De ongezien felle kritiek waarmee Thibaut Courtois na de vriendschappelijke wedstrijd tegen IJsland het spel van de Rode Duivels analyseerde, heeft voor een tsunami van reacties gezorgd. Alleen de internationals hielden zich op de vraag of Courtois gelijk heeft op de vlakte, maar ze vielen hem ook niet af. Voetballers praten zeker pal na een wedstrijd doorgaans met de handrem op en sloven zich uit in clichés.

Het getuigt van veel persoonlijkheid dat Thibaut Courtois dat niet deed. De doelman heeft ook recht van spreken. Voor het WK waarin hij de Rode Duivels in de cruciale wedstrijd in Servië met wonderbaarlijke reddingen op de weg naar Brazilië hield en tijdens het toernooi, al raakten zijn tussenkomsten in de groepswedstrijden en in de achtste finale tegen de VS ondergesneeuwd in de euforie waarin dit land toen leefde.

Marc Wilmots zal niet blij geweest zijn met de uitval van Courtois. Dat moet de keeper van Chelsea hebben ingecalculeerd. Dat hij het toch deed, is veelzeggend. Hij stelde openlijk aan de kaak dat sommige spelers hun taken niet uitvoerden. Dat is geen compliment voor de trainer. Sinds het WK in Brazilië lijkt voor een aantal internationals niets nog wat het is geweest. Verhalen over te monotone trainingen en het onvermogen om als ploeg tactisch verder te groeien, staken toen de kop op. Voetballers uit topcompetities constateerden tijdens het lange verblijf meer dan ooit dat ze in hun clubs met trainers van een ander niveau werken. Alsof ze hun bondscoach zijn ontgroeid. Marc Wilmots heeft inderdaad (nog) niet de bagage van José Mourinho of DiegoSimeone. Maar ook internationals in andere landen moeten verschillen opmerken tussen de benadering van hun clubtrainers en de bondscoach.

Marc Wilmots heet een uitstekende psycholoog te zijn, een man met veel mensenkennis. Hij hoort dus te weten wat er in zijn groep leeft. Daarom doet hij er goed aan zichzelf niet te overschatten. Over het vertrek van topkinesist Lieven Maesschalck leek Wilmots achteloos heen te stappen, ook al moet hij hebben geweten dat dit hard zou aankomen in de spelersgroep. Of Wilmots nu te veel op het terrein van Maesschalck kwam of, zoals men het intern laat uitschijnen, omgekeerd, doet niet ter zake. Ook als federatie hoor je op die afbakening toe te kijken en erover te waken dat het niet tot een vermenging van ambachten komt.

De commotie na de wedstrijd tegen IJsland had geen gunstig effect op de match tegen Wales. Na een uitstekend begin, met een zeer gretige Eden Hazard, zakte de ploeg weg. Tegen de zeer gegroepeerd voetballende Welshmen daalde het tempo onrustwekkend en leek het Belgisch voetbal weer in een oud zeer te vervallen. Combinaties vielen amper nog te zien, er werd ordeloos gevoetbald, met lange ballen. Het was hopen op een bal die goed viel in de zestien meter.

Marc Wilmots weet dat achteraf wat al te gemakkelijk aan de drang van zijn ploeg om te winnen. Maar de werkelijkheid is dat zijn richtlijnen, voor zover die er waren, niet werden opgevolgd. Dat is vreemd, want juist dát werd vier dagen eerder door Thibaut Courtois openlijk aangekaart. De doelman speelde ook nu weer een onberispelijke wedstrijd en werd bij iedere interventie stormachtig toegejuicht. Alsof zijn uitspraken hem nog populairder hebben gemaakt.

Marc Wilmots probeerde de opborrelende kritiek zondagavond met cijfers te counteren: veertien wedstrijden in 2014, tien overwinningen, drie draws en slechts één nederlaag. Dat is fraai. Maar het moet wel genuanceerd worden want echte toplanden kruisten het pad van de Rode Duivels niet, Argentinië buiten beschouwing gelaten.

Veel meer dan die statistieken is het zorgwekkend dat het spel van de Rode Duivels stokt. Dat heeft voor een deel te maken met een gebrek aan een echte killer, maar het verklaart niet alles. Kennelijk komt de boodschap van Wilmots niet meer over. Dat is bizar want de bondscoach praat doorgaans heel helder.

Marc Wilmots doet er goed aan zich de komende weken over een en ander te bezinnen. Want de tijd dat de spelers het zelf op het veld oplossen – zoals in de gouden periode van de Rode Duivels – is voorbij. Zeker vanaf het moment dat ze zich een bepaalde status toemeten, zijn ze moeilijk te leiden. Ze hebben duidelijkheid nodig. Meer dan ooit.

@JacquesSys

DOOR JACQUES SYS

De tijd dat de spelers het zelf oplossen, is voorbij.