Voor het eerst in 26 jaar verzekerde Tottenham Hotspur zich vorig seizoen via de eindklassering in de Engelse competitie van Europees voetbal. Vanavond speelt het tegen Club Brugge.

Het verhaal van Tottenham Hotspur wordt deels verteld door een tegeltje dat in de kleedkamer van het trainingscomplex hangt. ‘Het is beter om te falen met hóge doelstellingen dan te slagen met láge doelstellingen’, staat er te lezen. Na een seizoen waarin de Champions League werd gemist wegens een verdachte maaltijd en een zomer waarin de club stevig inkocht maar ook een van zijn beste spelers verloor, weet de Nederlandse hoofdtrainer Martin Jol dat White Hart Lane zit te wachten op de definitieve aansluiting bij de vier Engelse topclubs. Wás het allemaal maar zo simpel. “Het is hier bijna een kunstmatig proces. De mensen zeggen : ‘Vorig jaar zijn we vijfde geworden, nu moeten we als vierde eindigen.’ Maar je hebt wél te maken met Chelsea, Arsenal, Liverpool en Manchester United. Daarom zeg ik : laten we nu eerst proberen om structureel bij de eerste zes te eindigen, dan wordt de kans alleen maar groter dat we ons op termijn plaatsen voor de Champions League.”

Inhaalslag

De club heeft voor het eerst sinds 26 jaar Europees voetbal via de eindklassering in de competitie afgedwongen. De prestatie was een platform om op te bouwen, maar de kathedraal die Jol vlak na zijn aanstelling had laten tekenen door een kunstenaar om zijn spelers het uiteindelijke doel voor ogen te houden, kreeg na het WK een barst toen Michael Carrick voor zijn bureau stond. Er lag een bod van bijna 27 miljoen euro van Manchester United en Carrick, die in Noord-Engeland opgroeide, bedankte voor de goede zorgen maar verzocht de club vriendelijk om niet in de weg te staan bij zijn droomtransfer. Jol : “Dat kun je dan ook niet doen, maar door zijn vertrek is alles opeens anders. Nu moest ik eerst vervangen in plaats van meteen te verbeteren. Om dan al die inhaalslag naar de vier topclubs te maken is heel moeilijk. Benoît Assou-Ekotto is onze nieuwe linksback, Young-Pyo Lee of Pascal Chimbonda speelt nu op rechts, Dimitar Berbatov wordt de nieuwe aanvalsleider, Didier Zokora is gehaald als opvolger van Carrick. Dan heb je dus nieuwe spelers met andere kwaliteiten. Daardoor moet je ook weer naar je veldbezetting kijken. Kun je nog hetzelfde spelen als vorig jaar of moet je schuiven en veranderen ?

“Door het gemis van Carrick is ons spel in balbezit én in de omschakeling, die in Engeland heel belangrijk is, anders geworden. We hebben niemand meer die op het moment van balverovering opeens een pass achter een verdediging kan leggen zoals Carrick dat kon. Davids is een ander type maar kan daar goed spelen, het is de positie waar hij hier nog nooit heeft teleurgesteld. Vorig jaar was hij vóór de winterstop de beste van allemaal, maar daarna kwam Carrick terug en moest Edgar op links voetballen, wat niet ideaal voor hem is. Maar hij deed het in het belang van het team, hij offerde zich op zonder ooit te klagen.”

Door de metamorfose is geduld belangrijk. “We hebben tijd nodig om nieuwe ideeën te ontwikkelen en de nieuwe gedachten in te slijpen op het trainingsveld. Probleem was alleen dat het WK voor veel clubs een groot drama is geweest. We kregen onze internationals slechts drie weken voor de competitie terug, terwijl ze een week voor het begin van het seizoen een oefenwedstrijd moesten spelen. Dan heb je dus bijna geen tijd meer om iets op te bouwen. En ik vind het helemaal belachelijk dat je je spelers zo vroeg in de competitie ook nog eens een week kwijt bent geweest voor internationale duels.

“We speelden de eerste drie duels in zes dagen en waren de internationals vervolgens weer twee weken kwijt. Dat is dramatisch voor je voorbereiding. Berbatov speelde zelfs vier wedstrijden in negen dagen voor ons, voelde zich niet topfit, maar moet wel aantreden met Bulgarije. Dan krijgt hij ook nog eens een cortisone-injectie en ben ik hem vervolgens vier weken kwijt. Ik vind dat we daar collectief toch eens iets aan moeten doen. Voor mij is het te gek voor woorden dat de club de dupe wordt van de internationale speelkalender.”

Engels karakter

In zijn zoektocht naar de perfecte puzzel werd voor Jol nog eens bevestigd wat de prioriteiten zijn bij het samenstellen van een selectie. “De spirit in de kleedkamer is de grootste voorwaarde voor succes. Onze kracht was vorig seizoen dat de as, de katalysator van een elftal, voornamelijk uit Britten of Ieren bestond : Paul Robinson, Ledley King, Michael Carrick, Robbie Keane, Jermain Defoe en Mido, die ook een Engels karakter heeft. Dat klikte, dat voelde je ook aan de sfeer op het trainingsveld en tijdens wedstrijden. Nu merk je een kentering. Kijk maar naar de as die we in het begin van het seizoen hadden : Robinson, Michael Dawson, Didier Zokora, Keane en Berbatov. Natuurlijk lukt het wel weer om een sterk collectief te bouwen, want wij hebben hier genoeg kwaliteit rondlopen, maar mensen moeten wel beseffen dat het enige tijd vergt. Mensen moeten ook niet vergeten dat de marge heel klein is tussen veel ploegen die strijden om dezelfde posities als wij.”

Toch is de ploeg er kwalitatief sterker op geworden, weet ook Jol. “Zokora en Assou-Ekotto konden naar Arsenal, maar kozen voor ons. Berbatov had een contract bij Manchester United klaar liggen, maar wist dat ik al vijf jaar achter hem aanzat en besloot deels door dat vertrouwen naar White Hart Lane te vertrekken. Steed Malbranque had vier andere opties (Everton, West Ham United, Portsmouth en Newcastle United, nvdr), maar kiest zonder te twijfelen voor Spurs. Mido kon in Newcastle veel meer verdienen, maar speelt hier. Je merkt dat we veel aantrekkingskracht hebben, dat de roem uit het verleden nog belangrijk is en dat jongens zien dat er weer iets moois groeit. Onze website is de op drie na meest bezochte voetbalpagina ter wereld.

“Voor mij persoonlijk is Spurs altijd dé club in Engeland geweest. Als ik met West Bromwich Albion naar White Hart Lane kwam, kreeg ik kippenvel als ik het stadion betrad. Dan speelde je tegen jongens zoals Ossie Ardiles, Glenn Hoddle, Steve Archibald en Chris Hughton(nu de assistent-trainer, nvdr). Het was Engels, maar wel met een bepaalde stijl en klasse waarvan ik hou. Ik denk dat dat gevoel bij veel spelers nog bestaat. Alleen geldt natuurlijk voor andere wereldsterren dat ze vooral voor succes komen. Wil je de selectie met buitengewone kwaliteiten versterken, zul je er toch voor moeten zorgen dat je Champions League speelt.”

Hoogspanning

In de twee jaar dat Jol eindverantwoordelijk is, heeft de club een reuzensprong vooruit gemaakt. Voordien werd op White Hart Lane serieus gevreesd voor degradatie, nu is Europees voetbal een minimale vereiste voor de achterban. “Ik heb drie cyclussen gehad in de opbouwfase. De eerste was het inkrimpen van de selectie. In de beginperiode, toen ik nog geen invloed op het elftal had, kocht de club enorm veel spelers om een grote selectie te krijgen. Dat bleek niet te werken, omdat veel spelers gewoon niet goed genoeg waren. En je kunt jongens niet langer dan een jaar tevreden houden met een plaats op de bank. Dan beginnen ze te mopperen en is het voor een coach onmogelijk nog een verhaal op te hangen dat ze geduld moeten hebben. Dan móét je afscheid van hen nemen.

“Na de sanering ben ik naar de speelwijze gaan kijken en kwam tot de conclusie dat ik het hele middenveld moest veranderen. Er zat geen enkele aanvallende impuls in en dat kan niet voor een club als Tottenham. Bij de beslissingen die ik de laatste twee jaar heb genomen, heb ik altijd rekening proberen te houden met de Spurs-traditie. Onze fans zijn voetbalkenners, generatie na generatie komen ze naar White Hart Lane en zij weten dat aanvallend voetbal met vleugelspitsen bij de club hoort. Niet voor niets zijn spelers als David Ginola en Cliff Jones hier zo populair. Daarom haalden wij de rechtsbuitens Wayne Routledge van Crystal Palace en Aaron Lennon van Leeds United. Het enige probleem is een linkervleugelspits geweest, want behalve Arjen Robben zie ik er nauwelijks.

“Voor dit seizoen zijn we weer in een nieuwe fase beland door de komst van veel goede nieuwe spelers en het vertrek van Carrick. Maar ook in die fase moet je denken aan de kracht van de club. Veel neutrale fans in Engeland vinden dat wij een voorbeeld zijn, omdat we voornamelijk met jonge, Engelse spelers werken. Daar zijn we hier ook heel trots op, maar door de werking van de transfermarkt ben je soms wel verplicht om in het buitenland te kijken. Je betaalt twee keer zoveel voor een Britse speler als voor een buitenlandse speler met dezelfde kwaliteiten.”

In de periode dat hij in Noord-Londen zit, heeft Jol ook gemerkt dat het leven van een coach onder voortdurende hoogspanning staat. Zeker bij Tottenham. “Het verleden heeft uitgewezen dat de gemiddelde looptijd van een trainer hier achttien maanden is, ik zit er al 26 maanden. Soms vergeet je dat wel eens, maar die statistieken komen weer terug als je plotseling twee keer achter elkaar verliest. Het belangrijkste is dat de omgeving kan relativeren, maar dat is toch moeilijk door de hoge verwachtingen. Toen we in het begin van het seizoen op eigen veld met 2-0 van Everton verloren, was ik er ziek van. Maar dan zie ik dat Paul Breitner na afloop van de wedstrijd speciaal op mij staat te wachten en was ik alles even vergeten. Maar dat soort momenten is schaars. Ik heb van jongs af aan een gevoel ontwikkeld dat er later in je leven genoeg ruimte is voor ontspanning. Maar dan ben je dertig, veertig, en vraag je je af wanneer dat moment komt. Is de druk een verslaving ? Misschien wel, maar als je stopt, weet je pas hoe zwaar het is. Iedere coach die zegt dat hij geniet tijdens een wedstrijd, liegt. Ja, als het goed gaat, is het leuk, maar bij een normale club verlies je net zo vaak als je wint.”

Shocktoestand

Niettemin geniet Jol van de periode dat hij in Engeland werkt. “Je krijgt ook nieuwe inzichten. Ik heb hier het Engelse 4-4-2-systeem leren waarderen. Ongeveer 75 procent van de goals die wij maken, staat op naam van spitsen. Dan denk ik : is het het wel waard om met een links- en rechtsbuiten en één centrale aanvaller te voetballen ? Dan moeten de vleugelspitsen dus twaalf, dertien keer per seizoen scoren. Dat zie ik een flankspeler niet doen.

“Toen ik Slavia Praag aan het scouten was, zag ik opeens wéér een nieuwe voetbalcultuur. Dat vind ik leuk om te constateren, omdat je jezelf daardoor blijft ontwikkelen. Het ultieme beeld voor mij is een team dat perfect voetbal speelt en ongelooflijk gemotiveerd is. Lijkt me fantastisch. Dan kan ik lekker gaan zitten genieten langs de kant. Maar dat is een utopie.”

STEPHAN WAGEMAN

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content