De wielerwereld maakt zich op voor een boedelscheiding tussen koersorganisator ASO en de internationale wielerbond UCI.

Zo ver is het dus gekomen. De internationale wielerbond UCI laat de grote ploegen eerst een dure licentie betalen, met als voornaamste argument dat ze nu verzekerd zijn van deelname aan de grootste koersen. Niet alleen werd die belofte niet ingelost, nu wil de UCI de ploegen zelfs gaan straffen net omdat ze meedoen aan de koersen die hen oorspronkelijk beloofd waren. “Wielrennen is een sport uit Absurdistan geworden”, merkte Gert Steegmans terecht op.

Wie nu precies verantwoordelijk is voor de huidige malaise is eigenlijk niet eens meer zo belangrijk. Het volstaat te zeggen dat zowel de UCI als haar rivaal ASO bergen boter op het hoofd hebben. Het conflict wordt in veel media-analyses omschreven als puur haantjesgedrag, een uit de hand gelopen caféruzie tussen UCI-voorzitter Pat McQuaid en ASO-directeur Patrice Clerc. Te vrezen valt dat het echter veel zakelijker en berekender is dan dat. Dit gaat niet over de nogal banale discussie of het inschrijven van Parijs-Nice op de Franse wielerkalender al dan niet statutair in orde is. Nee, eigenlijk is de inzet: heeft de UCI nog überhaupt wetten en grenzen te stellen aan de oppermachtige ASO?

ASO heeft altijd gezegd radicaal tegen het concept van de ProTour te zijn. Nochtans heeft het er nu alle schijn van dat de Fransen zelf een soort ProTour gaan ineenboksen, buiten de bevoegdheid van de internationale wielerbond om. ASO was al eigenaar van de Ronde van Frankrijk, Parijs-Nice, Luik-Bastenaken-Luik en zowat alle grote koersen in Franstalig gebied, met uitzondering van de Dauphiné Libéré. Ook de trouw van Giro-organisator RCS en alle aanverwante Italiaanse koersen is gegarandeerd. Daarenboven probeert ASO de Vuelta over te nemen en de Fransen zouden ook hun zinnen gezet hebben op de Ronde van Californië.

Tel al die wedstrijden samen en je kan een kalender samenstellen die niet moet onderdoen voor de vroegere ProTour. Eigenlijk is het gewoon de vroegere ProTour, maar dan zonder de Ronde van Vlaanderen, de Amstel Gold Race en de Ronde van Duitsland. Als alle overnames rond raken, dan kan ASO in principe perfect een eigen wielercircuit beginnen. Het enige wat er nog nodig is, is een officiële breuk met de UCI. Dat doe je bijvoorbeeld door een banaal conflict over een kalenderstatuut te laten escaleren.

Grotesk

De UCI voelt zich door deze ontwikkelingen in het nauw gedreven en reageert onverantwoord fel. Dat ze zo in feite ASO in de kaart spelen, schijnt men in Aigle niet te beseffen. De UCI zwaait stoer met straffen en schorsingen, gewoon omdat het hun enige overgebleven troefkaart is. Dat ze daarmee alle mogelijke goodwill definitief verbeurt, neemt de Internationale Wielerunie er dan maar bij. De UCI wil in eerste instantie de Franse bond straffen, omdat die Parijs-Nice laat doorgaan en zo dus eigenlijk opkomt voor het Franse wielrennen, wat uiteindelijk toch ook zijn taak is. Het eerste tastbare gevolg daarvan is dat de Fransen het komende WK baanwielrennen van eind maart moeten missen. Hoe wanhopig moet de UCI wel niet zijn om onschuldige Franse baanwielrenners te gijzelen? Die renners hebben met dit conflict helemaal niks te maken.

De bedreigingen vanuit de UCI zijn echter zo grotesk dat niemand gelooft dat ze hard zullen worden gemaakt. McQuaid wil alle wielerploegen die deelnamen aan Parijs-Nice voor onbepaalde duur schorsen. Niet alleen de deelnemende renners dus, ook hun ploeggenoten die dachten veilig te zijn door in de Tirreno te starten. Betekent dat werkelijk dat van alle topteams enkel Astana – om heel andere redenen niet gestart in Parijs-Nice – de Ronde van Vlaanderen mag rijden? De UCI zou zo het profwielrennen vernietigen en zichzelf ook voor een groot stuk overbodig maken. Zó erg zijn ze in Aigle de trappers niet kwijt. Hopelijk toch. Want een dergelijke beslissing zet de deur immers ook wagenwijd open voor het alternatieve wielercircuit waar ASO op zit te broeden.

Stel nu dat er inderdaad een boedelscheiding komt. ASO houdt dan een kalender van haar topkoersen, terwijl UCI een apart wielerjaar organiseert met de wedstrijden die niet onder ASO’s vleugels zitten, aangevuld met de nationale kampioenschappen en het WK. Voor de toeschouwer hoeft dat allemaal niet veel verschil te maken. Tenzij ASO of UCI hun circuit zouden afsluiten voor renners uit de andere kalender. En het heeft er alle schijn van dat dat inderdaad aan het gebeuren is. De UCI stelt onomwonden dat wie ASO-koersen rijdt, het Wereldkampioenschap en de Olympische Spelen mag vergeten. ASO maakt er tegelijk geen geheim van dat wie past voor Parijs-Nice ook geweigerd zal worden in de Tour de France.

Verantwoordelijkheid

Het wielrennen dreigt daardoor te verglijden naar een situatie zoals in het boksen of het darts, met meerdere ‘officiële’ bonden die elkaar de heerschappij betwisten. Voor de populariteit van de sport kan dat nooit een goede zaak zijn. Vooral tegenover de sponsoren is de huidige crisis vernietigend. De twee kemphanen geven hen eigenlijk de boodschap: investeer vooral niet in deze sport, want je kan van ons de gekste bokkensprongen verwachten. Wat dat betreft dragen ASO én UCI een verpletterende verantwoordelijkheid door dit conflict op de spits te drijven, net op het moment dat half het peloton vers sponsorgeld zoekt.

De renners en de ploegen zitten ondertussen totaal in de tang. Neem bijvoorbeeld teams als Bouygues Telecom en Crédit Agricole. Net door RCS geweigerd voor de Giro d’Italia, dus je kan aannemen dat ze wel oren hebben naar het argument van de UCI dat de beste ploegen in de grootste koersen gegarandeerd startrecht moeten hebben. Maar de kant kiezen van de UCI kost die twee (Franse) ploegen bijna zeker hun deelname aan de Tour de France. Tja, dan maar de gederfde Giro slikken en hopen dat je er volgende keer wel weer bij bent.

Her en der werd gesuggereerd om te staken en zo beide partijen tot een vergelijk te dwingen, maar daarvoor zijn de belangen te groot. Parijs-Nice is een grote koers die live op televisie uitgezonden wordt. Daar niet starten, louter om een signaal te geven, kan een team als pakweg Silence-Lotto niet maken tegenover zijn geldschieters. Zeker omdat deelname aan de nog veel belangrijkere Tour de France op het spel staat.

Zondag zou er bijkomend overleg tussen ASO en UCI gepland zijn, al zullen de hoge heren elkaar hopelijk daarvoor ook al officieus spreken. Beide partijen schieten momenteel echter ieder compromis bij voorbaat af en een akkoord lijkt niet in de lucht te hangen. Het is eerder wachten op de officiële breuk. En dat zou best wel eens een zaak voor de rechtbank kunnen worden. S

door jef van baelen