Modellen van voetbalschoenen veranderen in een tempo dat meer te maken heeft met esthetische redenen dan met de functionele noden van de voetballers. Waar moet u op letten bij de keuze van uw voetbalschoenen?
In een hele carrière kan een voetballer op trainingen en in wedstrijden gemakkelijk tot 300.000 km afleggen. In een wedstrijd kunnen er per gelopen kilometer meer dan 500 contacten tussen de voet en de grond zijn, kan een speler gedurende meer dan 50 % van de tijd aan het lopen zijn en tot 300 keer de bal raken. Om goed te kunnen presteren moet elke speler dan ook zeker zijn dat hij de schoenen heeft gekozen die het best zijn aangepast aan zijn noden. Wat zijn nu de belangrijkste elementen bij de keuze van een paar voetbalschoenen?
Elke voet is verschillend, ook onze linkervoet is anders dan onze rechter. Globaal genomen kunnen we drie soorten voeten onderscheiden: de platte voet ( pesplanus), de holle voet ( pescavus) en de normale voet. Tegelijk kunnen voeten ook verschillen qua breedte: ze kunnen breed, smal of standaard zijn. Schoenen moeten dus goed aangepast zijn aan de voeten (type, lengte, breedte). Kenmerkend is dat voetballers meestal voor een maatje kleiner kiezen met het oog op een betere controle en een beter balgevoel. Nochtans is iedereen het erover eens dat er best nog een marge is van 5 tot 10 millimeter tussen de punt van de schoen en het uiteinde van de grote teen. Binnen in de schoen mag de voet niet glijden. De schoen moet ook comfortabel zitten aan de hiel en de hals van de voet. De tong van de schoen moet zacht zijn en de wreef beschermen. En de speler mag geen hinder ondervinden als hij zijn voet in de schoen moet steken, omdat dit pijn aan de achillespezen zou kunnen veroorzaken.
Ook de studs zijn bij voetbalschoenen natuurlijk van groot belang. Alle merken hebben wat dat betreft een breed gamma met verschillende aantallen, verschillende posities, verschillende lengtes en verschillende materialen. Spelers zouden niet enkel aandacht moeten schenken aan het soort studs op de schoenen, maar evenzeer aan de manier waarop ze op de schoenen geplaatst zijn, omdat het daarvan afhangt welke specifieke druk de voetzool zal ondergaan bij het contact met de grond. Het kan trouwens nuttig zijn om even de binnenzool op te heffen om zo de positie van de studs te controleren en te verifiëren of ze goed zijn vastgemaakt.
Kiezen op het einde van de dag
Het is aangewezen om schoenen op het einde van de dag te kiezen, als de voeten lichtjes gezwollen zijn. Men zou eigenlijk altijd de voeten moeten meten vooraleer een welbepaald merk te kiezen voor de trainingen of de wedstrijden. De grootte van twee schoenen met dezelfde maat, maar van een ander merk, kan immers aanzienlijk verschillen als gevolg van de verschillende methodes die de fabrikanten gebruiken om de schoenmaat te definiëren.
De ideale positie van de voet, met andere woorden de positie waarin er het minst druk is op de gewrichten, de ligamenten en de pezen, verschilt van individu tot individu. De binnenzool van een standaardschoen, die over het algemeen plat is, is meestal niet aangepast aan de voet van de spelers. Om wel voor die aanpassing te zorgen worden orthopedische zolen gebruikt, die gemaakt zijn van verschillende materies en waarvan de stijfheid en de dichtheid kunnen verschillen.
Als de voet van de speler de grond raakt, moet hij zich soepel kunnen aanpassen aan het soort ondergrond en bijna in dezelfde beweging ook een hefboom worden voor de efficiënte voortzetting van de actie. De voet moet lichtjes worden gebogen om de schok van het contact met de grond te kunnen opvangen. Om de volgende fase te kunnen inzetten – eventueel met snelle insnijdende en draaiende bewegingen – is een grote stabiliteit vereist, temeer omdat kort moet kunnen worden gedraaid. De voetbalschoen moet in staat zijn om deze veranderingen van de beweging mogelijk te helpen maken door de voet de nodige stabiliteit te bieden vanaf het ogenblik dat de hiel de grond raakt, tot het gewicht weer verplaatst wordt naar het voorste gedeelte van de voet. Jammer genoeg is bij onderzoek vastgesteld dat de meeste schoenen de voet beletten om zijn natuurlijke beweging helemaal te kunnen uitvoeren en dus enigszins de bewegingsvrijheid beperken.
Voor de controle van de achterkant van de voet en de stabiliteit is het van essentieel belang dat de hiel goed in positie blijft. En voor voetballers met soepele en heel mobiele voeten is dat element nog belangrijker. Een slechte ondersteuning van de hiel kan er immers voor zorgen dat de voet te veel moet worden gebogen en de kans op blessures doen toenemen omdat er zo te veel druk wordt uitgeoefend op het scheenbeen en het dijbeen.
Impact drie keer sterker dan het lichaamsgewicht
Telkens als de hiel van de speler tijdens het lopen de grond raakt, is de kracht van de impact daarvan drie keer hoger dan het lichaamsgewicht. Die moet over het hele lichaam verdeeld worden. De druk die moet worden opgevangen door de voeten is nog groter als de speler na een sprong weer de grond raakt. Vandaar dat schoenen erg schokbestendig moeten zijn. Jammer genoeg schiet een groot deel van de op de markt gebrachte exemplaren op dat vlak tekort. Vaak zijn ze wat dit aspect betreft ook niet voldoende aangepast aan elk type voet. Specifieke en op maat uitgevoerde metingen van de schokken bij het neerkomen van de voet kunnen hier de spelers helpen om de meest geschikte schoenen te kiezen. Wie zover niet wil gaan, kan een beroep doen op opgevulde binnenzolen, maar die verliezen snel hun efficiëntie en moeten dan ook regelmatig vervangen worden.
Een goede grip is van essentieel belang
Om optimaal rendement te halen is het van essentieel belang dat de wrijving tussen de buitenzool en de grond minimaal is. Die wrijving wordt bepaald door de samenstelling van de buitenzool, het aantal studs en de manier waarop ze zijn geplaatst, de toestand van de ondergrond en het gewicht van de speler.
In ieder geval mogen de studs de speler niet hinderen bij het maken van korte kapbewegingen. Lange studs maken door de grotere wrijving tussen de schoen en de grond een betere grip mogelijk, maar op dit vlak is het zoeken naar een subtiel evenwicht. Als de studs immers te stevig in de grond staan, kan dit ook gemakkelijker aanleiding geven tot blessures. Stel dat de voet bij bewegingen van de rest van het lichaam in de grond geblokkeerd blijft, dan lopen heel wat gewrichten het gevaar ernstig te kunnen worden verdraaid.
De schoen moet het bovenste gedeelte van de voet beschermen tegen ongemakken die voortvloeien uit het herhaaldelijke contact met de bal (schoten en controles) of uit het contact met andere spelers. Het is enigszins paradoxaal dat er nu schoenen op de markt komen die gemaakt zijn van fijn en kneedbaar materiaal – om lichter te zijn en het balcontact te helpen vergemakkelijken – maar tegelijk de voeten blootstellen aan een groter gevaar op blessures. Het is ook belangrijk om de voetzool te beschermen tegen blessures die het gevolg kunnen zijn van uiteenlopende en veranderende grondoppervlakken. Op een harde bevroren ondergrond spelen met weinig studs, vergroot bijvoorbeeld het gevaar op blessures. Als de zool te soepel is en als de zes gebruikelijke studs te weinig doordringen in het grondoppervlak, kan er op het midden van de voet een druk ontstaan die aanleiding kan geven tot ernstige blessures. Op een droog terrein is het daarom beter om te spelen met schoenen met meer studs, of met doorlopende studs in één rij. Dit zal de risico’s op kwetsuren beperken.
Schoenen te weken leggen in het water
Het is voor de spelers niet aangewezen om een wedstrijd te spelen met een paar schoenen dat ze voordien nog nooit op training hebben gedragen. Best is het om de schoenen eerst op training gedurende korte periodes van telkens ongeveer een halfuur aan te doen. Die korte periodes kunnen geleidelijk worden verlengd, vooraleer de spelers de schoenen uiteindelijk ook in de wedstrijd kunnen dragen. Het kan aangewezen zijn de schoenen even in het water te weken en bij het drogen ervan papier of stukjes hout te gebruiken om ze de juiste vorm te geven vooraleer ze een eerste keer te dragen. Schoenen die niet aangepast zijn aan de ondergrond (nat of droog veld, gras of kunstgras), zorgen voor minder sterke prestaties en vergroten het risico op blessures. Natuurlijk is het niet mogelijk om de definitie te geven van dé ideale schoen, maar een voetballer moet wel heel goed beseffen dat de look van een schoen beslist niet het belangrijkste aspect ervan is! S
door mike healy
