Op 29 mei kiest de FIFA een nieuwe president. De Zwitser Sepp Blatter begint dan waarschijnlijk aan zijn vijfde ambtstermijn. De Jordaanse prins Ali, ex-voetbalcoryfee Luis Figo en Michaël van Praag hopen dat te voorkomen. Sport/Voetbalmagazine ging de Nederlandse bondsvoorzitter opzoeken.
Sepp Blatter (79) heeft al de steun toegezegd gekregen van de confederaties van Afrika, Azië en Oceanië. Samen goed voor 111 van de 209 stemmen. De Zwitser lijkt onklopbaar, maar met de steun van de Belgische voetbalbond wil Michaël van Praag het voetbal voor een nieuwe ramp behoeden.
Afspraak met Van Praag in het Nederlandse bondsgebouw in het bos van Zeist, even voor de middag. Halfweg het gesprek krijgen we broodjes kaas, melk en karnemelk voorgeschoteld. Als we niet wisten dat dit typisch Nederlands is, zouden we er een boodschap in zien. Michaël van Praag wil een einde maken aan de pracht en praal bij de FIFA en flink gaan bezuinigen.
Hoe verloopt de campagne?
Michaël van Praag: “Normaal heb je hier minimaal een jaar voor nodig, maar het idee om voor het voorzitterschap te gaan is pas net voor de kerst geboren. Er is dus weinig tijd. Ik heb een plan opgesteld om met een aantal sleutelfiguren te gaan spreken en dat loopt goed. Ik ben net terug uit Zuid-Amerika en houd daar een goed gevoel aan over. Tot op heden loopt alles naar wens.”
Wat bezielde u toen u besliste tegen Blatter in het strijdperk te treden?
“Jérôme Champagne had zich kandidaat gesteld en plots dook ook prins Ali op. Ik had nog nooit van hem gehoord, maar was heel tevreden. Er waren twee tegenkandidaten, dus konden we tenminste kiezen.
“Ik kreeg echter een telefoontje van Champagne, die paniekerig deed. Hij wist niet of hij mee zou kunnen doen, omdat te weinig bonden hem wilden voordragen. Hij vroeg of de KNVB hem wilde steunen. Toen bleek het ook onzeker of Ali voldoende bonden achter zich kreeg.
“Ik wilde absoluut vermijden dat Blatter weer de enige kandidaat was. Ik heb een en ander thuis besproken en mezelf kandidaat gesteld. Ook al omdat ik vorig jaar op het FIFA-congres in São Paulo ben opgestaan en uitgelegd heb waarom ik van mening was dat Blatter zich niet herkiesbaar zou moeten stellen. Wie A zegt, moet B zeggen.”
U bent naar Sepp Blatter gestapt.
“Op 9 januari ben ik naar Zürich getrokken, omdat ik vond dat ik hem mijn beslissing moest toelichten. Ik heb een goede relatie met hem. We kennen mekaar al jaren en zijn vriendelijk voor mekaar. Ik heb niets persoonlijks tegen hem, maar hij heeft jarenlang leiding gegeven aan een organisatie waar iedereen zich van afkeert en die alle geloofwaardigheid kwijt is. Daar is hij verantwoordelijk voor en om dat om te keren heb je nieuwe mensen nodig. Hij kan zelf niet de persoon zijn die de FIFA verandert. Daar zijn nieuwe gezichten voor nodig.
“Wat Blatter ook doet, iedereen zal het negatief uitleggen. Dat is een gevolg van de situatie waarin we zitten en waar hij mede schuldig aan is. Ik heb uitgelegd dat ik hem bij de FIFA wil houden als een actieve erevoorzitter. Hij zou niets meer met het dagelijks beleid te maken hebben, maar wel aan het hoofd blijven van de Goalprojecten (de sociale projecten van de FIFA, nvdr). Ik vind ook dat de FIFA een stichting moet opzetten die zich bezighoudt met kansarme kinderen in de wereld. Dat ligt hem na aan het hart. Met zijn enorme netwerk zou hij de geknipte man zijn om dat in goede banen te leiden. Ik schop hem dus niet weg, zoals veel anderen. Hij staat zeventien jaar aan het hoofd van de FIFA. Zo’n man verdient een eerzame aftocht. Hij heeft ook veel goeds gedaan voor de FIFA. Hij zou zich onsterfelijk maken als hij over zijn eigen schaduw heen zou stappen om dat te doen. Het was een heel leuk gesprek en hij zou er een weekje over nadenken.”
Hij stond waarschijnlijk niet te dansen van enthousiasme?
“Nou, het was een prettig gesprek en hij was niet enthousiast, maar ook niet negatief. Hij belde de volgende dag al en zei dat hij erover nagedacht had. Hij kon zich niet terugtrekken, omdat hij zich al te veel geëngageerd had tegenover bonden en confederaties. Ik heb hem geantwoord dat ik dat begreep, maar dat ik het onverstandig vond en dat ik toch zou proberen voldoende steun te krijgen.”
Wat heeft Blatter eigenlijk zo goed gedaan?
“Hij heeft veel goede beslissingen genomen en is bovenal de initiator van de Goalprojecten. Ik weet ook dat hij vaak tegengas heeft gegeven. Je kan niet alles op het bordje van Blatter schuiven. Er is ook nog een Uitvoerend Comité.”
Van wie bijna de helft de voorbije jaren verdwenen is. Is de voorzitter daar niet politiek verantwoordelijk voor?
“Dat zijn mensen van wie bewezen is dat zij geld hebben gekregen of dingen hebben gedaan die niet overeenstemmen met de FIFA-statuten. Dat kan je Blatter niet kwalijk nemen. De president is het enige gekozen lid van het ExCo. Alle anderen worden gestuurd door de confederaties. Ik betreur alleen dat ik hem nooit met de vuist op tafel heb weten slaan. Hij had moeten zeggen: van de heren Janssens, Pieters en Klaassens hoor ik dit soort verhalen, met hen wil ik niet meer samenwerken, stuur me integere mensen.”
Normaal doen
Wat zou u veranderen als FIFA- voorzitter?
“We moeten weer normaal doen. Er moet een enorme bezuinigingsslag komen. Ik geef maar één van vele voorbeelden: vorig jaar heeft de FIFA twintig miljoen euro besteed aan een Hollywoodfilm. Dat is geld van ons, van de bonden. Onder mijn leiding is dat ondenkbaar. Tenzij met de toestemming van alle bonden.
“Er moet een cultuuromslag komen bij de FIFA. Heel veel mensen die er nu werkzaam zijn, zullen moeten kiezen: zich aansluiten bij de nieuwe cultuur of opstappen. Het personeelsbestand moet overigens hoe dan ook behoorlijk naar beneden. De FIFA moet leniger worden en dat betekent onpopulaire maatregelen nemen.”
Gedaan met firstclassvluchten en kamers in het Copacabana Palace?
“Het moet soberder. Ik zal een voorbeeld geven. De voorbije weken ben ik vanwege de algemene bondsvergadering twee keer naar Paraguay en terug geweest. Telkens achttien uur vliegen. Als je een lange vlucht hebt en je moet de dag nadien meteen aan het werk, vind ik het verantwoord dat je businessclass vliegt. Maar op de vlucht van Asunción naar São Paulo zat ik gewoon op rij 20 in economy. Ook wat hotels betreft kan het best een streepje minder. Doen we al bij de UEFA al en is best comfortabel. Zoals nu is het overdreven. Dat is niet meer van deze tijd.
“Het allerbelangrijkste is het openbaar maken van de geldstromen. Er zal op een ingrijpende manier in de kosten gesneden moeten worden, zodat we meer projecten kunnen ondersteunen en tegelijk meer geld naar de verschillende bonden kunnen distribueren. We hebben pas een bonus gekregen. Waarom bedraagt die 750.000 euro per land? Een half miljoen meer dan normaal. Waarom een half miljoen? Waarom geen 400.000 of 800.000 euro? Dat wordt ons niet verteld.
“Ik wil bij alles de voorzitters van de confederaties betrekken. Het kan niet langer een onemanshow zijn, zoals nu. Ik heb in mijn programma een presidents’ board voorzien. Er ligt veel te veel macht in de handen van één persoon. De presidenten van de confederaties moeten vijf keer per jaar samenkomen om de belangrijke beslissingen gezamenlijk te nemen.”
Doodlopende straat
Onder Blatter heeft de FIFA alle geloofwaardigheid verloren. Daar is zowat iedereen het over eens. Toch hebben meer dan de helft van de bonden al hun steun aan hem toegezegd. Wat is er mis met de voetbalwereld?
“Goede vraag. Die steun is toegezegd op een moment dat nog niet duidelijk was dat er tegenkandidaten zouden zijn. Dat kan meetellen. Voor de rest weet ik het ook niet. Men waardeert hem voor de dingen die hij heeft opgezet. Er gaan ook enorme geldstromen naar de bonden. Nu zijn er drie kandidaten. Ik ben net zo benieuwd als u om te zien hoe het afloopt. Nadien moeten we nog maar eens samenzitten om de vraag wat er met de voetbalwereld aan de hand is te beantwoorden. Op dit moment denk ik dat het goed is dat er nieuwe geluiden zijn, dat er een frisse tegenwind is. Ik ben net begonnen. Veel bonden staan open voor vernieuwing. Ik vertrouw erop dat veel mensen bereid zijn nog eens na te denken.”
Azië en Afrika gaan in blok voor Blatter stemmen.
“In dat stemhokje moet finaal iedereen zelf zijn keuze bepalen. Dat kan altijd verrassingen opleveren.”
De sleutel ligt in Afrika. Zolang Blatter de steun heeft van dat continent is hij niet weg te krijgen.
“Ik ga veel bonden bezoeken en zal ook mijn opwachting maken bij meneer Hayatou, de voorzitter van de Afrikaanse voetbalbond. Ik zal hem in het Frans aanspreken en proberen te overtuigen dat het niet in het belang is van de FIFA dat Blatter verder doet na alles wat er is gebeurd.”
Ligt hij daar wakker van? Hayatou is door de BBC beschuldigd van corruptie en door het IOC op de vingers getikt omdat hij smeergeld van marketingbureau ISL aanvaardde.
“Ik ga het gesprek met open vizier aan. Het draait niet om personen. Niet om Blatter, niet om Van Praag. Het gaat om de FIFA en het voetbal. Er zijn mensen in Nederland die me zeggen: hoe kan de KNVB nog lid blijven van zo’n organisatie. Je moet lid blijven, anders kan je niet internationaal voetballen. De enige oplossing is de FIFA veranderen. Als we nog vier jaar doorgaan met de huidige president komt de FIFA in een doodlopende straat terecht. Je ziet nu alweer nieuwe problemen opdoemen. Er is een contract voor de tv-rechten afgesloten met Fox voor het WK 2026, terwijl nog niet bekend is waar dit zal plaatsvinden. Er is niet op een normale manier ‘getenderd’. Er gebeuren allerlei dingen. Dat kan gewoon niet meer.”
FBI-onderzoek
Michel Platini heeft u zijn steun nog niet toegezegd. Vindt u dat niet een beetje vreemd?
“Ik vind dit eerlijk gezegd een prettige positie. Ik ben niet de kandidaat van de UEFA, maar van de KNVB. Niet alle bonden in de wereld denken onverdeeld positief over de UEFA. Europa is rijk en arrogant en haalt hun beste spelers weg. Zolang we met vier zijn, is het moeilijk kiezen voor Platini.”
Blatter vindt het ongetwijfeld leuk dat hij drie tegenkandidaten heeft.
“In deze fase is het goed dat ook Luis Figo en Ali mensen overtuigen dat er verandering moet komen. Als we daarin slagen, blijft slechts de vraag over wie de beste van ons drieën is om dat te doen. Finaal mogen er slechts twee kandidaten zijn: Blatter en een van ons. Eind april of begin mei moeten we met z’n drieën bij elkaar gaan zitten en kijken hoe we tot één kandidaat kunnen komen. Vier kandidaten geeft te veel versnippering. Dat werkt niet.”
Waarom zou u dé tegenkandidaat van Blatter moeten worden?
“Ik ben bondsvoorzitter, een van hen. Ik ondervind aan den lijve wat mijn collega’s die ik moet overtuigen ervaren. De KNVB is ook een kleine bond en Nederland is een echt voetballand. Wij staan bekend voor het opleiden van jonge spelers en helpen andere bonden bij het trainen van coaches. Wij staan altijd open voor iedereen.”
De meeste waarnemers geloven dat er een soort van deus ex machina nodig is om Blatter te kloppen, zoals het FBI-onderzoek. Hoopt u ook dat er iets uit de lucht valt?
“Ik reken uitsluitend op het gezond verstand van mijn collega-voorzitters. Zij hebben precies dezelfde problemen als wij en ik denk dat ik die kan oplossen.
“We weten niet eens wat het FBI onderzoekt. Je hoort allerlei verhalen. Ik denk dat het alleen gaat om de vermeende belastingontduiking van Chuck Blazer, die een tijdje ExCo-lid was. De FBI wil weten of er geld van de FIFA naar hem is gevloeid. Als dat niet is aangegeven aan de fiscus, heeft ook de FIFA een probleem. Meer is het niet, heb ik begrepen.
“Voor hetzelfde geld komt dat rapport bovendien pas in december uit. Het zou naïef zijn om daarop te rekenen. De invloed van het FBI-rapport op de verkiezing wordt overschat. Ik houd er in ieder geval geen rekening mee.”
Als Blatter herkozen wordt, zit de UEFA dan op ramkoers met de FIFA?
“Dat moet je aan Platini vragen. Als ExCo-lid ben ik betrokken bij de grote lijnen, maar ik weet niet wat er van dag tot dag gebeurt. Persoonlijk ben ik geen voorstander van een ramkoers. Je verwijdert je dan van de andere confederaties en krijgt vier verloren jaren. Mijn sterrenbeeld is weegschaal. Ik houd van harmonie.”
DOOR FRANÇOIS COLIN
“Vorig jaar heeft de FIFA twintig miljoen euro besteed aan een Hollywoodfilm. Onder mijn leiding is dat ondenkbaar.”
“Blatter staat zeventien jaar aan het hoofd van de FIFA. Zo’n man verdient een eerzame aftocht.”
