Beperkt aantal spelers, geen internationale ervaring en verwend door tonnen roebels. En toch droomt bondscoach Fabio Capello van de kwartfinale. Daarvoor zet Rusland zondag het best België opzij…
Eigenlijk is het onvoorstelbaar. Rusland heeft iets meer dan 142 miljoen inwoners, terwijl ik als bondscoach uit hoop en al 64 voetballers kan kiezen”, sakkerde Fabio Capello (67) onlangs tijdens het praatprogramma van Sofie Sjevardnadze, de kleindochter van ex-Sovjetminster van Buitenlandse Zaken Eduard, op Russia Today. Het was een van de zeldzame interviews van de Italiaanse trainer, die na een wisselvallig parcours met de Engelse nationale ploeg op 26 juli 2012 als opvolger van Dick Advocaat aangesteld werd.
Capello, in het verleden succesvol bij onder andere AC Milan, Real Madrid en AS Roma, schrikt er sinds zijn aanstelling niet voor terug om de problemen te benoemen. “Er moet dringend iets veranderen. Clubs uit de Premjer-Liga mogen zeven (7!) niet-Russen opstellen, van alle spelers uit de hoogste klasse komt amper 33 procent in aanmerking voor een nationale selectie. In de Italiaanse Serie A, bijvoorbeeld, is dat 66 procent, precies het dubbele. Bepaalde clubs doen zelfs geen moeite meer om jongeren op te leiden, wat voor de nationale ploeg desastreus is. Er is een enorm potentieel en we kúnnen meer spelers opleiden, maar ik mis de wil om het daadwerkelijk te doen.
“Een beperkt aantal maatregelen kan een enorme impact op het totale Russische voetbal hebben. Mocht de Premjer-Liga van zestien tot achttien ploegen uitgebreid worden, dan zouden meer jongens van hier een kans op het hoogste niveau krijgen. En: waarom zouden we geen buitenlandse voetballers, die hier al een paar jaar spelen, naturaliseren, zodat ze ook voor de nationale ploeg in aanmerking komen? Verschillende landen in Europa hebben dat in het recente verleden wel gedaan. Waarom heeft Rusland die strategie niet aangewend?”
Semenov of Semenov?
En toch: Don Fabio, een wereldburger die van moderne kunst houdt, heeft nog geen minuut spijt van zijn verhuizing naar Moskou. “Een nieuw land, een nieuwe levensstijl. Mijn vrouw (Laura Ghisi, nvdr) heeft zich verdiept in de geschiedenis van het land en als we samen op restaurant gaan, dan bestellen we bijna altijd borsjtsj (een dikke soep van rode bieten en zure room, nvdr), een ontdekking. We hebben ons vlot aangepast, al heb ik nog altijd moeite met de manier waarop ze hier samen drinken. Een toost, een slok alcohol, nog een toost, weer een slok… ”
“Ook de taal is een probleem. Het is niet vanzelfsprekend om samen te werken met mensen die je niet begrijpen, want soms moet je een zekere emotie in de coaching leggen of de gevoelige snaar proberen te raken. Ik ben er niet zeker van dat onze tolk daar altijd in slaagt, want in een vertaling gaan altijd bepaalde nuances verloren.”
En: ook de namen van de spelers leiden soms tot misverstanden. Zoals in februari, toen Capello in de aanloop naar het kwalificatieduel tegen Armenië de verkeerde speler selecteerde. De 67-jarige coach wilde de 25-jarige Andrej Semenov van Terek Grozny oproepen, maar door een ‘misverstand’ belandde de uitnodiging bij Andrej Semenov van Lokomotiv Moskou, een 21-jarige verdediger van de… reserven, waarna de verbaasde jongeman zelf een bericht op de clubwebsite liet plaatsen. Pijnlijk voor ‘de nieuwe Semenov’, zoals hij meteen op de verschillende nieuwssites genoemd werd.
Maar ook in Rusland worden akkefietjes, wanneer de sportieve resultaten volgen, met de mantel der liefde bedenkt. Zeker toen de nationale ploeg, in een groep met onder andere Portugal, eerste werd en zich voor het eerst sinds 2002 nog eens voor een WK-eindronde kon kwalificeren. Capello in The Moscow Times: “Na een teleurstellend Euro 2012, waarin Rusland in de poules uitgeschakeld werd, was er veel kritiek op de spelers. Toen ik tegen vrienden zei dat ik er bondscoach kon worden, verklaarden ze mij voor gek, maar mijn gevoel zei dat ik dit moest doen. De grootste uitdaging was opnieuw een groepsgevoel en een winnaarsmentaliteit te creëren. Ik moest in de hoofden van de spelers proberen te kruipen en dat is gelukt.”
Capello had nochtans de statistieken tegen, want sinds het uiteenvallen van de machtige Sovjet-Unie (1991) kon de Russische nationale ploeg zich alleen in 1994 en 2002 voor een WK-eindronde plaatsen, waarin het niet meer dan een bijrolletje speelde. Vier nederlagen, een zege tegen Kameroen (6-1, 1994) en Tunesië (2-0, 2002). “Wat ben ik met het verleden? Trofeeën en titels zijn misschien belangrijk voor de supporters, de geschiedenis of de voetbalbond. Mooie herinneringen, meer niet. Als trainer moet ik vooruitkijken. Ik vind de toekomst véél interessanter.”
Levensgenieters
Opvallend in de selectie van Fabio Capello: de 23 internationals voetballen allemaal in de Premjer-Liga. “Russische voetballers aarden niet in het buitenland”, zegt Stijn Vandenbroucke, de Lauwenaar die in het verleden als bewegingstherapeut bij Anzji Machatsjkala en Dinamo Moskou werkte. “Joeri Zjirkov speelde twee seizoenen bij Chelsea (2009-2011, nvdr), maar vond Londen verschrikkelijk. Een schitterende kerel die behoorlijk Engels spreekt – totaal niet wereldvreemd – maar het verschil zit hem in de kleine dingen. Ze eten anders, ze houden van hun sisha (waterpijp met gearomatiseerde tabak, nvdr), vullen hun vrije tijd op een andere manier in…”
Russische voetballers willen ook van het leven genieten. Dat blijkt uit een passage uit Vechtlust, het levensverhaal van Fernando Ricksen, de Nederlandse profvoetballer die tussen 2006 en 2009 bij Zenit Sint-Petersburg speelde.
Ik schoof opgewekt aan bij mijn nieuwe ploeggenoten. Mijn mond viel open van verbazing. Overal waar ik keek, lagen de duurste champagneflessen. De meeste zogoed als leeg, net als de whiskyflessen die ernaast stonden. Die flessen hadden ze allemaal zelf leeg gezopen. Wat een gekken (…) Omdat het visrestaurant langzaam leeg liep, stelde Arsjavin voor een stripclub te bezoeken. Het enige waar ik me zorgen over maakte, was de toestand van mijn ploeggenoten. Jezus, wat waren die lam (…) Ik bleef me verbazen, ook de volgende ochtend op mijn eerste training. Omdat Andrej nog zo dronken was, viel hij gewoon over de bal. En hij niet alleen, maar een hoop spelers. En dat om tien uur ’s ochtends.
James Appel, een Engelsman die sinds 2003 in Moskou woont en het voetbal in Rusland op de voet volgt, ziet gelijkenissen met de situatie van de Engelse voetballers. “Hoeveel zijn er in het buitenland geslaagd? David Beckham bij Real Madrid, David Platt (Bari, Juventus en Sampdoria, nvdr) en Paul Gascoigne, die drie seizoenen bij Lazio voetbalde. Maar voor de rest? Engelse of Russische voetbalexpats zijn over het algemeen niet succesvol. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie wel, want toen moesten de betere spelers op zoek naar een club. Onder anderen Dmitri Radsjenko, Viktor Onopko, Valeri Karpin en Aleksandr Mostovoi speelden in de jaren negentig een tijdje in Spanje, maar de generatie die na hen naar het buitenland vertrok – Andrej Arsjavin (Arsenal), Roman Pavljoetsjenko (Tottenham), Zjirkovof Dinijar Biljaletdinov (Everton) – ging al heel snel terug in Rusand voetballen. Het heeft vooral met motivatie te maken.”
En, getuigt journalist Artur Petrosijan van Sport-Express: “De massale toevloed van buitenlanders is alleen maar te verklaren door de bedragen die hier te verdienen zijn. En dat geldt net zo goed voor de Russische voetballers. Waarom zouden ze in een ander land spelen?” Geld in overvloed, zoals ook Ricksen mocht ervaren.
Ik had geld nodig om op mijn rekening bij City Bank over te maken. ‘Geen probleem, kom morgen naar ons kantoor in de stad. Daar is onze kluis.’ Het ging om een gedeelte van mijn salaris. Opgewekt reed ik er de volgende dag heen. Bij binnenkomst kreeg ik direct een merkwaardig gevoel in de buik. Ik dacht aanvankelijk dat ze me in de maling namen: er stonden twee plastic tassen klaar. Van die grote tassen die je ook bij de Albert Heijn of in welke supermarkt ook krijgt. Beide tassen waren tot aan de rand gevuld met bankbiljetten. Er zat drieënhalf miljoen roebel in, omgerekend zo’n honderdduizend euro. De man overhandigde mij de tassen alsof het een pak oude kranten betrof.
Het gebrek aan internationale ervaring en de zelfvoldaanheid, vreest James Appel, kan de Russen in Brazilië parten spelen. “Ze verdienen veel geld, ja, en de Premjer-Liga wórdt steeds sterker, maar ik heb niet het gevoel dat de Russische voetballer er behoefte aan heeft om in de sterkste competities ter wereld te spelen. Ze zijn vrij snel tevreden met wat ze hebben en voetballen desnoods liever elke week tegen mindere teams. Op die manier haal je niet alles uit je mogelijkheden en is de kans groot dat je op het hoogste niveau – wat de wereldbeker toch is – door de mand valt.”
Daar is Artur Petrosijan het niet mee eens. “Toen we op Euro 2008 de halve finale bereikten, voetbalde alleen Ivan Sajenko (1. FC Nürnberg, nvdr) niet in de Russische competitie. Vier jaar erna speelden er drie ‘buitenlanders’ mee – Marat Izmajlov (Sporting Lissabon), Arsjavin en Pavel Pogrebnjak (toen Fulham) – maar geraakten we zelfs niet door de eerste ronde. Onmogelijk te voorspellen, maar er is duidelijk meer kwaliteit dan toen. En: tactisch heeft Capello de ploeg naar zijn hand gezet. Ze geven heel weinig kansen weg.”
Geen catenaccio
Een stug team, dat in zijn tien kwalificatiewedstrijden amper vijf tegendoelpunten incasseerde. “Ik heb alle wedstrijden van Euro 2012 opnieuw bekeken en het was vrij snel duidelijk dat de balans tussen offensief en defensief denken zoek was, maar nu behoren we in Europa tot de ploegen die het minste aantal goals incasseerden. Als er ergens een Italiaanse trainer aan het roer staat, dan valt het woord catenaccio altijd. Een cliché, ook omdat het voor de buitenlandse analisten zo lekker klinkt. Als Italiaanse trainers alleen maar afbraakvoetbal zouden spelen, waarom worden we dan overal ter wereld gevraagd? Trapattoni, Zaccheroni, Ancelotti, Mancini, Spalletti, Ranieri, Zenga, Zola… Kijk naar het aantal doelpunten dat we in de kwalificaties scoorden: twintig, evenveel als Portugal. Dat lukt nooit als je negentig minuten voor het eigen doel kruipt”, aldus een geprikkelde trainer op R-Sport.
Capello aarzelde niet om heilige huisjes te slopen en liet onder anderen Andrej Arsjavin (bankzitter bij Zenit) en Pavel Pogrebnjak (Reading, Engelse tweede klasse) thuis. “Respect is het allerbelangrijkste. Ik heb in het verleden met grote voetballers samengewerkt – Baresi, Maldini, Van Basten, Raúl, Hierro, Beckham… – die voor de andere spelers een voorbeeld waren en zich nooit als verwende vedetten gedroegen. Jongens die van zichzelf vinden dat ze een andere behandeling verdienen, laat je beter thuis.”
De nieuwe fonkelende ster, Aleksandr Kokorin, is de tegenpool van Arsjavin. Debuut op zijn zeventiende bij Dinamo Moskou, in juli 2013 voor negentien miljoen euro naar Anzji getransfereerd, maar een maand later opnieuw bij Dinamo, nadat de mecenas van de club uit Dagestan er de stekker uitgetrokken had. “Kokorin heeft het potentieel om een wereldtopper te worden. En: hij heeft wél de ambitie om in het buitenland te voetballen”, zegt Stijn Vandenbroucke, die de ‘valse negen’ vorig seizoen bij Dinamo Moskou begeleidde. Verwoed gebruiker van Twitter en Instagram, gevoel voor humor én goede cijfers in de competitie: 22 wedstrijden, 10 goals, 9 assists. Kompany en co zijn gewaarschuwd.
“We zijn klaar voor het WK. Goede spelers, maar vooral een team. Een plaats in de kwartfinales is onze doelstelling”, hoopte Capello op R-Sport. “België had een goede ploeg toen ik zelf nog voetbalde, daarna lang niets meer. Maar nu hebben de Belgen een schitterende ploeg, een van de beste in Europa. Opletten… In onze groep zijn de Belgen favoriet, zeker, maar dat was Portugal in de kwalificaties ook”, aldus nog Capello, die zijn contract al verlengde tot 2018, wanneer het wereldvoetbalcircus naar ‘zijn’ Rusland verhuist. “Brazilië is de generale repetitie voor binnen vier jaar, wanneer voor Rusland het échte toernooi op het programma staat.” Een afscheid in schoonheid. “Het was mijn laatste contract dat ik ooit getekend heb. Ik neem een voorbeeld aan Alex Ferguson. Hij was 72 toen hij stopte, ik zal er 71 zijn. Een jaartje vroeger met pensioen.” (lacht)
DOOR CHRIS TETAERT – BEELDEN BELGAIMAGE
“De Belgen hebben een schitterende ploeg, een van de beste in Europa.” Fabio Capello
