Op vraag van het ministerie van Sport lichtte de Vrije Universiteit Brussel (VUB) de vijf Vlaamse topsportscholen door (Brugge, Gent, Wilrijk, Leuven en Genk), maar voetbal werd niet in het onderzoek opgenomen. “Dat komt omdat het dateert van voor de erkenning van de Voetbalfederatie Vlaanderen (VFV) als Vlaamse topsportfederatie”, zegt Bob Browaeys, sporttechnisch coördinator van de op 1 juli 2009 opgerichte VFV en verantwoordelijke voor de optie voetbal in de topsportscholen. “De beleidsaanbevelingen voor ons zijn gebaseerd op bilaterale gesprekken die we met Bloso voerden.”
Een opmerkelijke aanbeveling van Bloso is om de toptalenten in de derde graad van de topsportscholen (U17 en U18) te centraliseren op één locatie, te integreren in de werking van de nationale ploegen en die te laten voetballen in de lagere reeksen: de U17 in vierde en de U18 in derde klasse. De VFV kreeg de opdracht om daarover met de clubs te onderhandelen. “Wij delen die visie, want door de besten samen te zetten, creëer je de krachtigste leeromgeving”, zegt Browaeys. “Het is het ideale model, maar is het haalbaar? We zouden de nationale U17 en U18 kunnen samenbrengen in de bestaande topsportschool van Tubeke, zodra het internaat van het nationaal voetbalcentrum daar is afgewerkt. Maar dan moet het ministerie van Onderwijs toestaan dat er voor de Nederlandstaligen ook in Halle topsportonderwijs wordt aangeboden.”
Maar willen de ligaclubs dat? En willen de derde- en de vierdeklassers dat? Tenslotte houden zij al jaren tegen dat de beloften van de ligaclubs in derde kunnen spelen. “Dat kan alleen maar omdat wij de clubs te veel macht geven”, zegt Browaeys. “Er is een andere besluitvorming nodig. Alles wat met het technische aspect te maken heeft, zou uit het bondsreglement gehaald moeten worden. Wij willen bijvoorbeeld met de jeugd langer op een kleiner veld blijven spelen, maar ook dat houden de clubs tegen. Nochtans: met tienjarigen op een groot veld spelen, is hetzelfde als met volwassenen op een veld van 200 meter bij 130 spelen. Dat is een vliegveld! Dat vragen wij dus van onze kinderen. In Spanje spelen ze tot 14 jaar wedstrijden op een kleinere ruimte.”
Bloso, de sportadministratie van de Vlaamse overheid, subsidieert de topsportfederaties en wil waar voor zijn geld. Browaeys waarschuwt voor simplistische conclusies over de effectiviteit van de topsportscholen. “We moeten het hele klimaat bekijken”, zegt hij. “Er zijn zó veel invloeden. Wij vervullen een hulpfunctie en proberen een voorbeeld te zijn voor de clubs. Bloso vraagt ons onder meer om in de derde graad de top van de piramide beter af te lijnen, maar in voetbal moet je daarmee heel voorzichtig zijn, want zo kun je veel talent weggooien. Daarom begonnen wij als eerste in Europa met nationale ploegen voor fysiek laatrijpe spelers: de futures: U15F, U16F, U17F. Clubs zijn doorgaans vooral geïnteresseerd in vroegrijpe spelers. Anderlecht en AA Gent moesten Dries Mertens destijds niet meer, maar ondertussen is hij wel 9 miljoen euro waard. Selecteren wij hem op basis van onze selectietesten niet als een supertalent, dan speelt hij nu misschien zaalvoetbal. Hoe clubs omgaan met jongens tussen 18 en 21 jaar, in de zogenaamde postformatiefase, daar hebben wij geen vat op. Hoeveel buitenlanders werden er alweer niet aangeworven?”
Overigens zit het aan de basis al grondig fout, merkt Browaeys op: “De overheid verwacht dat wij topsporters afleveren, maar is zelf mee verantwoordelijk voor de bewegingsarmoede bij onze jeugd. Hoeveel uren LO zijn er per week in het basisonderwijs voorzien? Twee? Dat is dramatisch. Onlangs zag ik een reportage over Nieuw-Zeeland: daar krijgen ze dágelijks twee uur sport op school! Ik ben ervan overtuigd dat wij met één uur per dag al meer medailles zouden behalen, zelfs zonder topsportscholen!”
DOOR CHRISTIAN VANDENABEELE
“We geven de clubs te veel macht. Er is een andere besluitvorming nodig.” Bob Browaeys
