De aanvaller van Anderlecht werd geboren in Honduras, een van de meest gewelddadige landen ter wereld. Hij vluchtte illegaal naar de Verenigde Staten en werd er de lieveling van de Major League Soccer.
Wie in Honduras wordt geboren heeft meestal geen rustig leventje. Misdaad, illegale wapen- en drugshandel: het land heeft een kwalijke reputatie en een van de grootste steden, San Pedro Sula, kreeg zelfs het etiket ‘hoofdstad van de misdaad’ opgekleefd. Het is geen geweldige plek om op te groeien, al komt Andy Najar (geboren op 16 maart 1993) gelukkig voor hem uit het zuiden van het land. Hij woonde er met zijn ouders, twee broers en een zus in Choluteca, een stadje dicht bij de grens met El Salvador, het land waar zijn oma trouwens vandaan komt.
Choluteca is een rustige plaats, maar ook niet geheel zonder risico. “In heel het land komt er veel geweld voor”, zegt Michel Ngonge, die Honduras doorkruiste op zoek naar spelers voor Anderlecht – hij bracht onder meer Víctor Bernárdez en Mario Martínez naar Brussel. “Ik verplaatste me in een auto met chauffeur, met geblindeerde ruiten en een lijfwacht. Iedereen loopt er gewapend rond en achter elke hoek kun je in een hinderlaag vallen. Alles wordt gearrangeerd door drugstrafikanten. Om een idee te geven: op het moment dat Martínez zijn handtekening zette bij Anderlecht, werd zijn schoonzus ontvoerd en nadien vermoord.”
Sans-papier
In dat land groeide de nieuwe chouchou van Anderlecht dus op. Hij was zich bewust van de gevaren, maar nooit – ook niet achteraf – heeft hij geklaagd over zijn jeugd. “Andy komt uit een bescheiden gezin, dat er nu geld is, heeft hen niet veranderd”, zegt Chris Megaloudis, zijn vriend en makelaar uit Los Angeles. “Hij is altijd met weinig tevreden geweest, met een bal was hij al blij.”
Nochtans moest Najar vijf jaar zonder zijn mama leven, die als sans-papier een jobje vond in de VS en wat geld kon sparen. Na drie jaar had ze genoeg opzijgelegd om haar man te kunnen laten overkomen. “Andy was toen elf en woonde bij zijn oma”, zegt Megaloudis. “Twee jaar later kreeg hij nieuws: zijn ouders zouden hem naar Mexico brengen om vandaaruit de grens met de VS over te steken.”
In het gezelschap van mensen die hij niet kende, bracht hij acht dagen door in de auto die hem van zijn geboortestad naar de grens voerde. Of beter: tot in de buurt van de grens. “De gids kende de wegen om het te overleven”, vertelde Najar daar eens over. “We betaalden 5000 dollar, het spaargeld van een heel jaar, om de VS binnen te raken. De laatste dagen trokken we te voet door de Mexicaanse woestijn, een helse tocht.”
Najar wist dat als hij de richtlijnen van de gids volgde, hij probleemloos de grens over zou geraken, maar niettemin was het een extreem riskante onderneming voor een jongetje van zijn leeftijd, legt zijn makelaar uit. “Die beproeving tekende hem en daar heeft hij sindsdien eigenlijk alleen maar van geprofiteerd. Hij kent namelijk geen stress meer. Elke nieuwe uitdaging vergelijkt hij met die illegale overtocht. Zijn debuut in de Champions League stelt dan niet zo veel meer voor.”
Groene kaart
Ook in het land van de vrijheid heeft hij het niet gemakkelijk. Hij is er alleen, zonder vrienden, met slechts zijn ouders in een land waar hij niets van kent, zelfs niet de taal. Een jaar lang woont hij met zes mensen in een eenkamerflat, op de vloer ligt zelfs geen matras voor iedereen. Pas op zijn veertiende krijgt hij een echte thuis, en dan ontdekt hij ook een nieuw aspect van de sport.
In zijn jonge jaren had hij nooit bij een echte ploeg gespeeld, hij trapte alleen een balletje met zijn kameraden. Daar schaafde hij wel aan zijn technische en fysieke kwaliteiten. “Hij kreeg al snel een kans op de academie van DC United uit Washington”, vertelt Megaloudis. “Ik legde het contact omdat ik Spaans spreek.” Maar een en ander loopt weer niet van een leien dakje: Megaloudis moet hemel en aarde bewegen opdat Najar een officiële wedstrijd zou kunnen spelen in het shirt van zijn nieuwe club. Uiteindelijk krijgt die dan toch een green card, zodat hij officieel op Amerikaanse bodem mag verblijven. “Ik ben toen met Andy even moeten terugkeren naar Honduras”, gaat zijn makelaar verder. “Hij werd ondervraagd op de Amerikaanse ambassade in zijn land, maar hij heeft zich goed uit de slag getrokken.”
Vanaf dan gaat zijn integratie snel. Hij krijgt alle faciliteiten om zich te ontwikkelen op school en in het voetbal. “Ik wist meteen dat ik een parel in handen had”, zegt Judah Cooks, destijds directeur van de jeugdacademie van DC United. “Op enkele weken tijd was hij al de beste jongere van de club. Hij speelde bij de U16 eerst rechtsachter, maar doordat we wat blessures hadden in een hogere leeftijdscategorie liet ik hem daar als aanvaller spelen op een toernooi. Hij was vijftien en trapte elke helft een hattrick binnen tegen gasten van achttien.”
Op zijn zestiende tekent hij een profcontract bij de Black-and-Red en een jaar later wordt hij al verkozen tot Rookie of the Year. Dan duikt de vraag op: voor welke nationale ploeg kiezen? “Hij had voor de VS kunnen spelen”, legt sportjournalist Kristian Dyer uit. “Omdat hij al sinds zijn dertiende in het land is, had hij gemakkelijk genaturaliseerd kunnen worden. Met zijn profiel had hij perfect in de kern gepast, maar ik denk dat hij het nooit ernstig overwogen heeft.” Hoewel hij zijn American dream beleeft en zich goed heeft geïntegreerd, klopt zijn hart voor zijn geboorteland Honduras. “Zijn Engels is prima, maar met mij wil hij altijd Spaans spreken”, zegt Megaloudis. “Zijn keuze voor Honduras heeft ook wat opgeleverd. Hij is een van de jongste spelers die ooit het nationale shirt hebben aangetrokken en hij zal zeker mee mogen naar het WK in Brazilië.”
Het eerste grote ‘buitenlandse’ avontuur van Andy Najar speelde zich evenwel af in Londen. “Hij was op de Spelen van 2012 de jongste in zijn selectie”, vertelt zijn Belgische makelaar Jacques Lichtenstein. “Daar sprong hij bij vele kenners in het oog. Bovendien bereikte Honduras er de kwartfinales.”
Ontvoering en moord
Tijdens zijn periode in de Major League Soccer leert Najar ook zijn vrouw Cindy kennen. Hij ontmoet haar voor het eerst in de kerk en wordt meteen verliefd op haar. Cindy heeft de dubbele Hondurese-Amerikaanse nationaliteit. Op hun achttiende trouwen ze en ze krijgen twee kinderen, Vicky en Andy Junior.
Via James Grant Management komt Najar in contact met Europese makelaars, onder wie Lichtenstein en diens medewerker Geert Mosselmans, die de Hondurees als eerste op video bekijkt. “Ik was direct onder de indruk”, zegt Mosselmans. “Nadat ik wat extra info had gevraagd over zijn mentaliteit was ik overtuigd en bracht ik mijn bazen op de hoogte.” John van den Brom legt zijn oor nog even te luisteren bij ex-Ajacied Sonny Silooy, zijn contactpersoon in Latijns-Amerika, en Herman Van Holsbeeck rondt voor Anderlecht de deal af.
Begin 2013 steekt Najar de grote plas over. Anderlecht betaalt voor hem naar verluidt een som ergens tussen de 1,6 en de 3 miljoen dollar. Maar zodra hij bij Anderlecht getekend heeft, lijkt het noodlot het op hem gemunt te hebben. “Zijn pa werd ei zo na uitgewezen naar Honduras”, legt Megaloudis uit. “Hij werd enkele dagen opgesloten in een gesloten asielcentrum. De eerste maanden van zijn salaris besteedde Andy aan het vrijkopen van zijn pa.” Ook in Honduras, waar ontvoeringen schering en inslag zijn, loopt het mis. De kidnappers van Andy’s opa eisten geld voor zijn leven. “Ze hebben hem doodgeschoten”, vertelt Megaloudis. “Het feit dat de media over de voetballer praten, is niet in het voordeel van de familie die in het land gebleven is. Zodra de kartels er lucht van krijgen dat iemand geld heeft, gaan ze achter zijn familieleden aan. De broer van Andy werd al twee keer het slachtoffer van een poging tot ontvoering – gelukkig liep het telkens goed af. Ondertussen is heel zijn familie veilig in de VS.”
Najars eerste maanden in België verlopen niet optimaal. Hij is hier helemaal alleen en de acclimatisatie gaat moeizaam. Ook de dood van zijn opa en de heen- en terugreis naar Honduras voor de begrafenis wegen op zijn moreel. “Hij had niemand”, legt zijn makelaar uit. “Zijn ouders zijn geen Amerikaanse staatsburgers en raken dus het land niet uit. Ook zijn vrouw en de kinderen konden niet meteen meekomen door de hele paperassenmolen.” Ondertussen zijn Cindy en nog wat verwanten wel in België. Het was na de wedstrijd in Genk dat Najar ons dat breed lachend aankondigde.
“In het begin van het seizoen zat hij nog vol twijfels”, zegt Megaloudis. “Frank Acheampong bloeide open, Massimo Bruno zat vol zelfvertrouwen en Andy kreeg geen kans. Maar sedert Cindy en de kinderen hier zijn, heeft hij een gedaanteverwisseling ondergaan. Ik ken hem, dat hij nu blaakt van vorm is geen toeval. Alles in België is opeens rozengeur en maneschijn!”
DOOR ROMAIN VAN DER PLUYM
“Een debuut in de CL is niets vergeleken bij een illegale overtocht over de Amerikaanse grens.” Chris Megaloudis
