Zonder René Vandereycken vertrekt een delegatie van de Belgische Voetbalbond straks naar Zuid-Afrika voor de loting van het WK. Beter kan de verscheurdheid tussen de bondscoach en de bestuurstop niet worden aangetoond. Officieel heet het dat Vandereycken niet meegaat uit financiële overwegingen maar van de 1500 euro die deze trip kost, kan de KBVB moeilijk failliet gaan. Eerder werd Van- dereycken ook al openlijk teruggefloten toen hij Vincent Kompany verbood om naar een televisie-uitzending rond Justine Henin te gaan. Dan verlies je als trainer ten aanzien van je spelers een stuk autoriteit.
Het is en blijft vreemd dat er over dat soort zaken vooraf niet wordt gecommuniceerd. Maar dat blijkt moeilijk met Vandereycken, de eeuwige stijfkop in wiens professionalisme er een vreemde dualiteit schuilt: hij pleit voor een optimale voorbereiding van zijn ploeg maar jaagt op hetzelfde moment alle mensen rond hem tegen zich in het harnas.
Soms krijg je de indruk dat Réné Vandereycken bewust een spanningsveld rond zich schept en alleen van daaruit kan functioneren. Maar de waarheid is wellicht dat er diep in de bondscoach een oorlog van frustratie woedt. Hoe valt het bijvoorbeeld anders te verklaren dat Vandereycken, al dan niet terecht, de staat van de grasmat in Tubeke hekelt, in de wetenschap dat dat nog maar eens voor commotie zal zorgen rond de nationale ploeg?
Ooit zagen we René Vandereycken als jonge voetballer bij Club Brugge arriveren. Hij woonde in bij een hospita, was erg bedeesd en wees bij het eerste interview naar een andere teruggetrokken jonge Limburgse voetballer die daar ook was gehuisvest en zich later tot een cynicus zou ontpoppen: Lei Clijsters. Vandereycken schudde die schuchterheid razendsnel van zich af. Hoewel hij nu als extreem eigenwijs geldt, kon hij zichzelf als voetballer goed inschatten: hij was niet snel maar maakte het spel snel, gestuurd door zijn aangeboren voetbalintelligentie. Die leek garant te staan voor een topcarrière als trainer. Maar Vandereycken bleef een coach zonder palmares, stak (te) veel energie in het randgebeuren en vocht een eenzame strijd uit tegen de buitenwereld. Hou ouder hij werd, hoe verbitterder hij leek te worden. Spelers prezen zijn vakmanschap, al willen ze zich wel eens storen aan zijn langdradige tactische besprekingen. Maar naar de buitenwereld toe verviel Vandereycken steeds weer in dezelfde fouten.
Volgende maand kondigt de Voetbalbond wellicht het einde aan van de samenwerking met René Vandereycken. Het sportieve rapport van de Limburger is onvoldoende. De afgelopen maanden verjongde Van- dereycken de ploeg, na het EK voor beloften hadden sommigen de indruk dat er een gouden generatie klaarstond. Pas later bleek dat de waarde van dit evenement wel enigszins was overroepen. De Rode Duivels speelden uitstekend tegen Servië, maar trokken zich daar niet aan op. Het spel werd gekenmerkt door wisselvalligheid. Ook zaterdag in Polen: een goeie organisatie in de eerste helft, maar na een individuele fout en een Pools doelpunt was het over en uit. Er was geen weerbaarheid, geen mentale kracht, vroeger de pijlers waarop het spel van de nationale ploeg stoelde. Als team kan je je moeilijk optrekken aan een paar individuele acties. Deze spelers, hoe getalenteerd ze misschien ook zijn, moeten een blok vormen.
René Vandereycken moet vaststellen dat ook hij er niet in geslaagd is de nationale ploeg een nieuwe identiteit te geven. Hoewel hij de ploeg bij momenten te gemakkelijk opsloot in een tactisch harnas, is dat niet alleen zijn schuld. Het blijft frappant dat voetballers in dit land binnen hun clubs weinig vooruitgang boeken en dat degenen die in het buitenland spelen een deel van hun mogelijkheden verliezen als ze voor de Rode Duivels uitkomen. Dat heeft onder meer te maken met spirit en omkadering. Dat je die niet verandert door een bondscoach in te wisselen is intussen al duidelijk gebleken: over de heropbouw van de nationale ploeg wordt al sinds medio 2002 gesproken. S
door Jacques Sys
