Hij was de topfavoriet op de Olympische Spelen in Athene, maar werd betrapt en geschorst. Filip Meirhaeghe (34) klimt moeizaam uit het dal na zijn annus horribilis.

Een kuurtje epo moest voor Filip Meirhaeghe de weg banen naar olympisch goud. Het draaide anders uit voor de zilveren mountainbiker van Sydney. Op donderdag 24 juni 2004, twee dagen voor de wereldbekerwedstrijd in het Canadese Mont-Saint-Anne, werd hij betrapt. Alsof dat niet volstond, kreeg zijn broer een zwaar ongeval en bestelde zijn Amerikaanse vriendin Susan een enkel ticketje richting Philadelphia. Weg goud, weg carrière, weg toekomstdromen Of toch niet ? Een trektocht door het Afrikaanse land Tanzania, voor het VT4-programma Stanley’s Route, opende hem de ogen.

De Afrikaanse nonchalance is Meirhaeghe blijkbaar goed bevallen, hij is net wakker als we om tien uur ’s ochtends bij hem aanbellen. “Het gebeurt de laatste tijd wel vaker dat ik lang in bed lig”, verontschuldigt een wat verwilderd ogende ex-wereldkampioen zich. “Maar het gaat de goeie kant met me uit, dankzij mijn avontuur in Tanzania kijk ik vandaag anders tegen het leven aan.”

Je hebt in Afrika leren aanvaarden dat ook jij beperkt bent ?

Filip Meirhaeghe : “Ja, er is iets gekraakt. Afrika was voor mij de perfecte mogelijkheid om na te denken en alles op een rijtje te zetten. Aan dat avontuur houd ik trouwens enkele hechte vriendschappen over, onder meer met Brigitta ( Callens, nvdr). Ik was op een punt in mijn leven gekomen waarop ik daar echt behoefte aan had. Weg van alle stress. De wil om mezelf te pushen tot het uiterste, om superieur te zijn, is nu minder. Plots besef ik dat ik al heel mijn leven tot het uiterste ga. Nu geef ik mezelf de kans om het wat rustiger aan te doen.”

Je bent dus niet meer de perfectionist van weleer. Ik neem aan dat je dan ook geen epo meer zou nemen om olympisch goud te halen ?

( Aarzelt.) “Dat weet ik niet, iedereen maakt fouten. Zo’n beslissing neem je impulsief, het is een momentopname. Mocht ik jou garanderen dat je door een of ander product een veel beter artikel zou schrijven, dan zeg je toch ook niet neen ? Iemand met ambitie zal altijd toehappen. Ik zou me ook niet schuldig gevoeld hebben, mocht ik mét epo goud hebben gewonnen. De maatschappij aanvaardt het misschien niet, maar de drang om nummer één te zijn is iets heel menselijks. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat het de juiste beslissing is. Maar ik heb tenminste nooit rond de pot gedraaid. Als ik zie hoe sommige sporters zoals een Rutger Beke zich in allerlei bochten wringen om toch maar te ontkennen, dan vind ik dat hypocriet.”

Momenteel ben je in therapie. Heb je het nog steeds moeilijk om alles te verwerken ?

“Ja, hoewel er duidelijk verbetering in zit. Maar toch, was jij vandaag niet gekomen, dan had ik wellicht tot de middag geslapen. Ik was nochtans van plan om vroeg op te staan. Dat lang slapen is een reflectie van hoe ik me voel. Als ik geen zin heb om op te staan, blijf ik gewoon liggen. Er zijn periodes geweest dat ik uit mijn bed kwam, iets at en mezelf weer naar de zetel sleepte. Ik heb echt diep gezeten, het kon me allemaal niet meer schelen. Gelukkig is dat nu min of meer gepasseerd, maar mijn humeur blijft wel wisselvallig. Ik ben enorm gevoelig, misschien dat daar de oorzaak ligt. Dankzij Afrika heb ik wel leren relativeren, er zijn altijd ergere dingen. Toen we op een moment bij een plaatselijke primitieve stam, de Hadzabe, verbleven, maakte ik de jacht mee op een baviaan. Verschrikkelijk gewoon, maar het gegeven dat die mensen niets hebben, maakt het aanvaardbaar. Na mijn terugkeer uit Afrika heb ik me dan ook vaak geërgerd aan mensen die zich om futiliteiten druk maken. Stel dat ze morgen vaststellen dat ik kanker heb, dat zou pas een probleem zijn. Door die schorsing ben ik heel wat kwijtgeraakt, vooral materieel dan, maar echt raken doet me dat niet. Ik volg therapie, ja. Mijn trainer adviseerde me dat meteen na mijn schorsing. Hij wist dat ik in een zwart gat zou vallen, aanvankelijk wilde ik er niet van weten. Ik was toch niet gek ? Sinds november voelde ik mezelf steeds dieper wegzakken, vandaar dat ik in die periode uiteindelijk toch toezegde. De psychologe helpt me om bepaalde zaken los te laten. Het is niet gezond te gefixeerd met iets bezig te zijn. Vooral tijdens de eerste jaren van mijn carrière was ik enorm obsessief, dan durfde ik tijdens het seizoen niet eens een glas wijn te drinken. Nu weet ik dat wie te sterk streeft naar geluk eigenlijk ongelukkig is, soms moet je dingen kunnen loslaten.”

Je werkt momenteel aan een boek. Ook voor het therapeutische effect ?

“Het is sowieso een manier om alles te verwerken, ik schrijf alles van me af. Dingen die ik nooit heb uitgesproken. Het is de bedoeling om de emoties die binnenin de topsporter schuilen, kenbaar te maken. Wat drijft een atleet om het uiterste van zichzelf te vergen, dat is het centrale thema. Ik heb het ook over onsterfelijkheid, de drang om jezelf te vereeuwigen. Het boek is deze week trouwens afgewerkt, tegen de boekenbeurs moet het op de markt zijn. Ik ben erg benieuwd hoe de mensen erop zullen reageren.”

Die drang naar erkenning houd je wel erg sterk bezig ?

“Ieder mens streeft daarnaar. Acceptatie is een basisbehoefte, de drang om zichzelf te manifesteren zit er bij ieder mens onbewust ingebakken. In het boek Onsterfelijkheid van Milan Kundera, mijn favoriete boek, wordt dat prachtig geïllustreerd. Er zijn twee niveaus van erkenning. Op kleine schaal kan je streven naar erkenning door familie of vrienden. Op grote schaal heb ik bijvoorbeeld altijd gestreefd naar de acceptatie van mountainbike als topsport. Vroeger was ik daar fanatieker in. Ik ben ooit eens naar een verkiezing van de Kristallen Fiets geweest met een outfit uit de achttiende eeuw. Niet om de organisatie belachelijk te maken of zo. Ik wilde opvallen, laten zien dat er een mountainbiker genomineerd was. Ik wist dat ik toch niet verkozen zou worden. Nu nuanceer ik ook die ‘miskenning’ meer.”

Met Marjolein Cneut, je nieuwe vriendin, is alvast de liefde in je leven teruggekeerd, nu de koers nog ?

“Ik heb Marjolein leren kennen tijdens de donkerste periode uit mijn leven, zij heeft mij dikwijls opgemonterd in moeilijke momenten. Marjolein heeft me ook steeds de tijd gegeven om alles te verwerken. Dankzij haar komt er terug wat standvastigheid in mijn leven. Dat ik weer aan een relatie wil werken, toont ook dat het weer beter gaat. Laatst wilde ik zelfs mijn gazon maaien ! Mijn buurjongetje komt geregeld voetballen, maar nu staat het gras zo hoog dat je de bal niet meer terugvindt ( lacht). Over mijn sportieve toekomst heb ik voorlopig nog geen knopen doorgehakt. Ik train weer, al is het dan op vrij onregelmatige basis. Enfin, trainen is een groot woord, noem het fietsen. Onlangs was ik gaan rijden en voelde ik me voor het eerst weer echt mountainbiker. Ik had nadien dat zalige gevoel in mijn benen zoals je dat na een wedstrijd hebt. Maar weer trainen staat niet gelijk met opnieuw koersen. Voor die beslissing gun ik mezelf nog wat extra tijd. Feit is wel dat ik nu besef dat koersen niet het enige is.”

door Bert Boonen

‘Ik heb echt diep gezeten. Mijn humeur is trouwens nu nog altijd wisselvallig.’