Al goed twee maanden is Carlos Queiroz bezig als trainer van Real Madrid. En toch berust de samenwerking tussen coach en club op een groot misverstand. ‘Dit is geen trainer voor Real Madrid.’

Natuurlijk is het een bewijs uit het ongerijmde. Maar laten we ons toch maar even voorstellen dat Real Madrid een advertentie had geplaatst om de vervanger van coach Vicente del Bosque te rekruteren. Dan had die advertentie ongeveer als volgt kunnen luiden : ‘Vereniging van wereldformaat zoekt als coach van het eerste team een hoog gekwalificeerde voetballeraar…’

In de verbeelding houdt Carlos Queiroz, op dat ogenblik assistent-trainer bij Manchester United, hier op met lezen en besluit zich kandidaat te stellen voor de vacante betrekking.

Maar de tekst van de personeelsadvertentie vervolgt : ‘… die voor een goede sfeer in het team kan zorgen, wereldvedetten kan motiveren en ze alleen maar moet laten spelen.’

Had de vijftigjarige Portugees Carlos Queiroz deze tekst helemaal gelezen, dan hielp hij nu nog Sir Alex Ferguson bij het organiseren van de trainingen van Manchester United. En dan was Real Madrid een groot misverstand armer. Want de samenwerking tussen de club en de nieuwe coach is op termijn tot een breuk veroordeeld.

Sinds Carlos Queiroz tot hoofdcoach van Real Madrid werd aangesteld, durfde hij welgeteld één keer zelf een beslissing te nemen. Zijn wens om zijn landgenoot José Peseiro als adjunct binnen te halen werd door het clubbestuur ingewilligd. Alle andere beslissingen nam datzelfde bestuur zonder Queiroz daarin te kennen. De Portugees kreeg niet eens een vorm van inspraak toegemeten.

Zeer pijnlijk was bijvoorbeeld de kwestie van de extra centrale verdediger. Tijdens de terugvlucht vanuit Azië – waar Real deze zomer op promotietournee trok – vertrouwde Queiroz enkele reporters toe dat hij een bijkomende kracht voor het hart van zijn defensie zeer op prijs zou stellen. Want : “Een Ferrari rijdt slechts wanneer hij vier wielen heeft.” De coach kreeg het antwoord prompt besteld, en ook via de media. Reals sporttechnisch directeur Jorge Valdano liet kurkdroog noteren : “We hebben in onze verdediging víér Ferrari’s.”

Die zat. Van Queiroz staat bekend dat hij graag alles zelf onder controle houdt. De uitspraak van Valdano moet voor hem dus wel een tik betekend hebben. Toch verroerde de Portugees geen vin. Queiroz is namelijk een rustige, sympathieke medemens, die zelden zijn stekels uitzet. Een man die weinig spreekt ook en vooral in zijn omgang met de media zeer zuinig met woorden is. Aan een gebrek aan talenkennis ligt het niet. Queiroz kan zich perfect tot fatsoenlijk uitdrukken in het Portugees, Frans, Engels en Spaans.

Bleef de Portugees ogenschijnlijk onberoerd bij de botte weigering van zijn vraag om een supplementaire centrale verdediger, zijn lesje had hij blijkbaar nog niet geleerd. Hij formuleerde immers een tweede verzoek. Hij wilde liever werken met een kleine kern : 22 spelers, aangevuld met wat opschietend talent. Het bleek al vlug een monumentale planningsfout. Queiroz kreeg weliswaar zijn kleine spelerskern, maar inhoudelijk had hij die liever anders ingevuld, dat staat vast. Want, verlieten de club : Morientes, Celades, Munitis, Mc Manaman, Geremi, Flavio Conceiçao en ten slotte ook nog Makelele. Ja maar, zo had Queiroz het natuurlijk niet bedoeld. Zo had hij deze afslankingsoperatie niet begrepen. En dat déze spelers de laan werden uitgestuurd, strookte absoluut niet met zijn visie. Dat had het clubbestuur zo bepaald. En het had daarvoor niet eens de mening van de coach ingewonnen.

Queiroz moest vooral niet zeuren. Hij had nu de kleine spelerskern waar hij om had gevraagd. Een veel te kleine spelerskern, kon de Portugees spoedig vaststellen. Voor de uitwedstrijd tegen Valencia (1-1) zat de coach zo krap in de spelers – veel van zijn vedetten hadden verplichtingen met hun respectieve nationale elftallen – dat hij liefst zes stuks van dat ‘opschietend talent’ op de bank moest posteren. Een uitgedunde spelerskern, zei u ? Dit had al veel meer de schijn van een kaalslag.

“Het was één van mijn beste ingevingen om hem hulptrainer te maken”, heeft Ferguson eens over Queiroz geponeerd. Assistent-trainer is hoogstwaarschijnlijk de perfecte job voor een voetbalprofessor zoals de Portugees. In die hoedanigheid kan hij zijn onomstreden uitvoerige theoretische wijsheid het best aan een team toevoegen. Kan hij ontelbare uren uittrekken voor uitermate nauwkeurige voorbereidingen op en nabeschouwingen bij wedstrijden. Kan hij het opwarmingsprogramma verzorgen en dat alle aandacht meegeven die het verdient. Kan hij zijn kennis aanwenden om voetballers fit te krijgen. Kan hij uit zijn rijke bagage putten om, zoals hij het zelf zegt, “de cultuur van de details te installeren.”

Maar hoofdtrainer ? Neen. Heeft hij destijds, in 1994, niet de kwalificatie van de Portugese nationale ploeg voor het WK in de Verenigde Staten verprutst ? In Madrid, nota bene. Wie Queiroz tijdens een training observeert, heeft meteen in de gaten wat de Portugees is. Een boekhouder.

Nu heeft zelfs een circus – en dat is Real Madrid, zowel in de positieve als in de negatieve zin – een boekhouder nodig. Maar liefst stil en betrouwbaar en vlijtig werkend op de achtergrond. En niet vooraan op de scène. Eindverantwoordelijke voor het circus is de circusdirecteur. Een figuur met een hart, met creativiteit, met leiderschap. Toegepast op Real Madrid : een hoofdtrainer die ook intuïtief correct kan handelen wanneer zijn sjablonen niet passen.

Aan dat profiel beantwoordt Queiroz niet. Vlak voor de heenwedstrijd van de Spaanse supercup tegen en in Mallorca liet hij de spelers van Real Madrid noedels eten. Dat hebben ze geweten. Tijdens de rust moesten enkele spelers overgeven, Pavon moest voortijdig gewisseld worden en Raúl kreeg krampen en haalde dus letterlijk krampachtig het einde van de match.

Zo ongeveer ziet een training bij Real Madrid eruit. De assistent-trainer oefent met Beckham, Raúl, Zidane en Figo defensieve acties in – defensieve acties voor zoveel surplus aan offensief talent, het doet pijn aan de ogen. Ondertussen ontfermt Queiroz zich op zijn eentje over Ronaldo. De Portugees behoort tot het genre van trainers die uit het voetbal willen schrappen wat voetbal net zoveel charme geeft : het onvoorspelbare. Hij huldigt de stelling dat voetbalwedstrijden en kampioenschappen met de verdediging gewonnen worden. Dat is op zich een legitieme theorie, en veel trainers verdedigen deze visie. Maar bij Real Madrid slaat ze als een tang op een varken.

Het team, dat ontelbaar veel varianten in de aanvalspatronen kon steken, zal zich nu in de offensieve manoeuvres toespitsen op Ronaldo, en de Braziliaan vanuit het middenveld met lange ballen bedienen. Queiroz geniet daarbij van het voordeel dat ook Beckham als gegoten in dit concept past. De Engelsman heeft een broertje dood aan duels en kan in dit systeem naar hartelust voorzetten rondstrooien. Maar hoeveel van die voorzetten – hoe accuraat ze ook getrapt zijn – worden niet door de tegenstander opgevangen ? En vooral, hoe zeer wordt bij deze tactiek het potentieel van Raúl, Figo en Zidane verwaarloosd. Zij zijn namelijk de grootmeesters van de vlotte balcirculatie, die over veel tussenstations loopt.

Bovendien toont Queiroz zich voorlopig niet van zijn meest standvastige kant. In de eerste vier wedstrijden onder zijn hoede werd de ploeg met minstens drie verschillende tactische systemen het veld opgestuurd. Maar geen enkele tactiek bleek te kloppen. “Die man snapt er niks van”, constateerde een ervaren Spaanse tv-reporter. Hij zag hoe Queiroz langs de zijlijn ijlde, aanwijzingen gaf, met zijn assistent op de bank druk gesticulerend overleg pleegde, weer de zijlijn opzocht, een speler die vijftig meter verderop stond bij zich riep en hem nieuwe orders verstrekte.

Op basis van de individuele klasse in de ploeg zal en kan Real Madrid nog veel wedstrijden winnen. Dat zal dan niet dankzij maar ondanks Queiroz gebeuren. Bij een nachtelijk radiodebat tussen experts na de 1-1 bij FC Sevilla daalden de eerste banbliksems over de coach neer. Over één zaak was het panel het roerend eens : dit is geen trainer voor Real Madrid, hoe vlugger Queiroz uit zijn ambt wordt gezet, hoe beter voor Real Madrid.

door Harald Irnberger en José Martins

‘Die man snapt er niks van.’Real Madrid zal nog veel wedstrijden winnen. Maar dan wel ondanks en niet dankzij de coach.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content