“Maak je geen zorgen”, zei mijn toenmalige chef, de legendarische Joris Jacobs, me vlak voor mijn vertrek naar mijn eerste WK in Spanje in 1982. “Twintig jaar terug had ik op het WK in Chili een interview met Pelé op de stoep van het hotel.”
De werkomstandigheden voor voetbaljournalisten zijn de voorbije decennia totaal veranderd. Om te beginnen, vlogen we vroeger altijd met de spelers mee. Dat maakte elke verplaatsing op een EK of WK heel gemakkelijk. Alles werd geregeld.
In 1994 liep het fout. De bondsleiders waren niet gelukkig met de kritiek in de Belgische pers en we mochten niet meer mee met het vliegtuig dat de Rode Duivels van Daytona (Florida) naar Chicago bracht voor de 1/8e finale tegen Duitsland. Met als gevolg dat de Belgische pers in een bijna lege en dus peperdure charter naar het noorden van de VS trok.
In 1998 mochten we wel weer mee van Lyon naar Bordeaux, maar dat verliep in een onprettige sfeer. Een paar journalisten werden net niet gemolesteerd door de meereizende securitymensen. In Japan konden alle binnenlandse verplaatsingen met de bus gebeuren.
Spelers en pers vlogen vorige maand samen naar São Paulo. Voor de binnenlandse vluchten was samen vliegen uitgesloten. Door de FIFA verboden. Officieel om veiligheidsoverwegingen. Zoek het dan verder maar uit, was de onuitgesproken boodschap van de bond.
In 1982 was het niet meer mogelijk om een speler op de stoep voor het hotel te interviewen. Laat staan de ster van het toernooi. Er stond voortaan een hek en politie rond het spelershotel. De poort ging elke dag een paar uur open en er viel nog behoorlijk te werken voor een journalist. Gesloten trainingen waren bijvoorbeeld nog niet uitgevonden.
Tot eind jaren 80 was eigenlijk elke topvoetballer benaderbaar. De eerste die zichzelf afschermde, was Diego Maradona. Nadien werd het altijd maar moeilijker. De spelers van de eigen nationale ploeg waren in principe veel gemakkelijker te benaderen. In 1982 kwam de pers elke dag op bezoek in het spelershotel en was het geen probleem dat je samen met de spelers in het zwembad dook. Vandaar het bijna-verdrinkingsverhaal met in de hoofdrollen wijlen Jan Wauters en Jean-Marie Pfaff.
Op het EK 80 en het WK 86 lag de Belgische pers in hetzelfde hotel als de spelers. Het zijn (niet toevallig?) de hoogtepunten uit de vaderlandse voetbalgeschiedenis. In Mexico kwamen we de spelers vijf keer per dag tegen en zaten we vaak samen te zonnen of in de bar. Na de twee waardeloze partijen tegen Mexico en Irak vroeg Guy Thys de journalisten dan maar eens hun basisploeg op een bierkaartje te schrijven.
Vanaf USA 1994 kon het Belgische journaille nog slechts op afgesproken tijdstippen de spelers ontmoeten. Alle spelers waren echter beschikbaar en je kon bijna altijd met een speler apart praten. Op die manier kwam je vaak veel off the record te weten.
In Brazilië hanteerde de Belgische voetbalbond een veel strikter persbeleid. Elke dag waren er drie spelers beschikbaar. Die zaten achter een tafel vol microfoons voor de voltallige persgroep. Het gesprek werd door perschef Stefan Van Loock in goede banen geleid. Alle spelers bleken behoorlijk bereid om beurt op te draven. Alleen Eden Hazard was niet al te happig om te verschijnen en Romelu Lukaku was na zijn mislukte partij tegen Rusland niet meer te zien.
Vaak had ik te doen met mijn collega’s die dagelijks verslag moesten uitbrengen van de persconferentie in Mogi das Cruzes. Pas op, bij andere nationale teams is het vaak nog moeilijker werken. Maar echt vrolijk word je hier als journalist niet van. Eenheidsworst valt niet te vermijden.
Alleen Jan Vertonghen en vooral Nicolas Lombaerts hadden teksten om van te smullen. De meeste andere jongens kwamen meestal niet verder dan wat clichés. Dries Mertens was de meester in het produceren van gemeenplaatsen. Niet dat hij niets te zeggen had, maar de angst om de coach voor het hoofd te stoten primeerde. Jammer, want een goed gesprek met de media laat een speler ook groeien.
DOOR FRANÇOIS COLIN
Alleen Vertonghen en vooral Lombaerts hadden teksten om van te smullen.
