De kans dat Stijn Devolder zondag in Hooglede-Gits zijn Belgische titel verlengt, lijkt miniem, want nooit presteerde de nationale kampioen slechter dan dit seizoen. Wat liep en loopt er fout voor de West-Vlaming? Een analyse.

Een opvallend beeld, bij de start van de proloog van de Ronde van Zwitserland: terwijl de voorbereiding van thuisfavoriet Fabian Cancellara minutenlang op het scherm wordt gebracht, zit Stijn Devolder op een stoel zijn beurt af te wachten. Aan de tweevoudige winnaar van de Ronde van Vlaanderen besteedt de Zwitserse tv echter geen seconde aandacht, zelfs niet wanneer hij na Spartacus van start gaat en wanneer hij tien minuten en 44 seconden later – ruim een minuut trager dan Cancellara – de finishlijn overschrijdt.

Het lijkt een detail, maar het geeft aan hoezeer de ster van de West-Vlaming, vier jaar geleden nog derde in het eindklassement van de Tour de Suisse, in het buitenland getaand is. In België krijgt hij veel aandacht, maar buiten de landsgrenzen liggen weinigen nog wakker van een renner die dit seizoen op 53 koersdagen slechts eenmaal in de top tien eindigde: een vierde plaats in de tweede rit van de Ruta del Sol. Veelzeggend is ook dat Devolder in het klassement van de WorldTour en de Europe Tour nog geen enkel punt behaalde. Ter vergelijking: Philippe Gilbert staat in de WorldTour op één met 356 punten, Thomas Voeckler is de leider van de Europe Tour met 441 punten. In zijn hele profcarrière, die startte in 2002, heeft Devolder nooit een slechtere eerste seizoenshelft gereden. Op basis van de verhouding jaarsalaris/resultaten – ongeveer een half miljoen euro/geen – is hij op dit moment wellicht de bestbetaalde renner ter wereld. Een twijfelachtige eer …

Nieuwe papa

In het begin van het jaar druipt de ambitie nochtans van de Deerlijknaar. Bij Vacansoleil-DCM wil en zal hij het grote ongelijk van Patrick Lefevere bewijzen. De Quick-Stepmanager had hem verweten dat hij maar in een koers per jaar presteerde. Devolder gaf toe dat de decompressie soms te groot was, maar repliceerde ook dat Lefevere niet kon klagen. Weinig Belgische renners hadden immers al tweemaal de Ronde van Vlaanderen, de Ronde van België en het BK gewonnen.

Bij zijn nieuwe ploeg laat Volderke niet na om te benadrukken hoe goed hij zich voelt onder de vleugels van Hilaire Van der Schueren. Mede door de samenwerking met zijn nieuwe papa werkt Devolder een bijzonder goede winter af. In tegenstelling tot de voorbije jaren blijft het aantal overtollige kilo’s binnen de perken en samen met de andere Vancansoleilkopman, Björn Leukemans, lijkt hij klaar om opnieuw de wielerhemel te bestormen.

Devolder legt ook andere accenten in zijn voorbereiding: de Challenge Mallorca, de Ronde van Algarve en Tirreno-Adriatico worden ingewisseld voor de Ster van Bessèges, de Ruta del Sol en Parijs-Nice. Tussendoor last hij twee hoogtestages in op de Sierra Nevada, waar hij vorig jaar de basis voor zijn Belgische titel legde. De ploegleiding van Vacansoleil-DCM laat hem zijn gang gaan. “Wie ben ik om zo’n toprenner te verplichten dat hij vandaag op interval en morgen op kracht moet trainen? Stijn is 31, hij zal zijn lichaam ondertussen al kennen”, zegt Van der Schueren in februari in Sport/Wielermagazine.

Geen onlogische redenering, maar een die niet opgaat voor Stijn Devolder, aangezien hij er niet altijd in slaagt zich op training in te tomen. Een fout waar hij zich al van bij het begin van zijn loopbaan aan bezondigt. Eind maart 2007 vertelde zijn ex-ploegleider en vertrouwenspersoon Dirk Demol, nu actief bij RadioShack, in dit magazine nog het verhaal van Devolders voorbereiding op het Belgisch openingsweekend, waarin hij op woensdag zeven uur door de ijsregen gereden had en zijn bevroren vingers het papiertje van zijn energierepen niet konden loswikkelen. Gevolg: zowel de Omloop als Kuurne viel tegen omdat Devolder frisheid miste. “Ik bel hem nu elke dag om te controleren hoe hij traint”, zei Demol.

Zo’n mentor, die hem tijdig kan en durft corrigeren, miste de Belgische kampioen het afgelopen voorjaar, want opnieuw stalkt hij zijn fiets en raakt hij overtraind. Tot en met Parijs-Nice, waarin hij als 27e finisht, verloopt nochtans alles prima, maar in plaats van na een heel druk programma een relatieve rustperiode in te lassen, beult Devolder zich weer af op de Sierra Nevada. De zondag voor Dwars door Vlaanderen traint hij ácht uur. Op de teller: liefst 238 kilometer en 5300 hoogtemeters – een pak meer dan de zwaarste bergritten in de Tour. Mensen uit zijn entourage probeerden hem dat nochtans af te raden, maar de eigenzinnige en op revanche beluste Devolder drijft zijn zin door. “Geen kwade wil, Stijn is altijd zo geweest”, zei Dirk Demol al in 2007.

Vier jaar en twee zeges in de Ronde van Vlaanderen later blijkt hij nog altijd niet in staat om telkens weer de juiste keuzes te maken en deskundige raad op te volgen. Hoe dat komt, weet niemand, hijzelf misschien ook niet. Wellicht is Demol de enige die het mysterie Devolder enigszins kan ontrafelen, maar veel contact hadden de twee streekgenoten de voorbije maanden niet. Daarvoor trok de Deerlijknaar zich te veel terug in zijn eigen wereld.

Hongerklop

De gevolgen van de te zware hoogtestage zijn meteen merkbaar. In Dwars door Vlaanderen draaien de benen nog verrassend vlot, maar in de E3 Harelbeke komt Devolder er niet aan te pas. Toch neemt hij – in tegenstelling tot de meeste toppers – er nog eens de Driedaagse De Panne-Koksijde bij. ‘Een jaarlijkse traditie’ die deze keer slecht uitdraait aangezien hij in de woensdagrit bij een val een open wonde aan de elleboog oploopt. Devolder past nog voor de slotdag, maar het echte kwaad is al twee weken eerder geschied.

In zíjn Ronde van Vlaanderen komt nog een ander minpunt van de West-Vlaming naar boven: een gebrek aan stuurvaardigheid en durf om in een peloton te rijden. Wanneer hij zo sterk is als in 2008 en 2009, kan hij dat manco verdoezelen, maar dit jaar wordt hem dat fataal. In de razendsnelle afdaling richting de Knokteberg laat hij zich wegdrummen en na valpartijen in de aanloop naar de Oude Kwaremont en de Paterberg raakt hij helemaal achterop. Volderke schudt daarna nog een fameus nummer uit zijn mouw door in zijn eentje een tweede peloton – met daarin ook de latere winnaar Nick Nuyens – weer voorin te brengen, maar door die achtervolging zijn in de finale de kolen op zijn kachel al uitgedoofd.

In Parijs-Roubaix volgt een week later een nieuw dieptepunt wanneer Devolder na het Bos van Wallers een hongerklop krijgt en geen twintig kilometer per uur meer haalt. Een onbegrijpelijke fout voor een doorgewinterde renner, die er die dag mentaal niet in slaagt om twee dingen tegelijkertijd te doen: én zich goed vooraan posteren én voldoende eten.

Opmerkelijk is ook met welke grote versnelling Devolder in die voorjaarskoersen rijdt. Hij draait en trapt niet meer als een koffiemolentje – iets wat hij in zijn periode bij Discovery Channel, als adept van Lance Armstrong, geleerd had – terwijl dat de voorbije jaren een van de belangrijkste redenen van zijn successen geweest is.

In 2010 kon Devolder zijn mindere voorseizoen nog rechtzetten door de Ronde van België en het BK te winnen, maar dat zat er de voorbije maanden ook niet in. Wanneer zijn ex-ploegmaat en vriend Wouter Weylandt begin mei om het leven komt, is de Vacansoleilrenner zo aangeslagen dat hij twee weken nauwelijks traint. “Ik sta met Wouter op en ga met hem slapen”, zegt de opvallend emotionele West-Vlaming die in 2009 al een mokerslag moest verwerken door het overlijden van zijn vriend en collega Frederiek Nolf en begin februari van dit jaar een nieuwe klap kreeg toen een buurmeisje uit Sint-Lodewijk Deerlijk overleed in een verkeersongeval. “Zulke zaken maken de koers véél minder belangrijk”, aldus de bijzonder gevoelige Devolder. Alleen na aandringen van ploegmaat Gorik Gardeyn springt hij – vreemd genoeg nog altijd zonder helm – een paar keer op de fiets, maar van zijn voorjaarsconditie schiet niet veel meer over. Dat blijkt in de Rondes van België, Luxemburg en Zwitserland, waar Volderke in elke zware etappe op minuten gereden wordt, ook omdat hij door het gebrek aan training weer een paar kilo’s te veel meezeult.

Geen Tour

Ondanks dat gebrek aan vorm bleef de Vacansoleilploegleiding de voorbije weken tevergeefs hopen dat hun kopman tijdig klaar zou raken voor de Tour. Niet onbegrijpelijk: wanneer je honderdduizenden euro’s aan een renner besteedt, wil je dat die investering vroeg of laat rendeert. Aangezien dat tijdens het voorjaar ferm tegenviel, moest de Tour – publicitair met voorsprong de meest interessante koers van het jaar – soelaas brengen. “Stijn blijft Stijn. Hij kan opeens voor een uitschieter zorgen”, zei Van der Schueren vorige week nog.

Wie echter in mei nauwelijks traint, de koers bijna kapot relativeert en in de Ronde van Zwitserland, met Weylandt in het achterhoofd, iedere afdaling met een bang hart naar beneden rijdt, heeft in het knotsgekke Tourcircus niets te zoeken. Devolder had er zich alleen maar fysiek en mentaal nog meer in de vernieling gereden, iets wat hem in Frankrijk al twee keer overkwam. De West-Vlaming, sowieso al niet tuk op drie weken hoogspanning en stress, gaf dat ook zelf aan. Deze keer wél een verstandige redenering.

Devolder wil in juli weer tweemaal op hoogtestage naar de Sierra Nevada gaan en focussen op de Vuelta. Zo hoopt hij zich mentaal te resetten en te doen wat hij als geen ander kan: uit een diep dal klauteren en terugslaan wanneer niemand hem verwacht. Meer dan ooit zal daar de juiste, professionele én mentale begeleiding voor nodig zijn, zodat hij zich weer niet vergaloppeert. Dat beseffen Van der Schueren en teammanager Daan Luijkx, die openlijk achter hun kopman blijven staan, nu ook. Alleen moet de in zichzelf gekeerde Devolder leren daar zélf voor openstaan. Van een renner met zijn status is dat het minste wat je kunt verwachten.

DOOR JONAS CRETEUR

Wellicht is Dirk Demol de enige die het mysterie Devolder enigszins kan ontrafelen.

Meer dan ooit heeft Devolder de juiste, professionele en mentale begeleiding nodig.