Wordt er in Brugge nog iets anders gedaan dan gevoetbald ? Er is er zelfs een sport uitgevonden ! Deel 2 in een reeks zomerse standswandelingen, maar toch vooral in het Jan Breydelstadion.

Brugge, sportstad ? Kunsthistorische stad. Punt. Uitroepteken ! “Daar ben ik het niet mee eens”, lacht Nicole Ottevaere, hoofd van de stedelijke sportdienst, in haar kantoor aan de achterkant van het Jan Breydelstadion. “In het buitenland heeft mij nog nooit iemand gezegd : Brugge ? Ha, de Burg ! Of : Ha, de Biekorf ! Hoogstens een keer : Ha, de Halletoren. Of : Ha, het Minnewater. Maar daarvoor moet het al in de buurt van Frankrijk zijn. Altijd en overal is het : Brugge ? Ha, Clúb Brugge. Zelfs Cércle is er bekender dan de Burg.”

“Voor zaalsporten is er in Brugge geen markt”, zegt Chris Tetaert van het Brugsch Handelsblad, dat na de promotie van Cercle al meteen een tiendelige reeks over de Brugse derby startte, “omdat Club en Cercle alle publiciteit en sponsoring opslorpen. Avanti Brugge in het basket (1ste nationale) en Olva Assebroek in het volleybal (2de nationale) zijn teloorgegaan aan geldgebrek. Nu is er alleen nog provinciaal basket en volley.

“Brugge is een echte voetbalstad, met wel een aantal tradities in andere sporten. In het zwemmen bijvoorbeeld. Brigitte Becue, Stefaan Obreno, Ste-faan Maene, nu weer Brian Ryckeman en Griet Van Hoorne. Geen twee Olympische Spelen of er is een Bruggeling bij. En er is ook triatleet Luc Van Lierde natuurlijk. Komen in het zuiden van de provincie de toppers uit het judo, hier komen ze vooral uit de watersporten. Van de drie roeiclubs in West-Vlaanderen zijn er twee in Brugge gevestigd. Wat hebben we al niet gehad ? Ann Haesebrouck en Wim Van Belleghem destijds. Els Roggeman. Dirk Croix en Pierre Marie De Loof die zilver haalden in Los Angeles. Tom Symoens. Een damesploeg in Seoel. Nu zijn er Justin Gevaert, Wouter Van der Fraenen en Tim Maeyens, drie kandidaten voor de Olympische Spelen. Onderschat dat niet. Als Tim Maeyens negende roeit op de B-finale van het WK betekent dat dat hij top-12 in de wereld is. Zulke voetballers hebben we bij mijn weten toch niet.

“In het skeeleren is Stijn Vanhove top en in shorttrack – snelschaatsen in het Boudewijnpark – is Wim Dedeyne dat. Er wordt in Brugge ook veel getennist, een beetje het effect van ClijstersHenin. Er wordt getennist op nationáál niveau, maar wat stelt dat voor ? Ik tennis ook nationaal, zie mij hier zitten met mijn buikje ( lacht).”

Er is water in Brugge natuurlijk, niet alleen in de reien. Er zijn drie zwembaden. Een intercommunaal familiebad, een stedelijk wedstrijdbad en een provinciaal olympisch bad aan het Jan Breydelstadion. Er is de Sint-Pieterswaterplas voor allerlei watersportinitiatie, er is het kanaal Brugge-Oostende voor de roeiers, er is de zee in Zeebrugge. Er zijn in Brugge twee kajakverenigingen, een surfclub, een zeil- en jachtclub en twee roeiclubs. Sedert lang al is er de zwemmarathon Damme-Brugge.

De Koninklijke Roeivereniging is gesticht in 1868 en de oudste club van Vlaanderen. Langs de vaart Brugge-Oostende huren ze van de stad een heel mooi botenhuis. “Een typisch Engels botenhuis, uit 1908, iets enigs in Vlaanderen”, zegt Paul Gevaert, voorzitter van de club én van de Vlaamse Roeiliga. “We hopen dat het beschermd wordt. Ons botenpark wordt de gele vloot genoemd en is het prachtigste in Europa. Allemaal topboten. Gemiddeld kopen we er een à twee per jaar. Een skiff kost ons 350.000 oude Belgische frank. Gelukkig hebben we een goeie bar ( lacht) ! Op de eerste verdieping van het botenhuis, mét terras. Schitterend. Iedereen is alle dagen welkom.

“Momenteel dient er zich een nieuwe, schitterende generatie roeiers aan. In koppelriemen, roeien met twee riemen, zijn we de sterkste club van België. We winnen alles wat er te winnen is. Drie van onze toproeiers staan op de olympische lijst. Tim Mayens is een skiffeur. Zwaargewicht. Eind augustus gaat hij met een Gentse of Waalse roeier in dubbel naar het WK in Milaan. Wouter Van der Fraenen en mijn zoon Justin Ge- vaert zijn lichtgewichtroeiers die straks in Milaan in dubbel zullen proberen een selectie voor de Olympische Spelen van volgend jaar in Athene af te dwingen. Mijn zoon heeft zijn laatste jaar universiteit opgesplitst om twee keer per dag 2, 3, 4 uur zelfs te kunnen trainen. Buiten een medaille valt er niets mee te verdienen, maar het is de microbe, hé, meneer.”

Wandelen doe je in Brugge in de kleine historische binnenstad. Sport-infrastructuur is daar niet te vinden. Of toch : één zaal, echt in hartje Brugge, voor boksers en gewichtheffers. “De sporthallen bevinden zich op de rand van de stad”, zegt sportfunctionaris Nicole Ottevaere. “Ik denk dat er op het vlak van infrastructuur niet geklaagd mag worden. We zijn redelijk goed voorzien, met ook nog 44 voetbalvelden. Wie niet in stadsinfrastructuur zit, kreeg van de stad een investeringstoelage. Weet je, hier zijn 292 sportverenigingen. Plus in de zestig ontspanningsverenigingen. Dat zijn de kaarters, de vissers, de duiven- en de vinkensporters. We hebben een beetje van alles. Een zeer actieve turnclub ook, maar dat komt niet zo in de belangstelling, hé.”

Op de lijst van de door de stad Brugge gelauwerde verdienstelijke sporters die we op de sportdienst inkijken, staat ook een wielrenner. Guido Reybrouck, in 1966. Ooit waren er twee velodrooms, nu rest er alleen nog de Velodroomstraat in Sint-Michiels. Waarschijnlijk komt er in het Blosocentrum in Assebroek straks een wielerpiste, “met een opleidingsfunctie”, én de topsportschool voor turnen. Brugge is ook al kandidaat voor het WK wielrennen geweest, maar verloor het van Zolder. Wel start sedert 1996 de Ronde van Vlaanderen op de Markt van Brugge, contract dat werd verlengd tot 2005.

“Dit is echt een Vlaams evenement dat stáát in onze stad, vind ik”, zegt burgemeester Patrick Moenaert. “Ongelooflijk ook hoeveel duizenden mensen dat naar hier brengt. Het is een topevenement. En bovendien : er is geen rivaliteit, er wordt niet gevochten ; geen scheef woord wordt daar gezegd. Dat is juist zo pijnlijk aan het voetbal, hé. Kijk, ik ben een rockliefhebber, ik ga naar concerten waar 60.000 mensen op afkomen, maar daar is er geen één die een ander een vuistslag toedient of zelfs maar een onbeleefde beweging maakt. Dat gebeurt daar niet. Nu, muziek verzacht de zeden, hé ( lacht).

“Dat voetbal op topniveau is enorm belangrijk, maar anderzijds brengt het ook enorm veel zorgen mee. Ons stadion is in de jaren zeventig gebouwd in het midden van een woonwijk, hé. Dat brengt voor ons, beleidsmensen, een aantal bekommernissen mee die door die voetbalfanaten niet altijd gesmaakt worden, maar sorry… wij hebben onze verantwoordelijkheid en die snijdt aan twee kanten. Je moet daar maar eens wonen, hé. Je moet daar maar eens een communiefeest organiseren als je maar een week voordien weet wanneer er gevoetbald zal worden.

“Hooliganisme is mijn dada. We hebben enorme problemen gekend, maar ik vind dat we op dat vlak al heel mooi werk geleverd hebben. Er is bijna geen vandalisme meer. En als het gebeurt, wordt er streng opgetreden. Alleen de wedstrijd tegen Galatasaray is het een drama geweest. Puur racisme ook. Schandalige dingen. Gelukkig hebben we alles kunnen filmen. Op de plaats ( van Sint-Andries, nvdr.) is een wagen met Nederlandse nummerplaat met vier Turken tegengehouden door Club-supporters. Ze hebben de ruiten ingeslagen en die mensen afgetroefd tot ze in bloed stonden. Hun jassen afgenomen, die onder de auto gelegd en in brand gestoken. Ze waren bijna geroosterd. Ik ben er wakker van geworden, de nacht nadat ik die beelden minuut per minuut had bekeken. Verschrikkelijk. Met 200 man vloog men op die wagen… Je vraagt je af hoe het mogelijk is dat die mensen daar nog levend zijn uitgekomen. Een tiental personen is er gearresteerd. Toen de politie ze ontzette, sloegen ze nog naar die mensen. Omdat ze Turk waren. Ik hoop dat dat een seriéus staartje krijgt en dat de straf ook algemeen bekend wordt gemaakt.

“Risicowedstrijden zullen in Brugge nooit meer ’s avonds worden gespeeld, omdat het bewezen is dat de nacht, de duisternis, de risico’s verhoogt en dus ook meer personeel vraagt. Vorig seizoen, met Cercle nog in tweede, bedroegen de veiligheidskosten aan mankracht al 30 miljoen oude Belgische franken. Het mag iéts kosten, maar er zijn grenzen. Wij zijn voor méér verantwoordelijk dan alleen voetbal, hé. Zondag om 15 uur is een goed moment voor een voetbalwedstrijd, maar dat kan dan weer niet omwille van Canal+. Tja. Dan moet het maar om 13 uur. Europese bekerwedstrijden ? Met een beetje geluk in de loting is dat minder risicovol dan Club-Antwerp.

“Ook in het belang van de buurtbewoners streven we naar een vast speeluur. Het is belangrijk voor hun sociaal leven. We moeten zorgen dat de mensen zich goed voelen, want anders krijgen we weer die verzuring. ’t Is allemaal één pot nat, weet je wel. Maar ik herhaal dat er ondertussen bijna geen vandalisme meer is.

“Misschien is het minder spectaculair, maar ik zie ook de duizenden mensen die hier wekelijks kunnen sporten dankzij accommodaties en investeringstoelagen die hen door de stad zijn aangereikt. Dat is ook onze taak. Het is schitterend dat Club Brugge landskampioen is, dat is een zegen voor de naambekendheid en het imago van de stad, maar eigenlijk is het eerste belangrijker. Sport gaat om competitie, maar ook om het groepsgebeuren, om gezondheid en om het zich goed voelen. Zie maar de Grieken destijds. Sport is veel meer dan die vedettecultus.

“Wij geven clubs wel wat werkingstoelagen, voor de postzegels zeg ik altijd, maar het is het enthousiasme dat ze samenhoudt. In de volkssport voor senioren is de trend nu pétanque, pétanquevelden aanleggen. We hebben er zeker al 15 liggen. Het zijn relatief kleine investeringen en het brengt mensen samen. Echt. Dan drinken ze een pastis en doen ze alsof ze in het zuiden van Frankrijk zijn ( lacht). Schitterend.”

Aan de ene kant van het Jan Breydelstadion wikt en weegt Jacques De Nolf zijn woorden. “Ik denk te mogen zeggen”, aldus de woordvoerder van Club Brugge, “dat we een BV zijn. Wij promoten Brugge mee tot in de kleinste hoekjes van Europa. Al jaren brengen en houden wij de stad in de picture. Ik denk dat er velen in hun diepste binnenste moeten toegeven dat Club het beste exportproduct is dat Brugge ooit heeft gehad. Als je ziet dat er destijds 20.000 mensen de plas hebben overgestoken naar Wembley, om Brugge in Engeland uit te dragen, en als je dan ziet hoeveel Engelsen er naar Brugge komen… Toegegeven, ook omwille van het oorlogsverleden, maar toch. Ik denk toch dat je mag concluderen dat Wembley jaren later nog altijd zijn consequenties heeft voor deze stad. Dat is enorm. Toeristisch hebben wij Brugge een grotere bekendheid gegeven dan zonder voetbal mogelijk was geweest.

“Brugge is in de eerste plaats een voetbalstad en daar heeft ook Cercle aan meegeholpen, in de tijd dat er meer evenwicht was tussen de twee clubs. Zie ook het enthousiasme omwille van de twee titels in één seizoen. Voetbal voorop dus. En vergeten we vooral ook niet een evenement als Euro 2000, dat er dankzij onze huidige voorzitter is gekomen.

“Wij hebben natuurlijk ook veel te danken aan de stad, die als eigenaar van het stadion het kader creëert waarin wij kunnen functioneren, kunnen winnen en verliezen. Daarmee begint het allemaal. Van groot belang is ook de goeie samenwerking met wie verantwoordelijk is voor de ordehandhaving. De relatie tussen Club en Cercle is zonder meer goed. Er wordt diplomatischer met elkaar omgegaan en dat resulteert al in een pak overeenkomsten in verband met het gebruik en het optimaler benutten van het stadion. Het gevolg daarvan is ook een vriendschappelijke wedstrijd straks in de voorbereiding, waarop overigens alle politiemannen van Brugge zijn uitgenodigd. Vroeger zou dat nooit mogelijk zijn geweest. Ook de transfer van Jimmy Dewulf van Club naar Cercle wijst erop dat er een goeie cohabitatie is.”

Aan de andere kant van het Jan Breydelstadion wikt en weegt Lieven Verschuere zijn woorden iets minder. “Op het wereldvlak bekeken is Brugge een voetbalstad, maar in de zes jaar dat ik in de gemeenteraad zat, stelde ik vast dat de steun van de politiek niet fameus is”, aldus de bestuurder van Cercle Brugge. “Van de 47 raadsleden waren er 43 absoluut niet sportminded. Ik heb er vooral kritiek gehoord op het voetbal, omwille van de hoge kosten die ervoor gemaakt moesten worden. Velen wilden het voetbal weg, onvoldoende beseffend welke enorme uitstraling het de stad bezorgt als je de top speelt. Ze geven honderden miljoenen uit voor toerisme, maar als je aan een Spanjaard vraagt waar Brugge ligt, zal hij zeggen : Ha,Brugge, dat al eens tegen Barcelona heeft gespeeld. Van het Venetië van het Noorden hebben ze in Spanje nog nooit gehoord, hoor.

“In Wallonië hebben ze wél al ingezien dat ook voetbal cultuur is, een stuk economische koek ook. Ik vind ook : geef iedereen evenveel, hé. Niet 2, 3 miljard voor een culturele tempel, waarna er voor het voetbal niks meer vanaf kan. Ik begrijp de stad ook wel, hoor, het voetbal kost veel aan veiligheid, maar dat komt omdat het beleid niet repressief genoeg is. Hooliganisme is een product van de maatschappij, niet van het voetbal. Pak het bij de wortels aan, niet bij de bladeren, dan heb je centen over voor veel andere dingen. Het is hoogtijd dat we in België eens leren dat we niet alleen rechten, maar ook plichten hebben.”

Voorheen was Lieven Verschuere tien jaar voorzitter van eersteprovincialer Steenbrugge. Eén van de vele provinciale voetbalclubs in Brugge, naast Dudzele in tweede, Eendracht Brugge, Jong Male en Lissewege in derde en Daring Brugge, Zeebrugge en Dosko Sint-Kruis in vierde provinciale. “Het is ooit mijn idee geweest om van al die provincialers die allemaal heel dicht bij elkaar liggen één wat grotere club te maken : Brugge Rand. Maar dat is niet eenvoudig te realiseren, want dan word je geconfronteerd met bestuurders die denken dat ze de koning zijn, hé. Beperkt niveau van zicht.

“Weet je, ik heb het meegemaakt dat we met Steenbrugge vier- à vijfhonderd kinderen van straat hielden en daarvoor 7000 oude frank subsidie kregen. Hoe kan je dat zo verder blijven runnen, met enkel de centen van de bakker en de slager ? Eigenlijk moet je dan per jaar 15.000 frank per kind aan de ouders vragen. De overheid moet dus dringend tussenkomen. Vanuit mijn apotheek zie ik lagere schoolkinderen hier dagelijks rondjes lopen. Precies bloemzakskes. En maar klagen dat onze jeugd te dik is, wegens slechte voeding en te weinig beweging. Doe er dan iets aan ! En er iets aan doen is centen op tafel leggen. In Vlaanderen, vind ik, gebeurt dat te weinig.

“Veel hangt natuurlijk af van de trekkers. Gelukkig heeft Cercle met Frans Schotte een trekker gevonden die vader Ducheyne uit zijn lijden heeft verlost. Wat de nieuwe voorzitter met zijn nieuwe bestuur aan het realiseren is, is het werk van een op en top professionele businessman. Gelukkig, want wij komen uit een groot dal, weet je. Was het niet veranderd, dan was het vierde provinciale geworden. Met de nieuwe aanpak, ervoor werken en allen aan één zeel trekken, hebben we al snel resultaat gehaald. Alleen jammer dat we een financiële put van vroeger moeten meesleuren.

“Ik stel ook vast dat met de twee nieuwe voorzitters de relatie tussen Club en Cercle veel is verbeterd. Nu kan er tenminste gesproken worden. Voorheen niet, toen was het altijd maar elkaar koeioneren. Niet zo lang geleden maakte ik het op Club nog mee dat er achter mijn rug werd gezegd : wat komt die onnozelaar hier doen ? ! Wie anders dan An-toine Vanhove natuurlijk. Cercle is vernieuwd, het is hoogtijd dat ook Club vernieuwt.”

Tot slot. Weet u dat er in Brugge een sport is uitgevonden ? Krachtbal, door de turnleraar Etienne Schotte, 80 jaar geworden inmiddels en nog steeds woonachtig in Sint-Michiels. “Het is mooi”, zegt hij in Het Brugsch Handelsblad, “dat er door mijn sport zoveel mooie gezinnen zijn ontstaan.”

door Christian Vandenabeele

‘Wij promoten Brugge tot in de kleinste hoekjes van Europa.’ (Jacques De Nolf)

‘Sport is veel meer dan die vedettecultus.’ (Burgemeester Patrick Moenaert)’Op het wereldvlak bekeken is Brugge een voetbalstad. Maar ik stel vast dat de steun van de politiek niet fameus is.’ (Lieven Verschuere)

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content