Reizend door China, in het zog van de nationale belofteploeg, vallen er altijd wel pittige weetjes en anekdotes te sprokkelen.

Toestroom van vrijwilligers

Een van de zaken die tijdens de Spelen het meest opvallen, is de sterk zichtbare aanwezigheid van 350.000 in een blauw T-shirt gehulde vrijwilligers, die in alle olympische steden alomtegenwoordig zijn, dus ook in Shenyang. De vraag om vrijwilliger te mogen zijn, was zo groot dat er selectieproeven nodig waren om uit de vele kandidaten de uitverkorenen aan te duiden. Meestal gaat het om jonge universiteitsstudenten. Om het de journalisten, atleten en toeristen gemakkelijker te maken, hebben ze voor zichzelf allemaal een Amerikaanse naam gekozen. Jammer genoeg betekent dit niet dat ze ook allemaal vloeiend Engels spreken. Voor sommigen is de taal van Shakespeare duidelijk te hoog gegrepen. De vrijwilligers in Shenyang kregen voor de start van het voetbaltoernooi wel bepaalde informatie over voetbal en over de deelnemende landen, waaronder dus ook België.

Het leven is grondig veranderd

De Olympische Spelen hebben het dagelijks leven van de Chinezen grondig veranderd, onder meer door de veelvuldige controles uit veiligheidsoverwegingen. “Vroeger had niemand hier een identiteitskaart bij”, zegt een Chinese journalist. “Dat was echt niet de gewoonte. Nu is elke inwoner van Peking daartoe verplicht, want hij krijgt gemiddeld drie identiteitscontroles per dag. Om een goede indruk te laten op de buitenlanders, of om uitspattingen bij de westerse bezoekers te voorkomen, zijn in Shenyang alle discotheken gesloten. Andere gelegenheden moeten al sinds drie maanden de deuren sluiten om 2 uur en ze mogen vanaf 23.30 uur geen drank meer serveren. “Shenyang zal tijdens de Spelen een doodse stad zijn,” zegt een Fransman die er woont, “terwijl het hier anders nochtans behoorlijk swingt.”

Niet alleen in de olympische steden verloopt het leven anders dan normaal, ook op het platteland. In de week voor de start hebben tienduizenden Chinezen verlof genomen om naar Peking af te zakken en er het olympische stadion, het befaamde ‘vogelnest’, te gaan bewonderen. “Alle Chinezen zijn bijzonder trots op het gebeuren en leven geweldig mee”, bevestigt Luc Poppe, een Belg die voor Alcatel werkt en al 20 jaar in China woont.

Ronaldinhogekte

Tijdens de persoonlijke persconferentie van de Braziliaanse superster Ronaldinho wilde de helft van de zaal met journalisten en vrijwilligers – net zoals het geval was bij de persbijeenkomst met het Amerikaanse dreamteam in het basketbal – foto’s nemen van de nieuwe rekruut van AC Milan. Hetzelfde gebeurde twee dagen later toen de Braziliaanse mannenploeg in het stadion opdook waar het Braziliaanse vrouwenelftal zijn wedstrijd tegen Duitsland afwerkte. Heel het stadion stond recht in de hoop een glimp te kunnen opvangen van de Braziliaanse nummer tien. Er moest inderhaast een menselijk cordon worden opgetrokken om hem de nodige bescherming te bieden.

Enkele tientallen meter verder volgden de leden van de Belgische ploeg in alle rust eveneens het duel tussen de Duitse en Braziliaanse dames. “Als Ronaldinho hier ergens opduikt, zijn we helemaal op ons gemak”, liet de Belgische bondscoach Jean-François de Sart zich ontvallen. Het klopt dat de aanwezigheid van de Braziliaanse superster vaak aanleiding geeft tot grappige taferelen. Aangezien alle teams in hetzelfde hotel logeren, perste het hele Nigeriaanse vrouwenteam er vanuit de lobby van het hotel een enorme spurt uit om toch maar samen met Ronaldinho in de lift te kunnen staan. Toen hen dat gelukt was, vroeg de Braziliaan vriendelijk om hem alleen te laten. Met zoveel dames rond hem heen leed hij aan claustrofobie, zo heette het … De Belgische spelers kunnen Ronaldinho normaal enkel in het restaurant tegenkomen, maar de kans daartoe is niet zo groot want elk land beschikt over zijn eigen verdieping en sommigen blijven gewoon daar om te eten.

De Sart, grote ster in China

De lokale krant, Shenyang Evening News, wijdde vijftien bladzijden aan wat de Spelen in de stad allemaal teweegbrachten. Op pagina 9 zagen we een grote foto van Jean-François de Sart, naast een van de Braziliaanse bondscoach Dunga. Maar wat er precies bij stond en wat de Chinese krant over Bilishi (België in het Chinees) precies te vertellen had, kunnen we u niet zeggen, want de tekst was enkel in Chinese karakters afgedrukt. Ondertussen voelt de Luikenaar zich hier prima in zijn sas. Het lokale publiek draagt hem kennelijk op handen en lacht hem altijd vriendelijk toe, terwijl vrouwelijke Chinese tieners hem graag vragen of ze met hem op de foto kunnen. “Geen probleem voor mij”, zegt hij daarover. “Ik ga graag op hun vragen in. Ik vind het plezant dat de Chinezen zo sympathiek zijn.”

4 is een ongeluksgetal

In China is 4 een ongeluksgetal. In het pershotel in Shenyang zijn geen kamers te vinden met een 4 in het kamernummer. Het gaat aan de even kant bijvoorbeeld van 612 naar 616. Thomas Vermaelen, de nummer 4 van de Belgische ploeg, was er niet bepaald van onder de indruk. “Toen we geland zijn, heb ik begrepen dat men het hier als een ongeluksgetal beschouwt, maar daar trek ik me absoluut niets van aan. Dat is puur bijgeloof.”

De Roover in het Chinees

De Belgische rechtsachter Sepp De Roover is van de duizenden sporters die in Peking zijn, ongetwijfeld een van de weinigen die wat Chinees spreken. Enkele jaren geleden kwam hij bij toeval in contact met de taal en hij vond ze zo fascinerend dat hij besloot ze te gaan studeren. Als de lokale meisjes met iemand op de foto willen en dan merken dat een van de voetballers hun taal spreekt, vinden ze hem natuurlijk veruit de populairste. “Ik probeer elk jaar een taal te leren”, zegt de bij Groningen voetballende verdediger. “Na een reis naar Hongkong wilde ik absoluut de beginselen van het Chinees onder de knie krijgen. De avondlessen duren drie jaar, maar na één jaar ben ik ermee gestopt. Echt goed kan ik het dus niet en een volledige conversatie voeren is voor mij te hoog gegrepen, maar dat belet niet dat ik hier en daar toch enkele woorden goed versta en dat ik ook wel iets kan zeggen. Chinees schrijven is echt heel erg moeilijk, want die karakters lijken ongelooflijk op elkaar, hoewel ze toch erg verschillend zijn. Aan de receptie van het hotel heb ik heel traag wat kunnen zeggen, maar in de wedstrijd tegen China kon ik mijn teamgenoten niet helpen met het vertalen van wat de tegenstanders riepen. Daarvoor spraken ze iets te snel.”

Fellaini zwijgt

Het is niet zijn gewoonte, maar Marouane Fellaini speelde gedurende de hele duur van zijn verblijf kat en muis met de journalisten. Hij kwam niet naar de persafspraken en vluchtte steeds weg. Na zijn uitsluiting tegen Brazilië sprong hij tot ontzetting van de Chinese veiligheidsjongens zelfs over een dranghek om naar de bus te gaan. Nadat Standard had aangekondigd dat hij meteen na de eerste wedstrijd naar huis zou terugkeren, gaf hij geen enkele keer uitleg. Sinds het vertrek uit Tubeke kwam er eigenlijk enkel “ja” en “neen” uit zijn mond. Volgens persattaché Nicolas Cornu was dat alvast niet omdat hij niet zou mogen spreken hebben van Standard. Zo zou hij wel bereid zijn geweest met de pers te praten na de laatste oefenwedstrijd in Seoel, maar die match werd maar door twee Belgische journalisten bijgewoond.

Fellaini’s houding riep in ieder geval vragen op, ook bij de staf van de olympische ploeg, maar die kon er niets aan veranderen, want noch bij de olympische ploeg – die onder de hoede van het BOIC valt – noch bij de beloften is er een boetesysteem voorzien voor dergelijke gevallen van weerbarstig gedrag. “Maar dat zal veranderen”, zegt Cornu. “Vanaf volgend seizoen zal elke belofte in dit verband een contract moeten ondertekenen, zoals ook de spelers van de A-ploeg moeten doen. In dat contract zal gestipuleerd zijn welke premies de spelers krijgen en welke boetes ze moeten betalen als ze de regels niet respecteren.”

Het stadion van Shenyang

In deze parel van moderne architectuur, die plaats biedt aan 60.000 toeschouwers en speciaal voor de Spelen werd gebouwd, spelen normaal geen Chinese ploegen, want de lokale voetbalploeg treedt aan in de tweede klasse. Dat toch werd beslist om precies hier een nieuwe voetbaltempel op te trekken heeft wellicht met bijgeloof te maken, want het was in deze stad dat de nationale ploeg het ticket afdwong om mee te doen aan het WK van 2002. De meest spraakmakende ploeg uit de regio is overigens Dalian Shide, dat zich de afgelopen tien seizoenen zeven keer tot landskampioen kroonde en in de kuststad Dalian speelt, op drie uur rijden van Shenyang.

Het stadion mag dan misschien een pareltje zijn, de grasmat is dat volgens de spelers veel minder. “Het slechtste veld waarop ik ooit speelde”, laat Faris Haroun er geen twijfel over bestaan. “Het gras is veel te hoog en veel minder goed onderhouden dan de oefenvelden. Het is hierop echt moeilijk combineren. Vandaar dat we vaak de lange bal hanteren.”

Fatalisme en patriottisme

Na de Belgische nederlaag tegen Brazilië kwamen Chinezen zich bij Belgische journalisten voortdurend excuseren voor de slechte arbitrage, eraan toevoegend dat België beter had verdiend. Enkele uren nadien waren ze massaal aanwezig om hun nationale team aan te moedigen in de wedstrijd tegen Nieuw-Zeeland, die uiteindelijk op 1-1 eindigde. Voor de velen die de wedstrijd in het stadion zelf niet konden bijwonen, waren de taxi’s een goede bron van informatie, hetzij via de op volle geluidssterkte staande autoradio, hetzij via een ledschermpje op de achterruit, waarop iedereen de tussenstand kon volgen. Toen China op achterstand kwam, bleek uit de reacties van veel Chinezen dat ze nogal fatalistisch dachten dat het verkeerd zou aflopen, maar toen het thuisland de gelijkmaker scoorde, brak opnieuw een heel sterk gevoel van chauvinisme en patriottisme los.

Kleine Belgische delegatie

Slechts een klein aantal Belgen woonde de wedstrijd tegen Brazilië bij: we zagen onder meer de vriendin van Maarten Martens en de vaders van Vincent Kompany en Faris Haroun. Voorts ook delegatieleider Philippe Rogge, Eddy Merckx en André Stein, de voorzitter van de Franstalige tennisbond. Waals minister van sport Michel Daerden had ook Luciano D’Onofrio, de vicevoorzitter van Standard uitgenodigd. Die recupereerde vrijdag al Fellaini, woonde vervolgens de openingsceremonie bij en keerde dan zaterdag naar België terug.

Kompany en het TAS

Elke dag hielden de journalisten Vincent Kompany op de hoogte van hoe het stond met de klachten van Lionel Messi, Rafinha en Diego bij het sporttribunaal TAS. “Hebben ze nu beslist dat de clubs niet verplicht zijn om de spelers vrij te geven? Goed om te weten, maar eigenlijk telt dat voor mij niet want Hamburg en de voetbalbond hebben een akkoord bereikt. Het heeft totaal geen zin om me te vragen wanneer ik naar Hamburg terugkeer of hoelang ik hier nog blijf, want ik weet het antwoord niet. Ik zou graag blijven zolang België in competitie blijft, maar Hamburg heeft de sleutel in handen. Er kan misschien nog onderhandeld worden, maar ik moet rekening houden met de belangen van de club en natuurlijk ook met onvoorziene gebeurtenissen zoals mogelijke blessures.” Ondertussen besliste de trainer van Hamburg, Martin Jol, dat Kompany dringend nodig is bij zijn club. Maar maandag besliste Kompany zelf op de Spelen te blijven.

Foto’s en de video’s

Sébastien Pocognoli is in China vooral onder de indruk van de gigantische hoeveelheid fototoestellen. “Ik neem zelf ook wat foto’s van wat me opvalt, maar die Chinezen fotograferen werkelijk alles.” Ondertussen neemt Moussa Dembélé video’s op, maar dat is voor hem niet ongewoon. “Ik doe dat ook in Nederland met dingen die ik grappig vind, en ik probeer altijd de reactie van mijn kamergenoot Maarten Martens vast te leggen als ik hem een poets bak.”

Madame Soleil Mathijssen

Nadat Jacky Mathijssen verklaarde dat “België, en meer bepaald de olympische ploeg, een slechte reputatie heeft”, gaf De Sart hem dadelijk lik op stuk: “Hij is meer begaan met onze ploeg dan met de zijne. Hij zit op 18.000 kilometer van hier en hij weet alles. Daarvoor moet je helderziende zijn … Maar terwijl ik de spelers de donderdagnamiddag en de vrijdagvoormiddag voor ons vertrek nog vrij had gegeven zodat ze hun familie nog eens konden zien, verplichtte hij Laurent Ciman en Jeroen Simaeys wel om met Brugge te komen trainen, zonder zelfs de beleefdheid te hebben om ons daarvan te verwittigen, en dat terwijl wij voor hen verantwoordelijk waren.” S

door stéphane vande velde – beelden: belga

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content