Bij de start van het nieuwe wielerseizoen lijkt het landschap van de profteams uit een reisfolder over Egypte geplukt: langs alle kanten doemen piramides op. ‘Nooit woedde de strijd om jeugdig talent zo hevig als vandaag.’

Het ontketende een stormpje in het Belgische jeugdwielrennen afgelopen zomer: aan de vooravond van de Ronde van de Toekomst kreeg de beloftevolle klimmer William Junior Lecerf te horen dat het U23-team van Lotto-Soudal niet langer in hem zou investeren. Lecerf had voor 2023 een contract getekend bij het nieuwe opleidingsteam van Patrick Lefevere. Bij Lotto-Soudal vonden ze het van een gebrek aan respect getuigen dat hij hun voorstel niet had afgewacht. ‘Te lang aan het lijntje gehouden’, klonk het in de entourage van Lecerf zelf.

Door de professionalisering wordt talent eerder zichtbaar. Tegelijk zijn management-bureaus, zoals in het voetbal, met steeds jongere talenten actief.’ ROBBERT DE GROOT, OPLEIDINGSHOOFD JUMBO-VISMA

Wat er ook van zij, de saga rond de twintigjarige Oost-Vlaming illustreert hoe de jacht op talent meer dan ooit op het scherpst van de snee wordt gevoerd. Wat goed is, komt snel, zo bewezen de jongste jaren onder meer Remco Evenepoel, Tadej Pogacar en Egan Bernal, en dus is het zaak om de toppers van morgen tijdig in te lijven.

Lecerf, vierde in de afgelopen Ronde van Italië voor beloften, is een van de elf Belgen in het Soudal Quick-Stepopleidingsteam, een gezelschap van veertien U23-renners aangevuld met wegkapitein Jordi Warlop (26). Het team heeft al behoorlijk wat ervaring: manager Bart Roosens legde bijna een decennium geleden met Home Solution de fundamenten en vorig jaar stond het onder de naam Elevate p/b Home Solution-Soenens voor het eerst te boek als continentaal UCI-team. Maar voortaan vaart het dus onder de vlag van Soudal Quick-Step.

Onder die nieuwe paraplu stuurt Roosens nog steeds het project aan. Ook Kevin Hulsmans, de voormalige helper van Tom Boonen, bleef als ploegleider aan boord. ‘Het doel van de nieuwe ploeg is om jonge talenten te identificeren, te ontwikkelen en af te leveren om op WorldTourniveau te kunnen koersen’, zegt Roosens. ‘Ik zou graag over twee jaar een eerste renner van ons in de WorldTour aan de slag zien.’

Nieuw Klein Constantia

Met de integratie van een satellietploeg knoopt Lefevere na enkele jaren onderbreking opnieuw aan met een traditie. De West-Vlaamse teammanager tekende eind vorige eeuw al samen met sponsor Giorgio Squinzi de countouren uit van een piramidestructuur waar het fameuze Mapei-opleidingsteam uit zou voortvloeien, een talentenpool in derde klasse en de wieg van toekomstige toppers als Fabian Cancellara, Filippo Pozzato en Michael Rogers.

Ook de geboorte van Quick-Step in 2003 ging gepaard met de uitbouw van een opleidingsteam, met onder meer Jurgen Van den Broeck in de gelederen. Dat jongerenfiliaal ging een jaar later evenwel op in Relax-Bodysol (met dertiger Nico Mattan als kopman en gids van jonge veulens als Johan Vansummeren en Sébastien Rosseler), en toen cosponsor Marc Coucke (Bodysol) in 2005 naar Lotto overliep, werd de connectie met de Quick-Stepploeg helemaal doorgeknipt.

Pas toen de Tsjechische investeerder Zdenek Bakala de Quick-Stepploeg een langetermijnperspectief bood, kwam Lefevere opnieuw met het idee van een eigen belofteteam op de proppen. Zo zag in 2013 Etixx-iHNed het daglicht, een goudader die eind 2016 op zijn beurt werd drooggelegd: sponsor Coucke (Etixx) had het schip een tweede keer verlaten, de zakken van Bakala waren wel diep maar niet bodemloos.

Na een vergeefse reanimatiepoging met Italiaans geld dat er niet was – Team Monti bleek begin 2020 een doodgeboren kind – droomt Lefevere er vandaag van om met het Soudal Quick-Stepopleidingsteam de tijden van weleer te herbeleven. ‘Klein Constantia (de benaming van het opleidingsteam in 2016, het laatste seizoen, nvdr) was een fantastische ervaring’, zegt hij. ‘Daar kwam een pak talent uit voort: Julian Alaphilippe, Florian Sénéchal, Jan Hirt, Maximilian Schachmann, Rémi Cavagna, Jhonatan Narváez, Enric Mas… Ik hoop dat we opnieuw zoiets kunnen opbouwen.’

Betere kruisbestuiving

Via het continentale team hoopt Lefevere klimmers op te leiden die op termijn Remco Evenepoel kunnen omringen, maar evengoed herbergt de ploeg onder leiding van Roosens meer klassieke types die het traditionele Quick-Step-DNA belichamen.

Omdat deze jongerenkern als continentaal UCI-team is ingeschreven, krijgen die beloften dit jaar al de kans om zich in competitie met de elite te meten. Sinds 2020 laat het UCI-reglement namelijk uitwisselingen toe tussen profteams en hun continentale kweekvijver. In ProSerieswedstrijden – de hoogste categorie onder de WorldTour – mogen profteams met een of twee renners uit hun opleidingsteam aantreden. In wedstrijden van klasse 1 – het derde niveau – mogen ze zelfs tot vier beloften opstellen.

Overigens kan ook in omgekeerde richting met pionnen worden geschoven. Zo is het mogelijk om renners uit de eerste ploeg met het belofteteam te laten deelnemen aan wedstrijden van klasse 1 (maximaal twee renners) of klasse 2 (maximaal één renner). Handig om renners wedstrijdritme te laten onderhouden of om hen na een blessure geleidelijk in competitie te laten terugkeren.

Deze reglementswijziging was met name voor Lotto-Dstny een aanleiding om vanaf dit seizoen met het opleidingsteam de stap van nationaal clubteam naar continentaal UCI-team te zetten. ‘We willen de kloof tussen de U23-categorie en het profniveau kleiner maken en een nog betere kruisbestuiving tussen het belofteteam en de profploeg creëren’, zegt Kurt Van de Wouwer, die sinds 2007 de belofteploeg leidde en vorig najaar tot sportief manager van het ProTeam werd gepromoveerd. ‘Net als in het verleden zullen onze beloften nog steeds kunnen deelnemen aan de meest prestigieuze beloftewedstrijden, zoals de Giro U23, de Ronde van de Isard of de Giro della Valle d’Aosta. Daarnaast zullen ze ook kunnen proeven van wedstrijden op bijvoorbeeld 1.1- en 1. Pro-niveau, waarin ze zich al eens met de profs kunnen meten en vooral ook van hen kunnen leren.’

Focus op nieuwe generatie

Hebben Quick-Step en Lotto al langer ervaring met een eigen opleidingsteam, dan beginnen de jongste tijd steeds meer WorldTeams een eigen piramide uit te bouwen. Intermarché-Circus-Wanty legde op zijn beurt de eerste steen en pakt dit seizoen uit met een nieuw continentaal opleidingsteam. ‘Bij onze promotie naar de WorldTour twee jaar geleden zetten we in op veel ervaring binnen de ploeg’, zegt performancemanager Aike Visbeek. ‘Nu is onze focus op een nieuwe generatie renners gericht. We kiezen er duidelijk voor om talentvolle renners de kans te geven naar de WorldTour door te groeien. Zo maken dit jaar bij ons vijf Belgische jongeren hun debuut in de WorldTour. De opstart van een continentaal opleidingsteam is onderdeel van deze strategie. Door de succesvolle aanpak van onze structuur door te trekken naar de beloftecategorie willen we nog meer jongeren groeimogelijkheden bieden.’

Door de succesvolle aanpak van onze structuur door te trekken naar de beloftecategorie willen we nog meer jongeren groeimogelijkheden bieden.’AIKE VISBEEK, PERFORMANCEMANAGER INTERMARCHÉ-CIRCUS-WANTY

De nieuwe kweekvijver van het Waalse WorldTeam wordt geleid door Kévin Van Melsen. De 34-jarige ex-Belgisch kampioen bij de junioren hing begin oktober zijn fiets aan de haak na een carrière waarin hij vanaf de amateurs in 2009 bij Vérandas Willems de stelselmatige groei van het team op de eerste rij beleefde. ‘Het voorbije seizoen kreeg ik al de verantwoordelijkheid om me over jonge renners als Hugo Page te ontfermen. Dat gaf me veel voldoening. Na twaalf seizoenen als prof kan ik nu mijn ervaring doorgeven en onze jongeren voorbereiden, zodat ze op termijn hopelijk tot ons WorldTeam kunnen toetreden.’

De nieuwe Belgische opleidingsinitiatieven zijn geen uitzondering. Een team als DSM – gemiddelde leeftijd van de renners: 24 jaar – is op zich al bijna tot een opleidingsteam verveld. In Duitsland is BORA-hansgrohe dit seizoen een partnerschap begonnen met twee continentale teams: het Duitse Lotto-Kern Haus en het Oostenrijkse Tirol-KTM, in het verleden al kweekvijver van onder anderen Marco Haller, Patrick Konrad, Gregor Mühlberger en Lukas Pöstlberger. Bahrain Victorious sloot voor dit seizoen een overeenkomst af met het Italiaanse continentale Cycling Team Friuli, waar het in het verleden al Jonathan Milan en Fran Miholjevic wegplukte en nu de Italianen Nicolò Buratti en Alberto Bruttomesso laat rijpen in afwachting van hun WorldTourdebuut in 2024. Het EF Education-Nippo Development Team is sinds vorig seizoen de aanvoerlijn van het WorldTeam van Jonathan Vaughters. Bij dat continentale jongerenteam rijdt trouwens ook de Deense dertiger en voormalige Omloop- en Amstelwinnaar Michael Valgren. Hij werkt er aan een comeback na zijn bekkenbreuk in juni, zoals Guillaume Van Keirsbulck bij Alpecin-Deceuninck zich in 2021 via het opleidingsteam een weg terug baande naar het WorldTeam.

Bredere sokkel

Terwijl de meeste WorldTeams zich van een U23-onderbouw hebben verzekerd, wordt de war for talent hoe langer hoe meer ook in de lagen daaronder gevoerd. Die strijd werd nog aangewakkerd sinds renners als Remco Evenepoel, Carlos Rodríguez, Quinn Simmons, Marco Brenner en Cian Uijtdebroeks met succes de belofterangen oversloegen – al blijven zij natuurlijk veeleer uitzonderingen. Het aantal renners jonger dan twintig in de WorldTour nam de jongste jaren stelselmatig toe: was Evenepoel op 1 januari 2019 nog de enige, dan waren ze begin dit seizoen al met elf.

In de jacht op talent stelde Patrick Lefevere voor dit seizoen een fulltimescout aan. Johan Molly, die in het verleden al scoutingwerk verrichte toen hij nog verzorger was, moet in de jeugdreeksen de betere elementen opsporen, zodat zij uiteindelijk bij het opleidingsteam van Soudal Quick-Step kunnen worden ingelijfd.

‘De oorlog om talent begint op almaar jongere leeftijd’, zegt Robbert de Groot, opleidingshoofd bij Jumbo-Visma. ‘De sport professionaliseert, wat betekent dat er op jongere leeftijd beter wordt getraind en dus talent ook eerder zichtbaar wordt. Tegelijk is er ook aan de commerciële kant een belangrijke ontwikkeling aan de gang: managementbureaus zijn met steeds jongere talenten actief, in navolging van het voetbal. Toch is jong rekruteren zeker niet de enige piste. We moeten ook oog blijven houden voor eventuele laatbloeiers en zijinstromers uit andere wielerdisciplines en sporttakken.’

Soudal Quick-Step werkt sinds deze maand formeel samen met Balen BC, het in 1948 opgerichte jeugdteam waar Boonen en Evenepoel deel van uitmaakten en waar ook sportdirecteur Wilfried Peeters de knepen van het vak leerde. Het doel is een nog bredere jongerensokkel te bouwen en zo een duurzame talenttoevoer te creëren naar het opleidingsteam en uiteindelijk ook het WorldTeam.

Intermarché-Circus-Wanty ontwikkelde in 2021 de Ardent Group Cycling Academy, genoemd naar de bedrijvengroep waar sponsor Circus toe behoort. Via die academie wil de ploeg de basis van de wielerpiramide extra zuurstof inblazen, bijvoorbeeld door ondersteuning te bieden aan clubs die bij de Waalse wielerfederatie zijn aangesloten. Zo wordt tijdens gala-avonden geld opgehaald dat in de vorm van materiaal, aankoopbonnen of tegemoetkomingen onder Waalse opleidingsclubs en wielerscholen wordt verdeeld.

UAE Team Emirates ondersteunt Team Pogi, de begin 2021 opgerichte kweekvijver van Tadej Pogacar. Behalve een jongerenteam voor tien-tot-achttienjarigen omvat Team Pogi ook een wielerschool voor de allerkleinsten vanaf zes jaar. De Zwitser Jan Christen (18), vorig jaar als lid van Team Pogi juniorenwereldkampioen in het veld, tekende inmiddels een contract tot eind 2027 bij UAE Team Emirates, dat hem dit seizoen nog op continentaal niveau laat rijpen onder de vleugels van Axel Merckx.

Jumbo-Visma rolde een paar jaar geleden een ontwikkelingsplan uit om eigen talent op te leiden. Het leidinggevende Nederlandse team sloeg de handen in elkaar met de nationale wielerunie en het Nederlands Olympisch Comité om talent van eigen bodem vanaf de leeftijd van veertien, vijftien jaar professioneel te begeleiden op het gebied van training, voeding en persoonlijke ontwikkeling. CyclingClassNL, zoals het programma heet, vormt het voorportaal van het Jumbo-Visma U23-opleidingsteam.

CyclingClassNL wierp inmiddels zijn eerste vruchten af. Met Menno Huising (18) en Jelle Boonstra (18) traden op 1 januari twee renners uit het programma toe tot het Jumbo-Visma U23-opleidingsteam, dat eerder onder anderen sprinttalent Olav Kooij aan het WorldTeam afleverde. Nienke Veenhoven en Rosita Reijnhout versierden op hun beurt een contract bij het Women’s WorldTeam. Beide achttienjarige meisjes kunnen voortaan met hun ogen stelen van een kampioene als Marianne Vos.

‘Met CyclingClassNL helpen we ervoor te zorgen dat we Nederlandse toppers hebben, met het opleidingsteam kijken we ook heel hard buiten Nederland’, zegt teammanager Richard Plugge. ‘Want of het nou met een Nederlander is of met een buitenlander, dat maakt mij niet uit, zolang we maar met Jumbo-Visma het beste WorldTeam zijn. Het voorbije seizoen sloten we af op kop van de UCI-ranking. Door zelf een belangrijk deel van onze toprenners op te leiden willen we verzekeren dat we ook op langere termijn nummer één blijven.’