Het Franse nationale elftal kan niet zonder Zinédine Zidane, die terugkeerde om de ploeg alsnog naar Duitsland te leiden. ‘Ik had maar één wens : met Frankrijk naar het WK.’ Daarna houdt hij het als voetballer definitief voor bekeken.
Aan het begin van dit seizoen stond het nationale elftal van Frankrijk er slecht voor in de kwalificatiereeks voor het WK in Duitsland. Dat toernooi missen zou een regelrechte blamage zijn. Uit pure wanhoop besloten de Fransen daarom hun kaarten te zetten op de rentree van de ervaren vedetten Lilian Thuram, Claude Makélélé en bovenal superster Zinédine Zidane.
En plotseling is alles weer zoals het was. Een afgeladen Stade La Mosson in Montpellier zingt op woensdag 17 augustus 2005 met één langgerekte stem : Zizou, Zizou, Zizou. Het Franse nationale elftal is net in een oefenduel met Ivoorkust op 2-0 gekomen. Doelpuntenmaker : Zinédine Zidane, met een technisch perfect uitgevoerde volley. Uiteindelijk wordt het een overtuigende 3-0 tegen het sterke Afrikaanse land. De maandenlange crisis lijkt bezworen. De teruggekeerde superster van Real Madrid is de verlosser. Aan het Franse hof buigt iedereen weer voor le roi Zizou.
Hoe anders was het niet in de maanden voordien ? Na het mislukte Euro 2004 – verlies in de kwartfinale tegen de latere winnaar Griekenland – zwaaiden de veteranen Zinédine Zidane en Lilian Thuram af. Zonder hen en met de nieuwe bondscoach Raymond Domenech, opvolger van de na het toernooi in Portugal opgestapte Jacques Santini, zwalkte het nationale elftal over de velden. Vooral in de thuisduels waren de prestaties abominabel. De WK-kwalificatieduels in het Stade de France met Israël, Ierland en Zwitserland leverden telkens een doelpuntenloze remise op. Ondanks de aanwezigheid van Arsenaltopscorer Thierry Henry deed de machteloosheid van de Franse aanval pijn aan de ogen. Het klimaat rond het nationale elftal verslechterde met de wedstrijd, tot onvrede van het verwende en door de recente successen veeleisende publiek. De positie van Domenech dreigde onhoudbaar te worden.
De bondscoach lijkt zelf ook een van de oorzaken van de malaise te zijn. De oud-speler heeft sinds zijn aantreden de selectie danig verjongd, maar van een frisse wind is geen sprake. Veel meer juist van stagnatie door stroeve onderlinge relaties en tegenzin. Domenech ruziede openlijk met doelman Fabien Barthez en Arsenal-ster Robert Pirès. De beide overgebleven routiniers kunnen zich in het geheel niet vinden in de strenge disciplinaire regels die Domenech heeft ingevoerd. Ze voelen zich gekleineerd. De nieuwe bondscoach heeft tal van maatregelen getroffen die het trainingskamp van de nationale selectie doen aanvoelen als een week in een strenge kloosterorde. Zo moeten de mobiele telefoons grotendeels uitgeschakeld blijven en voerde de coach een noviteit in. De internationals waren gewend na een interland in alle vrijheid hun weg te gaan. Dat is onder Domenech voorbij. Na uitwedstrijden moet iedereen mee terug naar Frankrijk vliegen. Onderweg dient namelijk het gespeelde duel nog eens uitgebreid urenlang te worden nabesproken. De nieuwe garde heeft geen problemen met de regels van Domenech, maar de oude vedetten worden bokkig. Zij zijn hun vrijheden en privileges kwijt.
De situatie van met name Pirès escaleerde daardoor danig. De aanvallende middenvelder uitte openlijke kritiek op Domenech en wenste niet in de hoek gezet te worden. Nadat Pirès zich bij een persconferentie al dan niet bewust in kledij van een ander merk dan de officiële sponsor van de bond had gemeld, kreeg hij een zware boete opgelegd. Bovendien besloot Domenech hem voortaan niet meer te selecteren.
De enige overgebleven superster, Henry, scoorde er intussen bij Arsenal lustig op los, maar bleek in het nationale tricot volstrekt machteloos. De snelle aanvaller lijkt zijn Londense zelfvertrouwen in dienst van Frankrijk op slag te verliezen. In het seizoen 2004/05, het jaar zonder Zidane, speelde Henry zeven interlands, waarin hij maar één keer scoorde. Dat gebeurde tijdens het WK-kwalificatieduel op en met Cyprus (0-2-zege). Henry leek de loodzware last die sinds het afscheid van Zidane op zijn schouders rustte, niet te kunnen dragen. Plotseling was híj verantwoordelijk voor de resultaten. De Fransen geloofden immers heilig dat de superster van dienst voor de juiste gang van zaken moet zorgen. Hij is immers de Monsieur Plus.
Niet voor niets reageerde Henry blij en opgelucht toen Zidane zijn rentree aankondigde. Henry zei toen: ‘Met alle respect voor de andere spelers, het is wel Zidáne die terugkeert ! De beste van de wereld. Mijn eerste gedachte was : God is terug ! Maar ik weet dat Zizou boos wordt als ik dat zeg. Hij kan er niet zo goed tegen als hij wordt opgehemeld. Maar met Claude en Lilian hebben we er in één keer drie spelers van wereldklasse bij. Ik was erg ongerust over onze kansen op plaatsing voor het WK, nu heb ik weer alle vertrouwen. Laatst tijdens het Amsterdam Tournament had ik de eer Diego Maradona te ontmoeten. Onvergetelijk voor mij, temeer omdat hij me om mijn shirt vroeg. Ik plaats Maradona en Zidane in dezelfde categorie. Hun naam is voldoende, méér hoef je niet te zeggen. Binnen de selectie zal Zizou voor de vonk zorgen die de machine weer op gang krijgt. ‘
Dat bleek in elk geval uit de resultaten van de cruciale WK-kwalificatiewedstrijden in september. De 3-0-thuiszege op de zwakke ploeg van de Faeröer maakte geen enkele indruk, de 0-1-winst in Dublin tegen concurrent Ierland des te meer. Halverwege de tweede helft maakte Henry, die kort daarop uitviel met een liesblessure, het enige doelpunt. Meteen na die treffer mocht Zidane naar de kant. Zijn werk was gedaan, Frankrijk had zijn kansen op plaatsing voor de eindronde weer volledig in eigen hand. De ploeg kreeg immers geen goal tegen en hield inderdaad ook tegen de Ieren de minimale voorsprong vast. Winst bij medekoploper Zwitserland en thuis tegen Cyprus, op respectievelijk 8 en 12 oktober, was voldoende voor een rechtstreeks ticket naar Duitsland. Zelfs een nederlaag tegen de Zwitsers zou nog geen ramp zijn, want die ploeg speelde zijn laatste wedstrijd in en tegen Ierland, dat nog kans maakte op de tweede plaats en dus de play-offs. Frankrijk was met de zege in Dublin al vrijwel zeker van minimaal die barrage. Het werd in Zwitserland 1-1, waarna de 4-0 tegen Cyprus goed was voor een rechtstreeks WK-ticket.
Hoe voelt het weer terug te zijn als international ?
Zinédine Zidane : “Erg goed. Ik ben erg blij er weer bij te zijn. Een jaar geleden was ik er zeker van dat ik de juiste beslissing had genomen door te stoppen als international. Nu heb ik er weer geweldig veel zin in. Ik ben me er wel van bewust dat mijn positie 180 graden is gedraaid.”
Hoe is de beslissing tot stand gekomen ?
“Ik heb lang vakantie gevierd met mijn gezin. We waren in Canada, waar we hebben rondgereisd. Daar heb ik goed kunnen uitrusten en mijn hoofd leeg kunnen maken. Dat viel samen met het feit dat mensen me vroegen om terug te keren. De bondscoach is langsgekomen om met me te praten. Maar het belangrijkste was dat ik er weer veel zin in had.”
Hoe zijn de contacten met Domenech verlopen ?
“We hebben verscheidene gesprekken gehad. Hij is op bezoek geweest in Madrid en ik heb hem ook nog een keer ontmoet in Parijs. Domenech wilde erg graag dat ik weer beschikbaar zou zijn. Hij was enthousiast en had veel overredingskracht. Dat heeft me geraakt. Maar voor mij speelde een eventuele terugkeer al veel langer, voor mij is het nationale elftal alles. Het heeft me de hoogtepunten uit mijn loopbaan gebracht. Hoe zou ik al die fantastische momenten kunnen vergeten ? Hoewel er ook minder mooie periodes waren, hebben les Bleus altijd enorm veel voor me betekend.”
Het nationale elftal stond er op het moment van jouw terugkeer niet geweldig voor in de kwalificatiegroep.
“Verwacht van mij geen grote uitspraken over de oorzaken daarvan. Ik ben ook niet teruggekeerd omdat het niet goed liep. Dat zul je mij nooit horen zeggen. Ik wilde graag helpen de zaak weer op de rails te krijgen, maar ik ben niet de verlosser. Ik had er gewoon weer zin in. Ik wist dat ik me weer beschikbaar kon stellen en ik weet dat ik iets kan bijdragen.”
Ook Claude Makélélé en Lilian Thuram zijn er weer bij. Heeft jouw rentree een rol gespeeld bij hun beslissing ?
“Dat weet ik niet. Ik kan ook niet voor hen spreken, ieder heeft zijn eigen waarheid. Ik ben wel erg blij dat ze terug zijn, vooral mijn relatie met Claude is erg goed. Ik heb twee jaar met hem gespeeld bij Real Madrid. We passen in ons spel heel goed bij elkaar, we vormen een van de beste combinaties die ik ken. Claude en ik hebben wel veel over een eventuele gezamenlijke terugkeer gesproken. Ook met Lilian heb ik natuurlijk wel gepraat. Of die gesprekken de doorslag hebben gegeven, moet je aan hen vragen.”
Jouw terugkeer betekent ook een risico. Je hebt veel te verliezen.
“Ik ben geen rekenmeester. Zo denk ik niet. Het risico is niet belangrijk en mijn reputatie ook niet. Als ik wél berekenend zou zijn, was ik niet teruggekeerd. Ik had maar één wens : met Frankrijk naar het WK.”
Was je niet bang dat jouw rentree als international te laat zou komen voor Frankrijk ?
“Dat heb ik geen moment gedacht. De situatie was lastig, we wisten dat het moeilijk zou worden om ons te plaatsen. Maar het belangrijkste is dat we positief zijn gebleven en zijn blijven geloven in onze kwaliteiten. Dat was de enige weg naar de eindronde.”
Er gaan geruchten dat jouw terugkeer in de nationale ploeg ook een andere reden heeft …
“Aan die berichten wil ik meteen een einde maken. Het is niet waar dat mijn kledingsponsor ( Adidas, nvdr) mij onder druk heeft gezet of zelfs heeft gedwongen. En ook niet dat mensen uit de politiek druk hebben uitgeoefend. Het was simpelweg mijn eigen beslissing. Ik wilde graag weer voor Frankrijk spelen. Het Franse elftal heeft me gemaakt tot wie ik ben en ik wil graag iets terugdoen.”
TIEMEN VAN DER LAAN
