Tien jaar geleden promoveerde Heusden-Zolder naar eerste klasse. De nauwe band met RC Genk zorgde voor veel commotie en velen leken het clubje liever kwijt dan rijk te zijn. Kroniek van een aangekondigde dood.

Aan de andere kant van de lijn valt een korte stilte. Dan volgt een diepe zucht. “Ja jong, dat is allemaal zo pijnlijk.” De man die we opgebeld hebben, is Stin Husson, preses van Heusden-Zolder van 1989 tot 2005. Van clubvoorzitter in tweede provinciale maakte hij de klim mee tot de eretribunes van Anderlecht en Club Brugge. Maar nog geen drie jaar na de promotie naar eerste was Heusden-Zolder opgedoekt. Op enkele maanden tijd zag Husson zijn levenswerk teloorgaan.

Toch is dit geen verhaal van louter kommer en kwel. Dimitri de Condé heeft alleen maar goeie herinneringen aan Heusden-Zolder. “Ik heb meermaals spijt gehad over mijn carrièrekeuzes, maar niet over mijn transfer naar Heusden-Zolder. Die club lag me, jongens uit de streek met een goeie mentaliteit. Bovendien brachten we verzorgd voetbal, ik speelde zelf goed, was nooit geblesseerd. Ik heb altijd een goed gevoel aan Heusden-Zolder overgehouden. Als de club was blijven bestaan, was ik daar misschien wel altijd gebleven. Maar ja… wij zaten aan de goeie kant van de tafel, hé. Het bestuur aan de verkeerde.”

Overuren

Op donderdag 5 juni 2003 wint Heusden-Zolder de laatste eindrondewedstrijd met 0-1 op het veld van Zulte Waregem, een doelpunt van oudgediende Mike Origi. De Limburgers, die aan één punt genoeg hadden, promoveren naar eerste klasse. Een volksfeest breekt los in de kleine Limburgse gemeente.

“Toen ik enkele weken geleden die beelden zag, toen Zulte Waregem na de match op Anderlecht een massa mensen op de been bracht: wel, dat was tien jaar geleden in Heusden net zo”, herinnert Peter Balette zich – de T2 van Standard was destijds coach van de promovendus. “Als je van de snelweg komt, vanaf de rotonde tot aan de kerk, stond de hele Guido Gezellelaan vol met mensen. Ongelooflijk. Voor Heusden was dat iets enorms.”

Het is de culminatie van een verhaal waarvan het begin al veel eerder wordt geschreven. Wanneer Stin Husson in 1989 voorzitter wordt, promoveert Heusden SK meteen van tweede naar eerste provinciale. “Daar hebben we dan een aantal jaren zitten klooien,” zegt hij, “vaak net de promotie gemist. En dan opeens ging het als een fluitje van een cent.” Heusden-Zolder wint de interprovinciale eindronde en mag naar vierde klasse. Daar speelt het direct kampioen. Twee reeksen stijgen in twee jaar tijd, dat is niet eenvoudig, zeker niet voor wat er dan moet volgen. “Ons doel was in derde te blijven en als het moest terug te zakken naar vierde. Want steun van de gemeente kregen we niet, we moesten alles zelf doen. Maar we beschikten over een uitstekende kern die goed aaneen klitte en we bleven er het eerste jaar makkelijk in.” Het tweede jaar haalt Heusden SK de eindronde al en nog een jaar later – de club gaat na de fusie met Helzold dan als Koninklijke Heusden-Zolder door het leven – gaat het nóg beter. “We hadden voor dat seizoen een paar gerichte versterkingen gehaald”, zegt Husson. “Ja, en dan sta je daar… Dan wil je natuurlijk verder, dan ga je niet opeens zeggen: ‘Vandaag maar eens niet, jongens.’ Maar die stap naar tweede bleek toch wat te groot voor ons. We wisten dat het moeilijk zou worden, want wat hadden we? Een stadionnetje uit provinciale en een achterban die voor provinciale wel groot was, maar in die jaren niet echt toenam. Ik weet nog dat we de finale van de eindronde in derde speelden tegen Kortrijk, op het veld van Racing Mechelen. Daar was 1500 man van Heusden bij en we wonnen met 5-2. In de zomer doen we enkele flinke transfers, we openen het eerste seizoen in tweede klasse tegen Tienen en er zit… 300 man op de tribune. (lachje) Dan vraag je jezelf af: wat hebben we de afgelopen twee maanden verkeerd gedaan?”

Op sportief vlak slaagt KHZ er wel in om een competitief elftal tussen de lijnen te brengen. Halverwege het seizoen wordt Heusdenaar Peter Balette aangetrokken als trainer. Het behoud wordt veiliggesteld en in het tweede seizoen tweede klasse haalt Heusden-Zolder alweer de eindronde. Maar stilaan begint de club onder het gewicht van allerlei randzaken door haar poten te zakken. De doortocht van enkele bezoekende clubs met een berucht supportersheir jaagt de buurtbewoners in het harnas. Ook het stadionnetje zelf blijkt ongeschikt voor tweede klasse. Husson: “Met veel klooien en klossen bouwden we daar een kooi voor de bezoekers waar je nog geen apen in zet. En de buurt klaagde, ik zat elke week op het gemeentehuis om naar oplossingen te zoeken. De politie moest overuren maken, die doen dat natuurlijk ook niet graag. Er was hier bovendien een jonge brandweercommandant die zich wou bewijzen: dramatisch! Soms werd er moeilijk gedaan over een doorgang die een centimeter te smal was, terwijl je in Eupen of La Louvière komt en denkt: hoe kan het dat hier gesjot mag worden, is de lokale overheid hier misschien wat inschikkelijker? Wij werkten ook uitsluitend met vrijwilligers. Dag en nacht klusten die. Voor onze eerste match in tweede klasse waren ze tot een uur voor de aftrap nog aan het timmeren om alles af te krijgen.” Husson zucht. “Je wilt natuurlijk niet opgeven, maar we konden hier ook niet verder. En dan komt dat voorstel van Genk…”

Paniek in Brussel

Het voorstel komt op het einde van dat tweede seizoen. Paul Heylen, toenmalig algemeen manager van RC Genk, belt Husson op het moment dat KHZ nog met Bergen in de running is voor promotie. “Paul zei dat hij wat kon regelen, Heusden-Zolder kon in Genk komen voetballen, ze zouden ons wat spelers geven. Maar hij moest diezelfde dag nog een antwoord briefen aan zijn voorzitter, Jos Vaessen. Wat doe je dan? Je moet aan de club denken, die moest toch een beetje gezond blijven.”

Heusden-Zolder gaat dus op het voorstel in en zo ontstaat – om het met termen uit het naburige Bokrijk te omschrijven – een relatie van een herenboer met zijn pachter. Tijdens zijn derde seizoen in tweede zal KHZ voor zijn thuiswedstrijden op vrijdagavond uitwijken naar het Fenixstadion. “Je zat daar natuurlijk in een zetel,” zegt Husson, “maar je zag geen volk. Het was eigenlijk een beetje belachelijk. Je wist: in tweede klasse in Genk blijven spelen, dat ging niet. We moesten amper huur betalen, droegen maar de helft van de loonkost van de door Genk uitgeleende spelers. Genk wou dan ook absoluut dat we promoveerden.”

Een van die uitgeleende spelers is aanvaller Mike Origi, dan al 35. Een andere is Eric Matoukou, amper 19 maar meteen een rots in de verdediging. KHZ strijdt lang mee voor de titel, maar moet die uiteindelijk aan Cercle Brugge laten. Enkele wedstrijden voor het einde krijgen de Limburgers echter een geweldige aanwinst te pakken: de 28-jarige Dimitri de Condé, die overkomt van het net failliet verklaarde SK Lommel. “We mochten vrij weg”, herinnert De Condé zich. “In eerste klasse waren niet veel wedstrijden meer te spelen en via Stin kwam ik bij Heusden terecht. We waren rap rond. Het financiële was niet zo belangrijk, ik wou spelen.” Balette dropt De Condé voor de laatste vijf wedstrijden van de competitie in de ploeg en vat zo ook de eindronde aan. De coach heeft nog alle statistieken en opstellingen uit die tijd. “Kijk,” zegt hij, “Dimi heeft altijd gespeeld. Hij is nooit uit de ploeg gegaan.”

De eindronde begint met een 1-0-nederlaag op Denderleeuw en dat zet de spelers het mes op de keel. “De beslissende match was eigenlijk de vierde, thuis tegen Eupen, dat aan kop stond”, weet De Condé nog. “We moesten winnen en deden dat ook. Een zondagsschot van Matoukou, die eigenlijk helemaal niet op goal kon schieten. Ik zag de bal vertrekken en die plofte zomaar in de winkelhaak.” Na ook een thuiszege tegen Denderleeuw moet de beslissing vallen in Waregem. “Tegen Francky Dury“, lacht Balette. “Door die confrontaties hebben we elkaar goed leren kennen. Ik heb de opstelling van die wedstrijd nog (zie kader, nvdr). Een heel offensieve ploeg als je dat nu bekijkt, met de sterke Bjorn Janssen, eigenlijk een spits, als verdedigende middenvelder. Maar zo speelden wij: aanvallend, op enthousiasme.”

Heusden-Zolder naar eerste klasse. “Toen was het in Brussel grote paniek”, stelt Husson. “KHZ en RC Genk samen in eerste, daar hadden ze een probleem mee. KHZ krijgt spelers van Genk, zeiden ze. Onzin, we huurden ze zoals andere clubs spelers huren. En we zouden Genk laten winnen als het eropaan kwam. Ach, Genk was toch sterk genoeg, die moesten wij toch niet laten winnen!”

Maar in ‘Brussel’ zitten ze niet stil. Er wordt een nieuwe regel uitgevaardigd: vanaf het seizoen erop mogen maximaal drie spelers van een club aan een andere uitgeleend worden. Een domper op de samenwerking tussen KHZ en Genk. Maar wat iedereen pas écht met verstomming slaat is de kalender voor het nieuwe seizoen 2003/04: KHZ-Genk staat, geprogrammeerd op… de laatste speeldag. Husson, De Condé, Balette, ze schudden allemaal het hoofd: “Hallucinant. Onbegrijpelijk. Dat hou je toch niet voor mogelijk!”

Onschuldige hand

In het tussenseizoen komen nog enkele reserven van Genk KHZ versterken. Onder hen twee jonge gasten die later naam zouden maken: de 20-jarige Igor De Camargo en de 17-jarige Logan Bailly. De Camargo ligt aanvankelijk niet zo goed in de groep, is het niet omdat hij in de kleedkamer zijn nagels zit te lakken dan wel omdat hij er op training als een dolleman in vliegt. Balette: “De wat oudere spelers kwamen vaak naar mij om te zeggen: ‘Coach, die is zot, we gaan zondag niet kunnen spelen als die zo voortdoet.’ Ja, dat was een ontembare leeuw, hé, een ruwe diamant, hij speelde toen als aanvaller al op pressing.”

Maar de opvallendste aanwinst is zonder meer Takayuki Suzuki. De Japanner had op het WK 2002 in eigen land gespeeld (en gescoord tegen België) en was het voorgaande seizoen een tijd in dienst geweest van Racing Genk. Omdat in de regeling met Genk ook een gezamenlijke shirtsponsor is inbegrepen – het Japanse Nitto – krijgt KHZ de kans om Suzuki weer naar Limburg te halen. Husson gaat speciaal naar Japan om de deal af te sluiten en bij aankomst van de vedette staat Heusden alweer op zijn kop. Met een brandweerwagen wordt Suzuki naar het kerkplein gereden waar de menigte zich verzameld heeft.

Zonnige dagen met hoge verwachtingen zijn het. Maar de start van KHZ is er een in mineur. Tijdens de eerste wedstrijden in de hoogste afdeling blijft het in tweede klasse zo geroemde aanvalsspel van de Limburgers monddood. Na zes wedstrijden hebben ze nog altijd niet gescoord. Twee doelpuntloze draws hebben twee punten opgeleverd en daarmee bengelt Heusden-Zolder samen met Lokeren onder aan het klassement. Het is nog maar september en toch is alle vreugde die spelen in eerste klasse met zich meebracht al weggespoeld.

Toch blijft iedereen er goede hoop op hebben, want het goede voetbal is wel degelijk gebleven. Alleen wil de bal er niet in. De jonge Igor De Camargo, die doorgaans als diepe spits wordt uitgespeeld, weet het net maar niet te vinden. “Ja, Igor scoorde toen wat moeilijk”, erkent De Condé voorzichtig. “Hij scoorde niet“, pikt Husson in. “Maar het viel niet te tellen hoe vaak hij de paal of de lat raakte.”

De kranten gaan in hun kolommen op zoek naar records en diepen ergens op dat FC Metz in 1998 ook de eerste zes wedstrijden van het seizoen zonder goal bleef. Die vaststelling gebeurt met enig cynisme aan de vooravond van de thuiswedstrijd tegen… Anderlecht. De vraag luidt: gaat Heusden-Zolder het record van Metz breken?

Tot opluchting van iedereen die Heusden genegen is, gebeurt dat niet. Vroeg in de tweede helft maakt uitgerekend Igor De Camargo de 0-1 van Pär Zetterberg ongedaan. Het is zelfs even kermis op de tribunes wanneer Suzuki voor de 2-1 zorgt, maar dan drukt paars-wit door en wordt het 2-4. De eerste goals, veel lof, maar weer geen overwinning.

Die komt er drie weken later toch en op een bijzonder spektakelrijke manier. Heusden-Zolder heeft in oktober eerst nog droge nederlagen geslikt op Westerlo (2-0) en Lokeren (3-0), maar mag met de herfstvakantie in zicht eindelijk juichen. Tegen Club Brugge dan nog wel.

Blauw-zwart heeft die week gestunt in de Champions League tegen AC Milan: dankzij een goal van Andrés Mendoza keerde het met de drie punten uit San Siro terug. “Dat Limburgs varkentje zouden ze ook wel even wassen”, zegt Balette. “Dat vertelde DanyVerlinden me later. Want och ja, Heusden-Zolder…” Balette heeft na negen speeldagen zonder zege doelman Michel Vercruysse vervangen door de piepjonge Bailly. “Bij het eerste schot, midden in de goal, laat Logan de bal door zijn handen glippen. Een drama. Maar het pleit voor hem dat hij dat van zich af heeft gezet en nadien alles heeft gepakt.” De Camargo en De Condé zorgen na die vroege opdoffer voor de ommekeer. “Die twee waren die dag outstanding. Maar dan krijgt Vince Euvrard kort na de rust zijn tweede gele kaart…” Club maakt meteen ook de gelijkmaker en lijkt met elf tegen tien het laken naar zich toe te trekken. Maar in de slotfase toont KHZ een geweldige weerbaarheid. Bjorn Janssen en De Camargo zorgen voor 4-2 en een eerste zege in de hoogste klasse.

Ook de volgende thuismatch, tegen GBA, wordt gewonnen (2-0). En dan staat er een bijzonder ’tussendoortje’ op het programma: de onschuldige hand heeft bij de loting om de 16e finales van de beker KHZ gekoppeld aan… RC Genk.

Alle betrokkenen glimlachen als ze terugdenken aan die wedstrijd. Samen met de zege tegen Club is het de schoonste herinnering van dat seizoen. Tegen een gehavend Genk zet De Camargo de ‘bezoekers’ op voorsprong. In de slotfase haalt Kurt Morhaye de trekker over voor het genadeschot. “Na al wat we over onze nek hadden gekregen in verband met die samenwerking met Genk deed dit heel veel plezier”, zegt De Condé. Voor de fans van het kleine KHZ is de bekertriomf tegen de grote buur een delirium dat ze nooit meer vergeten.

Mes in de wonde

RC Genk vergeet het óók niet. Vanaf dan verschuift er haast ongemerkt iets in de relatie. De monden staan wat strakker, de blikken snijden meer. Hoewel Genk zich weinig moeit in de Heusdense keuken, moeten Balette en co toch geregeld verslag uitbrengen hoe het met de Genkse huurlingen gesteld is. En bij de winterstop wordt Eric Matoukou teruggeroepen. “Had ik maar gezegd dat hij als een slappe vod speelde”, monkelt Balette. “Hij was de sluitsteen van onze verdediging. We hadden hem zó hard nodig. En dan zie je met lede ogen hoe hij in Genk anderhalve maand op de bank blijft… Ik schoot goed op met Sef Vergoossen, maar daar vloekte ik toch.”

Ondanks die aderlating zet KHZ de achtervolging in. Maar de rampzalige start blijft doorwegen en de scheidsrechters hebben ze ook niet mee. Husson: “Je kunt het nooit hardmaken, maar we voelden dat we er weer uit moesten, vanwege die zogezegd dubieuze entente met Genk.” De Condé: “Ik heb altijd het gevoel gehad – en daar blijf ik nog altijd bij – dat ze ons liever kwijt dan rijk waren. Op Gent bijvoorbeeld moesten we na tien minuten al met negen man verder. Luister, ik weet ook wel wanneer het rood is en wanneer niet hé…”

Een flagrante benadeling komt er in de bekermatch op Anderlecht. De Camargo duikt de zestien in en Vincent Kompany snijdt hem de pas af. “Ik heb die beelden op VHS gehad”, zegt Balette. “Ik zie het nog zo voor me. Kompany sloeg de handen al voor zijn gezicht: ‘Wat heb ik nu gedaan!’ Maar scheidsrechter Bultynck liet gewoon doorspelen. Tja…”

Desondanks klampt KHZ in de competitie aan. Na de 2-0-zege tegen Bergen is er weer hoop: de laatste twee wedstrijden, op Lierse en tegen Genk, moeten gewonnen worden. Maar tegen Lierse loopt het op een heel vreemde manier mis. “Daar hebben ze ons een beetje bedot”, zegt Husson. “De week ervoor kwamen er langs alle kanten voorstellen van ’tussenpersonen’ die voor enkele spelers van Lierse spraken. Ze zouden alles kunnen regelen. Wij hebben ervoor gekozen geen zaken met hen te doen. Achteraf kun je zeggen: dat is naïef. Nu goed, we komen daar toe en die van Lierse vliegen daar het veld op alsof ze gedrogeerd zijn. Na een kwartier staan we 3-0 achter. Onvoorstelbaar, alsof die kampioen gingen spelen. Misschien hadden we die week de komediant moeten uithangen en het spelletje mee moeten spelen. Maar wij kwamen uit provinciale, wisten wij veel hoe het werkt.” Balette weet ook niet wat ervan te denken: “We moesten vanop de bank inderdaad maar in één richting kijken, terwijl Lierse nu toch ook niet dé ploeg was. Achteraf werden er vragen gesteld: was iedereen bij ons nog gemotiveerd, waren de huurlingen van Genk al met volgend seizoen bezig? Vaak worden aan zulke wedstrijden nogal snel conclusies verbonden. Laat ik het hierop houden: Lierse heeft daar krachten kunnen aanspreken waar wij niet over beschikten.”

Na de feitelijke doodsteek draait Genk op de slotspeeldag het mes nog dieper in de wonde. Met nog maar eens goed voetbal staat KHZ aan de rust 1-0 voor, maar Genk is vastbesloten om de vernedering van de beker weg te wissen. Niks geen mededogen met de kleine buur, het wordt 2-3. Balette: “Je voelde zo hun ingesteldheid: nu maken we jullie af! Enfin, ik wil zeker geen negatieve dingen zeggen over Genk, want de samenwerking verliep doorgaans erg goed, maar sommige dingen, zoals met Matoukou, doen je toch nadenken.”

Slecht gesternte

Met de degradatie van KHZ een vaststaand feit stelt RC Genk de machtsverhoudingen op scherp. ’s Maandags al wordt Stin Husson gesommeerd om naar het bureau van Jos Vaessen te komen, op diens kasteel in Dilsen. Husson ervaart daar dat Genk het kleine Heusden niet langer ziet als pachter, maar als horige, als lijfeigene. Husson: “Jos maakte duidelijk dat ik het aanbod dat hij deed moeilijk kon weigeren. ‘Wat ga je doen?’, zei hij. ‘Je hebt geen stadion, geen spelers, geen geld, je hebt niks.’ Vaessens voorstel was: alles overnemen, Ronny Van Geneugden aanstellen als trainer en enkele mensen van Heusden in het bestuur van Genk opnemen. “Dat was wel goed bekeken”, zegt Husson. “Nu spreken ze van belofteelftallen in derde of vierde klasse. Genk had op die manier – tien jaar geleden al – zijn beloften als KHZ in tweede kunnen laten spelen. Vaessen was ook honderd procent zeker dat ik zou toehappen, hij wou dat ik meteen besliste. Maar dat kon ik niet, ik wou Balette niet laten vallen, en ik moest bestuurders en sponsors samenroepen en met hen overleggen. Ik vroeg enkele dagen bedenktijd.”

Op de interne vergadering van KHZ een dag later is iedereen tegen. Husson legt zich bij de meerderheid neer. “Achteraf bekeken misschien een verkeerde beslissing. Wie weet had KHZ anders nog bestaan. Jos Vaessen kon het niet geloven, wou er nog eens over spreken, maar de beslissing was genomen.”

KHZ, dat plots zonder stadion zit, wordt het hof gemaakt door verschillende gemeenten, onder meer Diest, en gaat uiteindelijk in het nabije Beringen spelen, waar men hoopt op een revival van de glorietijden van FC Beringen. Het werd echter geen succes. Koninklijke Beringen-Heusden-Zolder eindigt in de middenmoot, de nieuwe spelers – vaak ex-eersteklassers op hun retour, aangebracht door de nieuwe TD Luc Nilis – brengen te weinig en er komt geen volk.

KBHZ begint onder een slecht gesternte aan zijn tweede seizoen tweede klasse. Tot overmaat van ramp stort de voorzitter in september, na de wedstrijd tegen Bergen, in elkaar. Husson: “Je werkt jaren dag en nacht, maar je ziet dat niet als werken. Er heerste ook lang euforie, maar dat jaar Beringen betekende kommer en kwel, en plots was het daar… Ik ben maandenlang van de kaart geweest. Normaal moeten anderen dan de zaak runnen, maar dat is niet gebeurd. Van de ene dag op de andere werden er geen facturen meer gemaakt. In december, wanneer de licentie voorbereid moet worden, is het altijd wel wat zoeken en passen, maar met de sponsors die we in vijftien jaar hadden opgebouwd kwam dat tegen april altijd wel in orde. Nu niet. In de kranten verschenen onheilsberichten over grote tekorten en het spel was vertrokken…”

De sponsors haken af, in een mum van tijd stapelen de schulden zich op. De club is niet meer te redden. Op 12 maart 2006 wordt stamnummer 2614 failliet verklaard en geschrapt.

DOOR PETER MANGELSCHOTS – BEELDEN: BELGA

“Voor onze eerste match in tweede waren ze tot kort voor de aftrap nog aan het timmeren om alles af te krijgen.” Stin Husson

“Je voelde zo de ingesteldheid bij RC Genk: nu maken we jullie af!” Peter Balette

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content