Precies één jaar geleden werd Frank Vercauteren hoofdtrainer van Anderlecht. In en rond het Astridpark sprak iedereen over het begin van een nieuw tijdperk. Hoewel Vercauteren in verhouding minder punten haalde dan zijn uitgespuwde voorganger Hugo Broos, slaakten alle dirigenten een zucht van opluchting toen de geboren assistent zich op het einde van het seizoen, na een lange bezinningsperiode, bereid verklaarde om door te gaan. Onder Vercauteren zou alles anders worden. Hij was de apostel van de discipline, de man van de strakke lijnen, hij zou ingedommelde en volgevreten vedetten weer in het gareel krijgen. Een terugkeer naar het artistieke voetbal van weleer leek maar een kwestie van tijd. Een vreemde en op zijn minst voorbarige gedachte want tot dan had Vercauteren als trainer nog niets bewezen.
Ruim een half jaar later wordt alles weer in vraag gesteld. Frank Vercauteren puzzelt en schuift, stelde al 26 spelers op, maar krijgt zijn team niet aan het voetballen. Hij zoekt naar iets dat hij niet vindt. Tijdens de trainingen geeft hij de indruk alles onder controle te hebben, maar zijn aanpak is kennelijk te belastend voor de mentaal niet onwrikbare spelersgroep en leidt tot verkrampt voetbal. De manier waarop Anderlecht zich vrijdagavond op Germinal Beerschot liet aftroeven, was ontluisterend. Tegenover de gretigheid en spirit van de Antwerpse club stond twijfel en onzekerheid. En dus worden de koppen nog maar eens bij mekaar gestoken in deze van oudsher borrelende vulkaan.
Anderlecht zou zichzelf wel heel erg te kijk zetten indien het nu Frank Vercauteren de laan uitstuurt. Veel meer moet de club zich afvragen waarom het onmogelijk is om een groep samen te stellen die in moeilijke momenten mentaliteit en karaktersterkte demonstreert. Steeds weer vervalt paars-wit dan in dezelfde kwalen. Na het vertrek van de constant kankerende Nenad Jestrovic en de met een verkeerd zelfbeeld rondlopende Walter Baseggio ontstond nochtans de indruk dat er doorheen de kleedkamer een andere wind zou waaien. Na het trainingskamp in het Spaanse La Manga sprak iedereen lyrisch over een nieuwe start.
Nu blijkt dat de problemen veel dieper zitten en is de ploeg zieker dan ooit : zowel in de thuiswedstrijd tegen Cercle Brugge als op Germinal Beerschot gaf Anderlecht geen moment de indruk zijn wil te kunnen opdringen. Vooral vanuit het middenveld is er totaal geen toevoer. Toch dacht Anderlecht dat de problemen elders lagen. Het kocht de Argentijnse spits Nicolas Frutos. Bij het transferbeleid kunnen er de grootste vraagtekens worden geplaatst. Anderlecht voedde zich de afgelopen jaren volop aan de bron van de Champions League. Dat leidde tot een omgekeerde beweging : de kloof met de andere Belgische clubs werd alleen maar kleiner.
Frank Vercauteren manifesteerde zich dit seizoen niet echt als tacticus. Al voor de jaarwisseling verbaasde hij door in de thuiswedstrijd tegen Club Brugge het toen kwetsbare middenveld van de landskampioen niet onder druk te zetten en centraal op dat middenveld zelfs met een man minder te spelen. Later opereerde Vercauteren op het met één centrumspits aantredende Zulte Waregem met drie centrale verdedigers en zonder defensieve middenvelder. Hij deed dat ook op Standard en werd koud gepakt. Toen Wim De Coninck een paar kanttekeningen plaatste bij die tactische opties, veegde Vercauteren de analist in het openbaar de mantel uit. Zonder tact en zonder gêne. Dat hij niet kan omgaan met kritiek is dodelijk voor een trainer in een topclub. Dat inschattingsproces had het bestuur al langer kunnen maken van iemand die, als trainer, sinds medio 1998 op de loonlijst staat. Ook in relatie met de spelersgroep is psychologie niet de sterkste eigenschap van Vercauteren.
Intussen moet Anderlecht zich nog maar eens beraden over de toekomst. Voor de zoveelste keer. Dat het daarbij alleen naar dit moment kijkt is typisch. Bestuurders zijn niet in staat problemen in een breder perspectief te plaatsen. Bij Anderlecht zou dat trouwens alleen maar tot pijnlijke conclusies leiden. Veel liever dan dat te erkennen loopt de club zichzelf achterna. Zonder continuïteit, zonder duidelijkheid en zonder dirigenten die dezelfde taal spreken.
JACQUES SYS
