Voormalig wereldkampioen zwaargewicht Mike Tyson (45) beschrijft zijn doorbraak en ondergang als bokser, zijn drugsverslaving en zijn nieuwe leven als veganist en acteur.

De rit naar Mike Tyson duurt nog geen halfuur. Zijn woonst ligt op 22 kilometer van de South Las Vegas Boulevard, alias The Strip, met zijn casino’s, clubs en hotels, waar het de klok rond glinstert en davert, dreunt en krijst. Daar vind je het Mirage, het MGM Grand, het Caesar’s Palace, die circuspaleizen waar hij als een wervelwind door de boksring raasde en die – naar zijn eigen zeggen – zijn ondergang betekenden.

De weg leidt langs de Interstate-215 West, door het centrum van Henderson, over een heuvel en langs een golfbaan tot aan de slagbomen van het bewakershuisje. De securitydame controleert de identiteitspapieren, noteert de nummerplaat en telefoneert. Langzaam gaat een groene ijzeren poort open: Seven Hills is een beveiligd wooncomplex met palmbomen, gemillimeterde hagen en verzorgde gazons.

1294 Imperia Drive, een witte villa met een plat dak. Hier woont Michael Gerard Tyson, beter gekend als Iron Mike. De jongste wereldkampioen uit de geschiedenis bij de zwaargewichten. 58 kampen, 50 zeges waarvan 44 met knock-out. Drie jaar gevangenis wegens verkrachting. Tot moslim bekeerd. Drieënhalve maand gevangenis wegens het toebrengen van slagen en verwondingen. De eerste onbetwiste wereldkampioen van drie boksfederaties. Orenbijter. Huisvader. Duivenmelker. Drugsverslaafde. Filmacteur.

Zijn vrouw Lakiha Tyson, Kiki voor de vrienden, opent de deur in een lila joggingbroek en pluchen pantoffels. Een brug in plexiglas over een vijver met koikarpers leidt naar de woonkamer, met links een uitstalkast met Tysons trofeeën en rechts een borstbeeld van TheChamp. Mike Tyson verdiende 400 miljoen dollar als bokser, maar ging in augustus 2003 failliet met een schuldenberg van 27 miljoen dollar. Het huis kan hij zich enkel permitteren omdat zijn financieel adviseur het met de belastingen op een akkoord wist te gooien. Kiki zegt dat Mike zo meteen komt, hij is nog aan het trainen.

Na tien minuten komt Tyson binnen, in een zwarte short. Hij heeft dunne benen maar een imposant bovenlijf. Hij is nat van het zweet, begroet ons vriendelijk met ” Gentleman” en verdwijnt weer, richting douche.

Een dier in de ring

Nog eens twintig minuten later gaat hij in de hoek van de sofa zitten. Wit T-shirt, jeans, op de linkerkant van zijn gezicht prijkt de Maoritatoeage. De gouden tandomhulsels zijn verdwenen, hij draagt geen enkel sieraad en ook de tijger die hij als huisdier hield, is er niet meer. Zijn stem klinkt dieper en ruiger dan op tv.

Mister Tyson, ruim 25 jaar geleden, op 22 november 1986, versloeg u Trevor Berbick. Het gevecht duurde nog geen zes minuten, in de tweede ronde mepte u hem tegen het canvas en pakte u de titel bij de zwaargewichten. U was amper 20 jaar en 145 dagen. Wat voor iemand was u in die tijd?

Mike Tyson: “In de ring was ik vernietigend, een dier. Ik was erop afgericht alles wat bewoog uit te schakelen. Mijn trainer zei: ‘Mike, pak!’ en ik vloog erop af.”

En hoe was u buiten de ring?

“Daar was ik verslaafd aan roem en had ik geen greintje gevoel van eigenwaarde. Ik was een nobody. Geld kon me niet schelen, alleen roem kon de leegte in mij vullen. Ik vond geld iets voor de zwakken, voor de idioten die niet om kunnen met armoede. Ik was compleet gek. Ik besefte dat ik mijn doel zou bereiken als ik tegen Trevor Berbick kon winnen. Dan zou ik beroemd zijn. Ik wou dat het koste wat het kost bereiken. Ik herinner me nog dat ik een druiper had – ik was ergens voor de kamp bij een prostituee geweest. Dat brandde als de pest!”

Bent u er trots op dat u de jongste wereldkampioen ooit geworden bent?

“Dat was voor mij destijds veruit het belangrijkste. Maar nu? Nu interesseert mij alleen nog hoe ik mijn rekeningen kan betalen, want ik zit diep in de schulden. Mijn titels betekenen helemaal niks meer voor mij.”

Waarom hebt u dan de gordels bewaard die u gewonnen hebt?

“Geen idee. Ze horen bij het vuilnis thuis. Weet je wat het beste was dat ik ooit heb gedaan?”

Neen.

“Stoppen met boksen. Ik had het vroeger moeten doen. Al bij de fight tegen Lennox Lewis tien jaar geleden ging het mij eigenlijk alleen nog om de cheque, ik wist dat ik geen kans zou maken. Het boksen heeft mij gek gemaakt. Mijn ego heeft mij gek gemaakt. Ik was mijn eigen meest fervente fan. De grootste concurrent voor elke vrouw die mij geil maakte, was ikzelf. Ik was te jong, alles ging veel te snel, ik had geen kans om mezelf te ontwikkelen. Ik was een klootzak, een fantast, een gek, een bezeten krankzinnige, een achterlijke psychopaat, een onbeheerst stuk stront! In het eerste deel van mijn leven was ik mezelf aan het vernietigen. Ik had nooit gedacht dat ik de dertig zou halen. Ik ben blij dat ik nog leef.”

Wat bent u met het tweede deel van uw leven van plan?

“Ik wil een goede vader zijn. Ik vind het belangrijk dat mijn kinderen een goed oordeel over mij hebben, want ik heb geen goed oordeel over mezelf. Ik haat mezelf. Als ik in de spiegel kijk, zie ik een varken. Ik probeer mezelf te veranderen, ik wil een nederig, bescheiden mens zijn die anderen met respect behandelt. Dat vergt zeer veel van mij, maar ik doe heel veel moeite en denk dat ik op de goede weg ben. Ik word rijper, misschien zelfs eindelijk volwassen.”

Hoe ziet een typische dag er voor u uit?

“Ik sta vroeg op, rond drie uur ’s nachts. Eerst bid ik, daarna maak ik lange wandelingen in de buurt en luister daarbij naar R&B op mijn iPod. Als ik terug ben, maak ik mijn vrouw wakker, voeder mijn duiven en jog een uur op de loopband in een gezapig tempo. Daarop doe ik 400 push-ups voor de buik en werk ik met gewichten, 1500 keer de armen strekken met in elke hand een halter van 4,5 kilo.”

Traint u nog met de boksbal?

“Neen, dat is voorbij. Na het ontbijt houd ik me met de kinderen bezig, ga ik met hen naar de film of naar het circus. Ik telefoneer veel, zoek jobs, praat met mijn advocaat. Als ik onderweg ben, stel ik mij tot doel voor het donker weer thuis te zijn. Dat helpt om te weerstaan aan de verlokkingen van de stad. Ten laatste om halftien lig ik in bed. Dat is mijn routine, hiervoor moet ik gedisciplineerd zijn. Discipline betekent dat je iets wat je haat doet alsof je ervan houdt.”

U gaat helemaal niet meer uit?

“Af en toe gaan we eten bij vrienden. Of komen we samen om Trivial Pursuit te spelen. Vroeger was ik nooit thuis, nu ben ik eigenlijk nooit meer weg. Vroeger had ik altijd een reeks profiteurs achter mij aan. Ik verwijt hen niks, zij plukten alleen de vruchten die ik voor hun neus hield. Ik heb geen contact meer met die parasieten. Als het orkest niet meer speelt, wil ook niemand meer dansen.”

Klinkt saai …

“Dat kan. Maar verveling betekent voor mij zekerheid. Ik ben een man van extremen, bij mij is het zwart of wit. Ik drink geen alcohol, rook niet, neem geen drugs. Ik eet veganistisch, dus geen vlees, geen melk, geen eieren. Ik eet rozijnen en tomatensoep en drink kamillethee. Ik weeg 100 kilo, twee jaar geleden waren dat er nog 160. Verschrikkelijk. Ik was het tegendeel van wat ik nu ben. Ik was excessief. De ware Mike.”

Hoe is die dan?

“De echte Mike, bevrijd van zijn boeien? Die feest te veel, die gaat om middernacht op pad en gaat door tot tien uur de volgende avond, slaapt twee uur en begint dan weer van voren af aan. Die zuipt, snuift cocaïne, nodigt iedereen uit, gaat naar de hoeren. Die neukt hen, maar niet omdat hij stoned is, maar omdat het overeenkomt met wie hij is. Mijn moeder was een hoer, mijn vader een pooier. Ik kom uit een hard milieu, Brownsville in Brooklyn, New York. Ik heb vaak zinnen gehoord als ‘Zuig mijn pik af!’ of ‘Toon me je kut!’ Wat kon ik anders worden dan een geile bok?”

Smerige woorden

Mike Tyson heeft acht kinderen verwekt, bij vier vrouwen. Hij is twee keer gescheiden. Zijn huidige echtgenote Kiki is 35. Ze kennen elkaar bijna 20 jaar en waren in het verleden al eens eerder een paar. Kiki heeft de fouten van haar man aanvaard: “Mike heeft met elke soort van vrouw geslapen die jij je maar kunt voorstellen”, zegt ze.

Kiki Tyson, meisjesnaam Spicer, zat drie jaar geleden voor zes maanden in de gevangenis wegens oplichterij. Op kerstdag 2008 bracht ze dochter Milan ter wereld. Op 6 juni 2009 trouwden Mike en Kiki in Las Vegas, in de kapel van het Hilton Hotel aan Paradise Road. Afgelopen januari werd zoon Morocco geboren. “Ik zie Mike werkelijk doodgraag”, zegt ze. “We zijn een gelukkig, ogenschijnlijk gestoord maar in werkelijkheid zeer functioneel gezin.”

Hoe belangrijk is Kiki voor uw manier van leven?

“Ik verdien haar en de kinderen niet. Het is me duidelijk geworden dat ik met die hele rotzooi moet stoppen om ons huwelijk een toekomst te geven. Het is vaak moeilijk voor Kiki om overweg te kunnen met wie ik werkelijk ben. Zij zorgt ervoor dat ik niet te veel aan mijn hoofd krijg. Kiki heeft enkel recht op het beste van mij, emotioneel, lichamelijk en geestelijk. Sinds wij getrouwd zijn, heb ik haar niet bedrogen, niet geslagen. Ik voel mij verantwoordelijk voor haar en de kinderen, en verantwoordelijkheid bezorgt mij oriëntering. Ik ben een beter mens geworden. Weet je, ik ben moeder Teresa niet, maar ik ben evenmin Charles Manson.”

Tien dagen voor uw huwelijk met Kiki is een van uw kinderen gestorven, een meisje uit een andere relatie. Is dat ook een reden voor uw nieuwe manier van leven?

“Ik weet niks af van het leven, ik weet alleen dat er geen garantie is op morgen. Laten we het over iets anders hebben, over iets positiefs.”

In 2005 hebt u een punt gezet achter uw bokscarrière. Door uw korte verschijning in de komedie The Hangover trad u twee jaar geleden weer in de schijnwerpers. Hebt u er rekening mee gehouden dat de film zo’n succes zou zijn?

“Flauwekul. Ik heb die rol enkel aangenomen om mijn verslaving te kunnen financieren. Ik dacht dat ik misschien een paar kopieën op straat kon verkopen. Weet je wat cool is: er zijn mensen die mij alleen kennen van de film, die mij nooit hebben zien boksen. Zij hebben me nooit iemand zien uitschelden voor klootzak of blanke smeerlap. Ze weten niet dat ik mensen ermee bedreigd heb hen zo lang in hun reet te neuken tot ze me graag zouden zien. Al die walgelijke, smerige woorden die ik heb gezegd.”

U hebt daarna ook in The Hangover II meegespeeld en u had een eigen tv-show waarin het over uw hobby ging, het duivenmelken. Is er al een nieuw project gepland?

” Spike Lee gaat een film draaien die Da Brick zal heten en die enigszins op mijn biografie gebaseerd is. Ik ben coproducer. Als de film goed loopt, wordt hij wellicht het begin van een serie. Het zou een droom zijn, mocht ik vaste voet krijgen in de entertainmentsector. Ik zou graag een eigen productiestudio hebben.”

Hoe staat u er financieel voor?

“Weet ik niet. Het zou beter geweest zijn, mocht ik voor dit interview geld hebben gekregen. Maar dat is allemaal niet belangrijk. Het belangrijkste is dat ik net rond kom.”

Toen u nog bokste, had u de naam depressief te zijn. Hoe zou u nu uw gemoedsgesteltenis omschrijven?

“Er zal nooit meer een bokser zijn die zo veel pillen slikt als ik heb gedaan. Nu neem ik niks meer. Ik voel me als door het geluk gekust. Ik was een driftkikker, een rebel, nu ben ik … Wow, wat ben ik eigenlijk? Ik denk dat ik een pussy ben. Ik geef een interview zonder bij zo’n vraag als een dolle hond op je af te vliegen. Zo je wilt, is dat mijn huidige depressie.”

Bij uw kampen had men vaak de indruk dat u de tegenstander al had verzwakt nog voor het begon. Hoe deed u dat?

“Mijn eerste mep bestond erin mijn tegenstander in de ogen te kijken. Zodra ik de ring in stapte, bleef ik hem voortdurend aanstaren, mijn blik volgde hem. Als hij naar de grond keek, wist ik het: ik heb hem. En hij besefte dat ook. Ik had gewoon een goede leraar. Alles wat ik van het boksen afweet, heb ik van hem geleerd.”

U hebt het over Cus D’Amato?

“Hij was als een vader voor mij.”

Toen u twaalf was, had de politie u al 38 keer opgepakt. U belandde in een school voor moeilijk opvoedbare kinderen, waar u begon te boksen. De trainer daar bracht u bij D’Amato. Hoe heeft hij u gevormd?

” Cus D’Amato heeft mij gehersenspoeld. Ik was dertien toen hij zei: ‘Jij wordt ooit wereldkampioen.’ Hij gaf mij voortdurend complimenten, ik dacht dat het een flikker was. Cus legde de lat zeer hoog voor mij en daarom moest ik mezelf beter en groter zien dan ik was. De straatjongen moest uitgroeien tot een fighter die anderen vernietigde. Ik was liever gestorven dan Cus te ontgoochelen. Hij heeft mij geleerd dat je zonder mentale kracht, zonder wilskracht en vastberadenheid geen bokser wordt. Zijn credo luidde: ‘Om te kunnen heersen, moet je gediend hebben.’ Hij was mijn koning.”

Hij ontwikkelde uw boksstijl, die hij peek-a-boo noemde, zoals het kinderspelletje ‘kiekeboe’.

“Voor een zwaargewichtbokser was ik licht en klein: 98 kilo voor 1,80 meter. Om dat nadeel weg te werken moest ik de dekking zeer hoog houden, wacht even … ik zal het je tonen …”

Duif gepikt

Tyson staat moeizaam op, als was hij een man van 70. Hij balt de vuisten, houdt ze op ooghoogte en dan begint hij, met een lichtheid en adembenemende snelheid, zijn bovenlichaam heen en weer te bewegen, hij ontwijkt denkbeeldige slagen, duikt er onderdoor en vuurt met razende snelheid zijn slagen af. “Het ziet er wat stom uit”, zegt hij. “Aanvankelijk lachte iedereen er ook mee, maar ik heb ervoor gezorgd dat het lachen hen verging. Tegenwoordig kan niemand dit nog, de boksers hebben geen coördinatie. Snelheid is belangrijk want ze is dodelijk. Een bokser moet zoals water zijn: water kan alle vormen aannemen, het is onverwoestbaar en het is vernietigend als het snel genoeg komt aanstromen.”

In 1990 verloor u van outsider James ‘Buster’ Douglas. Het was uw eerste nederlaag als prof, u ging voor het eerst zelfs knock-out. Hoe kon dat gebeuren?

“Omdat ik gek was, man. Cus was dood en ik was een arrogante klootzak. De mensen die vroeger nog niet eens op mij zouden hebben gespuwd, lagen nu plots aan mijn voeten. Ik dacht dat ik de koning van de wereld was. Ik heb gefeest in plaats van te trainen.”

Bijna iedereen koppelt uw naam aan de gevangenisstraf van drie jaar wegens verkrachting. Denkt u nog vaak aan die drie jaar achter de tralies?

“Neen. Ik heb in de put gezeten en me dwaas gevoeld. Ik vroeg me af: wat doe ik hier? Ik heb veel gelezen, Che Guevara en Mao Zedong. Mao zegt: ‘Wie iets niet onderzocht heeft, heeft geen recht om mee te spreken.’ Ik vind dat goed.”

Tijdens uw verblijf in de gevangenis hebt u zich tot de islam bekeerd. Uw moslimnaam luidt Malik Abdul Aziz. Toen u vrijkwam, bent u eerst naar een moskee gegaan. Hoe godsdienstig bent u?

“Ik was geen goede christen en ben wellicht geen goede moslim, hoewel ik in 2010 als pelgrim naar Mekka ben gegaan. Ik geloof echter dat er iemand is die mijn lot stuurt.”

Voelde u zich vrij toen u de gevangenis verliet?

“Tot op vandaag voel ik me niet vrij. Dat heeft niets met lichamelijke vrijheid te maken. Ik heb in de bak gasten ontmoet die voor de rest van hun leven vastzitten, maar toch waren zij vrij – mentaal vrij. Als je het zo bekijkt, ben ik een gevangene, wellicht voor de rest van mijn leven.”

U houdt al duiven sinds u een kind was. Wat betekenen de dieren voor u?

“Als kind was ik bijziend en dik en had ik astma. Op een dag was er een kerel die mij pestte, hij dwong mij zijn duiventil schoon te maken. Ik heb dat gedaan en werd verliefd op de duiven. Daarna kwam ik altijd vrijwillig schoonmaken, omdat ik bij de vogels wilde zijn. Toen ik wat ouder was, heb ik zelf duiven gekocht. Ze maken me rustig. Als ik bij hen ben, voel ik me geborgen, ik hoor bij hen.”

Klopt het dat u vanwege een duif voor het eerst gevochten hebt?

“Een jongen uit de buurt had een van mijn duiven gepikt. Toen ik hem zag, wou ik dat hij mij de duif teruggaf, maar hij wrong het beestje de nek om. Ik heb hem in elkaar getimmerd.”

Weet u nog hoe die jongen heette?

” Gary Flowers. Die naam zal ik nooit vergeten.”

George Foreman heeft op zijn 48e nog gebokst. Kunt u het zich voorstellen dat u weer in de ring stapt?

“Neen, ik ben geen bokser meer. Ik ben een ander mens geworden. Ik kan niemand meer intimideren, ik boezem niemand nog angst in met mijn verschijning. Ik heb de bezieling niet meer.”

Welke plaats zult u in de boksannalen innemen?

“Geen al te goede, veronderstel ik. Ik had de grootste kunnen worden, maar ik heb het verknald.”

Heeft u ergens spijt van?

“Neen, van niks.”

DOOR MAIK GROSSEKATHÖFER

“Ik was verslaafd aan roem en had geen greintje gevoel van eigenwaarde. Ik was een nobody.”

“Er zal nooit meer een bokser zijn die zo veel pillen slikt als ik heb gedaan.”