Zaterdag zwaait bondsvoorzitter Jan Peeters af. Hij laat een KBVB in diepe bestuurlijke chaos en geplaagd door ’s lands grootste corruptieschandaal ooit achter. Wie waagt zich aan de erfenis ?
J an Peeters (72) heeft een waardig slotakkoord geplaatst achter vijf jaar voorzitterschap van de KBVB. Peeters, ooit een rechtvaardige rechter, verkoos vorige donderdag het pluche van een Duitse WK-fauteuil boven de getuigenbank van de controlecommissie. Die probeert het grootste corruptieschandaal uit de geschiedenis van het Belgische voetbal op te lossen. Nu bekend is dat de KBVB al langer dan hij steeds heeft voorgelogen, op de hoogte was van de strapatsen van sjoemelchinees Zheyun Ye, moest ook de demissionaire bondsvoorzitter zich komen verantwoorden. Hij stuurde zijn kat. Eerder weigerde ook Herman Wijnants, vooraanstaand lid van het uitvoerend comité, zijn medewerking. Zelden, zo valt in de wandelgangen te horen, is het Belgische voetbal door de eigen bewindslui meer te schande gemaakt dan nu.
Peeters was al met pensioen toen hij, bij gebrek aan een geschikte kandidaat, in juli 2001 bondsvoorzitter werd. “Ik ben geen man met een visie”, sprak hij toen, en het was niet als grap bedoeld. Op ronkende verklaringen of grootspraak is hij evenmin ooit betrapt. Peeters was een aardige man en dat alleen al maakte hem sympathieker dan zijn voorganger, de Brugse dokter Michel D’Hooghe. Iemand die op zondagochtend graag een pintje dronk in zijn kleine stamcafé in Mariakerke, het rustige dorp aan de Schelde waar hij woont. “Tussen wat gepensioneerden en de gewone werkman”, placht hij dan te zeggen.
Veel troeven voor de topfunctie kon de Klein-Brabander niet voorleggen. Peeters echter gold als een man van de dialoog en daar was op dat moment grote behoefte aan. Zijn aanstelling als secretaris-generaal van de KBVB, toen Alain Courtois in 1997 naar de Stichting Euro 2000 werd gedetacheerd, was al in brede voetbalkringen als een verademing ervaren. Toen hij na het in België en Nederland georganiseerde EK D’Hooghe opvolgde als voorzitter, kon hij dan ook rekenen op een aanzienlijke portie krediet.
Dat de aanvankelijk naar de KBVB teruggekeerde Courtois kort voordien tijdens het gala van de Profvoetballer van het Jaar grootse projecten in het vooruitzicht had gesteld, in bewoordingen die de indruk wekten dat er tijdens zijn afwezigheid aan de Houba de Strooperlaan te lang was geslapen, vond Peeters niet prettig. Omdat het verwachtingen creëerde die hij moest invullen, maar vooral ook omdat hij het niet loyaal vond ten aanzien van D’Hooghe, met wie hij drie jaar lang in Brussel een fijne tandem had gevormd. D’Hooghe is ook nadien in de coulissen steeds zijn souffleur gebleven.
Nelson Mandela
Bondsleiders worden ingehuurd om moeilijke keuzes te maken. Als het meezit, tonen ze leiderschap en nemen ze beslissingen die getuigen van politieke moed. Het zit de KBVB al lang niet mee. Na veertien jaar voorzitterschap zadelde D’Hooghe zijn vriend op met een hopeloos verouderd bondsapparaat. Peeters besefte dat vóór alles de manier waarop in de KBVB beslissingen (niet) werden genomen, eenvoudiger moest. Die voorzichtig verwoorde ambitie maakte hij nadien nooit waar.
Peeters had nochtans één groot voordeel : zijn leeftijd. Hij was 67 toen hij voorzitter werd. Te oud al om, zoals D’Hooghe en Roger Vanden Stock, nog een internationale carrière als bobo in Zwitserland na te jagen. Als tussenpaus had hij de geschiedenis kunnen ingaan als de hervormer die de KBVB nodig heeft. In plaats daarvan raakte hij verrukt door de wereldse geneugten van zijn functie. Hoogtepunt uit zijn voorzittersbestaan was zijn ontmoeting met Nelson Mandela. De winst voor het Belgische voetbal is ver te zoeken, maar Zuid-Afrika leverde het de organisatie van het WK 2010 op. Peeters leidde de FIFA-commissie die het WK aan het eerste Afrikaanse land ooit moest toewijzen. Op zijn vele reizen zag hij mooie stukken van het zwarte continent. Doordat zijn secretaris-generaal Jean-Paul Houben in dezelfde periode met zware gezondheidsproblemen te maken kreeg en maandenlang uit roulatie was, bleef de KBVB vaak onbestuurd achter. Ook Peeters zelf begon nadien met de gezondheid te sukkelen.
Eén keer toch in de voorbije vijf jaar maakte de opstappende bondsvoorzitter een onvergetelijke indruk. In de Panoramareportage over de gokmaffia stak hij samen met bondsprocureur René Verstringhe op grootse wijze Statler en Waldorf, het komische duo uit het balkon in The Muppet Show, naar de kroon. Kort nadien bracht Peeters Verstringhe nog meer in verlegenheid door zonder intern overleg noch reglementaire grondslag Patrick Deman het statuut van spijtoptant te verlenen. Voor de voortgang in het dossier was dat geen gelukkige ingeving.
Talloos waren de dwalingen tijdens Peeters’ ambtstermijn. De warboel omtrent de eindronde in de tweede klasse dit seizoen was symptomatisch. De conclusie van het BAS (Belgisch Arbitragecomité van de Sport) was ten slotte dat niet Geel, noch Waasland, maar KV Kortrijk de play-offs had moeten spelen. Peeters, een gewezen magistraat en dus iemand die kan leven met recht, hekelde de rechtsgang waar zijn clubs voortdurend toe overgingen, maar over de blunders van de bondsadvocaten repte hij niet. Toch vocht de KBVB de uitspraak van het BAS niet aan. Hij betaalde Kortrijk een schadevergoeding, wat moeilijk anders dan als een schuldbekentenis kan worden gezien. Zelfs in zijn core business – op faire en ordentelijke wijze een voetbalkampioenschap organiseren – had de bond, en dat niet voor het eerst (zie de soap in de derde en vierde klasse van twee jaar geleden), jammerlijk gefaald.
Jean-Luc Dehaene
Ook over zijn opvolging zaaide Peeters verwarring. Nu eens heette Roger Vanden Stock de ideale bondsvoorzitter te zijn, dan weer Michel Preud’homme. Wellicht wordt het geen van beiden. De laatste berichten in het weekend waren dat Vanden Stock afzag van zijn kandidatuur. Hem op andere gedachten brengen is niet meer aan de orde. Daardoor blijft Guy Lambeets, ex-voorzitter van Sint-Truiden, als enige officiële kandidaat over. Mogelijk komt daar ook nog François De Keersmaecker, net als Lambeets een jurist, bij.
Beide figuren echter zijn onbespreekbaar voor de profclubs. Lambeets sloot zich enkele jaren geleden aan bij een Franstalige club om zijn zitje in het uitvoerend comité veilig te stellen. Daar verzette hij zich onlangs als enige scherp tegen de aanstelling van René Vandereycken als bondscoach. Wellicht niet toevallig had zijn schoonzoon, Marc Wilmots, wekenlang Preud’homme de oren van het hoofd gebeld. Met Lambeets als voorzitter ontstaat een voor Vandereycken en de Rode Duivels allerminst comfortabele werksituatie.
Toch zou de Franstalige Limburger de steun krijgen van Michel D’Hooghe, wegens geen sterk figuur, waardoor de erevoorzitter van de KBVB zijn invloed achter de schermen zou kunnen blijven laten gelden. Reden waarom hij ook het zwaargewicht Jean-Luc Dehaene niet graag zou zien komen. Vanuit Duitsland benadrukte D’Hooghe zondag dat hij geen stemrecht heeft, dus niet op de verkiezing kan wegen. Hij zegt positief tegenover Lambeets te staan, maar betreurt vooral het afhaken van Vanden Stock. En Dehaene zou hem meermaals hebben toevertrouwd dat voetbal een hobby moet blijven. Daar past geen beleidsfunctie bij. Volgens andere berichten echter werd de voormalige eerste minister zeer onlangs nog telefonisch gepolst en zegde hij alvast niet neen. Zelfs bij Standard zou men de ook in Wallonië populaire ex-premier zien zitten. Michel Preud’homme zou dan rustig in Dehaenes schaduw kunnen rijpen.
Wat er ook van zij : door de grote onduidelijkheid sluiten sommigen, onder wie ook D’Hooghe, niet uit dat zaterdag wordt beslist om de voorzittersbenoeming uit te stellen tot oktober (maand van de voor Dehaene belangrijke gemeenteraadsverkiezingen) en tot dan een voorzitter ad interim de lopende zaken te laten afhandelen. Voor die eer heeft Jan Peeters bedankt.
JAN HAUSPIE
