters die een beroep op hen deden. Het aanbod werd toen niet genoeg gepromoot en bleef dus onbekend. Daardoor belandden ex-topsporters weleens in de kou. ‘En een samenleving die er niet voor kan zorgen dat haar topsporters achteraf goed terechtkomen, schiet tekort’, zegt Tanja Vanhoecke, communicatieverantwoordelijke bij Sport Vlaanderen. Gelukkig liep de situatie uit het verleden niet voor iedereen slecht af, zo bewijst het voorbeeld van Denayer. Hij begon dan maar zelf aan de denkoefening over het leven na de sport en combineert intussen zijn hockeyleven met een job bij dienstverleningsbedrijf Deloitte. Maar ook hij zegt: ‘Mocht ik eerder geweten hebben dat er een platform bestond om loopbaanbegeleiding te krijgen, dan had ik daar zeker gebruik van gemaakt.’

De topsporter als mens

Sport Vlaanderen gelooft steevast dat een coaching op maat broodnodig is voor topsporters die lonken naar de gewone arbeidsmarkt. ‘Topsporters leven in een wereld die weinig te maken heeft met de wereld waarin ze nadien terechtkomen’, vertelt Vanhoecke. ‘Ze zetten zich 300 procent in voor hun passie en worden op hun wenken bediend. Zo bouwen ze in zekere zin een achterstand op. En dan moeten ze op hun 35e plots, veel later dan andere mensen, hun weg vinden in een arbeidsomgeving waarin ze zelf niet centraal staan.’

Anderzijds beschikken topsporters ook over troeven als ze zich richting de gewone arbeidsmarkt begeven, benadrukt Taelman. ‘Vaak leren ze tijdens hun sportcarrière een hoge stressbestendigheid opbouwen. Ook zijn het mensen die de besten van de wereld willen zijn in hun discipline. Als je erin slaagt die kwaliteiten om te zetten naar een ander domein, kan dat heel waardevol zijn, voor de topsporters zelf én voor de maatschappij. Wij willen er mee voor zorgen dat topsporters ook na hun actieve sportcarrière het beste uit zichzelf kunnen halen. Deze loopbaanbegeleiding gaat over de oprechte zorg voor de topsporter als mens.’

Trial and error

Het voorbeeld van Denayer toont aan dat niet alle topsporters wachten tot het einde van hun sportcarrière om een nieuwe weg uit te stippelen. ‘Op zoek gaan naar een andere passie is trial and error, ‘ aldus Denayer, ‘Daarom is het belangrijk er zo vroeg mogelijk aan te beginnen.’ Vanhoecke: ‘Maar als je de overgang naar de gewone arbeidsomgeving wil voorbereiden, vereist dat zelfkennis en kracht om buiten je vertrouwde hokje te durven denken.’

Het is vooral bij het opbouwen van die zelfkennis dat de loopbaancoaches kunnen helpen, denkt Taelman. ‘Loopbaancoaches kunnen het zelfinzicht vergroten aan de hand van coachingmethodieken, zoals vragenlijsten. Mensen die scherp zien wat hun sterktes zijn, staan steviger in hun schoenen om te solliciteren.’ Bedoeling is niét, zo beklemtoont Taelman, dat loopbaancoaches het handje gaan vasthouden van topsporters en alles voor hen uitstippelen. ‘Zo zouden we de topsporters niet helpen, want dan zouden ze blijven steken in het stramien dat ze gewend raakten binnen de topsport. Bij deze loopbaanbegeleiding zullen de topsporters zelf initiatief moeten nemen. En de uitkomst van vragensessies kan voor sommigen confronterend zijn, maar voor iemand die echt in een bubbel zit, is dat net goed. Het uiteindelijke doel is: topsporters de verantwoordelijkheid geven om in de driver’s seat van hun leven te kruipen.’

Belangrijk is wel, zo stipt Taelman nog aan, dat bij de overgang naar het gewone werkcircuit een eventueel rouwproces over het einde van de sportcarrière achter de rug is. ‘Anders is mogelijk eerst psychologische of soms zelfs psychiatrische hulp aangewezen.’

Richting sceptische trainers in de topsportwereld wil Taelman ten slotte benadrukken dat de loopbaanbegeleiding niet als doel heeft om mensen sneller te laten stoppen met topsport. ‘Het idee is dat we bezorgdheden wegnemen. Als een topsporter een duidelijker toekomstbeeld heeft, kan hij op een bewustere manier in zijn sportcarrière staan. Dat kan ook die sportcarrière ten goede komen.’

Meer info op www.sport.vlaanderen/loopbaanbegeleiding

door Kristof De Ryck – foto Belgaimage

‘Het doel is: topsporters de verantwoordelijkheid geven om in de driver’s seat van hun leven te kruipen.’ Kristel Taelman

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content