Zes keer dit seizoen volgt Sport/Voetbalmagazine een buitenlandse topper in het zog van de commentatoren van Prime.

Een goede gelegenheid om die zes competities eens onder de loep te nemen. De oude Nederlandse Klassieker bijt de spits af.

Vroeger waren er in Nederland maar twee ploegen die er echt toe deden: Ajax en Feyenoord. Doorheen de jaren kwam daar PSV bij en de lampenclub uit Eindhoven toonde zich de voorbije seizoenen meer dan eens de derde hond die met het been ging lopen. PSV aast dit seizoen zelfs op een vijfde opeenvolgende landstitel.

Feyenoord en Ajax zijn vanaf speeldag één al op achtervolgen aangewezen na nederlagen bij respectievelijk Heracles en Willem II. Vorige zaterdag gingen ook de Eindhovenaren de boot in bij AZ, dankzij een doelpunt van onze landgenoot Maarten Martens. Een van de twee aartsrivalen kon dus zondagmiddag weer op gelijke hoogte klimmen van PSV. De match vormde samen met Chelsea-Manchester United het hoogtepunt van het weekend op Prime. Wij trokken met commentator Bram Lambert naar De Kuip.

Legendarische spelerstunnel

Twee uur voor de wedstrijd komen de eerste thuissupporters al aangeslenterd. Het is dan halfelf ’s ochtends. In het zachte nazomerzonnetje zouden ze even goed op weg kunnen zijn naar de warme bakker voor boterkoeken en croissants, zo vroeg op de dag is het en zo vredig oogt het allemaal. Een gezellige zondagochtend leent zich niet tot het maken van oorlog.

Schijn bedriegt, wat later cirkelen de helikopters al boven De Kuip, de Klassieker kent immers een lange geschiedenis van rellen en geweld. Drie jaar geleden liep het nog zwaar uit de hand en vernielden Ajaxsupporters enkele treinstellen. Iedereen herinnert zich ook nog de Slag van Beverwijk in 1997, waarbij de ergste hooligans van beide kampen elkaar ergens in een wei te lijf gingen en één Ajaxfan, Carlo Picornie, het leven liet. Vandaag zal het vrij rustig blijven. De ordediensten, die zeer strikt optreden, verrichten wel enkele arrestaties, zo blijkt achteraf, maar erg is het allemaal niet.

Net zoals voetballers hebben ook commentatoren hun rituelen. Bij Bram Lambert is dat blijkbaar: het gras ruiken. Meteen na aankomst duiken we dus de legendarische spelerstunnel in die middels een groot valluik uitgeeft op het veld. Het is die tunnel waarin Leo Beenhakker zijn eenzame aftocht maakte na de Nederland-België van 1985 die de Rode Duivels naar het WK in Mexico bracht. Op de muren van de tunnel is de historiek van het stadion en van Feyenoord vereeuwigd. Ook de uitslag van die bewuste Nederland-België staat ertussen: 2-1.

Zijn ook onderweg naar het veld: de Ajacieden Klaas-Jan Huntelaar, Luis Suárez en Evander Sno, die laatste uit duizenden te herkennen door zijn lange rastaslierten. Ook scheidsrechter Braamhaar komt alvast de kwaliteit van het gras inspecteren, maar dan zijn wij al onderweg naar de commentaarpositie op de hoofdtribune. Opmerkelijk: wegens plaatsgebrek krijgt Prime voor het eerst een plaatsje aan de overzijde van de plek waar de camera’s staan. Het gevolg is dat, wanneer een speler op het veld van rechts naar links schiet, de bal op de monitor de andere kant uit zoeft. Niet simpel, zelfs niet voor een geroutineerde commentator. Prime zendt makkelijk tien wedstrijden per week uit en die worden allemaal van deskundige uitleg voorzien. Bij ongeveer een kwart van die matchen gaat een reporter ter plaatse, de andere worden vanuit een studiootje in Brussel becommentarieerd. Bram Lambert is de man die het leeuwendeel van het Nederlandse voetbal voor zijn rekening neemt. De Eredivisie is interessant voor Prime, zegt hij: betaalbaar wat verplaatsingen betreft en er is de betrokkenheid vanwege de vele Belgen die er aan de slag zijn.

Vandaag zijn dat er twee: Thomas Vermaelen en Jan Vertonghen. De jonge voetballers zijn de laatste tijd nog amper weg te denken uit de nationale ploeg en ook bij Ajax kunnen ze op een basisplaats rekenen. Niet evident gezien ze het grootste deel van de voorbereiding gemist hebben door de campagne met de jonge Rode Duivels op de Spelen in Peking. Maar coach Marco van Basten heeft een traditionele 4-3-3 à la Cruijff in zijn hoofd en, zo zegt hij, daarbij kun je niet voorbij aan de ervaring waarover de twee Vlamingen toch al beschikken. Vertonghen ziet er alvast een blijk van vertrouwen in en werkt zich te pletter op het middenveld.

Foute contactlenzen

Ajax worden vooraf de beste kansen toegedicht. Feyenoord kampt met blessures en likt zijn wonden na de thuisnederlaag in de UEFA Cup tegen Gentkiller Kalmar (0-1). Toch beginnen de Rotterdammers het best aan de partij, gesteund door een ruim 40.000-koppige aanhang. Het Legioen schreeuwt al meteen moord en brand wanneer in het prille begin van de match dribbelkont Biseswar in de zestien tegen de grond gaat en daarvoor geen strafschop, maar … geel krijgt. Een wel heel gewaagde beslissing van Braamhaar die zich meteen verzekert van een lastige middag.

Vorig jaar werd de Klassieker trouwens voor het eerst geleid door een niet-Nederlandse ref. Frank De Bleeckere was de man die toen de honneurs mocht waarnemen en hij deed dat met verve. Braamhaar is nu kop van Jut bij de Rotterdammers, maar de match is nog jong … Het spel golft aardig op en neer, maar tot uitgespeelde doelkansen komt het voorlopig niet. Henk Timmer, de bijna 37-jarige Feyenoordgoalie, moet alleen een paar afstandsschoten pareren.

Als de wedstrijd op 0-0 zou eindigen dan betekent dat meteen een primeur, want sinds de eerste ontmoeting in 1921 was de uitslag van de Klassieker slechts één keer 0-0, en dat was in Amsterdam in 1978. In De Kuip wordt er altijd gescoord. Soms zelfs erg veel: in 1960 werd het maar liefst 9-5, de doelpuntenrijkste wedstrijd uit de geschiedenis van de Eredivisie. Vier jaar later deed Feyenoord dat nog eens dunnetjes over en versloeg het Ajax met 9-4. De Ajacieden riepen toen naar verluidt het excuus in dat doelman Bertus Hoogerman die dag de contactlenzen van zijn vrouw in had.

De grootste thuisoverwinning van Ajax is van iets recentere datum, in 1983 werd het 8-2. Pittig detail: in het shirt van Feyenoord liep toen ene … Johan Cruijff rond. De balkunstenaar uit Betondorp kreeg in de nadagen van zijn carrière geen nieuw contract bij zijn Ajax en dus ging hij nog een jaartje bij de aartsrivaal voetballen. Zijn terugkeer naar De Meer, het toenmalige stadion van Ajax, werd dan misschien wel een drama, later op het seizoen schonk hij zijn nieuwe club toch de landstitel. Voor Feyenoord was dat dan al tien jaar geleden.

Te jong of passé

0-0 wordt het ook dit keer niet, zo weten we wanneer Tim de Cler kort voor de pauze in de fout gaat en Jeffrey Sarpong de 0-1 kan maken. De Nederlandse collega’s op de persbanken speculeren meteen of De Cler in de toekomst nog zal opgeroepen worden voor Oranje.

De voorsprong voor Ajax weerspiegelt op dat moment misschien niet echt het wedstrijdbeeld – dat ondanks enkele kansjes voor de bezoekers vrijwel in evenwicht is – maar wel de machtsverhoudingen zoals kenners ze dit seizoen menen waar te nemen. “PSV lijkt wat verzwakt”, denkt ook Bram Lambert. “Vooral aanvallend wegen ze niet echt zwaar. Het zou eigenlijk ook niet slecht zijn mocht er nog eens een andere ploeg kampioen spelen. Ajax lijkt daarvoor de beste papieren te bezitten. Het kocht goed aan met onder andere Oleguer van Barcelona en de Serviër Miralem Sulejmani. Die laatste werd van Heerenveen overgenomen voor 16 miljoen euro. In totaal kocht Ajax voor zo’n slordige 30 miljoen aan spelers in. Als je dan ziet dat bij ons de kranten vol staan wanneer Koen Daerden voor vier miljoen getransfereerd wordt …”

De rest van de ploegen zal volgens Lambert tekortschieten: “Feyenoord heeft een pak spelers die ofwel te jong zijn, ofwel passé. Hun middenveld vandaag is gemiddeld nog geen twintig jaar terwijl voorin Makaay en Tomasson rondlopen. AZ heeft potentieel, maar kende door de Spelen een gebrekkige voorbereiding, dat wordt een uitdaging voor Van Gaal. Misschien kan ook Heerenveen bij de top aansluiten, de competitie kan er alleen maar aantrekkelijker door worden.”

Inconsequent gefluit

Sulejmani, de dure transfer van Ajax, heeft al na tien minuten het veld moeten verlaten met een blessure. Leonardo, ex-Feyenoord en dus flink uitgejouwd, is in zijn plaats gekomen. Bij Feyenoord is het vooral de 17-jarige Georginio Wijnaldum die met tomeloze inzet de bakens probeert te verzetten.

De Rotterdammers komen na de rust scherp uit de kleedkamer en na enkele minuten is het raak. Doelman Stekelenburg redt met de voet een schuin schot van Biseswar en de bal caprioleert hoog de lucht in. “Al wie dat niet springt, dat is een jood”, zingt het Legioen al een tijdje en inderdaad: drie Ajacieden, de “joden”, blijven aan de grond genageld staan terwijl Jon Dahl Tomasson opveert en de vallende bal binnenkopt.

Na die gelijkmaker zakt de wedstrijd wat ineen. Feyenoord lijkt niet bij machte om de drie punten thuis te houden. Dat lukte de Rotterdammers de laatste tien jaar overigens maar twee keer. Plots valt de goal aan de overkant. Een klutsbal wordt door Huntelaar van dichtbij voorbij Timmer gepoeierd: 1-2. Wat later claimt Suárez een strafschop, maar die krijgt hij niet.

Dan komt oudgediende Michael Mols de moegestreden Wijnaldum vervangen. Een listige zet van coach Gertjan Verbeek, want was het niet Mols die vorig jaar in de Klassieker bij een 1-2-stand een penalty meekreeg van De Bleeckere? En de geschiedenis heeft soms de onbedwingbare neiging zichzelf te herhalen: vijf minuten voor tijd gaat Mols graag neer in de zone van de waarheid en Braamhaar fluit. Ajax voelt zich bekocht, Rotterdam-Zuid verzoent zich weer met de man in het zwart. Tomasson zet zich achter de bal en zorgt voor dezelfde eindstand als vorig jaar: 2-2.

Voor het laatste fluitsignaal komt het nog tot een opstootje waarbij twintig spelers staan te duwen en te trekken in de middencirkel. Huntelaar bijt Braamhaar toe: “Dit komt door jou en je inconsequente gefluit!”

Van Basten toont zich op de persconferentie gematigder, maar spreekt wel van een gemiste kans. Feyenoord roept zich dan weer uit tot morele winnaar. Beide ploegen blijven in elk geval op twee punten van PSV en met vier op negen kunnen ze bezwaarlijk van een geslaagde start spreken. Maar het seizoen is nog lang … S

door peter mangelschots – beelden:proshots