Trainer Joaquín Caparrós en kapitein Joseba Etxeberria stellen ons Athletic de Bilbao, de tegenstander van Anderlecht, voor. ‘Het is meer dan een voetbalclub, het is de trots van een hele regio.’

Ook Spanje ontsnapt niet aan de golf van koude die Europa teistert. Wanneer we het Baskenland bezoeken is het er amper 2°C op het warmste moment van de dag. Bilbao is een rustige en aangename stad die verdoken ligt in een groene vallei. De stad wordt doormidden gesneden door de rivier Nervión – of Nerbioi in het Baskisch -, met aan zijn oevers het Guggenheimmuseum. Het futuristische gebouw is een belangrijke toeristische trekpleister. Het Palacio de Ibaigane, waar het hoofdkantoor van Athletic zich bevindt, is niet ver. Voor een prachtig zicht op de stad moet je met de kabeltrein de berg Artxanda op. Daar zie je het stadion San Mamés helemaal rechts, aan het einde van de Gran Vía en aangrenzend de terminal van de bus. Net daarnaast een indrukwekkende bouwwerf: die van het nieuwe stadion. La Catedral de San Mamés zal immers verdwijnen.

Het stadion heeft de geschiedenis van de honderdjarige club nochtans gekenmerkt. Athletic de Bilbao is, samen met Real Madrid en FC Barcelona, de enige club die nog nooit naar de Spaanse tweede klasse is gezakt. In het stadion hangen zwart-wit-foto’s die de geschiedenis doen herleven. Je ziet er de parade van de spelers met een boot op de Nervión te midden van een jubelende mensenmassa, na het winnen van de titel in 1984; een actie van Joseba Etxebarria in de Champions League tegen Juventus in 1998/99 en een van Javier Clemente, de beste speler van het jaar 1968/69.

Trainer Joaquín Caparrós (54) ontvangt ons in een kleine kamer naast de perszaal. Caparrós is geen Bask. “Neen, ik ben van Andalusië”, verduidelijkt hij. “Dat is helemaal anders, dat begrijpt u wel. Er zijn nog buitenlandse trainers geweest – uit Engeland, Duitsland of Frankrijk – maar ik ben nog maar de tweede Spaanse trainer die niet in het Baskenland geboren is ( de eerste was de Catalaan Salvador Artigas meer dan 40 jaar geleden, nvdr).”

Unieke filosofie

Hoe voelt u zich bij de club?

Joaquín Caparrós: “Zeer goed. Ik vind het een hele eer om deze historische club te mogen trainen. Een club die gebaseerd is op een unieke filosofie, die van trouw aan Baskische spelers. Athletic heeft al veel trofeeën gewonnen ( 8 titels en 23 bekers, nvdr), maar de dubbel in 1984 was de laatste grote prijs. Ik houd van het Baskenland ook al is het hier een beetje … koud momenteel.”

Deelt u die filosofie?

“Ja, helemaal. Het is mijn 25e jaar als trainer en ik heb in elke categorie gewerkt, van de jongerenploegen tot de hoogste klasse. Athletic is een nieuwe ervaring, maar het is zeer verrijkend. Overal waar ik werkte, had ik de gewoonte om aandachtig de jeugdwerking te bekijken. Hier is er bijna een verplichting om jongeren op te stellen.”

Is het niet frustrerend tijdens de transferperiode wanneer u graag een speler wilt en ze zeggen: ‘Dat gaat niet, hij is geen Bask’?

“Neen. Toen ik een contract tekende bij Athletic, wist ik waaraan ik begon. Ik houd constant contact met de verantwoordelijken van het opleidingscentrum in Lezama om te zien welke jonge spelers in de A-ploeg mee kunnen draaien.”

Jullie leiden dus eerder jongeren op in plaats van ze aan te kopen?

“Ja, hoewel het opleiden zelf vooral het werk van de jeugdtrainers in Lezama is. Wanneer de jongeren in de eerste ploeg komen, moeten ze klaar zijn om te leven als een echte profvoetballer. Het is pas op dat moment dat ik op het toneel verschijn. Athletic kan ook spelers kopen, maar enkel als ze uit het Baskenland komen. De clubs uit de buurt weten dat en ze twijfelen dan ook niet om de prijzen fors op te voeren.”

Athletic is een club die er altijd voor gaat. Jullie spelen een soort voetbal dat meer Engels is dan Spaans …

“Ja, de club heeft trouwens Engelse roots. Het klimaat, het stadion, de gezangen tijdens de wedstrijden: dat draagt ook bij tot die Engelse stijl.”

Is het een stijl die overeenkomt met uw eigen voetbalvisie?

“Ja. Ik vind ook dat een trainer zich moet aanpassen aan de filosofie van de club waar hij werkt en niet andersom.”

Nooit gezakt

Wat is jullie doel voor dit seizoen?

“Het belangrijkste doel is beter doen dan de 13e plaats van vorig seizoen. Ik ben realistisch. We moeten geen doelen vooropstellen die we niet kunnen bereiken. In de Europa League? We zullen zien. Anderlecht is een moeilijke tegenstander. Het is een club met een rijke geschiedenis die al veel grote Europese overwinningen heeft behaald. Het zal een open wedstrijd worden waarin we allebei een kans maken.”

Veel Spaanse ploegen verwaarlozen de Europa League: ze gebruiken die competitie om te roteren, zeker tijdens de poulefase.

“Dat is niet het geval voor Bilbao. Je moet ook een grote kern hebben om te kunnen roteren. Bij Athletic is de kern beperkt en zijn we verplicht om de beste spelers iedere match op te stellen.”

Athletic mocht naar de Europa League als finalist van de beker van Spanje …

“Ja. We hebben twee voorrondes moeten spelen. Dat was niet simpel. Die voorrondes stonden zeer vroeg geprogram-meerd, tijdens een periode waarin de Spaanse clubs nog niet begonnen waren aan het nieuwe seizoen. Ach ja, we zijn doorgegaan en hoe verder we raken in deze competitie, hoe groter de ambities.”

Moeten de fans vrezen dat de dubbel in 1984 de laatste was in de geschiedenis van Athletic?

“In voetbal weet je nooit, maar het is duidelijk dat het heel, heel moeilijk zal worden. Het verschil tussen Real Madrid en FC Barcelona en de rest wordt groter met de jaren. En dat gaat alleen nog erger worden, want dankzij hun economische macht kunnen ze de beste spelers van de wereld kopen. Achter die twee grote clubs vind je een kwartet met FC Sevilla, Valencia, Atlético Madrid en Villarreal. Daarna komen alle andere.”

Jullie zijn nog nooit 20e of zelfs 18e geëindigd. Een klein mirakel als je rekening houdt met de transferbeperkingen die de club zichzelf heeft opgelegd?

“Dat zou je kunnen zeggen, ja. Maar tegelijkertijd is de filosofie van de club ook een kracht. En de manier van werken wordt goedgekeurd door de fans. Als de supporters op een dag niet meer akkoord gaan met de werking en ijveren voor het kopen van buitenlandse spelers, dan is het gedaan. Maar momenteel is er unanimiteit. Transfers zijn ook geen garantie voor behoud: ondanks forse uitgaven zijn prestigieuze clubs zoals Atlético Madrid, FC Sevilla en Betis ook gezakt.

“Ons team is een hecht blok. De meeste spelers kennen elkaar al sinds de jeugdreeksen en zijn jeugdvrienden. Ze zijn bereid om voor elkaar door het vuur te gaan.”

Mister Athletic

De kapitein van de ploeg, Joseba Etxeberria (32), komt erbij nadat hij de tijd heeft genomen om te douchen.

Moet men jou Mister Athletic noemen?

Joseba Etxeberria: “Neen, zeker niet. Het is waar dat ik mijn 15e seizoen bij Athletic speel, maar ik ben opgeleid bij … Real Sociedad! Ik ben geboren in Elgoibar, een klein dorp tussen Bilbao en San Sebastián. Ik kom dus niet uit het fameuze opleidingscentrum van Lezama. Ik ben naar Bilbao gekomen toen ik 17 jaar was.”

Is die transfer in goede aarde gevallen bij de fans?

“Bij de mensen van Athletic wel, maar bij die van Real Sociedad helemaal niet. De rivaliteit tussen de clubs is groot. In de ogen van de supporters van San Sebastián was ik een verrader.”

Wat betekent het voor een Bask om de kleuren van Athletic te mogen verdedigen?

“Veel. Athletic is meer dan een voetbalclub, het is de trots van een hele regio. Iedereen is vereerd om de kleuren van de club te verdedigen. Je weet ook dat je deel uitmaakt van een club die prat gaat op een geschiedenis van 110 jaar. Alle Spaanse clubs, behalve de twee grote, hebben moeilijke periodes gekend. Athletic Bilbao heeft altijd het geluk gehad om boven water te blijven.”

Wat is je mooiste herinnering aan vijftien jaar Athletic?

“De kwalificatie voor de Champions League in 1998. We speelden een fenomenaal seizoen. We waren heel goed gestart, de groep had vertrouwen en we zijn op dat elan doorgegaan. Uiteindelijk zijn we op de tweede plaats geëindigd.”

Op één plaats van de titel dus …

“Ja, maar toch ver van FC Barcelona. Dat was het maximum dat we konden bereiken. Een nieuwe titel wordt stilaan een utopie voor Athletic, maar ik ben niet pessimistisch voor de toekomst. De clubs die getroffen zijn door de financiële crisis zullen meer en meer een beroep moeten doen op jeugdspelers. Op dat niveau heeft Bilbao mijlen voorsprong op de rest.”

Je hebt de laatste finale van de beker van Spanje gespeeld tegen FC Barcelona. Die club heeft als leuze “més que un club” (meer dan een club). Dat hebben ze gemeen met Athletic.

“Inderdaad. Het tweede gemeenschappelijke punt is het opleidingscentrum. La Masía is een voorbeeld voor andere clubs. En FC Barcelona heeft de Champions League gewonnen met zes of zeven spelers uit de eigen jeugd. Maar de Catalanen kunnen ook grote buitenlandse sterren kopen. In Lezama kunnen we enkel jonge Basken aantrekken. Maar dat wordt door iedereen aanvaard. Onze supporters zijn heel trots op hun Baskische team.

“Bij Real Sociedad hebben ze ook lange tijd exclusief met Basken gespeeld. Uiteindelijk konden ze daar toch niet aan de verleiding weerstaan. De eerste buitenlandse speler die ze aantrokken, was John Aldridge. Sindsdien zijn er alleen maar meer gekomen. Real Sociedad is helemaal anders dan Athletic. In Bilbao is er veel meer passie voor het voetbal.”

Europese overwinning

Er wordt gezegd dat je aan je laatste seizoen bezig bent.

“Ja, dat is waar. Ik ben nog maar 32 jaar, maar ik ben op jonge leeftijd begonnen en het wordt tijd om aan iets anders te denken. Vijftien jaar in eerste klasse is lang.”

Met welke gevoelens neem je afscheid?

“Met de herinnering aan vijftien fantastische jaren bij Athletic. De club heeft me de mogelijkheid gegeven om een nieuwe weg in te slaan, professioneel maar ook privé. Toen ik hier aankwam, had ik nooit gedacht dat ik zo lang bij de club zou blijven. Maar op een bepaald moment besefte ik dat ik niet wilde weggaan. Ik zal veel vrienden moeten achterlaten als ik hier stop.”

Welke ambities heb je nog?

“Het zou mooi zijn als we een goede tweede ronde kunnen spelen in LaLiga zodat we ons nog een keer kunnen plaatsen voor de Europa League. Een droom is om de finale in Hamburg te halen. Athletic heeft in Spanje al alles gewonnen, maar nog niets in Europa. De supporters dromen daarvan. Het zou fantastisch zijn als ik afscheid kon nemen met een historische Europese titel. Maar eerst moeten we voorbij Anderlecht raken. Dat zal niet gemakkelijk zijn, maar we hadden moeilijker tegenstanders kunnen treffen. Tijdens de voorbereiding speelden we al een keer tegen de Brusselaars en toen speelden we 2-2 gelijk.”

Weet je al wat je volgend seizoen gaat doen?

“Ik zou graag trainer worden. Eerst bij de jeugd en daarna wil ik mijn kans wagen bij een club uit de hoogste klasse. Ik heb in het verleden de kans gekregen om jongeren te trainen en ik had snel door dat dat me wel lag.”

Heb je een voorbeeld als coach?

“Ik denk dat het voorbeeld in Spanje, voor alle mensen van mijn generatie, Pep Guardiola is. Hij is zelf ook nog jong en ik heb het genoegen gehad om met hem te spelen in de nationale ploeg. Hij heeft laten zien dat je met mooi voetbal ook titels kunt winnen. Hij heeft bijna de perfectie bereikt.”

door daniel devos

Ik droom ervan om

de finale

in Hamburg te halen.

Joseba Etxeberria We hadden moeilijker tegenstanders dan Anderlecht kunnen treffen. Joseba Etxeberria

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content